گزارش جماران از آیین نکوداشت دکتر محمدرضا واعظ مهدوی

آیین نکوداشت دکتر محمدرضا واعظ مهدوی عصر روز دوشنبه (19 آذر 97) با مشارکت انجمن مددکاری اجتماعی ایران و معاونت فرهنگی و هنری شهرداری تهران در تالار ایوان شمس برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جماران، سید حسن موسوی چلک در ابتدای این مراسم گفت: به بهانه هفته پژوهش مراسمی برای تکریم آقای دکتر واعظ مهدوی برگزار می کنیم. دلیل انتخاب هفته پژوهش برای برگزاری این مراسم وجهه علمی دکتر واعظ است؛ طبیعتا وجهه اجرایی و سیاستگذاری ایشان جای خودش هست.

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران افزود: سه سال طول کشید تا توانستم آقای دکتر واعظ مهدوی را مجاب کنم که این برنامه برگزار شود. هرکس به این مراسم آمده با شور آمده که به آقای دکتر واعظ مهدوی بگوید ما تلاش های شما را دیده ایم. سال 78 که می خواستیم اورژانس اجتماعی را ایجاد کنیم ایشان مدیرعامل بیمه سلامت بود و از ایشان به نیکی یاد می شد. ما در مددکاری اجتماعی خیلی مدیون آقای واعظ مهدوی هستیم.

وی اظهار داشت: پیامبر اکرم(ص) می گوید من برای ترویج مکارم اخلاق آمده ام. آنچه که امروز ما را رنج می دهد بداخلاقی ها است. ایشان انقدر بزرگ هست که نامش با کارهایش ماندگار است. ما نیاز داریم امثال دکتر واعظ مهدوی را تکریم کنیم تا یادمان بیاید که اگر امروز در این نقطه هستیم، به واسطه تلاش و ایثارگری های افراد دیگری بوده است؛ افرادی که حاضر نشدند قلمشان را نردبان ترقی خودشان قرار دهند و حاضر نشدند تحت هیچ شرایطی از مدار اخلاق خارج شوند.

موسوی چلک تأکید کرد: هدف ما از برگزاری این مراسم همین بود که بگوییم جامعه ای که در آن اخلاق نهادینه شده جامعه ای است می تواند پایدار باشد. ما به واسطه تلاش علمی آقای دکتر واعظ مهدوی این مراسم را برگزار می کنیم. کمتر جلسه ای است که در کنار آقای دکتر واعظ مهدوی باشید و نکته جدیدی یاد نگیرید. کمتر مسئولی ما در این سطح داریم که در حوزه علمی هم اطلاعاتش به روز باشد.

ولی الله شجاع پوریان نیز در این مراسم گفت: ما از یک انسان فرهیخته، پر تلاش و خستگی ناپذیر که عمری را برای مردم و وطنش کار کرده قدردانی می کنیم. سابقه آشنایی من با ایشان به دوران مجلس ششم بر می گردد. ایشان در آن دوره سازمان مدیریت و برنامه ریزی بود. با همه تندی که آنجا می رفتیم بعد از مواجه با آقای دکتر واعظ مهدوی آرام می شدیم و راضی از برخورد و جواب های منطقی اتاق ایشان را ترک می کردیم. به یاد ندارم که آقای دکتر واعظ مهدوی به برخورد تند طرف مقابل هم واکنش نشان دهد و همیشه روحیه آرام و صبر را حفظ می کرد که این از نظر اخلاقی برای من درس بوده است.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار تهران پرکاری را یکی دیگر از ویژگی های دکتر واعظ مهدوی دانست و افزود: در تراکم توقعات نمایندگان مجلس یکی از مدیرانی که به ر احتی قابل دسترسی بود آقای دکتر واعظ مهدوی بود. در آموزه های دینی ما تأکید شده که حتما باید اسوه های جامعه را تقدیر کنیم. کار امروز ما این است که یکی از اسوه های مدیریتی را به جامعه معرفی کنیم.  اما شاکر خداوند بزرگ است؛  طبیعتا هیچ کدام از اعمال دکتر واعظ مهدوی در صحیفه عمل صالح ایشان محو نخواهد شد.

مجید فراهانی نیز در این مراسم گفت: ما یاد گرفته ایم که از افراد بزرگ معمولا بعد از وفاتشان تقدیر می کنیم و کمتر امکان الگوپذیری و انتقال درس آموخته ها ایجاد می شود. مهمترین خاصیت این جلسات این است که امکان انتقال تجربیات و خوبی ها را بلا واسطه ایجاد می کند. من از وقتی آقای دکتر واعظ مهدوی را شناختم همیشه ایشان را یک فرد ذو جوانب می دیدم و تصویری که از ایشان دارم تصویر یک مرد بزرگ است که تخصص و دانش را در کنار اخلاق و همچنین دغدغه های اجتماعی و فرهنگی نشانده است.

عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: شاید آقای دکتر و اعظ مهدوی سال ها است از شهرداری تهران رفته ولی اثرات حضورش هست. امروز برنامه دوم توسعه شهر تهران، که محورش آقای دکتر واعظ مهدوی بود، هنوز مرجع همه برنامه ریزان شهری است. وقتی برنامه سوم که پیش نویس آن توسط شهرداری تهیه شده و ما در شورا داریم آن را بررسی می کنیم را مقایسه می کنم، به نگاه سیستماتیکی که برنامه دوم بر اساس آن دنبال شده احسنت می گویم.

وی تأکید کرد: امروز هر جایی بحث عدالت در شهر هست مهمترین مرجع آن کار پژوهشی است که با مدیریت آقای دکتر واعظ مهدوی انجام گرفته است. معمولا جزو سه مطالبه اصلی مردم بحث عدالت در شهر است؛ اینکه فاصله شمال و جنوب تهران فاصله بالایی است و بیش از 80 درصد امکانات شهری، پروژه های شهری و تسهیلات شهری در اختیار طبقه برخوردار شهری در رینگ شمالی شهر تهران است و مناطق جنوبی منطقه کمتر برخورداری است و این درّه عمیق فقر و غنا بحث عدالت را در شهر بسیار اهمیت می دهد.

احمد مسجد جامعی دیگر سخنران این مراسم بود و گفت: یک وقت جلسه ای داشتیم که در دفتر من تشکیل می شد و مرحوم دکتر حبیبی هم از اعضای جلسه بود. یک بار دکتر حبیبی گفت هرچه تلاش کنیم سازمان برنامه عوض شدنی نیست. آرم این سازمان را با چرخ دنده و گندم گذاشته اند، لذا در دل این مجموعه فرهنگ و هنر و عدالت بیرون نمی آید. چون ما برنامه می دادیم و سازمان برنامه آنها را وتو می کرد. ولی یک کسانی در سازمان برنامه این حرف ها را مدیریت می کردند.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: دکتر واعظ یکی از کسانی بود که خیلی به مسأله عدالت توجه داشت. نخستین برنامه جامعه پنج ساله شهر تهران را ایشان نوشت و این اولین برنامه پنج ساله در کل کشور است. یعنی پایه گذاری برنامه پنج ساله نظام شهری دکتر واعظ مهدوی است. بحث محوری این برنامه عدالت در شهر بود. آن حرف ها نوآورانه بود؛ البته هنوز هم هست.

وی با اشاره به اینکه دغدغه های دکتر واعظ مهدوی جنس مردمی دارد، تصریح کرد: من ندیدم ایشان علم و دانشش را ابزار تفاخر کند. دکتر آدمی در برابر مردم زمانه است و علم و دین را اسباب نام و نان نکرد. علم خیلی چیز مقدسی است و خیلی از مشکلات ما از بی علمی است. دکتر مهدوی هیچ چیزی را برتر از انسانیت نمی داند و راه رسیدن به انسانیت را علم و تقوا و توکل می داند.

محمدرضا واعظ مهدوی نیز با سپاسگزاری از حاضرین در جلسه گفت: من توفیق این را داشته ام که در سال های قبل و بعد از پیروزی انقلاب در محضر دکتر بهشتی تلمذ می کردم و جلساتی را داشتیم. یکی از کسانی که دست ما را گرفت و به این مراسم رساند مرحوم حسن اجاره دار بود. ایشان آن موقع ما را که جمع می کرد می گفت نگاه ما این است که باید به مردم برسیم؛ می گفت انقلاب یعنی مددکاری و دست مردم را گرفتن. آقای بهشتی هم این را تأکید می کردند و می گفتند آرمان ما ارتقاء شرایط اجتماعی مردم است.

عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد افزود: مرحوم عالی نسب به ما نصیحت می کردند که گوشتان را برای شنیدن صدای مظلومان تیز کنید. می گفتند یک کسانی در جامعه سر و صدا دارند و سیاستگذاران به سر و صدای آنها تمکین می کنند. اما عده ای هستند که هر فشاری روی آنها بیاید صدایشان در نمی آید؛ گوش مسئولین و سیاستگذاران باید برای صدای اینها تیز باشد. خدا را سپاس می گذارم که امروز در خدمت روستائیانی هستم که این ویژگی را دارند.

وی ادامه داد: تجربه تاریخی ما نشان داده که روستائیان فشارهای خودشان را بی صدا تحمل می کنند و بی صدا عکس العمل نشان می دهند. ما دو موج بزرگ حاشیه نشینی شهرها داشته ایم. موج اول بعد از اصلاحات ارضی بود که حاشیه نشینی شهرهای بزرگ را ایجاد کرد و چنان عوارض و آثاری ایجاد شد که حتی بعضی ها اختلاف طبقاتی و مهاجرتی که در اثر اصلاح ارضی ایجاد شد را در وقوع انقلاب مؤثر می دانند. موج دوم به دنبال تورم و گرانی سال های 72 و 73 بود. در شرایط فعلی در موقعیتی قرار داریم که احتمال پیدایش موج سوم هم وجود دارد.

واعظ مهدوی اظهار داشت: روستائیان نه می توانند تظاهرات کنند و نه جلوی مجلس و سازمان برنامه بیایند. عکس العمل آنها به صورت شرایط بسیار نامساعد زندگی، مهاجرت، قرار گرفتن در حاشیه شهرها و رفتن به شرایطی است که استانداردهای زندگی روستا و استانداردهای زندگی شهر را نداشته باشند و آسیب های اجتماعی و جرم های بسیار ایجاد شود. اگر برنامه ریزی ها و اقدامات ما به سمت و سویی حرکت نکند که همه مردم را نبیند، برابری را تحقق نبخشد و برخورداری همگانی از نعمت های الهی را محقق نکند، این شرایط اجتناب ناپذیر است. علاوه بر شرایط روانی و ارزش های اخلاقی و راهبردهای دین که به ما می گوید همگان باید از نعمت ها برخوردار باشند و ظلم را بر نمی تابد، برای برخوردارها هم شرایط بی ثبات ایجاد می کند. یعنی علاوه بر ابعاد انسانی و اخلاقی و دینی، بُعد بی ثبات سازی اجتماعی هم در پی دارد.

وی تأکید کرد: این کلام همیشگی امام امت را به یادگار داشته باشیم، جنگ و نبرد و منازعه کوخ نشینان و کاخ نشینان. به اعتقاد من یک منازعه بیشتر در جهان وجود ندارد و بقیه منازعات صوری است؛ آن منازعه فقر و غنا است و شرایطی که استمرار ناتوانی را نهادینه می کند و توانمندان این شرایط را تحمیل می کنند. هرکدام از ما باید تصمیم بگیریم که در کدام یک از این جبهه ها می خواهیم بایستیم؛ یک بار تصمیم بگیریم و در تمام طول زندگی جبهه خودمان را مشخص کنیم. جبهه مستضعفان، فقرا، عدالت، ارزش های متعالی انسانی، برخورداری همگانی، کاهش نابرابری ها و جبهه مردم ماندی است.

علی ربیعی نیز در این مراسم با بیان اینکه در پنج سال اخیر یک محور همه برنامه های فقرزدایی دکتر واعظ بود، گفت: آدم های خوب را باید قدر بدانیم. چرا جوری شده که خوبی ها را نمی بینیم؟ آدم هایی که حس و حال آدم را خوب کنند و آدم هیچ خطری از آنها احساس نکند. من شهادت می دهم هر وقت با واعظ نشستم حس خوب گرفته ام و این بسیار مغتنم است.

وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تأکید بر ضرورت قدردانی از آدم های بزرگ، افزود: امروز نسلی به وجود آمده که همه را معادل یک سری نقاط و کلمات و برچسب ها می داند. باید بگوییم آدم هایی قبل و بعد از انقلاب آمده اند که در زندگی شخصی هیچ چیزی ندارند. من با خانواده آقای واعظ آشنا بودم. وضع خانوادگی آقای واعظ چهل سال پیش قطعا بهتر از امروز بود. هیچ جامعه ای بدون آدم های بزرگ موفق نمی شود. همه نسل ها قهرمان ذهنی دارند و با آدم های بزرگتر از خودشان زندگی می کنند. ما هم مستثنی نیستیم؛ اما نگذاشته ایم کسی برای خودش کسی شود و هرکس خواست کسی شود فرو افتاد. خود این مراسم معغتنم است که کسانمان را کس بداریم.

وی با تأکید بر اینکه امروز بیش از همیشه نیاز به مددکاری داریم، اظهار داشت: بیش از هر دوره دیگری ما نیاز به مفهوم مددکاری داریم. جامعه بیش از گذشته نیاز دارد که آدم ها مددکار همدیگر باشند و عده ای پل شوند و عده دیگری عبور کنند؛ تحریم هم زندگی مردم را سخت تر کرده است. بیش از هر زمان دیگری نیاز به این داریم که حتی با یک لبخند و یا دست گرفتن مددکار همدیگر باشیم. واعظ واقعا یک مددکار است. ان شاء الله به سمتی برویم که جامعه ای پر از مددکار بسازیم.

پیروز حناچی نیز در این مراسم گفت: موقعی که امام در جماران حضور داشتند پشت آن مبل نسبتا عریض، روش آن طاقچه کتاب های مورد مطالعه امام قرار داشت. تابلویی روی آن طاقچه نقش بسته بود که روی آن نوشته بود «العدلُ اساس المُلک». می دانم که آقای دکتر مهدوی هم در این سال ها به یاد این عزیز سفر کرده بوده و جای خالی ایشان را حس می کنیم.

شهردار تهران با اشاره به حدیثی از حضرت سیدالشهداء(ع)  افزود: تفسیر من این است که اگر ما در شرایطی قرار بگیریم که افراد آزاده آزاد اندیشی را ببینیم که بر سر دوراهی درست عمل کنند، انتخاب مسیر عاقبت خیر و دعای خیر را به دنبال دارد. عمر سعد بر سر دو راهی قرار گرفت و حرّ هم بر سر دو راهی قرار گرفت. چیزی که نقل می کنیم که هر روز عاشورا است به این معنا است که ما همواره به انتخاب راه درست یا غلط اختیار داریم. برگزاری چنین مراسمی یعنی او راه درست را انتخاب کرده است.

وی اظهار داشت: حضرت امیر می فرمایند با افراد بلند همت مشورت کنید و با افراد کوچک بین مشورت نکنید. من ارتباط کاری خیلی زیادی با آقای دکتر مهدوی نداشته ام. ولی از افق دید بلند ایشان و بلند همتی ایشان همواره در جلسات لذت می بردم. اعتقاد من این است که کشور کهنی مثل ایران تمامی نکات راهنما و مسیرهایی که سالیان سال بارها تجربه شده را در ادبیات کهن خود دارد و ان شاء الله خداوند توفق دهد که بتوانیم از آنها درس بگیریم.

به گزارش جماران، در این مراسم نشان علمی سلامت اجتماعی به دکتر محمدرضا واعظ مهدوی اهدا شد و از تمبر اختصاصی ایشان نیز با حضور نماینده اداره پست جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد.