رابطه حضرت امام و آیت الله پسندیده مثال زدنی، و الگو است

13 سال پیش از این در روز ۲۲ آبان سال ۱۳۷۵ هجری شمسی آیت الله سید مرتضی پسندیده برادر آیت الله امام خمینی (س) و یار و پشتیبان همیشگی امام راحل در استمرار مبارزه با رژیم طاغوت بدرود حیات گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه ( س ) به خاک سپرده شد.

حضرت آیت الله پسندیده با فداکاری های بی مانند خویش علیرغم فشارهای مستمر رژیم شاه، به عنوان وکیل تام الاختیار امام، حلقه مطمئن ارتباط مقلدین و مبارزین با حضرت امام در تبعیدگاه شد و با تحمل رنج های فراوان و سختی های بسیار اجازه نداد تا چراغ کانون قیام در خانه مرجع و مراد ملت در قم خاموش شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، به مناسبت سالروز رحلت ایت الله سید مرتضی پسندیده نگاهی داریم به رابطه متقابل حضرت امام خمینی(س) و برادر بزرگوارشان آیت الله پسندیده که می خوانید:

رابطه متقابل حضرت امام خمینی(س) و آیت الله پسندیده حقیقتا مثال زدنی، و الگویی است در آداب اخوت و معاشرت اسلامی. در یک سوی این رابطه فقیه و مرجعی نامدار و رهبری برجسته چون امام خمینی(س) قرار دارد که اندیشه و نهضت الهی اش جهان را درنوردیده و علاوه بر ایجاد و استقرار نظام اسلامی در ایران موج دین گرایی و اسلامی خواهی را در جهان طنین افکنده است و در سوی دیگر برادری بزرگ که سال هایی چند سمت سرپرستی و استادی امام را داشته است.
اسناد و نامه های امام و خاطرات فراوانی که یاران و آشنایان آن حضرت نقل کرده اند، جز این گواهی نمی دهند که امام خمینی(س) در تمام مدت عمر حتی یکبار از منش اسلامی در برخورد متواضعانه و سراسر تجلیل و احترام با برادر بزرگ خویش عدول نکرده است. این تکریم و تواضع نه تنها در امور مهم و مراودات آن دو بزرگوار و نه تنها در نوع خطاب ها و نامه ها و رفتار در مجالس رسمی بلکه در جزئی ترین مسائل نیز فراوان به چشم می خورد. علیرغم موقعیت برجسته امام و انتظار و پذیرش عمومی، حضرت امام هیچگاه حاضر نشد قدمی جلوتر از برادر بزرگ خویش حرکت کند و پیش از او از محلی خارج و یا وارد شود. از زبان یادگار امام شنیده و خوانده اید که حتی در حساسترین لحظات تاریخی انقلاب در روز 12 بهمن که میلیون ها چشم برای خروج امام از هواپیما لحظه شماری می کردند، آن حضرت حاضر نشد پیش از آنکه آیت الله پسندیده از هواپیما خارج شود، بیرون روند.

تمام نامه های حضرت امام خطاب به ایشان با نهایت توجه و احترام و تکریم مرقوم شده اند. نامه ها با عناوینی همچون "حضور مبارک حضرت مستطاب حجة الاسلام والمسلمین آقای پسندیده دامت برکاته" و بعضا مطالب نامه با جمله: "فدایت شوم" و یا "تصدقت گردم" آغاز می شود و در اغلب آنها تقاضای توجه به سلامتی و ابراز نگرانی از مختصر کسالت ایشان به چشم می خورد. در صدها نامه ای که حضرت امام از نجف اشرف به فرزند عزیزشان حاج احمد آقا - رحمة الله علیه - و یا دیگر فرزندان و منسوبین نوشته اند، کمتر نامه ای یافت می شود که در آن توصیه و سفارش رعایت حال و احترام آیة الله پسندیده - و به تعبیر امام: "حضرت آقا" - نشده باشد.

چند نمونه از این توصیه ها:

خدمت حضرت حجة الاسلام والمسلمین عم مکرم سلام برسانید. برای ایشان نگران هستم. می ترسم این رفت و آمد برای مزاج ایشان ناراحتی تولید کند و موجب استراحت ایشان در قم نباشد.

. . . حضرت آقای عموی معظم مادامی که قم هستند خیلی مواظبت از ایشان بکنید؛ هم از جهت کرسی و مکان و هم از حیث غذا و سایر امور، خصوصا احترامات. . .

. . . خداوند تعالی به شما توفیق عنایت کند حضرت آقا را تنها نگذارید البته به ایشان نباید بد بگذرد. . .

. . . از مواظبت آقای عم بزرگوار کوتاهی نکنید. ایشان ضعیف المزاج هستند و باید رسیدگی شوند. . .

. . . خدمت آقا سلام برسانید و به ایشان در این هوای سرد زمستانی خدمت کنید مبادا بد بگذرد. . .

. . . خدمت حضرت آقای عم محترم سلام برسانید، مرقومات ایشان تماما جواب داده شده است و فرستاده شده است. . .

. . جواب مرقوم آقای عمو را از طریق دیگر فرستادم. امید است برسد. از ایشان خیلی توجه کنید و خدمت به ایشان فرض است از برای شما. . .

(کتاب "وعده دیدار" انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س))

حقیقتا فرزندان امام نیز در طول دوران تبعید آن حضرت و سال های پس از پیروزی انقلاب، سفارش اکید پدر را به شایسته ترین نحو عملی ساختند و پس از رحلت امام، یادگار عزیز آن حضرت: مرحوم حاج احمد آقا، چونان فرزندی مهربان به مراقبت و حتی پرستاری از عموی بزرگوارش - که بنا به دعوت حاج احمد آقا به محلی در جوار منزل ایشان نقل مکان نموده بود - پرداخت و پس از ارتحال یادگار امام، فرزند برومند ایشان به شایستگی تمام وصیت پدر را در خدمت به حضرت آیة الله پسندیده تا آخرین لحظات حیات ایشان عملی نمود.

نکته حائز اهمیت آنکه اختلاف رای و نظر آیت الله پسندیده با امام در مواردی از مسائل مختلف جزئی و کلی که با صراحت و صمیمیت توام با احترام در نامه های ایشان یافت می شود، کمترین اثری بر رابطه متواضعانه و آکنده از احترام و تکریم امام نسبت به ایشان نداشت؛ چنانکه این اختلاف سلیقه ها نه تنها بر میزان اطاعت و ارادت آیت الله پسندیده به حضرت امام اثر منفی نداشت، بلکه میزان احترام و تبعیت کامل ایشان نسبت به رهبر کبیر انقلاب اسلامی در مکاتبات سال های اخیر ایشان افزونتر از گذشته گردیده بود و در عین حالی که نقطه نظرات خویش را صادقانه و صریح عرضه می نمود، نسبت به صحت و سقم آنها نظر امام را جویا می شد و در مقام عمل آنچه را که امام می خواستند عینا اجابت می کرد و در این مقام تا به آنجا پیش رفته بود که حتی سفر خویش و نقل موقت مکان از قم به تهران را نیز از محضر امام کسب تکلیف می کرد. آن فضای آزاد و آزاد اندیشی و این رفتار متواضعانه و کریمانه و این رابطه سراسر محبت و صمیمیت و مسئولیت پذیری که قریب به یک قرن بین این دو بزرگوار جاری و ساری بوده است حقیقتا درسی است آموزنده برای ره جویان وادی تعلیم و تربیت.

نامه حضرت امام از ترکیه به آیت الله پسندیده 20 محرم الحرام 85

بسم الله الرحمن الرحیم

حضور محترم جناب مستطاب حجت الاسلام والمسلمین آقای پسندیده دامت برکاته.

به عرض عالی می رساند: ان شاءالله تعالی وجود محترم خالی از نقاهت و ملال است. سعادت و عزت آن حضرت را از خداوند تعالی مسئلت می نماید. حال اینجانب بحمدالله وله الشکر خوب است و به هیچ وجه نگرانی ندارم و جنابعالی و سایرین هم نگران نباشید، آنچه خداوند تعالی مقدر فرموده عین صلاح است از خداوند تعالی خواستار است که ما را راضی فرماید از مقدرات. خدمت همه خویشاوندان سلام برسانید.

والسلام علیکم و رحمة الله مصطفی بحمدالله سالم و سلام ابلاغ می نماید.

روح الله الموسوی خمینی

بسم الله الرحمن الرحیم

چون در این اوقات وصول قبوض وجوه به اینجانب و ایصال صاحبان وجوه بسیار مشکل است، لهذا به جمیع اهالی محترم ایران و افغانستان و پاکستان و سایر بلاد اعلام می نماید که مهر و امضاء حضرت مستطاب حجة الاسلام والمسلمین آقای حاج سید مرتضی پسندیده دامت برکاته، اخوی معظم اینجانب و وکیل من در این امور به منزله مهر و امضای اینجانب است و مومنین هر چه وجوه از هر باب به معظم له برسانند، مورد قبول اینجانب است و برئ الذمه می شوند و محتاج به مهر و امضای اینجانب نیستند.

والسلام علی المومنین و عبادالله صالحین تاریخ 20 شهر جمادی الثانیه 1395

روح الله الموسوی الخمینی

بسم الله الرحمن الرحیم

برادر بزرگوارم قربانت شوم؛ شما را به خدای متعال قسم می دهم به حرف های دکتر ترتیب اثر دهید. چرا موجب نگرانی همه می شوید. خداوند لازم نموده است که در مواقع احتمالی ضرر، انسان از آنچه موجب است اجتناب کند، اگر چه ترک حج وصوم و صلوة باشد. . .

روح الله الموسوی الخمینی

نام و چهره نورانی حضرت آیت الله پسندیده برای مقلدین امام، نام و چهره ای آشناست و در آن سال های سخت خفقان که حتی بردن نام امام و پرداخت وجه شرعی به وکلای امام جرم سنگین محسوب می شد، آن بزرگوار کار و موقعیت خویش را در شهرستان خمین رها کرد و افتخار وکالت شرعی امام خمینی(س) را با همه خطراتش بر آسایش و آرامش زندگی ترجیح داد و با استقرار در منزل حضرت امام در قم، مطمئن ترین حلقه ارتباط مقلدین و امام گردید.

به لحاظ ارتباط دیرین و گسترده حضرت امام با آیت الله پسندیده و اعتماد عمیق امام به ایشان و صداقت و امانتداری معظم له نسبت به امام، هیچکس به اندازه آیت الله پسندیده در انتقال اخبار و گزارش مسائل مختلف قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با امام خمینی(س) مکاتبه نداشته است.

تعداد نامه ها و گزارش های باقیمانده از آن بزرگوار از هزار متجاوز است.

ایشان به عنوان وکیل امین امام و پیام رسان امین مردم آنچه را که در ملاقات ها و نامه ها از ایشان خواسته بودند تا به اطلاع امام برساند، عینا و در نهایت امانتداری طی نامه هایی پیاپی به حضرت امام منعکس می نمود.

این نامه ها سرشار از نکته های خواندنی و حاوی نقطه نظرات شخصی ایشان از کلی ترین مسائل گرفته تا بیان جزئی ترین خبرها و نقل گفته ها و شنیده های بی شمار مردم و بیان مشکلات و درد دل های اقشار مختلف و بخصوص بیان نقطه نظرات گروه ها و جریانات سیاسی در مسائل گوناگون نهضت و امور اقتصادی و سیاسی و جنگ و . . . می باشد.

بسیاری نامه های رسمی ایشان با جمله "جعلت فداک" یا "روحی فداک" شروع می شود که حاکی از محبت و اطاعت و اعتقاد عمیق قلبی آن بزرگوار به حضرت امام می باشد و در اینجا تنها به چند نمونه از این نامه ها بسنده می کنیم:

به عرض حضور مبارک می رساند: روزنامه اطلاعات در صفحات وسط تقریبا حدود بیست سی کلمه در هفته گذشته 21 یا 22 یا 23 مهر ماه نوشته بود: "سپس لایحه الحاق ایران به پیمان وین تصویب شد" دیگر هیچ مطلبی ننوشته بود. در کیهان هم ظاهرا همینطور بوده و مجاز نیستند چیزی بنویسند. آنچه تقریبا مظنون یا معلوم است این است که در دو سه ماه قبل این موضوع در مجلس سنا مطرح شده و مذاکره هم شده و تصویب نمودند؛ ولی اجازه طبع آن داده نشده و بعدا در همان 21 یا 22 مهر در مجلس شورا مطرح و تصویب شده و آقای مهندس ریاضی از دست این قانون می گویند به آمریکا فرار کرده که در ایران نباشد. و اما مطلب این است که برای مصونیت آمریکایی ها و مستشارهای آنها این پیمان تصویب شده که ایران به پیمان وین ملحق می شود و ظاهرا پیمان این است که ممالک کاملة الوداد باید در ممالک همدیگر از تعرضات قانونی و غیره مصون باشند و اگر تخلف یا جرایمی کردند، در سفارتخانه خودشان رسیدگی و محاکمه شود و در واقع مثلا اتباع ایران در ایران باید هرگاه با آمریکایی ها اختلاف داشتند در سفارت آمریکا محاکمه و رسیدگی شود.

الداعی - سید مرتضی پسندیده اول جمادی الاول 84 (مهر ماه 1343)

به عرض حضور مبارک می رساند:

. . . بعضی تقاضا داشتند یک نفر برای امام جماعت و مسجد و منبر تعیین فرمایید، ولی فعلا اقتضاء ندارد تا رمضان چه پیش آید.

. . . هرگاه بخواهید اعلام خطر فرمایید باز اسرائیل و عمال اسرائیل در ایران و بهائی ها را رها نفرمایید که مع الاسف تحت حمایت دول بزرگ برای اضمحلال اسلام و تضعیف دیانت و علماء کوشش دارند. خیلی اهانت به مقامات نباشد.

. . . از قانون در ایران فقط اسمی باقی مانده. دادگستری نیز قادر نیست انجام وظیفه نماید. از قانون اساسی اسمی باقی نمانده. به قول شاعر: "از گربه همان گوشی و دمی هست و را" باقی همه عنکبوت را می ماند.
ایام سعادت و برکات مستدام، ظل عالی برقرار الداعی -
سید مرتضی پسندیده شب 17 شهر صفر 84 (تابستان 1343)

قربانت شوم . . . چون امشب شب یکشنبه است و با آقایان عظام حسب المعمول منزل حضرت آقای نجفی باید برویم، به این مختصر تصدیع افزا شدم. روزها هم آقایان حجج، مجلس روضه و تعزیه داری دارند و آقایان وعاظ و طلاب بسیار منظم، و خدمت می نمایند.

. . . گویا در مرزهای عراق یک تمرکز قوایی شده - به منظور گزارش آمد - ولی اطلاع صحیح در دست نیست. مصاحبه آقای وزیر دادگستری مقنع نیست چون اگر طرحی خود مجلسی ها بدهند و تصویب کنند وزراء چه می کنند؟ مظنون است خود دولت طرحی را تهیه و به دست آنها به مجلس بدهند. هر چند فعلا صلاح دولت هم نیست. آنچه احساس می شود برای تضعیف اسلام و مسلمین که هدف قطعی غربی هاست کم کم اصول اسلامی را تغییر می دهند تا نتیجه ای که می خواهند بگیرند.

والسلام علیکم - الاحقر - سید مرتضی پسندیده

روحی فداک با تقدیم دعوات، چون هوای قم گرم و ناراحت کننده است، هرگاه اجازه و صلاح بدانید تابستان را در تهران در حالت استراحت باشم و در این صورت مقرر فرمایید پنجم یا ششم شوال یک ماشین برای ساعت هشت و نیم صبح قم باشد که تهران در منزل بنده زاده اقامت کنم و اگر صلاح در ماندن قم است توقف کنم. زیادتر تصدیع ندهم و عرضی ندارم. . .

والسلام علیکم والرحمة - سید مرتضی پسندیده 18 حج 404

روحی فداک با تجدید دعوت و تبریک عید سعید غدیر، با بودن داعی در تهران مجوزی برای امضای قبوض رسید به اسم داعی و امضای چک های بانکی و پرداخت به مؤسسه تعاون اسلامی قم برای قم به نظرم نمی رسد. عقیده دارم آقای تهرانی (آقای حاج شیخ محمد صادق) یا آقای قرهی یا آقای اسلامی هرکدام را صلاح می دانید تعیین فرمائید و مرا معاف فرمائید یا داعی به آقای قرهی و آقای تهرانی اختیار امضاء بدهم بسته به نظر عالی است.

والسلام علیکم والرحمة - پسندیده

منبع: حضور :: پاییز 1375، شماره 17