پایگاه خبری جماران: یک استاد فلسفه و عرفان گفت: بهترین راه مداوای امراض اخلاقی و آسیب‌های اجتماعی، تولید گفتمان است. «ادع الی سبیل ربک بالحکمه» خدا در گفتمان هم می‌گوید اول حکمت، بعد موعظه حسنه و بعد از آن «جادلهم بالتی هی احسن». ما از اول با جدالِ بدون احسن وارد می‌شویم، معلوم است که این روش خلاف مشرب قرآن است.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی رئیس گروه حکمت علوی دانشگاه امام حسین(ع) که در حاشیه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران انجام شد، در پی می آید:
شما ریشه مسائل اجتماعی را چگونه می‌بینید؟ مشکلاتی که گاهی از قبیل حجاب پیش می‌آید را چگونه باید حل کرد و چگونه پدیده‌های اجتماعی را ریشه‌یابی کرد؟
امروز مهمترین مشکل جامعه ما این است که آموزه‌ها و معارف دینی بر مبنای معرفت‌شناسی ارائه نمی‌شود. به نظر بنده در معرفت‌شناسی، اولین ضروری‌ترین و پایه‌ای‌ترین معرفت‌ها، شناخت مخاطب و نیازهای اوست، و بعد از آن تهیه غذای معارفی برای اوست. ما سفره را پهن می‌کنیم و می‌گوییم همه بیایید و بخورید، بدون این‌که مزاج‌ها و سلیقه‌ها را بشناسیم و نگرش‌ها را تشخیص دهیم. ما اگر دنبال معارف عرفانی و حِکمی قرآن و اسلام باشیم؛ بر اساس آیه «یعلهم الکتاب و الحکمة» پیامبر(ص) ما، مبعوث به کتاب و حکمت است.
اگر سراسر نمایشگاه بین‌المللی کتاب را بگردید، کتاب زیاد می‌بینید اما حکمت نمی‌بینید. حکمت از مقوله چشاندن است، حتی چشیدن هم نیست. طفل اگر به دنیا آمد و به دنبال پستان مادر می‌رود، خدا او را می‌کشاند، و الّا اراده‌ی طفل فعال نیست تا دنبال شیر باشد. لذا اگر طفل شیر را از دهانش بردارد و سیر نباشد، شروع به گریه کردن می‌کند. دقیقاً همین قضیه را ما در حکمت باید داشته باشیم. مولوی به این نکته خوب توجه کرده است:
بسته شیر زمینی چون حبوب/ جو فتام خویش از قوت القلوب
حرف حکمت خور که نور ستیر/ ای تو نور بی‌حجب را ناپذیر
ما اساساً طفل جان فرزندان خود را با شیرحکمت سیر نمی‌کنیم و غذا نمی‌دهیم؛ از اول می‌خواهیم به او چلوخورشت بدهیم، معلوم است که نمی‌تواند بخورد و هضمش کند. بنابراین مخاطب‌شناسی بسیار مهم است. اگر امروز شما می‌بینید خانمی حجاب ندارد ظاهرش برآمده از خاستگاه فکری و درونی اوست، او را بشناس و برمبنای آن با وی دیالوگ کن و معالجه و برخورد و گفتمان کن.
بهترین راه مداوای امراض اخلاقی و آسیب‌های اجتماعی، تولید گفتمان است. «ادع الی سبیل ربک بالحکمه» خدا در گفتمان هم می‌گوید اول حکمت، بعد موعظه حسنه و بعد از آن «جادلهم بالتی هی احسن». ما از اول با جدالِ بدون احسن وارد می‌شویم، معلوم است که این روش خلاف مشرب قرآن است. باید فحول این عرصه را دعوت کنیم چون راهکارها وجود دارد. مخاطبی که می‌بینیم به ظاهر بد است، خدا هیچ کس را بد نیافریده است بلکه همه بر اساس فطرت، خواهر و برادر هستیم. اگر همه ما برویم و در اقلیم فطرت‌مان قدم بزنیم، همه اختلافات از بین می‌رود.
منبسط بودیم یک جوهر همه/ بی‌سر و پا بدیم آن سر همه
یک گهر بودیم همچون آفتاب/ بی‌گره بودیم و صافی همچو آب
چون به صورت آمد آن نور سره/ شد عدد چون سایه‌های کنگره
کنگره ویران کنید از منجنیق/ تا رود فرق از میان این فریق
اساسا راه حل ها را بزرگان به ما نشان داده اند.
یعنی موضوع حجاب را فرهنگی-اجتماعی ببنیم، نه امنیتی.
بله، من کاری ندارم، قرآنی ببینیم. ما ظرفیت نظامی بزرگی داریم که می‌تواند قلب دنیا را هدف قرار دهد؛ اسرائیل قلب امنیتی اروپا و آمریکاست. اسرائیل هنوز در حال لرزیدن است. نباید بگوییم که موشکی شلیک شد، آنان همچنان در حال وحشت هستند. از ظرفیت عظیم و زیبای نظامی در جای خود استفاده کنند، اما اینجا (مباحث فرهنگی) سلاح خاص خود را می‌خواهد. من خواهش می‌کنم با این موضوعات و آسیب‌ها، کارشناسانه برخورد شود. همۀ دخترها و پسرها، فرزندان ما هستند، از دامن ما سبز شدند و روییدند و در مدرسه‌ای که ما معلم آن بودیم، تربیت شدند. این‌ها که از خارج وارد نشده اند. «از کوزه همان برون تراود که در اوست». اگر معدل خوبی نمی‌دهیم، به پای خودمان بنویسیم؛ چرا آن‌ها را مقصر می‌دانیم؟ اگر با نگاه طلبکارانه جلو نرویم، مطالبه‌گر نباشیم و آن‌ها را مطالبه‌گر بدانیم همه مسائل درست می‌شود. لذا از زوایای مختلفی باید به موضوع نگاه کرد.
