در این مطلب می خوانیم: ' ماه رمضان در باور مردم آذربایجان غربی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و با آداب و سنن زیادی از جمله، اوباشدان و رسم فراموش شده کیسه دوزی برای لعن ابن ملجم همراه است. در اعتقاد مردم آذربایجان غربی، در این ماه طبق دستور خدواند، روزه بر همه مسلمانان واجب بوده و در کتاب آسمانی قرآن از رمضان به عنوان ماهی که هر روز آن برابر با هزار روز بوده و به مبارکی آن نیز قرآن در آن ماه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده، یاد شده است.'
در ادامه این مطلب آمده است: 'مردم این دیار با آیینی تحت آیین 'قابخالما' یعنی با روزه داری 10 الی سه روز مانده به ماه مبارک رمضان به پیشواز ماه میهمانی خداوند می روند؛ نگاه کردن به آیینه و فرستادن صلوات بر محمد (ص) و آل محمد بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یک رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان، مرسوم است. این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مومن همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاکی‌ها صیقل یابد، پیرمردان برای این منظور همواره آیینه کوچکی در درون جیب خود نگه می داشتند و بعد از اینکه خود به آیینه نگاه می کردند، با فرستادن صلوات چندین بار آئینه را به دور خود و اهل خانواده می چرخاندند.'
این روزنامه ادامه داده است: 'هر چند این رسم طی سالیان اخیر به دلیل توسعه رسانه های گروهی، موضوعیت خود را از دست داده اما هنوز که هنوز است بسیاری از پیرزنان و پیرمردان روستانشین به این کار مبادرت می کنند. پیش از این همچنین قبل از آغاز ماه رمضان، از طرف مردم روستاهایی که روحانی نداشتند، نمایندگانی به نزد امام جمعه‌های شهرها می فرستادند و از آنان درخواست می‌کردند که یک روحانی را به نمایندگی از خود به روستا بفرستند. روحانی اعزامی را با سلام و صلوات به روستا می‌بردند و هر شب در خانه‌ای مهمان می‌شد تا ماه رمضان به پایان برسد.'
روزنامه آراز در بخشی با عنوان 'رسم ویژه سحری خوردن یا 'اوباشدان' در مناطق مختلف آذربایجان غربی' آورده است: ' سحری خوردن و در سحری بلند شدن در آذربایجان غربی و به ویژه در روستاهای آن آدابی دارد. هنوز هم که هنوز است روستائیان و عشایر آذربایجان غربی با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه و یا درب منزل شان از خواب بیدار می شوند. در بین عامه مردم، زمان سحری خوردن به 'اوباشدان' مشهور است و وقت آن نیز یک ساعت مانده به اذان صبح است. موذنان روستایی، با صدای نافذ و گیرایی وقت سحر را بر پشت بام های منازل یا مسجدهای روستایی با دعایی که در محل به آن 'مناجات' می گویند، اعلام می کردند. همچنین در گذشته‌های نه چندان دور در مناطق روستایی وقت سحر و اذان صبح از روی حرکت ستاره‌هایی که اصطلاحا به آنها ' اولکرلر' می‌گفتند تعیین می شد.'
در ادامه این نشریه با عنوان 'افطاری دادن به مستمندان رسم ماندگار مردم آذربایجان غربی در ماه رمضان' آمده است: ' ماه رمضان در آذربایجان غربی، هنوز هم ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند. آنچه که در اولین گام در آستانه رمضان و یا در روزهای روزه در بین مردم آذربایجان غربی می توان مشاهده کرد رفتار میهمان نوازی و دعوت نزدیکان به افطار است. افطار دادن به اندازه ای در بین مردم آذربایجان غربی جایگاه دارد که هر یک سعی می کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند. ماه رمضان در آذربایجان غربی، ماه احسان اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهنددادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان، هنوز هم در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی استان در شب های ماه رمضان مرسوم است.'
روزنامه آراز ادامه داده است: 'افطاردهی در بین مردم آذربایجان غربی از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند و البته از افراد فامیل نیز وعده گرفته می‌شود. اما آنچه که اغلب بر سر سفره افطاری آذربایجانی ها دیده می شود از نان های روغنی گرفته تا سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پنیر، سبزی، ماست، مربا، شیر برنج و انواع حلیم‌هاست. متاسفانه امروز زندگی های مدرن انتقال این سنت حسنه از داخل خانه های با صفای شهروندان و روستائیان به داخل سالن های بی روح و تالارهای غذاخوری برده است. اگر تا دیروز با خرما و آب داغ و سوپی خانگی از روزه داران پذیرایی می شد و زنان آذربایجانی کدبانوگری و دست پخت های هنرمندانه خویش را به رخ مهمانان می کشیدند، اکنون به دلیل زندگی ماشینی غذاهای رنگارنگ، گران قیمت و مصنوعی بر روی میزها چیده می شود.'
در ادامه این مطلب با عنوان 'شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها' می خوانیم: ' در آذربایجان غربی اما شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها اختصاص دارد پسران و دختران نامزد در ایام رمضان جایگاه ویژه ای در سر سفره افطار دارند. کار و بار شیرینی فروش ها و مخصوصا آن دسته از قنادی هایی که زولبیا و بامیه، کلوچه ها و نان روغنی های مخصوص و معروف می پزند نیز در این ایام رمضان در شهرهای این استان سکه می شود. چند ساعت به افطار مانده می توان شور و حرارت و صف های طولانی در مقابل این شیرینی فروش ها را مشاهده کرد. مراسم نیمه ماه رمضان یعنی روز تولد امام حسن مجتبی (ع) نیز در آذربایجان غربی گرامی داشته می شود، هر چند مراسم عقد و عروسی در این ماه در بین مردم متداول و معمول نیست اما بسیاری از خانواده ها نیز فراهم کردن مقدمات یک زندگی مشترک و مراسم بله برون را در ایام رمضان پر برکت و میمون می دانند.'
روزنامه آراز با عنوان 'طلب عفو بخشش از خداوند متعال در شب های قدر' آورده است: ' شب‌های احیا در آذربایجان غربی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مساجد، حسینه ها و مصلی ها همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست آکنده و لبریز است. 'سبحانک یا لا اله الا انت، الغوث الغوث خلصنا من النار یارب' آوای سوزناک هر آذربایجانی است که در شب های قدر /19 الی 23 رمضان/ از دل سینه های مالامال از امید رحمت و مغفرت پروردگار جاری می شود. در این روزها و شب ها، محبت، مهربانی احسان و نیکوکاری مردم آذربایجان غربی و خانواده های آنان به اوج خود می رسد و خوشحال و با نشاط از آن جهت که رمضان این ماه پرفیض و برکت را دریافته اند و به این توفیق بزرگ نائل شده اند و مغموم از آن جهت که این ماه دوست داشتنی در حال خداحافظی از آنهاست. در عصر واپسین روز از ماه رمضان بسیاری از خانواده ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می کنند. کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می خورند و چون ظهر شرعی فرا می رسد افطار زود هنگام می کنند.'
در ادامه این مطلب با عنوان 'رسم فراموش شده کیسه دوزی برای 'لعن ابن ملجم'می خوانیم: ' رسم کیسه دوزی 27 ماه رمضان که هنوز در برخی مناطق این استان زنده است، معروف است که روز 27 ماه رمضان شب قصاص ابن ملجم است. در این روز زنان برخی مناطق کیسه‌ای می‌دوزند که به کیسه 'لعن ابن ملجم' یا کیسه 'مراد' معروف است. در شب بیست و هفتم ماه رمضان با هر سوزنی که به این کیسه می‌زنند، یک بار به ابن ملجم لعنت می فرستند. روز آخر ماه رمضان در استان به 'عرفه' مشهور است روز زیارت اهل قبور و تهیه لوازم عید فطر است. مردم روستاهای استان در روز عرفه به طور دسته جمعی به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا و خرما یا نقلی را که با خود برده‌اند را خیرات می‌کنند. در روز عرفه سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهد. در آخرین شب ماه مبارک رمضان سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد، آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا می کند و در محل خاصی قرار می‌دهد. هلال ماه شوال که به بام باختر آسمان نقش می بندد حلول شوال و پایان رمضان حتمی بوده و فردایش عید فطر است و به شکرانه توفیق یک ماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار، جشن و سرور و شادمانی خانواده ها را در بر می گیرد.'
منبع: روزنامه آراز آذربایجان
7129/2093 ** خبرنگار: توحید محمودپور** انتشار دهنده: صابر چهرقانی
انتهای پیام در ادامه این مطلب آمده است: 'مردم این دیار با آیینی تحت آیین 'قابخالما' یعنی با روزه داری 10 الی سه روز مانده به ماه مبارک رمضان به پیشواز ماه میهمانی خداوند می روند؛ نگاه کردن به آیینه و فرستادن صلوات بر محمد (ص) و آل محمد بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یک رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان، مرسوم است. این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مومن همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاکی‌ها صیقل یابد، پیرمردان برای این منظور همواره آیینه کوچکی در درون جیب خود نگه می داشتند و بعد از اینکه خود به آیینه نگاه می کردند، با فرستادن صلوات چندین بار آئینه را به دور خود و اهل خانواده می چرخاندند.'
این روزنامه ادامه داده است: 'هر چند این رسم طی سالیان اخیر به دلیل توسعه رسانه های گروهی، موضوعیت خود را از دست داده اما هنوز که هنوز است بسیاری از پیرزنان و پیرمردان روستانشین به این کار مبادرت می کنند. پیش از این همچنین قبل از آغاز ماه رمضان، از طرف مردم روستاهایی که روحانی نداشتند، نمایندگانی به نزد امام جمعه‌های شهرها می فرستادند و از آنان درخواست می‌کردند که یک روحانی را به نمایندگی از خود به روستا بفرستند. روحانی اعزامی را با سلام و صلوات به روستا می‌بردند و هر شب در خانه‌ای مهمان می‌شد تا ماه رمضان به پایان برسد.'
روزنامه آراز در بخشی با عنوان 'رسم ویژه سحری خوردن یا 'اوباشدان' در مناطق مختلف آذربایجان غربی' آورده است: ' سحری خوردن و در سحری بلند شدن در آذربایجان غربی و به ویژه در روستاهای آن آدابی دارد. هنوز هم که هنوز است روستائیان و عشایر آذربایجان غربی با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه و یا درب منزل شان از خواب بیدار می شوند. در بین عامه مردم، زمان سحری خوردن به 'اوباشدان' مشهور است و وقت آن نیز یک ساعت مانده به اذان صبح است. موذنان روستایی، با صدای نافذ و گیرایی وقت سحر را بر پشت بام های منازل یا مسجدهای روستایی با دعایی که در محل به آن 'مناجات' می گویند، اعلام می کردند. همچنین در گذشته‌های نه چندان دور در مناطق روستایی وقت سحر و اذان صبح از روی حرکت ستاره‌هایی که اصطلاحا به آنها ' اولکرلر' می‌گفتند تعیین می شد.'
در ادامه این نشریه با عنوان 'افطاری دادن به مستمندان رسم ماندگار مردم آذربایجان غربی در ماه رمضان' آمده است: ' ماه رمضان در آذربایجان غربی، هنوز هم ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند. آنچه که در اولین گام در آستانه رمضان و یا در روزهای روزه در بین مردم آذربایجان غربی می توان مشاهده کرد رفتار میهمان نوازی و دعوت نزدیکان به افطار است. افطار دادن به اندازه ای در بین مردم آذربایجان غربی جایگاه دارد که هر یک سعی می کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند. ماه رمضان در آذربایجان غربی، ماه احسان اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهنددادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان، هنوز هم در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی استان در شب های ماه رمضان مرسوم است.'
روزنامه آراز ادامه داده است: 'افطاردهی در بین مردم آذربایجان غربی از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند و البته از افراد فامیل نیز وعده گرفته می‌شود. اما آنچه که اغلب بر سر سفره افطاری آذربایجانی ها دیده می شود از نان های روغنی گرفته تا سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پنیر، سبزی، ماست، مربا، شیر برنج و انواع حلیم‌هاست. متاسفانه امروز زندگی های مدرن انتقال این سنت حسنه از داخل خانه های با صفای شهروندان و روستائیان به داخل سالن های بی روح و تالارهای غذاخوری برده است. اگر تا دیروز با خرما و آب داغ و سوپی خانگی از روزه داران پذیرایی می شد و زنان آذربایجانی کدبانوگری و دست پخت های هنرمندانه خویش را به رخ مهمانان می کشیدند، اکنون به دلیل زندگی ماشینی غذاهای رنگارنگ، گران قیمت و مصنوعی بر روی میزها چیده می شود.'
در ادامه این مطلب با عنوان 'شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها' می خوانیم: ' در آذربایجان غربی اما شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها اختصاص دارد پسران و دختران نامزد در ایام رمضان جایگاه ویژه ای در سر سفره افطار دارند. کار و بار شیرینی فروش ها و مخصوصا آن دسته از قنادی هایی که زولبیا و بامیه، کلوچه ها و نان روغنی های مخصوص و معروف می پزند نیز در این ایام رمضان در شهرهای این استان سکه می شود. چند ساعت به افطار مانده می توان شور و حرارت و صف های طولانی در مقابل این شیرینی فروش ها را مشاهده کرد. مراسم نیمه ماه رمضان یعنی روز تولد امام حسن مجتبی (ع) نیز در آذربایجان غربی گرامی داشته می شود، هر چند مراسم عقد و عروسی در این ماه در بین مردم متداول و معمول نیست اما بسیاری از خانواده ها نیز فراهم کردن مقدمات یک زندگی مشترک و مراسم بله برون را در ایام رمضان پر برکت و میمون می دانند.'
روزنامه آراز با عنوان 'طلب عفو بخشش از خداوند متعال در شب های قدر' آورده است: ' شب‌های احیا در آذربایجان غربی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مساجد، حسینه ها و مصلی ها همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست آکنده و لبریز است. 'سبحانک یا لا اله الا انت، الغوث الغوث خلصنا من النار یارب' آوای سوزناک هر آذربایجانی است که در شب های قدر /19 الی 23 رمضان/ از دل سینه های مالامال از امید رحمت و مغفرت پروردگار جاری می شود. در این روزها و شب ها، محبت، مهربانی احسان و نیکوکاری مردم آذربایجان غربی و خانواده های آنان به اوج خود می رسد و خوشحال و با نشاط از آن جهت که رمضان این ماه پرفیض و برکت را دریافته اند و به این توفیق بزرگ نائل شده اند و مغموم از آن جهت که این ماه دوست داشتنی در حال خداحافظی از آنهاست. در عصر واپسین روز از ماه رمضان بسیاری از خانواده ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می کنند. کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می خورند و چون ظهر شرعی فرا می رسد افطار زود هنگام می کنند.'
در ادامه این مطلب با عنوان 'رسم فراموش شده کیسه دوزی برای 'لعن ابن ملجم'می خوانیم: ' رسم کیسه دوزی 27 ماه رمضان که هنوز در برخی مناطق این استان زنده است، معروف است که روز 27 ماه رمضان شب قصاص ابن ملجم است. در این روز زنان برخی مناطق کیسه‌ای می‌دوزند که به کیسه 'لعن ابن ملجم' یا کیسه 'مراد' معروف است. در شب بیست و هفتم ماه رمضان با هر سوزنی که به این کیسه می‌زنند، یک بار به ابن ملجم لعنت می فرستند. روز آخر ماه رمضان در استان به 'عرفه' مشهور است روز زیارت اهل قبور و تهیه لوازم عید فطر است. مردم روستاهای استان در روز عرفه به طور دسته جمعی به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا و خرما یا نقلی را که با خود برده‌اند را خیرات می‌کنند. در روز عرفه سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهد. در آخرین شب ماه مبارک رمضان سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد، آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا می کند و در محل خاصی قرار می‌دهد. هلال ماه شوال که به بام باختر آسمان نقش می بندد حلول شوال و پایان رمضان حتمی بوده و فردایش عید فطر است و به شکرانه توفیق یک ماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار، جشن و سرور و شادمانی خانواده ها را در بر می گیرد.'
منبع: روزنامه آراز آذربایجان
7129/2093 ** خبرنگار: توحید محمودپور** انتشار دهنده: صابر چهرقانی
کپی شد
