پایگاه خبری جماران، کیاوش حافظی: خودکشی زنان دیشموکی اگر قبلا در ماه یک بار اتفاق می افتاد الان روز و هفته ای نیست که اتفاق نیفتد.
این را اسماعیل آذری نژاد می گوید. آذری نژاد را توئیتری ها خوب می شناسند. روحانی ای به قصه خواندن برای کودکان معروف است و روایت هایی برای بزرگترها دارد. یکی از این روایت ها، خودسوزی زنان دیشموکی است؛ شهری در استان کهگیلویه و بویر احمد. خودکشی هایی که او روایت می کند به خودکشی های دختران در ایلام شباهت هایی دارد؛ جایی که پایتخت خودکشی ایران است.
«خودکشی دختران ایلامی» عنوانی است که سالهای سال آن را شنیده ایم تا جایی که می توان استان ایلام را پایتخت خودکشی ایران دانست. با این حال آخرین آمار نشان می دهد کهگیلویه و بویر احمد برای پیشی گرفتن از ایلام راه زیادی ندارد. آخرین آمار از پزشکی قانونی کشور برای استان ایلام نرخ 13.8 و برای کهگیلویه و بویر نرخ 13.7 را به ازای هر صد هزار نفر نشان می دهد. البته این شباهت فقط در کمیّت نیست. به نظر می رسد در علت های خودکشی هم بین خودکشی های این دو استان شباهت هایی وجود دارد. این را می توان از حرف های اسماعیل آذری نژاد فهمید که یک سال است خودکشی زنان دیشموکی در استان کهگیلویه و بویر احمد را دنبال می کند.
روز و هفته ای نیست که خبر خودکشی در دیشموک را نشنویم
او به خبرنگار جماران گفت: مسئولین می گویند پیگیر هستیم. جلسات مفصلی در استانداری، شهر دهدشت یا شهر دیشموک برگزار می کنند. از بالا تا پایین می آیند و می روند اما در عمل کاری انجام نشده است.
آذری نژاد افزود: خانم ابتکار پیگیری کرده اند. استاندار جلسه برگزار کرد. در بخش یا شهر فرماندار، بخشدار، بهزیستی، انواع مسئولین مرتبط با آموزش و پرورش مرتبط با این جریان جلسات مفصل داشتند، اما نتیجه آنطور که باید باشد نیست.
این روحانی گفت: خودکشی ها متعلق به الان نیست و از قدیم در استان کهگیلویه و بویر احمد وجود دارد. من دست کم می دانم بیشتر از سی چهل سال اخیر این پدیده وجود داشته است. البته در بخش زیادی از استان خودسوزی کم شده و الان بیشترین خودسوزی های ما در بخش دیشموک است. قبلا در دهدشت خودسوزی زیاد بود. اما در 20-30 سال اخیر خودسوزی خیلی کم شد و به مراتب پایین آمد. اما در دیشموک متاسفانه نه تنها خودسوزی ها کم نشده بلکه روز به روز بیشتر می شود. قبلا ماهی یک بار اتفاق می افتاد الان هفته و روزی نیست که خبر خودکشی چه موفق چه غیرموفق آن را نشنویم.
زنانِ جوانِ کم سوادِ روستایی
آذری نژاد در پاسخ به اینکه علل این خودکشی ها چیست و چرا به خودکشی دختران ایلامی شباهت دارد؟گفت: می توانیم بگوییم زاگرس نشین ها شباهت های زیادی به هم دارند. اگر بخواهیم بررسی کنیم غالب این خودکشی ها متعلق به زنان است؛ غالبا جوان هستند؛ غالبا سواد ندارند یا کم سوادند و نهایتا تا ابتدایی و راهنمایی درس خوانده اند؛ و اغلب در مناطق روستانشین زندگی می کنند. این ها ویژگی مشترک خودکشی هاست.
بافت عشیره ای و مردسالار، تنبیه بدنی زیاد و سوگواری طولانی
وی افزود: درباره علت ها باید به بافت عشیره ای و قبیله ای اینجا برگردیم. در این مناطق یک نظام مردسالار وجود دارد. به زن بها داده نمی شود و زن در تصمیم گیری ها زوری ندارد؛ زنان زیاد تنبیه بدنی می شوند؛ خشونت خانگی بالاست. نکته دیگر که به خانم ها برمی گردد این است که سوگ طولانی مدت دارند. این مسأله کمتر در آقایان به چشم می خورد. اگر فردی در فامیل یا طایفه بمیرد بعضی زنان تا سه چهار سال لباس مشکی می پوشند. من دیده ام که حتی تا هشت سال هم لباس مشکی از تن در نمی آورند. همین خودش عاملی برای افسردگی زنان است.
آذری نژاد ادامه داد: بالای 90 درصد زنان شهر روستاهای دیشموک سیاه پوش هستند. نهایتا وقتی بخواهند لباس را تغییر دهند لباس سبزِ سیر یا سورمه ایِ سیر می پوشند که باز هم به تاریکی تمایل دارد. این سوگ طولانی مدت نمی گذارد زنان شاد باشند و به عروسی ها بروند و این خود یک عامل افسردگی زنان است.
مهارت های ارتباطی و عاطفی زنان پایین است
آذری نژاد پای اختلافات طایفه ای را نیز به میان آورد و گفت: نکته دیگر مشاجرات طولانی است که بعضا بین طوایف مختلف وجود دارد. این مشاجرات بعضا وارد خانواده ها می شود و افسردگی را تشدید می کند. زنان این منطقه مهارت های کلامی، ارتباطی و عاطفی را یاد نگرفته اند. این نیاز وجود دارد که مدارس، آموزش و پرورش، بهزیستی، بخش سلامت روان شبکه بهداشت به این مساله ورود پیدا کنند و مهارت های کلامی و ارتباطات عاطفی را یاد بدهند.
وی به یکی از خودکشی های اخیر دیشموک اشاره کرد و گفت: یکی از خودکشی های اخیر خودکشی یک مادر پیر بود. نمی دانم چقدر صحت دارد اما آنگونه که شنیدم که بین فرزندانش دعوا شکل می گیرد و این مادر تهدید می کند که دست از دعوا بردارید و گرنه خودم را می کشم. فرزندان کوتاه نمی آیند و مادر خودسوزی می کند. یک مورد هم در سال گذشته بود که به واسطه تنبیه بدنی توسط خانواده خودکشی کرد.
آذری نژاد در پاسخ به اینکه «آیا در این رابطه پژوهش علمی انجام داده اید؟» گفت: پژوهش علمی نمی کنم. کار علمی نه در تخصص من و نه در توانم است. این هایی که گفتم بیشتر مشاهدات و شنیده ها و تجربیات خودم بود.
وی درباره اینکه کسی در این خصوص کار پژوهشی انجام داده است ابراز بی اطلاعی کرد.
زنج زنان بیکاری مردان
این روحانی افزود: زنان اینجا رنج های زیادی در زندگی تحمل می کنند. در روستاها زن باید تعداد زیادی بچه به دنیا بیاورد، صبح تا شب باید کار کند، هیزم جمع کند، آب بیاورد، طویله پاک کند و نان بپزد. پخت نان کار بسیار سخت و طاقت فرسایی است. انجام این کارها همه در یک روز در حالی که تخلیه روانی و عاطفی هم نشود زن را به بن بست می کشاند.
آذری نژاد به بیکاری مردها نیز پرداخت و گفت: بیکاری شوهران در اینجا بسیار زیاد است. زندگی بیشتر آنها با یارانه و کشاورزی سنتی می چرخد. که البته آن هم اندک است چون اینجا منطقه کوهستانی است و دشتی نیست که بخواهند اینجا کوهستانی کنند. علوفه هم زیاد نیست که دام داشته باشند. به به این ترتیب دوسه ماه برای کارگری به استان های مجاور می روند که پول شان خرج خورد و خوراک همانجا می شود و چیزی نمی ماند که بتوانند برای زن و بچه به روستا بیاورند. لذا عامل اصلی دیگر همین بیکاری شوهران این زنان است.
وی معتقد است فراوانی هرکدام از این عوامل در روستاهای مختلف فرق می کند.
آذری نژاد در پایان گفت: مسئولان باید بیایند و بر روی تاب آوری خانواده ها، مشاغل خانگی زنان، بیکاری مردان و دختران روستایی کار کنند. چرا دختر روستایی که در دوران انقلاب به دنیا آمده است و الان 18 یا 20 ساله است باید ترک تحصیل کند؟ چرا مدرسه یا خوابگاه شبانه روزی وجود نداشته باشد؟ مسئولان باید به هر کدام از این عوامل ورود کنند و برای هرکدام راهکار ویژه خود را داشته باشند تا بلکه مقداری از این خودکشی ها کم شود.
