پایگاه خبری جماران، ۱ )«عرفه» پایه درمعرفت دارد.
خدا را چگونه می بینیم؟ من نمی دانم شما خدا را چگونه و باچه پیش فرضی، می بینید؟ آیا با پیش فرضِ فقه، یا فلسفه، یا عرفان؟ اندیشه شما مورد احترام است، اما از دریچه ی معرفتی او را می شناسید، خواهش می کنم با این آیه قرآن منطبق کنید که خودش فرموده: ای پیامبر به مومنان سلام مرا برسان و مطلع شان ساز که برنامه قطعی خدای تان؛ رحمت است .. وَإِذَا جَاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ ۖ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلَىٰ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ" (انعام/۵۴)
۲ ) بعد از معرفت، مهم در عرفه این است که ؛ روز دعاست...
اهمیت«دعا» در چنین روزی با سخن ذیل قابل حِس است؛ طبق روایات معتبره؛ روزه در روز عرفه، کفاره و جبران ۹۰ سال گناه است.
اما در دستورات دینی و احادیث ما آمد ؛ اگر به سبب روزه حال دعا در روز عرفه را از دست می دهید، روزه نگیرید و تا توفیق دعا را از دست ندهید. روز عرفه روز«راز و نیاز و ناز» است و مهم این است که حتما دعا موثر است.
حضرت زین العابدین(ع) در روز عرفه صدای نیازمندی شنید که از مردم کمک طلب می کرد، امام به او فرمودند:«وای بر تو! آیا در روز عرفه، از غیر خدا سوال می کنی! و حال آن که امید می رود امروز بچه های در شکم مادر مورد فضل خدا باشند و سعید شوند.."
۳ ) هماهنگی باطن ما با عالَم دعا و مناجات ضروری است و آن این است که دعا با«حضور قلب و توجه و نشاط» باشد.
متاسفانه رسم شده برای اینکه قانع شده باشیم که در روز عرفه به فضلیت دعا، بار یافته ایم، با کسالت و خستگی حدود دوساعت دعای عرفه امام حسین(ع) را می خوانیم و دائما از این پا به آن پا، و گاهی ایستاده و گاهی نشسته و دائما سرشماری صفحات باقی مانده را داریم، تا بالاخره دعا تمام شود!
راستش را بخواهید آن دعای مورد سفارش؛ این دعا با این شکل خواندن نیست.
به سه تعبیر اهل معرفت توجه نمایید؛
اول: عارف ناشناخته امام خمینی(س) در کتاب اربعین حدیث تصریح می کند: این دعاهای طولانی که از ائمه(ع) صادر شده مانند دعای ابوحمزه و دعای عرفه و... مناسب با حال خود آنان بوده و نه مناسب با حال امثال ما، ما باید به مقدار توان و حال مان بخوانیم .
دوم: سخن مهم عارف بزرگ مرحوم ملکی تبریزی درباره دعاهای طولانی است که می فرماید: از صفحات دعاهای طولانی به مقداری که برای دعا نشاط داری و نیز حضور قلب و حال دقت در مضامین آن دعا را داری، از آن دعا را، بخوان .
عبارت کتاب المرقبات چنین است: «اقراء من الدعوات الماثوره مایقتضیه نشاطک عن قلب حاضر وعن تدبروتفهم لماتقول...»
سوم: استاد آیت الله العظمی جوادی آملی در درس تفسیر می فرمودند: دعا را اول مطالعه کنید و بعد به عنوان دعا بخوانید.
۴ ) مهم ترین نکته که«نقطه عطف دعا» شمرده می شود؛ «ادب عرفانی دعا» است.
ادب معرفتی دعا در این است که آدمی از هر آنچه غیر خداست دست شسته و پشت سر گذارد، و به کلی از مردم قطع امید کند و خود را در محضر حضرت رب العالمینی ببیند که همه چیز از آن اوست و آماده فضل و عنایت به بنده اش می باشد.
امام صادق (ع) فرمودند:« خدای عزّوجلّ به حضرت داوود وحی کرد: بنده‌ای از بندگانم نیست که بدون توجه به احدی از مخلوقاتم به من اعتصام پیدا کند ، سپس آسمان‌ها و زمین و آنچه در آنهاست بر علیه او نقشه بکشند جز اینکه برای او راه برون رفت از میان آن‌ها قرار می‌دهم؛ و بنده‌ای از بندگانم به احدی از مخلوقاتم اعتصام نیابد، جز اینکه اسباب آسمان و زمین را از دستش قطع کنم... ؛ - أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى دَاوُدَ: مَا اعْتَصَمَ بِی عَبْدٌ مِنْ عِبَادِی دُونَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِی عَرَفْتُ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ ثُمَّ تَکِیدُهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ إِلَّا جَعَلْتُ لَهُ الْمَخْرَجَ مِنْ بَیْنِهِنَّ، وَ مَا اعْتَصَمَ عَبْدٌ مِنْ عِبَادِی بِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِی عَرَفْتُ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ إِلَّا قَطَعْتُ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ مِنْ یَدَیْهِ....»
این مفاهیم بلند معرفتی را سید بن طاوس در کتاب اقبال چنین رقم زده است:« انقطاع عن الکل و الیاس عن الناس و القیام الی الله بین الخوف و الرجاء..».
۵ ) بهترین دعای عرفانی
برای روز عرفه سه دعا از سه معصوم(ع) نقل شده؛
دعای عرفه امام حسین(ع)
دعای عرفه امام سجاد(ع)
دعای عرفه امام صادق(ع)
اما از یک قطعه دعای کوتاهِ بشدت عرفانی که استاد عزیز ما ؛ جناب علامه حسن زاده بر آن تاکید داشتند، در روز عرفه غفلت نکنیم: «اللَهُمَّ نَوِّرْ ظَاهِرِی بِطَاعَتِکَ، وَ بَاطِنِی بِمَحَبَّتِکَ، وَ قَلْبِی بِمَعْرِفَتِکَ، وَ رُوحِی بِمُشَاهَدَتَکِ، وَ سِرِّی بِاسْتِقْلَالِ اتِّصَالِ حَضْرَتِکَ؛ یَا ذَالْجَلَالِ وَ الإکْرَامِ»
"التماس دعا"
