پایگاه خبری جماران: با وجود این که شدت آلودگی هوا در بسیاری از مناطق پر تردد و کلیدی شهر تهران بالاتر از حد مجاز احساس می شود اما میانگین شاخص تهران پایین تر از 150 اعلام می شود و کمیته اضطرار بر اساس این میانگین برای تهران تصمیم می گیرد.

به گزارش جماران، تاثیر مخرب آلودگی هوا بر مغز انسان ثابت شده و احتمال بروز سکته های مغزی در اثر آلودگی هوا وجود دارد. طبق بررسی ها این وضعیت هوای تهران حداقل تا 5 روز آینده ادامه خواهد داشت و تعطیل نکردن همه مقاطع تحصیلی  و ادارات این شهر، آسیب و تلفات جانی خصوصا به گروه های آسیب پذیر مانند کودکان، زنان باردار، افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و نارسایی های ریوی و... در پی خواهد داشت.

شدت آلاینده ها در ساعت 12 هر شب به اوج خود می رسد. اعداد ماهواره ای بیشینه مربوط به کیفیت هوا را نشان می دهد اما به نظر می رسد سازمان محیط زیست و شهرداری تهران عدد میانگین را گزارش می کنند.

سازمان حفاظت محیط زیست در کانال «پایش آلودگی» مطلبی در مورد کیفیت هوای تهران به نقل از مرکز پایش آلودگی هوای محیط زیست استان تهران منتشر کرده است.

در این متن چنین آورده شده است: «وضعیت کیفی هوای تهران در ٢٤ ساعت گذشته منتهی به ساعت ١١ صبح مورخ ۹۶/۰۹/۲۵، با شاخص 112 در وضعیت ناسالم برای گروه های حساس بوده است.

بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در شرایط کنونی شاخص هوای این شهر با عدد 156 در شرایط ناسالم قرار دارد.

به گزارش جماران، مدارس ارومیه در کلیه مقاطع تحصیلی  دیروز  و امروز به دلیل آلودگی شدید هوا و آلودگی بیش از حالت استاندارد تعطیل شد که به دلیل افزایش آلاینده های جوی و آلودگی هوای این شهر، تعطیلی مدارس در روزهای آینده نیز تداوم خواهد داشت.

البته ارومیه تنها شهری نیست که دیروز و امروز  مدارس را در اثر آلودگی تعطیل کرده بلکه در تبریز نیز به دلیل قرار گرفتن هوا در مرز هشدار، کلیه مدارس تعطیل اعلام شده است. هوای اراک هم با شاخص 102 برای گروه های حساس در شرایط ناسالم قرار دارد. این در حالی است که شاخص آلودگی هوای تهران نسبت به این شهر ها بسیار بالاتر است.

نقشه های منتشر شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می دهد که کیفیت هوای تهران در چندین نقطه شامل؛ پیروزی، تربیت مدرس، ستاد بحران-منطقه 7، شهرری-منطقه 20، شادآباد-منطقه 18، پارک رز-منطقه 22، شریف-منطقه 2، به شرایط هشدار و ناسالم برای همه گروه رسیده است.

با اینکه هوای تهران از صبح امروز و حتی طی چند روز گذشته نامساعد گزارش می شد، تشکیل جلسه اضطرار آلودگی هوای تهران تا ساعت 22 شب گذشته به تعویق افتاد و در نهایت تنها پیش دبستانی و مدارس ابتدایی در روز آینده تعطیل اعلام شد.

تعلل مسئولان در تشکیل جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران و اتخاذ تصمیمات بنیادی تر ریشه در چه مسائلی دارد؟ به نظر می رسد با هوای تهران به عنوان یک موضوع سیاسی برخور شده و صداقت کافی در انتشار اخبار و گزارش های مربوط به کیفیت هوای تهران وجود ندارد و شاید لازم بود ادارات تهران نیز روز آینده تعطیل شود چون همه شهروندان در معرض آسیب های ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.  

بنابر این با توجه به شرایط کنونی هوای تهران، قاعدتا باید کل تهران تعطیل می شد. آیا از اطلاع رسانی دقیق شاخص کیفیت هوای تهران جلوگیری می شود در حالیکه دسترسی به اطلاعات درست در مورد وضعیت هوای تهران، حق طبیعی شهروندان است؟ 

بر اساس آمار اعلام شده به نقل از سازمان بهداشت جهانی، مرگ ناشی از آلودگی هوا در هر سال، در سراسر ایران 26 هزار نفر و در تهران 7 هزار نفر برآورد شده است.

روزهای قبل هم باید تعطیل می شد

حسین شهبازی مدیر واحد پیش بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در گفت و گو با جماران ، در  پاسخ به این سوال که چرا در برخی مناطق تهران هوا آلوده تر از شاخص اعلام شده شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به نظر می رسد گفت: امروز شاخص هوای تهران 145 علام شده است. این عددی که اعلام می شود میانگین همه ایستگاه هایی است که در شهر تهران هست. بنابراین یک سری جاها از این عدد میانگین قطعاً بالاتر است. اگر در نقشه اپلیکیشن شرکت ما نگاه کنید خیلی جاها هستند که بالای 150 هستند اما یک سری ایستگاه ها هم که مثلا در کوه و مناطق کمتر آلوده قرار دارند شاخص پایین تر است. این باعث می شود که میانگین پایین 150 شود.

وی در مورد شائبه دستکاری اعداد شاخص آلودگی هوا در مناطق مختلف تهران گفت: در مورد سازمان محیط زیست اطلاع ندارم ولی این اتفاق برای ایستگاه های ما نمی تواند بیفتد چون ایستگاه مستقیم به وب سایت وصل است و ما هیچ دخل و تصرفی در آن نداریم. شاخص های ما در سایت آنلاین است و همان چیزی است که در ایستگاه ها خوانده می شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این که تهران آلوده تر از شهر های دیگر است اما شاخص در دیگر شهر ها بالاتر از تهران گزارش شده است، گفت: این موضوع و راهبری و نگهداری کردن ایستگاه های هوا شناسی خیلی امر پیچیده و سختی است. شهر تهران ویژگی که نسبت به دیگر شهر ها دارد این است که 40 ایستگاه سنجش آلودگی هوا دارد و این 40 ایستگاه باعث شده که همه جای شهر چه جاهایی که آلودگی شان زیاد و چه مناطقی که آلودگیشان کم است پوشش داده شود ولی ممکن در شهرهای تبریز و ارومیه ایستگاه ها فقط در مناطق آلوده تر قرار داشته باشد و این موضوع باعث شود عددی که اعلام می کنند بالاتر باشد.

شهبازی افزود: شما اگر نقشه آلودگی تهران را نگاه کنید  می بینید که شاخص مرکز، غرب، شرق و مناطق پر تردد ناسلام برای همه افراد است اما چون شهر تهران پوشش وسیع تری از نظر اندازه گیری آلاینده ها دارد باعث شده است که میانگین پایین بیاید.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا معیارهای سنجش هوای تهران به گونه ای در نظر گرفته نمی شود که مردم مناطقی که شاخص کیفیت ناسالم دارند آسیب نبینند، گفت: بله، این حرف درست است. این بحثی است که چند سال است مطرح است اما ما خیلی در این بحث که شاخص چگونه اعلام شود دخل و تصرفی نداریم این بیشتر با وزارت بهداشت و سازمان محیط زیست است که اینگونه موضوع را تصویب کرده اند.

مدیر واحد پیش بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران همچنین در مورد آلودگی روزهای شنبه، جمعه و پنجشنبه و تشکیل نشدن کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران، گفت: موضوع این بود که روزهای قبل پنجشنبه و جمعه بود اما روز جمعه می توانست جلسه کمیته اضطرار تشکیل شود و برای شنبه تصمیم گیری شود چرا که در دو روز گذشته وضعیت هوا ناسالم  بود. البته امروز از دیروز بدتر شده است. اما تصمیم گیرنده نهایی در این مورد استانداری است.

تصمیمات بر اساس میانگین شاخص آلودگی گرفته می شود

همچنین محمد رستگاری معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران در گفت و گو با جماران ، در مورد اعدادی که توسط محیط زیست تهران از  شاخص آلودگی هوای تهران اعلام می شود، گفت: خوشبختانه هوای تهران را دو گروه دستگاه یکی از طرف شهرداری و از طرف محیط زیست بررسی می شود و این شاخص ها کاملا جداگانه نشان داده می شود. حتی به خاطر جانمایی ایستگاه های محیط زیست ایستگاه های ما هوا را آلوده تر نشان می دهند. همین حالا اگر شاخص شهر ری را نگاه کنید ایستگاه محیط زیست آنرا 180 نشان می دهد اما ایستگاه شهرداری 150 است. 

بنابراین این داده ها درس هستند اما گاهی ممکن است ایستگاه ها دچار اشکال شوند که در این صورت ما آن ها را تعمیر می کنیم. ما اعدادی که اشکال داشته باشد را اعلام نمی کنیم اما کسانی که خیلی علاقه دارند که ایستگاه های بیشتری داشته باشند اعتبارات بیشتری بدهند تا ایستگاه های بیشتری تاسیس کنیم.

وی در مورد تفاوت اعداد اعلامی با اعداد ماهواره ای گفت: ما در ابتدا تک تک ایستگاه ها را به صورت جداگانه اعلام می کنیم و بعد میانگین را هم اعلام می کنیم. چرا میانگین را اعلام می کنیم؟ به این خاطر که ما یک قانونی داریم که اگر میانگین شاخص کیفیت هوای تهران بالا برود باید تصمیماتی مانند تعطیلی مدارس و... اتخاذ شود. میانگین را برای این اعلام می کنیم که بر اساس آن باید یک سری تصمیمات گرفته شود. اما بر روی نقشه تک تک مناطق به صورت جداگانه وجود دارد.

 وی در مورد جلسه شب گذشته کمیته اضطرار و تعطیلی مدارس ابتدایی گفت: با مروری بر سابقه کمیته اضطرار هوای تهران می بینیم که برای این عدد شاخص معمولاً همین تصمیمات گرفته می شود. این تصمیمات بر اساس یک تجربیاتی است که از سنوات گذشته اخذ شده است و تقریبا مسئولین می دانند که در این شرایط چه تصمیمی را بگیرند.

امروز متوسط شاخص تهران 143 بود که اگر بالای 150 می رفت تصمیمات دیگری گرفته می شد. با این شاخص به نظر من تعطیلی مدارس ابتدایی کافی بود.

اوضاع نابسامان ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در تهران

محمد رستگاری  همچنین در گفت و گو با ایسنا گفته است: برخی از ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوا در استان تهران به‌درستی کار نمی‌کنند و اطلاعات آن‌ها به‌طور روزانه برای مدیران محیط زیست شهرستان‌های استان فرستاده نمی‌شود.

وی می‌افزاید: ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوای این استان تمامی آلاینده‌ها از جمله ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را اندازه گیری می‌کنند ولی مشکل ارتباطی سبب عدم ارسال این اطلاعات به معاونت پایش می‌شود.

به گفته رستگاری در حال حاضر محیط زیست ۱۴ ایستگاه سنجش آلایندگی هوا و شهرداری نیز ۲۱ ایستگاه درشهرستان تهران دارد.

رستگاری در پاسخ به این پرسش که چرا برخی ایستگاه‌ها میزان PM۲.۵ را مشخص نمی‌کنند، گفت: این دستگاه‌ها می‌توانند میزان PM۲.۵ را اندازه گیری کنند ولی به دلیل مشکل ارتباطی اطلاعات آن روزانه ممکن است ارسال نشود. یک خط ارتباطی و یک خط اینترنت باید برای آن‌ها گرفته شود تا این مشکل رفع شود.

این در حالی است که روسای محیط زیست شهرستان های مختلف تهران از اوضاع نابسامان ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در ایستگاه های این مناطق گلایه دارند.

 فاطمه برنا – سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان شهریار می‌گوید: فیلتر سیستم سنجش آلایندگی هوا به دلیل آلودگی گاهی از کار می‌افتد و نیاز دارد که سرویس شود. اگر مشکلی برای این سیستم در شهرستان شهریار پیش بیاید معمولا یکی دو روز طول می‌کشد تا همکاران ما این مشکل را برطرف کنند.

شاخص کیفیت هوای شهرستان پاکدشت طی چهار روز ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ آذر به ترتیب ۹۸، ۱۱۷، ۱۳۷ و ۱۳۱ بوده است ولی میزان PM۱۰ این شهرستان در روز ۲۱ آذر مشخص نیست.

محمودرضا سعیدپور – رئیس اداره محیط زیست شهرستان پاکدشت  اظهارمی‌کند: این سوال را خود ما نیز از معاونت پایش و نظارت محیط زیست استان داریم. گاهی اوقات داده‌های سیستم سنجش آلایندگی هوا برای ما ارسال نمی‌شود که علت آن می‌تواند قطعی برق، مشکل در نرم افزارها و مشکلات فنی دستگاه‌ها باشد. به‌طور مثال داده‌های ایستگاه سنجش آلایندگی هوای این شهرستان از ابتدای آذرماه تاکنون تنها در هفت روز برای ما ارسال شده است.

همچنین اطلاعات ایستگاه سنجش آلایندگی هوای شهرستان ورامین نیز طی روزهای ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ آذر در دسترس نیست.

منصور گل محمدی -رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورامین می‌گوید: میزان غلظت ذرات آلاینده بر دستگاه سنجش آلایندگی هوای این شهرستان ثبت می‌شود ولی به دلیل مشکلی که در ارسال آنلاین اعداد به معاونت پایش اداره محیط زیست استان تهران وجود دارد آمار کیفیت هوای برخی روزها در شهرستان ورامین در حال حاضر در دسترس نیست.

 استان تهران فقط در شهر تهران خلاصه نمی‌شود و از آنجایی که بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و معدنی در شهرستان‌های این استان انجام می‌شود، پایش دقیق آلاینده‌های هوا در شهرستان‌های استان تهران اهمیتی به اندازه خود شهر تهران دارند بنابراین لازم است که مدیران شهرستان‌ها از اطلاعات روزانه آلودگی هوا در شهر خود مطلع باشند که اگر جز این اتفاق بیفتد برنامه‌ریزی برای کاهش آلودگی هوای استان تهران کاری بی‌معناست.