آیت الله حسینی قائم مقامی: برای رهایی از ابتلاء عمومی باید توبه و استغفار عمومی کرد/ مسئولان از مردم و صاحبان حق عذرخواهی کنند

به گزارش جماران؛ حضرت آیت الله سیدعباس حسینی قائم مقامی در پی شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور و ابتلاء سخت جمعی از مردم به این بیماری همه گیر، پیامی را بیان کرد که حاوی نکات بسیار مهمی است. 

عدم رعایت دستورات بهداشتی و پزشکی معصیت خداست و هم موجب ضمان می شود 

نکته اول: این پدیده و بیماری مثل هر پدیده دیگری در وهله نخست یک عامل طبیعی و علمی دارد که بالطبع می‌ بایست متناسب با آن تلاش و مبارزه کرد تا ان شاءالله رفع شود. 

از این رو رعایت تمامی دستورات پزشکی و بهداشتی وجوب شرعی دارد و به آنچه که اقتضای آموزه های تجربی و پزشکی هست باید عمل شود. بنابراین از نظر شرعی و فقهی، هرگونه اهمال و کوتاهی در رعایت الزامات و دستورالعملهای بهداشتی بی تردید علاوه بر اینکه معصیت پروردگار بوده و مستحق عقاب الهی است،  متناسب با هزینه و آسیبی که برای دیگران ایجاد می‌کند، قطعا موجب ضمان می شود و مسولیت تاوان و جبران هزینه ها بر عهده آنان  می باشد. 

رهایی از عذاب و ابتلاء عمومی، نیازمند توبه و استغفار عمومی است 

نکته دوم: اما این پدیده علاوه بر داشتن جنبه های اینجهانی و به تعبیری مادی و طبیعی، لااقل از نگاه مومنانه، دارای جنبه های باطنی و «یلی الحقی» هم هست. بنابراین کسی که‌ دارای این نگاه مومنانه است، باید برای مبارزه با چنین پدیده هایی به جنبه های معنوی و عوامل باطنی مساله هم توجه داشته باشد. 

پروردگار عزیز در آیه 43 سوره شریفه انعام فرموده: « فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَٰکِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ( پس چرا هنگامی که عذاب ما به آنان رسید، تضرع و زاری نکردند؟ بلکه دل هایشان سخت شد و شیطان، اعمال ناپسندی که همواره مرتکب می‌شدند در نظرشان آراست [ و به همین دلیل تضرع نکردند]  ) که در اینجا به صراحت درباره ابتلائات اجتماعی صحبت کرده و یادآوری می‌ کند که ابتلائات اجتماعی، باید برانگیزاننده تضرع ما باشد. 

خداوند کدام تضرع را طلب می‌کند؟ 

منظور از این تضرع قطعا صرفا خواندن ادعیه مختلف، نیست. تضرع مدنظر خداوند در این آیه نمی تواند فقط دعا خواندن باشد. البته که این تضرع دعا هست اما نوعی دعا و تسبیح خاص است که محقق استغفار و توبه می‌شود. 

بنابر این وقتی مردم جامعه با یک ابتلاء عمومی مواجه هستند تضرع آنها باید همراه استغفار باشد و نیز استغفار آنها هم نمی تواند صرفا از گناهان فردی باشد بلکه منظور یک استغفار و توبه عمومی است. یعنی تک تک ما باید ببینیم در نسبت با دیگران چه  کوتاهی هایی داشتیم و چه ظلمی بر دیگران روا داشتیم و چقدر حقوق آنان را ضایع کردیم و متعاقب آن در صدد عذر خواهی و جبران بر آییم.

 لزوم عذرخواهی مسئولان از مردم و صاحبان حق 

بر این اساس همه صاحبان قدرت و تمام مسئولان بخش های مختلف که امانتدار حقوق مردم بوده و هستند، باید بخاطر کوتاهی هایشان، از مردم و صاحبان حق عذرخواهی کنند و طلب حلیت داشته باشند و هر کدام تضرع و استغفار خاص خودشان را داشته باشند.  

از دستگاه های اجرایی و صاحب منصبان دولتی و قضایی، نهادهای امنیتی و انتظامی و همه صاحبان قدرت گرفته تا آن تاجر، معلم، کارفرما، پزشک، کاسب، استاد دانشگاه که در انجام وظایف خود و ادای حقوقی که برعهده داشته اند کوتاهی کرده اند و درمحدوده قدرت و مسولیت خود مرتکب ظلمی شده اند و تا منِ معلم و طلبه و روحانی و هیاتی دیندار که عمری از اعتبار دین استفاده کردیم و احیانا کوتاهی ها ، کج فهمی ها و اشتباهات خودمان را به نام دین به دیگران وانمود کردیم، و نسبت به حقوق دیگران کوتاهی هایی داشته ایم ، همه و همه باید استغفار کنیم و با صدای بلند از مردم و صاحبان حق عذرخواهی کنیم.

متاسفانه بعضی از ما الان هم که در این موضع قرار گرفته ایم گمان می‌کنیم این ابتلا ناشی از گناه دیگران است و این دیگران هستند که باید استغفار کنند و ما مبرا هستیم! حال آنکه چنین نیست و همه ما باید با صدای بلند به اشتباهاتمان اعتراف کنیم؛ این همان مصداق تضرع واقعی ای است که پرودگار عزیز در آیه شریفه می فرماید. 

 استغفار برای سکوت در برابر ظلم! 

خداوند متعال همچنین در آیه 25 سوره انفال میفرماید: « وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً ۖ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ - یعنی بپرهیزید از فتنه، امتحان و ابتلائی که اگر بیاید دیگر فقط ظالمان را در برنگرفته و همه را در بر می‌گیرد.»

یکی از دلایل چنین ابتلائات عام که ظالم و غیر ظالم را مشغول می کند این است که امثال بنده گذشته از کوتاهی هایی که مستقیماً در ادای حقوق دیگران داشته ایم، گاهی با نگاه عافیت طلبانه، مصلحت را برحقیقت ترجیح دادیم و از کنار بسیاری از مظالم به سکوت گذشته‌ ایم؛ و در نهایت، همت و تلاش مان این بوده که احیانا فقط خود را برکنار نگه داریم و خودمان در آن ظلم مشارکت نکرده ایم ! در حالی که این سکوت هم می تواند نوعی مشارکت و تشویق و ترویج ظلم باشد بنابر این همه باید متناسب با کوتاهی ها و خطاهایی که مرتکب شده ایم استغفار و طلب بخشش از صاحبان حق کنیم تا ان شاءالله خداوند توفیق جبران دهد. 

هشدار تکان دهنده از آیت الله حق شناس درباره ابتلاء مردم ایران 

به یاد می‌آورم استاد بزرگوارم مرحوم آیت الله حق شناس (رحمة الله علیه) که رحلت ایشان در همین ایام ماه مبارک رجب بود، در ایام جنگ تحمیلی بود که روزی آمدند و آیاتی از سوره معارج را خواندند: « کَلَّا ۖ إِنَّهَا لَظَىٰ ﴿١٥﴾ - نَزَّاعَةً لِلشَّوَىٰ ﴿١٦﴾ » و .... یعنی هیچ گریزی و راه نجاتی از آتشی که به عنوان عذاب شما را دربر می گیرد ندارید، و زبانه های این آتش آنچنان است که پوست ها را از بدنها جدا می کند.

 ایشان فرمودند: " این آیات را ازعالم غیب برای من خواندند و من فهمیدم قرار است ابتلاء عظیمی مردم را فرا گیرد!" 

آنگاه اضافه کردند که: " من از آن هاتف غیبی سوال کردم دلیل این ابتلاء چیست؟ در جوابم این جمله که برگرفته از روایات است را گفتند: لعدم تعاطفهم و تراحمهم – برای اینکه مردم به هم رحم نکردند و با هم مهربان نبودند!" 

خاطرم هست با گذشت زمان اندکی از آن تذکر و هشدار مرحوم آیت الله حق شناس، مساله موشک باران تهران و چند شهر ایران شروع شد.

پس جبران مظالم و نیز  مهربانی ، محبت ورزی و فداکاری افراد جامعه نسبت به یکدیگر راه رهایی از ابتلائات است. حال، وای بر ما اگر در این فتنه و ابتلائی که اکنون به آن دچار شده ایم هم بخواهیم به هم رحم نکنیم و همین اشتباه را تکرار کنیم! 

 توصیه به خواندن زیارت عاشورا پس از ماجرای شیوع وبا در سامرا 

اما مرحوم آیت الله حق شناس در مقطعی با یادآوری ماجرای شیوع وبا در سامرا در زمان مرحوم میرزای شیرازی و  توصیه مرحوم فشارکی به اینکه عموم مردم زیارت عاشورا بخوانند تا انشاءالله از آثار این بیماری در امان بمانند، یکی از مصادیق تضرع موثر در پیشگاه خداوند متعال در اینگونه ابتلائات را ذکر شریف زیارت عاشورا بیان می‌کردند که افضل قربات الی الله است. 

توصیه آیت الله اراکی به مردم قم برای در امان ماندن از بلا 

همچنین در همان ایامی که موشک باران قم شروع شد، توفیق حضور در درس مرحوم آیت الله اراکی (رحمة الله علیه) و نیز درک محضرشان در منزل را داشتم و از انفاس ایشان بهره مند می‌شدم، به یاد دارم که مرحوم آیت الله اراکی درجلسه ای به یکی از فضلای آن روز حوزه که در درس ایشان هم شرکت می کرد فرمودند که : "از طرف من به آیت الله گلپایگانی (رحمة ا...علیه) پیام بدهید که حکم کنند همه اهل قم در یک روز زیارت عاشورا بخوانند تا انشاءالله در امان بمانند و رفع این ابتلا شود" که البته مرحوم آیت الله گلپایگانی هم پاسخ داده بودند شما حکم کنید، من هم می‌خوانم. البته مرحوم آیت الله اراکی دیگر خودشان حکم شرعی نکردند چون ممکن بود بعضی عمل نکنند، اما اعلام کردند دوست دارم که این کار انجام شود و بسیاری از مردم که این پیام ایشان را شنیدند، زیارت عاشورا خواندند و الحمدالله موثر هم واقع شد. 

اکنون با این تذکر مجدد که هیچ کدام از ما خودمان را مبرای از گناه، خطا و کوتاهی ندانیم و از این ایام شریفه و مبارک رجب که ماه استغفار و توبه هم هست حداکثر بهره را با استغفار و توبه عملی و تلاش برای جبران مظالم و طلب عفو از مردم و صاحبان حق داشته باشیم، به تاسی از این بزرگواران، به دوستان، ذکر شریف زیارت عاشورا را پیشنهاد می کنم. 

اما تاکید می کنم آنچه که ذکر و تضرع اصلی است، استغفار و اعتراف به گناهان و خطاها و تصمیم بر جبران آنهاست. وقتی حضرت حق درباره جناب یونس (سلام الله علیه) با آن عظمتش که پیامبر خاص خدا بود، می‌فرماید: " اگر استغفار نکرده بود و تسبیح خاص نداشت، "إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ" (تا قیامت) در ابتلاء باقی می‌ماند؛ موقعیت و تکلیف ما دیگر مشخص است. ان شاء الله که همه مردم در پناه پرورد گار عزیز در سلامت باشند. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.