ایستگاه متروی شهید حقانی که تا پیش از توسعه نیمه شمالی خط 1 متروی تهران، میرداماد نام داشت محوطه ای وسیع در کنار خود دارد که در مقطع افتتاح آن ایستگاه، برنامه خاصی برای آن وجود نداشت. این مکان درست روبه روی تپه عباس آباد ، کنار متروی حقانی قرار دارد. شاید هیچ کس گمان آن را نداشت که روزی در این مکان موزه ای احداث شود که خاطرات 8 سال دفاع مقدس را به قلب تهران بیاورد. پس از انتخابات ریاست جمهوری نهم و انتخاب محمد باقر قالیباف به عنوان شهردار تهران، وی در دوم خرداد 85 کلنگ احداث مهترین پروژه شهری پایتخت در این حوزه را در این مکان به زمین زد. از آن تاریخ ،بیش از پنج سال می گذرد.
امروز پس از گذشت 22 سال از پایان 8 سال دفاع مقدس بالاخره پایتخت تهران صاحب یک باغ موزه به نام دفاع مقدس شده است و رهگذارانی که از تپه های عباس آباد عبور می کنند ، با بنای متفاوت آن برخورد می کنند. طرح کلی این باغ موزه، نتیجه مسابقه سران بزرگ معماری کشوراست که شامل دو بخش موزه دفاع مقدس و باغ دره یا پارکی مرتبط با بخش موزه با وسعت 20 هکتاراست.
تپه های عباس آباد که امروزی ها آن را به نام پارک طالقانی می شناسند این روزها به دلیل همجواری با اتوبان حقانی و ایستگاه مترو روز و شب های شلوغی دارد و برای رفتن به موزه دفاع مقدس کافی است همین نام را به خاطر داشته باشید زیرا به محض بیرون آمدن از خروجی ایستگاه حقانی تا پارک طالقانی صد قدم فاصله است و بعد از طی کردن پارک به ورودی" باغ دره دفاع مقدس" می رسید. ورودی موزه را می توان ازتوپ و تانک هایی که اول ورودی گذاشته اند شناخت.
باغ دره
بعد از وارد شدن به موزه پهنه ی سبزی تا دوردست های نگاهت وجود دارد ، میانه مسیر دریاچه ای به وسعت 7 هزار متر مربع است ،برای آنهایی که به باغ موزه دفاع مقدس می آیند. در "باغ دره "جشنواره‌ای از نور، ۱۶ میلیون رنگ، آب و آتش فراهم شده تا هر شب به تناسب زمان، بزرگ‌ترین فستیوال نوری ایران اجرا شود.
شیوه احداث و زمان ساخت
برای طراحی باغ موزه دفاع مقدس مهندس ژیلا نوروزی، دانش آموخته رشته معماری دانشگاه تهران که 25 سال است در این حرفه فعالیت می‌کند برنده شد و اینک آنچه که در باغ موزه دفاع مقدس در معرض دید مردم قرار می‌گیرد حاصل تلاش گروه وی است.
در این میان پس از افتتاح باغ موزه در زمستان 89 و تکمیل آن تا سوم خرداد امسال، به تدریج بخش های مختلف آن به بهره برداری می رسد و می توان درباره بخش های مختلف آن سخن گفت. بخش هایی که هر کدام قرار است بخشی از خاطرات دوران جنگ را بازگو کند.
ساختمان موزه
موزه شامل دو گالری ثابت ازاسناد جنگ ،کتابخانه ،مرکزحفظ آثارو2 آمفی تئاتر500نفره چند منظوره است.
همچنین موزه دفاع مقدس شامل 7 مرحله است. این عدد برگرفته از 7 شهر عشق ،7 دورطواف کعبه و هفت آسمان تا ملکوت است.
از درموزه که وارد می شوی ،تا انتهای این روایت ، چند ساعتی راه است. اگر برای دیدن موزه های دیگر دو ساعت وقت لازم باشد برای بازدید از موزه دفاع مقدس حداقل 5 ساعتی وقت لازم است .
تالار آستانه
در منزل اول شرح مختصری از وقایع انقلاب و تصویر گذرایی از تاریخ 50 سال قبل از انقلاب ایران ( قیام مردم قم تا پیروزی و رفراندوم سال 58 ) و ایران سال 42 تا 57 روایت شده است البته نه با عکس بلکه با هولوگرام و تصاویر سه بعدی و متحرک که به همراه فیلم نمایش داده می شود.
همچنین در این سالن مجموعه ای از تصاویر ثابت و متحرک سخنرانیها، نامه ها، قراردادهای بین المللی، عزل و نصبها، ترورها و وقایع ایران قاجاریه و پهلوی ورق می خورد .
تالار حیرت و حقانیت
از اسمش معلوم است ، صدای مهیب بمباران،هواپیما،آژیر خطرو ... توصیف ورود به منزل دوم است. به محض ورود به سالن صدای عربده های مرد عرب بازدید کنند را سر جایش میخکوب می کند : « من سه روزه تهران را می گیرم » این صدا، صدای صدام حسین است با تصویری سه بعدی از او که در حال پاره کردن توافق نامه الجزایر است .
چیزی تا پایان تالار دوم و آغاز منزل سوم نمانده که نمایش تصویری سه بعدی از امام خمینی (ره) که صدام را به دیوانه ای تشبیه می کند پایان تالار حیرت است.
تالار دفاع مقدس
وقتی بازدیدکنندگان وارد سالن بعدی می شوند هوا ناگهان سرد می شود، مثل شبهای دشتهای کردستان، صدای راه رفتن روی آب را می شنوی، مثل روزهای عملیات در آبهای کارون و اروندرود، زمین و دیوارهای بلندش می لرزد آنطور که از هجوم صدای بمباران، تصاویر انفجار و لرزشهای محیط اطراف ترس وجود انسان را دربر می گیرد. اینجا سومین وادی تاریخ دفاع است ،جایی که صدا محصور مکان است و منحصر به حضور تو و دفاع به معنای مقابله با ترس پیش چشمانت هویداست.
تالار آرامش
تالار آرامش را به دلیل حضور فرماندهان در اتاق فرماندهی و آرامش قبل از طوفان حملات ایران بر رژیم بعثی به این نام می خوانند. همین که بازدیدکنندگان از تالار دفاع مقدس بیرون می آیند یکسره به تالار آرامش می رسند اینجا آرام است ،میزهای عملیات در سالن چیده شده و شرح تمام عملیات های دوران دفاع ورق می خورد.
تالار شهادت
تالار پنجم با قدم نهادن بر روی پل معلقی از جنس چوب و پلاستیک آغاز می شود. پلی ساده از جنس چوب و پلاستیک که حسی از ترس و اضطراب را منتقل می کند و آدمی با ترس و اضطراب بر روی آن قدم می گذارد. اینجا تالار شهادت است با طی هر قدم بر روی این پل تصاویر شهدای دوران دفاع مقدس در اطراف تالار نمایان می شود. گویی به سلامت از پل صراط گذشته اند. اما آنانی که از پیش رویشان می گذرند بیم آن دارند که هر لحظه زیر پایشان خالی شود.
در میانه مسیر، روی پلی معلق، تصویر شهید همت و روایتش آغاز می شود.چشم که می چرخانی تمام محیط به تصاویر شهدا آذین بندی شده و اسامی بسیاری از شهدای دفاع مقدس از جلوی چشمانت عبور می کند. در این هنگام تصویر سه بعدی شهید آوینی نمایان شده و روایت خرمشهر و مجنون و اروند را برایت بازگو می کند.
تالار پیروزی
بعد از عبور از پلی چوبی و لرزان به پل پیروزی می رسی . تالار ششم به شرح مکان و موقعیت و سلاح دوران جنگ و شگفتی های 8 ساله تاریخ مشغول است .شرح وقایع قبل و بعد از قبول قطعنامه 598، افزایش تحریمهای بین المللی علیه ایران و فعالیت گروهکهای منافقین به خصوص عملیات مرصاد که در نهایت برملا شدن توطئه منافقین و پیروزی غیور مردان وطن را به همراه داشت.
تالار سرانجام
اکنون دیگر شش تالار را پشت سر گذاشته و نوبت به تالار هفتم رسیده است. رهرو در منزل پایان با تصویر های از رحلت امام ، تمام تغییرات و تحولات نظام در طول 30 سال گذشته و افت و خیز های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به نظاره می نشیند. انتخاب آیت الله خامنه ایی به رهبری انقلاب اسلامی ، دیدن فیلم هایی از بازگشت آزادگان به کشور و ...
اینجا صحیفه امام و وصیت نامه ایشان پیش چشم بازدیدکنندگان وجود دارد.
7 شهریار وادی عشق به انتها می رسد.تلالو انوار نور در کار خارج شدن از گوشه های آخرین درب خروج است.فضای بسته موزه به اتمام می رسد و پله ها به اوج تپه هدایتت می کند،جایی که تمام موزه و باغ دره زیر پایت است .
در این میان کارشناسان بر این باورند که این مسئولان باغ موزه باید با برگزاری برنامه های مختلف در مناسبت هایی چون هفته دفاع مقدس ، روزهای متعلق به نیروهای مسلح و همچنین سالگرد عملیات های مختلف و حتی اتفاقاتی که در ایام جنگ در شهرهای کشور و به ویژه پایتخت رخ داده است و به روز کردن ادبیات خود برای نسل جوان، از این مکان بهترین استفاده را ببرند. شهرداری تهران به کمک ستاد کل نیروهای مسلح، هزینه قابل توجه اما لازم انجام شده برای آن را عهده دارد شده اند و به نظر می رسد، استفاده از همه تجارب در زمینه روایتگری دوران جنگ و بهره گیری از شیوه های نو می تواند به استفاده مطلوب از آن کمک کند.
