طرح گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، از مهم ترین مصوبات مجلس شورای اسلامی در خصوص مساله حجاب در سال های اخیر بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، این طرح با 16 سیاست کلان و 46 راهکار عملیاتی در تاریخ 13 دی ماه 1384 در جلسه شورای فرهنگ عمومی کشور، زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی، مطرح و به تصویب نهایی رسید.
مشروح سیاست ها و راهکارهای اصلی این طرح به شرح زیر است:
سیاست ها:
1- در اولویت قرار دادن موضوع حجاب و عفاف در برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی کشور برای مقابله با روند فزاینده بدحجابی.
2- ابلاغ روشهای اجرایی و تعیین ضوابط و هنجارهای روشن در مورد نوع لباس و پوشش افراد در بخش‌های رسمی و اداری کشور.
3- نظارت بر رعایت حریم حجاب و عفاف در سازمان‌های دولتی و عمومی و نظارت و تأکید بر ضرورت رعایت سادگی و پوشش و فرم‌های اسلامی و حضور ساده و بی‌آرایش در محیط کار به دلیل تأثیر منفی بر مراجعان.
4- تعریف استانداردهای فرهنگی مناسب برای ترویج فرهنگ عفاف منطبق با فرهنگ دینی و ملی و فراهم کردن زمینه‌های لازم برای ترویج الگوهای مناسب پوشش اسلامی توسط نهادهای الگو ده.
5- ایجاد مراکز و مؤسسات متعدد با هدف الگوسازی، ارائه مدل‌های مناسب و متنوع و ایجاد رقابت سالم در زمینه بین افراد.
6- وضع قوانین و مقررات لازم برای اصلاح وضعیت پوشش در جامعه.
7- گسترش و تقویت مراجع قانونی برای ترویج پوشش اسلامی در جامعه.
8- اصالت بخشی به فرهنگ عفاف از طریق محصولات متنوع فرهنگی، هنری متناسب.
9- رعایت حجاب و حفظ شئون اسلامی از سوی مدیران، مسئولان حکومتی و خانواده‌های آنان و تدوین شاخص‌هایی در این زمینه برای گزینش مدیران.
10- رفع اشکالات قانونی در نحوه تولید، توزیع و عرضه پوشاک داخلی و خارجی.
11- پیگیری نحوه اجرای طرح گسترش فرهنگ عفاف به صورت مستمر در جلسات شورای فرهنگ عمومی استان‌ها و ارائه گزارش‌های منظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس کمیته).
12- ارزیابی دقیق از اجرای طرح‌ها توسط دستگاه‌های فرهنگی، انتظامی و قضایی برای مقابله با مظاهر بدحجابی و یافتن راهکارهای مناسب توسط کمیته توسعه و ترویج فرهنگ عفاف.
13- نظارت و ارزیابی عملکرد رسانه‌ها - خصوصاً صدا و سیما - در ارتباط با الگوهای تبلیغی آنها و تأثیر آن در جامعه.
14- احیاء سنت حسنه «امر به معروف و نهی از منکر» درمورد حجاب و عفاف.
15- فراهم کردن زمینه‌های لازم برای تهیه کتب، نشریات و تولیدات علمی - فرهنگی به منظور ترویج فرهنگ عفاف و پاسخگویی به شبهات موجود در مورد آن.
16- انجام سیاست‌های تشویقی درباره مدیران و کارگزارانی که در محیط کار خود اصول عفاف و پوشش اسلامی را رعایت می‌کنند.
راهکارها:
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 566 مورخ 4/5/84 در چارچوب اصول و مبانی روشهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف (مصوب جلسه 413 مورخ 14/11/76) راهبردهای گسترش فرهنگ عفاف را به شرح ذیل تصویب نمود:
1ـ توسعه فرهنگ کنکاش و تفکر در مفاهیم دینی توسط جوانان به منظور پذیرش درونی و قلبی و عمل به آنها ؛
2ـ تبیین دایمی جایگاه والا و پر اعتبار زن در اسلام و مقایسه آن با سایر مکاتب به منظور احساس برتری شخصیت زن مسلمان نسبت به زنان سایر مکاتب و پرهیز از روی آوردن به جاذبه‌ها و شخصیت‌های کاذب؛
3ـ تقویت بنیه اعتقادی، اخلاقی و اصول و مبانی تربیت برای والدین، خصوصاً مادران نسبت به امر عفاف و حجاب و ایجاد حساسیت در آنها نسبت به آسیب های ناشی از عدم رعایت آن برای خود، خانواده و فرزندان؛
4ـ اتخاذ تدابیر مناسب جهت جذب، تربیت و به کارگیری نیروی انسانی شایسته نظیر مدیران، معلمین و اساتید معتقد و عامل به رعایت حجاب و عفاف در کلیه مراکز اداری و آموزشی؛
5ـ تبیین آموزه‌های دینی در خصوص ضرورت رعایت اصول حیا و عفت متناسب با قابلیت‌ها و ویژگی‌های زنان و مردان و ایجاد تعادل در روابط اجتماعی آنها؛
6ـ احیاء و ترویج سنت حسنه امر به معروف و نهی از منکر؛
7ـ ارتقاء سطح آگاهی جوانان در خصوص ارتباطات صحیح انسانی و اخلاقی بین آنها و حفظ حدود عفاف و حجاب در جامعه و خانواده؛
8ـ تبیین فلسفه و پیامدهای مثبت فرهنگی اجتماعی، روانی و اخلاقی عفاف و حجاب درعرصه‌های مختلف زندگی و اثرات منفی عدم رعایت آن در سست کردن بنیانهای اخلاقی خانواده و جامعه؛
9ـ تبیین دیدگاه اسلام در خصوص عفاف، پوشش، حجاب و ضرورت بیان ، فلسفه، احکام و دستاوردهای مثبت رعایت آن در جامعه متناسب با شرایط سنی جوانان و نوجوانان با شیوه‌های جذاب؛
10ـ توجه دادن به رعایت و نیز باور پوشش نه به عنوان یک اجبار اجتماعی بلکه به عنوان یک ارزش انسانی، دینی و معنوی و یک باور قلبی جهت مصونیت از زشتی ها و آسیب‌های اجتماعی؛
11ـ افزایش آگاهی والدین نسبت به رعایت حجاب و عفاف خصوصاً در خانواده و نقش الگویی آنان در این امر؛
12ـ اهتمام جدی نهاد خانواده نسبت به تامین نیازهای عاطفی و شخصیتی فرزندان به ویژه دختران و تاثیر آن در شکل گیری هویت دینی و اجتماعی آنها؛
13ـ تبیین نقش عفاف و حجاب در تقویت هویت ملی و فرهنگی جوانان و تاثیر آن بر استقلال فرهنگی و سیاسی کشور؛
14ـ تقویت روحیه تعادل در جوانان در رویکرد آنان به مدگرایی و بیان مستدل و منطقی اثرات و پیامدهای مدگرایی افراطی و پرهیز از تقلید کورکورانه از مد‌های غربی و تقویت مدگرایی ملی؛
15ـ تبیین ریشه‌های تاریخی و فرهنگی و نشانه های روشن از وجود حجاب و پوشش در ادیان الهی و جوامع دارای سابقه تاریخی و تمدن فرهنگی؛
16ـ زمینه سازی اجتماعی مناسب برای دختران و پسران جهت کشف، هدایت و بروز قابلیت‌ها و توانمندیها و تامین مطالبات خود به منظور جلوگیری از بروز جلوه‌گری‌های نامناسب در حیطه فرهنگ عفاف و حجاب؛
17ـ اختصاص بخشی از موضوعات تحقیقاتی به بررسی «زمینه، علل و موانع گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه» و بررسی تاثیرات محصولات فرهنگی کشور بر این موضوع؛
18ـ تشویق و ترغیب خانواده‌ها و جوانان به ازدواج آسان و آشنا نمودن آنان با معیارهای شرعی انتخاب همسر، حقوق و وظایف یکدیگر، تقویت روحیه ساده زیستی و قناعت پیشگی در زندگی؛
19ـ تقویت هماهنگی بین دستگاه‌های ذیربط در برنامه‌ریزی و تامین امکانات لازم جهت رفع مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موجود بر سر راه ازدواج جوانان؛
20ـ توسعه فعالیت‌های بنیادهای ازدواج به منظور جلب مساعدت دولت و خیرین در امر ازدواج جوانان؛
21ـ ارتقای مهارتهای فنی و حرفه‌ای و توانمندیهای جوانان جهت توسعه طرح‌های خود اشتغالی و آشنایی با بازار کار و زمینه‌های مختلف فعالیت به عنوان زمینه ساز ازدواج، تشکیل خانواده و نهایتاً توسعه فرهنگ عفاف؛
22ـ اهتمام جدی مراکز فرهنگی و کلیه رسانه‌های کشور نسبت به ارایه الگوی مطلوب از عفاف و حجاب در محصولات فرهنگی خود (فیلم، سریال، تیاتر و…) و پرهیز از ایجاد تضاد و تناقض برای جوانان در این امر؛
23ـ جذب، تربیت و بکارگیری نیروی انسانی آگاه و عامل به مبانی دینی عفاف و حجاب در برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی؛
24ـ جهت دهی و تقویت امر عفاف و حجاب با استفاده از قابلیت‌ها و ظرفیت سازمان ها، احزاب، تشکل‌های غیردولتی و هییت های مذهبی در کشور؛
25ـ هدایت تبلیغات تجاری به سوی استقلال فرهنگی و اقتصادی؛
26ـ سازماندهی مبلغان آشنا به اصول و مبانی فرهنگ عفاف و حجاب به روشهای صحیح تبلیغ و استفاده بهینه از آنها در مجامع دینی و خودجوش مردمی؛
27ـ نظارت دقیق و همه جانبه در امر تولید و نشر کتاب، مطبوعات و مجلات سینمایی در خصوص رعایت حریم عفاف و حجاب از نظر محتوایی و شکلی؛
28ـ تبیین ضرورت رعایت حجاب و عفاف توسط زنان و مردان در برنامه های فرهنگی، تبلیغی و هنری و پرهیز از یک سونگری؛
29ـ الگوسازی و ایجاد گرایشات عمیق و پایدار نسبت به امر حجاب و عفاف از طریق معرفی سیره عملی معصومین (ع)، بزرگان علمی و ادبی و فرهنگی، منطبق با مقتضیات زمان و مکان و شرایط سنی جوانان.
30ـ تبیین عدم مغایرت پوشیدگی، حجاب و عفاف با حضور و فعالیت‌های اجتماعی زنان و رفع شبهه تعارض بین آن دو؛
31ـ توسعه ارتباطات و تبادل اطلاعات بین دستگاه‌های مختلف آموزشی، فرهنگی و تبلیغی در جهت تبیین و تعیین حدود و ضوابط هماهنگ در رعایت عفاف و حجاب در ارایه برنامه ها و کالاهای فرهنگی؛
32ـ تربیت و توسعه نیروی انسانی مومن، کارآمد و آشنا به مسایل فرهنگی ـ تبلیغی در امر عفاف و حجاب و پرهیز ازبرخورد‌های خشن، فیزیکی و تحقیر آمیز با متخلفین؛
33ـ هماهنگی و وحدت رویه مستمر و پایدار در برخورد با ناهنجار‌ی‌های فرهنگی توسط دستگاه‌های مختلف در چارچوب قانون؛
34ـ ارتقای سطح آگاهی وایجاد حساسیت در مدیران نسبت به توسعه فرهنگ عفاف و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی در مجموعه‌های تحت مسیولیت آنها؛
35ـ طراحی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی در مراکز تبلیغی، آموزشی و فرهنگی در راستای توسعه امر عفاف و حجاب؛
36ـ ترغیب مسیولین و مدیران نسبت به مناسب‌سازی فیزیکی و فرهنگی محیط کار در ادرات، بانک‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، شرکت‌های خصوصی برای شاغلین و مراجعین؛
37ـ توسعه و تنوع بخشی به الگوهای مناسب حجاب و تبلیغ آن توسط رسانه‌ها به منظور اقناع روحیه تنوع طلبی و حس زیبا شناختی جوانان ضمن ترویج و تشویق چادر به عنوان حجاب برتر و پرهیز از تحمیل و اجباری کردن یک الگوی ثابت از حجاب؛
38ـ توجه دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگساز به مد به عنوان مولفه‌ای نوین و تاثیر گذار در جهت‌دهی به نوع پوشش و آراستگی جوانان؛
39ـ تشویق وترغیب و تبلیغ نماد‌ها و الگوهای لباس ایرانی و بومی مناطق مختلف کشور و ممانعت از تبلیغ الگوهای مغایر با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی؛
40ـ اتخاذ تدابیر لازم جهت تولید و توزیع اقلام مورد نیاز جامعه در رعایت حجاب؛
41ـ ایجاد زمینه‌های دسترسی عمومی به پارچه و لباس منطبق با الگوهای ایرانی ـ اسلامی و حمایت از طراحان و تولید کنندگان آن؛
42ـ ایجاد زمینه تبادل فرهنگی ملل اسلامی از طریق ارایه الگو‌ها ونماد‌های پارچه و لباس ایرانی ـ اسلامی؛
43ـ فراهم ساختن زمینه‌های امکان رقابلت برای تولید کنندگان داخلی و حمایت مالی از آنها؛
44ـ تقویت فرهنگ استفاده از پارچه و لباس‌های منطبق با الگوهای ایرانی ـ اسلامی؛
45ـ تهیه مقررات لازم برای جلوگیری از واردات پارچه و لباس غیر متناسب با فرهنگ عفاف و حجاب؛
46ـ به منظور ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در امر ترویج و گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه کمیته ترویج و گسترش فرهنگ عفاف با ترکیب ذیل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل خواهد شد و گزارش عملکرد آن هر شش ماه یکبار به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه خواهد گردید.
