اگر بنا باشد که امروز ارز را با قیمت 10 هزار تومان به تولیدکننده بدهند و با قیمت بالاتر تحویل بگیرند، برای هیچ کس توجیه ندارد که چنین کاری را انجام دهد. باید با نرخ ثابت ارز تسهیلات داده شود تا کارخانه ها ماشین آلات وارد کنند و مواد اولیه را هم یا از داخل و یا از خارج تأمین کنند.
پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: 24 شهریور ماه امسال، احمد امیرآبادی فراهانی یکی از اعضای هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در توئیتی نوشت، «در حالی که بازگشایی مدارس و دانشگاه ها در پیش است قیمت چادر مشکی افزایش یافته است و هزینه تهیه یک چادر که در سال گذشته 100 تا 300 هزار تومان بوده در حال حاضر به 500 تا 1300000 تومان رسیده است. یعنی کاری که رضا خان با کشف حجاب نتوانست انجام دهد با گرانی قیمت چادر در حال انجام است».
از سوی دیگر زهرا سعیدی نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از افزایش 400 درصدی قیمت چادر مشکی گفته بود: «آنچه پذیرفتنی نیست این است که پیشنهاد و تلاشی برای قرار دادن پارچه چادری در لیست ارز دولتی انجام نپذیرفته؛ ضمن آنکه حتی معافیت‌های خاصی برای تولید این نوع پارچه در نظر گرفته نشده است.»
وی افزود: «افراد و تجاری حاضرند در این زمینه پیگیری و سرمایه‌گذاری کنند ولی نیاز به مشوق‌هایی از جمله معافیت‌های مالیاتی و دریافت ارز یارانه‌ای دارند اما متاسفانه تلاشی در این راستا نشده است.»
سعیدی همچنین با اشاره به وجود مافیا در حوزه چادر گفت: «من به استناد بررسی‌های خود این برداشت را دارم که مافیایی در حوزه چادر است؛ اصلا دولت پاسخ منطقی دهد که چرا با وجود آن که مصرف چادر در کشور زیاد است اما تولید ژاپنی و سوئیسی وارد می‌شود و کارخانه تولید چادر با کیفیت در کشور وجود ندارد.»
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس توضیح داد: «مطلع هستم زمانی ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها حاضر بودند در کشور ما این سرمایه‌گذاری را انجام دهند و آن را به تولید برسانند اما دست‌های پشت پرده اجازه نداد.»
اما آیا واقعا اینگونه است؟ برای پیگیری این ماجرا با دبیر انجمن صنایع نساجی ایران و همچنین مدیرعامل شرکت نساجی حجاب شهرکرد(تنها شرکت تولیدکننده پارچه چادر مشکی در ایران) گفت و گوهای جداگانه ای انجام دادیم و صحت و سقم ماجرا را از زبان آنها جویا شدیم.
هر دو نفر تأکید داشتند در حال حاضر تنها یک پنجم از نیاز کشور ما به پارچه چادر مشکی در داخل کشور تولید می شود و سهم قابل توجهی نیز به واردات از چند کشور آسیایی مثل کره جنوبی، چین، اندونزی، ژاپن، سنگاپور و بنگلادش مربوط می شود. یعنی فقط یک شرکت داخلی پارچه چادر مشکی تولید می کند و تنها می تواند سالانه 10 میلیون متر از نیاز 50 میلیون متری کشور را پاسخگو باشد. اما شرکت های داخلی دیگری قصد ورود به این بازار را دارند تا شاید بتوانند آنها هم سهمی در کاهش واردات پارچه چادر مشکی داشته باشند.
نیلفروش زاده و دانایی تأکید دارند که اگر اراده ای برای حمایت از این صنعت وجود داشته باشد و مسئولین به جای حمایت از واردات پارچه چادر مشکی، به حمایت از سرمایه گذاران این بازار بپردازند، این پتانسیل وجود دارد که در مدت کمتر از دو سال سرمایه گذاری ها در زمینه تولید پارچه چادر مشکی به ثمر بنشیند و تولید کالای با کیفیت ایرانی که رقابت تنگاتنگی با پارچه های با کیفیت کره جنوبی دارد، بتواند نیاز مصرف کننده داخلی به پارچه چادر مشکی را پاسخگو باشد و کشورمان از این نظر به خودکفایی برسد.
حسن نیلفروش زاده در گفت و گو با خبرنگار جماران، در خصوص شایعه افزایش قیمت چادر مشکی در آستانه آغاز سال تحصیلی، اظهار کرد: این روزها بحث داغ شده است و برای کسانی که می خواهند پروژه چادر مشکی داشته باشند، کارهای کارشناسی می کنیم. ولی درد واقعی روش های تخصیص ارز بازرگانی در سال های گذشته است. مثلا یکی از شرکت های داخلی در حال تهیه طرح توجیهی برای تولید پارچه چادر مشکی بود اما در همان ایام ارز ارزان قیمت در اختیار واردکنندگان گذاشتند و با وارداتی که با آن صورت می گرفت عملا تولیدکننده زمین گیر می شد.
دبیر انجمن صنایع نساجی ایران تأکید کرد: اگر قرار است چادر مشکی در سطح کشور تولید شود، پروژه سخت و لاینحلی نیست. تا سه چهار سال پیش مواد اولیه این کالا را به میزان محدود داشتیم ولی الآن به حدّ کافی مواد اولیه داریم؛ ولی طبیعی است که این کار ماشین آلات خودش را می خواهد و وزارت صمت فشار می آورد که ما بتوانیم پروژه های جدیدی را تعریف و برای آینده برنامه ریزی کنیم. ولی انجمن صنایع نساجی هیچ نقشی در قیمت فروش این کالا ندارد و مسئولیتی هم بر گردنش نیست.
وی با اشاره به تولید سالانه 10 میلیون متر پارچه چادر مشکی در کشور، گفت: پروژه هایی که برای افزایش ظرفیت تولید برنامه ریزی شده بود، ناکام ماند؛ آن هم به این دلیل که در دوره های گذشته ارز ارزان قیمت به واردات اختصاص می دادند و تولید با ارز گران انجام می شد. اگر قرار است این کار در کشور شکل بگیرد، باید با واردات شرایط برابر داشته باشد. اگر این کار نظم بگیرد، وزارتخانه تعهدات خود را انجام دهد و سیاست های ارزی کشور هم در همین راستا قرار بگیرند، چادر به عنوان یک پوشاک ایرانی به حد کافی در کشور تولید خواهد شد.
نیلفروش زاده با اشاره به اینکه یک پارامتر اصلی در این خصوص نرخ ارزی است که به آن اختصاص داده می شود، افزود: وقتی مثلا نرخ ارز واردات مواد شیمیایی لازم برای تولید چادر را ارز آزاد بگیریم تا در نتیجه، قیمت تمام شده آن بالا برود؛ اما از طرف دیگر اجازه دهیم با نرخ های ارزان تر واردات چادر انجام بگیرد، تولید کننده نمی تواند مقاومت کند. این یک درد کلی است و فقط مربوط به چادر مشکی نیست. متأسفانه در مقاطعی امتیازهای خاصی به شبکه واردات و بازرگانی می دهند که تولید کننده را خسته می کند.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص زمان مورد نیاز برای تأمین نیاز کشور به پارچه چادر مشکی توسط شرکت های داخلی، گفت: اگر یک پروژه جدید تعریف کنید و طرح آن را بنویسید و ماشین آلات آن وارد کشور شود، معمولا دو سال طول می کشد. اما اگر اراده ای باشد، مطمئن باشید این امکان هست که یک سری واحدهای دیگر که استعداد این کار را دارند وارد میدان شوند و با امکانات موجود هم حداقل چادرهای با قیمت مناسب تر تولید کنند؛ تا بعد به سراغ چادرهای مجلسی و قیمت بالا بروند. یعنی چون خوشبختانه مواد اولیه کافی در ایران هست، تولید آن چیز پیچیده و لاینحلی نیست. فقط یک اراده می خواهد که صنعتگر و صاحب سرمایه را اطمینان دهیم حمایت می شود.
تکذیب ادعای نماینده مجلس در خصوص قیمت چادر مشکی
میر محمدتقی دانایی نیز در گفت و گو با خبرنگار جماران، اظهار داشت: اینکه گفته شده در آستانه سال تحصیلی قیمت ها بالا رفته، ما نه این کار را کرده ایم و نه شاهد چنین پدیده ای هستیم. با توجه به اینکه نرخ ارز پایین آمده، قیمت فروش پارچه چادر مشکی هم پایین آمده است. ولی نسبت به سال گذشته، به دلیل افزایش نرخ ارز طبعا بالا رفته است.
وی با تأکید بر اینکه اعداد درشتی که مطرح می شود متعلق به محصولات ما نیست، تصریح کرد: هیچ کنترلی روی محصولات وارداتی وجود ندارد. چون واردکننده، با ارز کالا را وارد می کند و طبعا باید با توجه به نرخ ارز آن را ارائه دهد. ولی به هر حال در دست به دست شدن کالا از واردکننده تا مصرف کننده اتفاقات دیگری می افتد که قیمت ها تغییر می کند.
مدیرعامل شرکت نساجی حجاب شهرکرد در خصوص ظرفیت تولید پارچه چادر مشکلی در کشور، گفت: ظرفیت تولید ما 10 میلیون متر در سال و میزان مصرف کشور 50 میلیون متر است. برای پاسخگویی به نیاز مصرف کننده، قاعدتا باید تعداد کارخانه تولید پارچه چادر مشکی را زیاد کنیم. این کار احتیاج به سرمایه گذاری هدفمند و قاعده مند دارد. به هر حال باید این جذابیت ایجاد شود و توجیه اقتصادی داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر بنا باشد که امروز ارز را با قیمت 10 هزار تومان به تولیدکننده بدهند و با قیمت بالاتر تحویل بگیرند، برای هیچ کس توجیه ندارد که چنین کاری را انجام دهد. باید با نرخ ثابت ارز تسهیلات داده شود تا کارخانه ها ماشین آلات وارد کنند و مواد اولیه را هم یا از داخل و یا از خارج تأمین کنند. الآن ما رنگ و مواد شیمیایی را با ارز نیمایی وارد می کنیم و طبعا گران تمام می شود؛ هرچه قیمت ارز بالاتر رود گران تر هم می شود. این نقطه های حساسی است که سیاستگذاران باید به آن توجه کنند.
دانایی با بیان اینکه حداقل باید چهار کارخانه دیگر مثل شرکت نساجی حجاب شهرکرد ایجاد شود تا بتوانیم نیازهای کشور را برطرف کنیم، افزود: البته شرکت ما هنوز به حداکثر ظرفیت نرسیده است. ما الآن دو سال است که تولید را شروع کرده ایم. طبعا باید به صورت پلکانی تولید را زیاد کنیم. باید آموزش های لازم را به پرسنل بدهیم و در عین حال هم بازاریابی کنیم و هم بتوانیم مواد اولیه را تأمین کنیم. مواد اولیه وارداتی بسیار گران تمام می شود. هزینه های آن خیلی زیاد و زمان نگهداری محدود است.
وی تأکید کرد: با توجه به تأمین سرمایه در گردش، هر سال نسبت به سال قبل تولید را بالاتر می بریم. ولی باز پرداخت تسهیلاتی که بابت خرید ماشین آلات گرفته ایم گلوی ما را فشار می دهد. ما این تسهیلات را با ارز 1860 تومانی بستیم، با ارز سه هزار تومانی ماشین آلات وارد کردیم و الآن باید با ارز 13 هزار تومانی پرداخت کنیم. اینها هزینه های سنگینی را به شرکت وارد می کند و می تواند برای همه سرمایه گذاران خطرناک باشد. این مسائل باید ریشه ای حل شود. اگر ریشه ای حل نشود، همه کسانی که سرمایه گذاری کرده اند متضرر می شوند و افراد دیگر هم رغبتی به سرمایه گذاری پیدا نمی کنند.
مدیرعامل شرکت نساجی حجاب شهرکرد در پاسخ به سؤالی در خصوص میزان زمان لازم برای اینکه شرکت های داخلی بتوانند پاسخگوی نیاز مصرف کنندگان پارچه چادر مشکی باشند، گفت: برای خرید، وارد کردن، نصب و راه اندازی این خط تولید، حداکثر یک سال و نیم تا دو سال زمان نیاز است. اگر عزم وجود داشته باشد و سرمایه گذاری انجام شود، می تواند زودتر هم انجام شود. هر شرکتی واقعا بخواهد کار انجام دهد و نهادهای نظارتی هم تأیید کنند، شرکت نساجی حجاب شهرکرد این آمادگی را دارد که به عنوان مشاور کنار آنها بماند و آموزش های لازم را به آنها بدهد. ولی متأسفانه عزم سرمایه گذاری وجود ندارد.
وی در خصوص قابل رقابت بودن چادر مشکی تولید شده در ایران با سایر کشورها نیز اظهار داشت: در دسته محصولاتی که تولید می کنیم، کیفیت کالای ما قابل رقابت با محصولات کره جنوبی است؛ یعنی اگر نگوییم بهتر از آنها است، در سطح آنها هست. ولی این را در نظر بگیرید که سبد محصول یک کشور بسیار متنوع است و همه محصولات را هم یک شرکت تولید نمی کند. طبعا این انتظار هم که ما همه نیاز بازار را تولید و تأمین کنیم دور از ذهن است. به هر حال اذعان سازمان ملی استاندارد این است که محصول ما در سطح قابل قبول است و از نظر رقابت پذیری مشکلی نداریم.
دانایی تأکید کرد: کیفیت محصول ما با محصولات کره جنوبی رقابت می کند و از چین، مالزی، اندونزی، بنگلادش و همه کشورهای دیگر نیز بسیار بالاتر است. محصولات متنوع مواد اولیه متنوع لازم دارد. چون ما همه محصولات را تولید نمی کنیم، به همه مواد اولیه نیاز نداریم. ولی اگر بنا باشد سبد محصولاتمان را متنوع کنیم، طبعا مواد اولیه متنوع تری هم نیاز داریم. مثلا ما الآن داریم با نخ 130 کار می کنیم. اگر بنا باشد محصولاتمان را توسعه بدهیم، باید نخ 100 و 80 را هم داشته باشیم. فعلا این نخ ها در داخل کشور تولید نمی شود. البته 130 هم تولید نمی شد. دو شرکت خصوصی همت داشتند و یک سال با همدیگر تلاش و همفکری کردیم و خدا را شکر الآن دارند تأمین می کنند.
وی ادامه داد: در بقیه موارد هم احتمالا این امکان وجود دارد. ولی رنگ و مواد شیمیایی داخل کشور تولید نمی شود و متأسفانه کسی هم دنبال این کار را نمی گیرد. اگر این اتفاق بیفتد، نه فقط صنعت تولید پارچه چادر مشکی، بقیه صنعت نساجی هم می تواند رشد بهتری داشته باشد.
