آذربایجان‌غربی با دارا بودن ۱۸۰ واحد سنگ تزئینی در شهرستان های خوی، ماکو، چالدران و سلماس در شمال استان و شاهین دژ و تکاب در جنوب استان، در زمینه معادن سنگ به ویژه سنگ‌های قیمتی در رتبه‌های برتر کشوری قرار دارد.
۴ واحد تولیدی سنگ تزئینی از جمله سنگ مرمر، سنگ گرانیت، سنگ مرمریت و سنگ تراورتن نیز در این استان وجود دارد.
صادرات سنگ تزئینی
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی از صادرات بیش از ۱۷ هزار تن سنگ تزئینی از آذربایجان‌غربی طی سال جاری خبر داد.
«عبدالحمید سرتیپی» با اشاره به ارزآوری صادرات سنگ های تزئینی، گفت: طی ۹ ماهه سال جاری ۱۷ هزار و ۹۹۶ تن سنگ تزئینی از آذربایجان‌غربی صادر شده است که این میزان صادرات، بیش از ۶ میلیون و ۵۰۲ هزار دلار ارز آوری داشته است.
وی تعداد معادن سنگ های تزئینی فعال در استان را ۱۰۰ فقره اعلام و اظهار کرد: میزان استخراج واقعی سنگ از معادن سنگ تزئینی استان در ۹ ماهه سال جاری ۴۳۰ هزار و ۶۸۳ تن است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی گفت: آذربایجان‌غربی در استخراج واقعی سنگ های تزئینی رتبه چهاردهم کشوری و از لحاظ میزان اشتغال ایجاد شده رتبه هشتم کشور را داراست.
وی همچنین از استخراج بیش از ۷ میلیون و ۱۱۴ هزار تن انواع مواد معدنی طی ۹ ماهه سال جاری از معادن استان خبر داد.
سرتیپی با اشاره به افزایش استخراج انواع مواد معدنی از معادن استان، افزود: این در حالی است که میزان استخراج واقعی در سال گذشته بیش از ۷ میلیون و ۲۳۲ تن بوده است.
دور ریزی بیش از دو سوم مواد معدنی
رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه نیز با بیان اینکه خام فروشی بزرگترین مشکل معادن آذربایجان‌غربی است، گفت: دو سوم از مواد معدنی استخراج شده به عنوان ضایعات دور ریخته می شوند.
«رضا جمشیدی فر» ادامه داد: به دلیل نبود واحد فرآوری دو سوم مواد معدنی استخراج شده به عنوان ضایعات دور ریخته شده و تنها مقدار کمی از این ضایعات در معادن دپو می شوند.
وی با بیان اینکه تاکنون توانایی تبدیل ظرفیت های بالقوه خود به ظرفیت بالفعل را نداشته ایم، اظهار کرد: بیش از ۵۰ درصد از این سرمایه های ملی به عنوان ضایعات در معادن دپو می شوند.
رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه ادامه داد: این در حالی است که با ایجاد واحدهای فرآوری می توان این ضایعات را بهینه سازی کرده و به بازار فروش عرضه کرد.
وی بر لزوم حفظ مخازن معادن برای نسل های بعدی تاکید کرد و گفت: با توجه به محدود و تمام شدنی بودن مخازن معادن باید با ایجاد واحد فرآوری، ضایعات را فرآوری کرده و از مخازن معدنی استان به طور بهینه استفاده کنیم تا نسل های بعدی نیز بتوانند از این مخازن بهره برداری کنند.
چالش های نبود واحد فراوری
جمشیدی‌فر درباره تنوع معادن استان گفت: آذربایجان‌غربی از نظر تنوع معادن یکی از استان های سرآمد کشور است و باید با ایجاد واحد های فرآوری با تکنولوژی های نوین، معادن استان را نجات دهیم.
رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه اظهار کرد: نبودن تکنولوژی و واحدهای فرآوری مناسب باعث عقب افتادگی استان و بهره‌وری نشدن مناسب در این زمینه شده است این در حالی است که در بخش استخراج سنگ معدن هیچ مشکلی در معادن و معدن کاران استان وجود ندارد.
جمشیدی فر با اشاره به اینکه از ۱۷ واحد فرآوری سنگ های تزیینی موجود در استان فقط ۳ واحد آن فعال و ۶ واحد نیمه فعال هستند، افزود: به دلیل نبود واحدهای فرآوری حتی یک هزارم سنگ‌های تولیدی آذربایجان‌غربی نیز در خود استان فرآوری نمی‌شوند.
وی با اشاره به عقب ماندگی معادن استان، اضافه کرد: حتی تکنولوژی به کار گرفته شده در این واحدهای فرآوری موجود نیز مربوط به تکنولوژی ۴۰ سال گذشته است.
رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه بیان کرد: متاسفانه معدن داران آذربایجان‌غربی همزمان تولیدکننده کوب، بازاریاب کوب و صادر کننده کوب هستند این در حالی است که برای افزایش بهره وری فعالیت هر شاخه به طور مستقل الزامی است.
جمشیدی فر تاکید کرد: آذربایجان‌غربی ظرفیت بالقوه ای در زمینه معادن داشته و باید به آن توجه شود چراکه در صورت توجه و بهبود وضعیت واحدهای فرآوری می توان زمینه ارزآوری، بهبود وضعیت اقتصادی استان و اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.
معادن چشم به راه سرمایه‌گذاران
«جمال کسیانی اول» رییس خانه معدن آذربایجان‌غربی در مورد مشکلات صنعت سنگ استان گفت: اگر بخواهیم کشور و استان از تک محصولی نجات یابد، باید به معادن اهمیت ویژه ای داده شود. سنگ های تزئینی و نمای تولیدی استان با مشکل دوری از بازار مصرف و نبود صنایع فرآوری مواجهند. سایر سنگ های تولیدی استان نیز با مشکلاتی روبرو هستند که به طور کلی این مشکلات در مورد سنگ های گرانبها، نظیر طلا و نقره، نبود دانش فنی در امر اکتشاف، در سنگ های استراتژیک مانند تیتان، نبود دانش فنی در فرآوری و استحصال، در کانی های صنعتی، نبود بازار داخلی و شناسایی نشدن بازارهای خارجی، در عناصر نادر خاکی نبود دانش فنی از شناسایی تا فرآوری و فلزات دیگر نظیر مس، روی و کرومیت نبود مطالعات سیستماتیک هستند.
وی در مورد مشکلات بخش اجرایی معادن نیز افزود: در بخش اجرایی معادن نیز با مشکلات عدیده ای نظیر توجه نکردن به جایگاه معدن در اقتصاد کلان کشور، نبود ساختار منسجم و متولی واقعی، قوانین مغایر با سرمایه گذاری بخش خصوصی واقعی داخلی و خارجی، نبود بخش خصوصی واقعی متخصص برای اکتشاف و استخراج و فرآوری مواد معدنی، قوانین سایر دستگاههای اجرایی کشور با نگرش بخشی ومغایر با تولید مانند کار، بیمه، مالیات و بانکها، برداشتهای سلیقه ای دستگاههای اجرایی استان و نبود زیر ساختهای صادراتی مواجه هستیم.
رئیس خانه معدن استان در پایان پیشنهاد کرد: متاسفانه در بخش معدن سرمایه گذاری کمتری شده است و بهترین راه حل جذب سرمایه گذاری است.
46
