رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر است. گاهوبیگاه تماسهایی روی تلفنش خبر مرگ کولبری را به او مخابره میکند؛ مانند دیروز. خبر درگذشت دو جوان سردشتی هنگام عبور از مرز؛ آنهم یک هفته بعد از آنکه فرمانده هنگ مرزی میهمان کمیسیون امنیت ملی بوده تا از نزدیک در جریان واقعیت زندگی کولبران قرار بگیرد.مصاحبه زمانی انجام میشود که مراسم ختم دو کولبر جوان سردشتی در روستای بیتوس در حال انجام است. خانوادههایی در دورترین مرزهای کشور عزادار شدهاند و شلیکهای گاهوبیگاه با وجود پادرمیانی کمیسیون امنیت مجلس به جایی نرسیده است.
بار کولبران سردشتی چه بود؟
پوشاک و گردو داشتند. تأسف میخورم از وقوع این اتفاق. نماینده سردشت و پیرانشهر که باشی، بهعنوان دو شهر مرزی، مدام درگیر مسائل مرزی شهروندان خواهی بود و مرگ کولبران بدترین خبر است.
برای پایاندادن به این وضعیت چه کار کردهاید؟
هفته پیش فرمانده مرزبانی استان را به کمیسیون امنیت دعوت کردیم و قول گرفتیم دیگر چنین تحرکاتی در مرزها نباشد. گفتیم باید به نیروهایتان بگویید ایست بدهند، تیر هوایی شلیک کنند و اگر نشد، کمر به پایین شلیک شود؛ نه اینطور که تیراندازی به مرگ منجر شود.
کولبری جرم است؟
حتی اگر میگویید کولبر تخلف کرده، خب اجازه بدهید در محاکم به این مسیر رسیدگی شود.
آیا افرادی که شلیک کردهاند، شناسایی شدهاند؟
خیلی اوقات چون گروهیاند، شناسایی فرد سخت میشود. روز گذشته تذکر نوشتیم به وزیر کشور. از تذکر خسته شدیم. این افراد باید مجازات شوند.
آخرین خبرتان از خانواده این دو کولبر سردشتی؟
همین حالا که با شما صحبت میکنم، مراسم این دو عزیز روستای دورافتاده مرزی در حال برگزاری است؛ در روستای بیتوس. دیروز شورای عالی امنیت جلسه داشته و و استاندار ما هم تهران است تا این را مطرح کنند. برخی چیزها رسانهای میشود و برخی نمیشود.
خب شما بفرمایید.
باید خیلی شفاف آمار ارائه دهند. رسیدگی وضعیت دادگاهها، تعیینتکلیف خانواده داغدار کولبران، پرداخت دیه و خیلی موارد دیگر.
آماری دارید که از ابتدای امسال چند نفر به این شکل از دنیا رفتهاند؟
نه؛ الان آمار دقیق ندارم. ببینید مردم با مرز زندگی میکنند. کارخانه که نداریم. خب معلوم است که نسل جوان از بیکاری به مرزها رو بیاورند. کولبر چه دارد؟ چند کیلو بار دارد؟
این دو نفر کارت کولبری داشتند؟
کارت هم داشته باشند، وضعیت همین است. آنها که کارت دارند، هر سه هفته یک بار نوبتشان میشود. با سه هفته یک بار صد هزار تومان نمیشود زندگی گذراند.
موارد رسیدگی به پرونده کولبران چطور بوده؟ اصلا به پروندهشان رسیدگی شده است؟
بوده اما خیلی کم. خلاصه بگویم ۲۰ درصد پروندهها منجر به ص دور رأی شده و پرداخت دیه.
حس شمای نماینده در برابر این اخبار چیست؟
استیصال. شما فکر کنید در روزهای بودجهای یکی به موبایل شما زنگ بزند و این خبر را بگوید.
وزیر کشور گفتهاند پیلهوری بهجای کولهبری، آیا این ایده ممکن است؟
کارخانه قند پیرانشهر را سالها پیش ساختهاند. در سردشت هم یک نیمچه کارخانه انگور سیاه سردشت است که دپو میکنند و اشتغالزاییاش به مرکز استان میرسد؛ این همه توان اشتغالزایی ماست. آن وقت جوان و میانسال ما برای درآمدزایی چه کنند. مرز تنها راه چاره است.
وضعیت باز و بستهشدن مرزها؟
دو ماه است مرز را بستهاند و تازه وزیر کشور دیروز خبر داده تا با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مرزها بازگشایی شود. با این بستن مرزها ۳۰۰ هزار نفر را دو ماه بیکار کردهایم.
بحث بیمه به جایی نرسید؟
۷۰۰ نفر بیمه شدند؛ اما آنهم داستان خودش را دارد. سهم وزارت کشور یک میلیارد تومان بود و وزارت تعاون هم یک میلیارد. وزارت تعاون پولش را آورده و وزارت کشور نه! به استاندار گفتیم، گفتند بهزودی میآوریم. حساب کنید در پیرانشهر و سردشت ۱۸ هزار نفر کولبر داریم. برای بیمهکردن این ۷۰۰ نفر این همه داستان داریم و بدقولی؛ چه رسد به بیمهکردن همه آنها.
دبیر شورای عالی امنیت:
کولهبری پاسخ مناسبی به وفاداری کردها نیست ایسنا: دبیر شورای عالی امنیت ملی که به کردستان سفر کرده، درباره پدیده کولبری گفته: «کولبری پاسخ مناسبی به وفاداری کردها نیست و باید تلاش کنیم با فراهمکردن زمینههای اشتغال پایدار در کردستان، این وضعیت خاتمه یابد. کولبری در هیچ کجا شایسته نیست و نباید فراموش کنیم که انقلاب اسلامی و مسئولان کشور هیچگاه دنبال بهوجودآمدن این مسئله نبودهاند». دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به خاطرات فراموشنشدنی خود از حضور و همرزمی با پیشمرگان کرد در سالهای قبل و حین دفاع مقدس، افزوده: «مردم سلحشور کردستان در سالهای غربت انقلاب با تمام وجود در برابر توطئه ضد انقلاب و متجاوزان خارجی ایستادگی کردند و کردستان قهرمان در مسیر دفاع از ارزشهای ملی و دینی بیشترین شهید اهل سنت را تقدیم انقلاب اسلامی کرد». شمخانی همچنین خبر داده: «بهتازگی تصمیمات مناسبی برای تغییر جهتگیری در بهرهمندی ساکنان استانهای مرزی غرب کشور از ظرفیتهای تبادل مرزی گرفته شده که ضمن کاهش مشکلات معیشتی مردم کردستان، به مسئله کولبری نیز پایان خواهد داد».
46