به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، آیت الله محمد ابراهیم جنّاتی نقل می کند: سؤالات بسیاری از حجاج و کاروانهای ایران از مراجع نجف دربارۀ دو رکعت نماز پشت مقام ابراهیم از طریق اینجانب به مراجع نجف عرضه شد.
یک وقت در نجف اشرف معروف شد که جایگاه مقام حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام- را در مسجدالحرام تغییر و آن را به نزدیک چاه زمزم انتقال دادهاند؛ ولی آنچه که واقع شده بود چنین نبود و صرفاً برداشتن پوشش مقام حضرت ابراهیم صورت گرفته بود و آن را به پوشش بلورین که فعلاً هم همان گونه است تغییر داده بودند.
در هر حال در زمانی که در آن شهر و در شهرهای دیگر این تغییر مکان شایع شد، سؤالات بسیاری از حجاج و کاروانهای ایران از مراجع نجف دربارۀ دو رکعت نماز پشت مقام ابراهیم از طریق اینجانب به مراجع نجف عرضه شد. به این صورت که آیا دو رکعت نماز طواف را باید در جای اوّلی که مقام حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام ـ قرار داشت خواند و یا در جای دوم که مقام حضرت در آنجا (برحسب شایعه) قرار داده شده است؟
به هر یک از مراجعی که مراجعه کردم پاسخ هایی را به تفصیل دریافت نمودم، بعضی جواب دادند که باید احتیاط شود و نماز را هم در جای اول که مقام قرار داشت و هم در جای دوم که شایع شده است اقامه کرد. برخی دیگر از آقایان و مراجع جواب دادند که باید دو رکعت نماز طواف را در همان جای اول که مقام ابراهیم ـ علیهالسلام ـ قرار داشت اقامه کنند؛ چرا که مقام را اسم مکان گرفته بودند. سپس عین همان استفتا را به محضر امام ارائه کردم.
ایشان بدون درنگ جوابی برخلاف دو فتوای یاد شده ارائه دادند و فرمودند: «باید دو رکعت نماز طواف در جای دوم که مقام ابراهیم ـ علیهالسلام ـ قرار گرفته اقامه شود» و همچنین فرمودند که: «مقام، اسم جایگاه سنگ نیست، بلکه عنوان خود سنگ است که حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ بر آن قرار می‌گرفت».
بنده پاسخ را گرفتم و این مسئله را شب در منزل ـ بر اساس روایات ـ مورد بررسی قرار دادم. به حدیثی بدین مضمون برخورد کردم: «مقام حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام ـ به کعبه چسبیده بود و به تعبیری دیگر به دیوار کعبه منسوب بود. بعدها آن را به جایی که الآن قرار دارد منتقل کردند. و ائمه ما هم این مکان را پذیرفتند و نماز طواف را در پشت سر آن اقامه کردند.» ما از این حدیث کشف میکنیم که سنگ موضوعیت دارد و در هر کجا که باشد باید پشت آن، نماز طواف اقامه شود.
شب دیگر که خدمت امام رسیدم به ایشان عرض کردم: آقا شما به چه دلیل فرمودید که دو رکعت نماز طواف باید در همان جایی که مقام ابراهیم ـ علیهالسلام ـ منتقل شده است اقامه گردد؟
فرمودند: «من از خود آیۀ شریفۀ «واتخذوا من مقام ابراهیم مصلی» این را استفاده کردم.» عرض کردم: چنین حدیثی را هم در وسائل یافتم. آیا شما از این حدیث چیزی در خاطر مبارک داشتید؟ ایشان فرمودند: «خیر، بلکه نظر مستند به ظاهر خود آیه بود.» گفتم: شما برای نماز خواندن در پشت مقام ابراهیم ـ علیهالسلام ـ برای سنگ موضوعیت قائلید؟ ایشان فرمودند: «بله»، عرض کردم: حتی اگر سنگ به کشور دیگر هم منتقل شود باید رفت و پشت آن نماز خواند؟ فرمودند: «بلی، در صورتی که بر بودن آن در مسجد دلیلی نباشد موضوعیت برای نماز دارد.»
بعد از آنکه نظر قطعی امام را در این مسئله یافتم، بلافاصله به منزل آن بزرگواری که فرموده بود باید در جای اصلی مقام نماز خوانده شود رفتم. جریان را به ایشان بازگو کردم. ایشان بلافاصله فرمود: حق هم همین است و به من امر کرد که استفتا را بیاور. استفتا را آوردم و نظرش را مطابق نظر امام تغییر داد و فرمود: همین نظریه صحیح است.
منبع: روزنامه رسالت، ویژه نامه ارتحال امام؛ خرداد1373
