پایگاه خبری جماران: پیاده روی برای زیارت امام حسین اصالت دارد و یکی از مناسک مورد تاکید است.
آن چه از روایات استفاده می شود آن است که اهل بیت (علیهم السلام) هم بر اصل زیارت سیدالشهدا و هم بر پیاده رویِ زیارت آن حضرت تاکید و تشویق فراوان نموده اند.
سنّت پیاده روی از زمان پیامبر اعظم در موضوع حج مورد تاکید و اهتمام شارع و متشرعه بود تا جایی که اکثر افرادی که در خدمت پیامبر از مدینه به حج مشرف شدند پیاده بودند. (وَ لَقَدْ کَانَ أَکْثَرُ مَنْ حَجَّ مَعَ النَّبِیِّ ص مُشَاةً، تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۱)
این سنت توسط اهل بیت به صورت جدی تر پیگیری شد. امام مجتبی بیست سفر با پای پیاده در حالی که محامل در کنار ایشان بود، به حج مشرف شدند. (وَ حَجَّ [الحسن بن علی (علیه السلام)] عِشْرِینَ حَجَّةً مَاشِیاً عَلَى قَدَمَیْهِ، تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۱. کَانَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع یَحُجُّ مَاشِیاً وَ تُسَاقُ مَعَهُ الْمَحَامِلُ وَ الرِّحَالُ، الکافی، ج۴، ص۴۵۶) همچنین گزارشات مشابهی درباره سفر حج پیاده امامحسین و امام سجاد (علیهماالسلام) نیز نقل گردیده است. (وَ کَانَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ ع یَمْشِی إِلَى الْحَجِّ وَ دَابَّتُهُ تُقَادُ وَرَاءَهُ؛ المحاسن، ج۱، ص۷۰. حَجَّ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع مَاشِیاً فَسَارَ عِشْرِینَ یَوْماً مِنَ الْمَدِینَةِ إِلَى مَکَّةَ، الإرشاد، ج۲، ص۱۴۴.)
موضوع افضیلت حج پیاده بر سواره، از مسائلی مورد توجه متشرعه در آن زمان بود و اصحاب امام صادق مکرر از این موضوع می پرسیدند، و امام صادق نیز اصحاب را به حج پیاده تشویق می نمودند تا جایی که شیخ طوسی در این باره گوید: روایات بسیاری در تشویق به حج پیاده نقل گردیده است. (قَدْ رُوِیَتْ أَخْبَارٌ کَثِیرَةٌ فِی الْحَثِّ عَلَى الْحَجِّ مَاشِیا، تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۱)
همچنین شیخ طوسی به سند صحیح از هشام بن سالم نقل می کنند که گوید: دَخَلْنَا عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَا وَ عَنْبَسَةُ بْنُ مُصْعَبٍ وَ بِضْعَةَ عَشَرَ رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِنَا فَقُلْنَا جَعَلَنَا اللَّهُ فِدَاکَ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ الْمَشْیُ أَوِ الرُّکُوبُ فَقَالَ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَیْ‌ءٍ أَفْضَلَ مِنَ الْمَشْیِ الْحَدِیثَ (تهذیب الاحکام، ج۵، ص۱۳)
هشام بن سالم گوید: من و عنبسه و عده ای از اصحاب بر امام صادق وارد شدیم و به حضرت گفتیم: خداوند ما را فدای شما قرار دهد، کدامیک فضلیت بیشتری دارد، (حج) پیاده یا سواره؟ امام صادق فرمود: خداوند با چیزى بهتر از پیاده رفتن پرستش نشده است.
در چنین فضای تاریخی که مساله پیاده روی برای حج خانه خدا مورد اهتمام اصحاب ائمه بوده، بعد از شهادت حسین بن علی (علیه السلام)، اهل بیت روایات بسیاری در باب فضیلت پیاده روی برای زیارت امام حسین بیان نموده اند که به روشنی بر ارزش اصالی پیاده روی برای زیارت سید الشهداء (ع) دلالت دارد.
به عنوان شاهد این مدعا دو حدیث از احادیث فضیلت پیاده روی زیارت امام حسین علیه السلام ذکر می شود:
حدیث اول: هر قدم هزار حسنه!
ابن قولویه قمی در کتاب کامل_الزیارات از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که فرمودند: مَنْ أَتَى قَبْرَ الْحُسَیْنِ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ فَإِذَا أَتَیْتَ الْفُرَاتَ فَاغْتَسِلْ وَ عَلِّقْ نَعْلَیْکَ وَ امْشِ حَافِیاً وَ امْشِ مَشْیَ الْعَبْدِ الذَّلِیلِ فَإِذَا أَتَیْتَ بَابَ الْحَائِرِ فَکَبِّرْ أَرْبَعاً ثُمَّ امْشِ قَلِیلًا ثُمَّ کَبِّرْ أَرْبَعاً ثُمَّ ائْتِ رَأْسَهُ فَقِفْ عَلَیْهِ فَکَبِّرْ أَرْبَعاً وَ صَلِّ عِنْدَهُ وَ سَلِ اللَّهَ حَاجَتَکَ ( کامل الزیارات، ص۱۳۳)
ترجمه: کسى که پیاده به زیارت قبر حضرت امام حسین (علیه السّلام) برود خداوند متعال به هر قدمى که بر میدارد هزار حسنه برایش ثبت و هزار گناه از وى محو میفرماید و هزار درجه مرتبه اش را بالا میبرد سپس فرمودند: وقتى به فرات وارد شدى ابتداء غسل کن و کفش‌هایت را آویزان نما و پاى برهنه راه برو و مانند بنده ذلیل راه برو و وقتى به درب حائر رسیدى چهار مرتبه تکبیر بگو سپس اندکى حرکت کن باز چهار بار تکبیر گفته بعد به طرف بالاى سر حضرت برو و در آنجا بایست و سپس چهار مرتبه تکبیر بگو و نزد قبر نماز بخوان و از خداوند متعال حاجت خود را بخواه.
حدیث دوم: ثواب آزاد کردن بنده اى از اولاد حضرت اسماعیل!
ابن قولویه قمی در کتاب کامل الزیارات از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که فرمودند: «مَنْ أَتَى قَبْرَ الْحُسَیْنِ ع مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ وَ بِکُلِّ قَدَمٍ یَرْفَعُهَا وَ یَضَعُهَا عِتْقَ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ» (کامل الزیارات، ص134)
ترجمه: کسى که پیاده به زیارت قبر حضرت امام حسین (علیه السّلام) برود خداوند متعال به هرگامى که برداشته و به هرقدمى که از زمین بلند نموده و بر آن نهاده ثواب آزاد کردن بنده‌اى از اولاد حضرت اسماعیل را مى دهد.
نتیجه آن که پیاده روی برای زیارت امام حسین سنتی اصیل و از شعائر و مناسک دینی مورد اهتمام شارع است. به همین جهت مراجع و بزرگان حوزه نجف اشرف براین امر تاکید داشته و خود را مقید به این سفر معنوی با پای پیاده مینمودند.
