آسیب های اجتماعی و راهکار حمایت از آسیب دیدگان

در این مطلب می خوانیم: 'آسیب شناسی اجتماعی مفهوم جدیدی است که از علوم زیستی گرفته شده است و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماری های عضوی و آسیب های اجتماعی قائل می شوند. واژه آسیب شناسی از دیدگاه پزشکی به فرآیند ریشه یابی بیماری ها گفته می شود. آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قاعده ها عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرو می گردد. به همین دلیل، کجروان سعی دارند کجروی ها خود را از دید ناظران قانون، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان نمایند؛ زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی، تکفیر اخلاقی و طرد اجتماعی مواجه می شوند.'
'آسیب های اجتماعی پدیده هایی واقعی، متغیر، قانونمند و قابل کنترل و پیش گیری اند. کنترل پذیری آسیب های اجتماعی شناخت علمی آنها را در هر جامعه ای برای پاسخ به پرسش های نظری و عملی و کاربردی از ایده ها و یافته های علمی تولید شده در برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت برای مقابله صحیح با آسیب های اجتماعی، درمان یا پیشگیری از گسترش و پیدایش آنها را ضروری و پر اهمیت می سازد. آسیب شناسی اجتماعی به بررسی انواع مشکلات می‌پردازد که در سطح اجتماعی مطرح است و سعی می‌کند علت های مختلف آنها را از جنبه‌های مختلف فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهد. آسیب های اجتماعی که به تعبیر بعضی از اندیشمندان حاصل و معلول مستقیم انقلاب صنعتی است، در اکثر جوامع وجود دارد و تاثیرهای خود را می گذارد، اما آن چه جوامع مختلف را در این مورد از هم متفاوت می سازد، نوع نگرش این جامعه ها به علت های به وجود آورنده آسیب ها و راهکارهای اصلاح و بهبود آن است. در مورد نگرش، آن چه مهم است این که این آسیب ها چرا به وجود آمده اند؟ آیا وجود آسیب ها در جامعه ها امری ضروری است یا می توان جامعه ای بدون آسیب داشت؟ پاسخ به این پرسش ها مستلزم شناخت نظریه های مختلف جامعه شناسی و روان شناسی است که هرکدام سعی درتبیین مسائل، آسیب ها و بحران های اجتماعی از نظر گاه های مختلف دارند. این دید گاه ها متاثر از باورهای سیاسی و اقتصادی هر جامعه است.'
روزنامه آراز آذربایجان در ادامه این مطلب آسیب های اجتماعی را از چند جنبه بررسی کرده است:
' از زوایه انسان که هر انسان با هر دین، آئین، اعتقاد، فکر، مذهب، گرایش و مسلک و ارتباط با جناح یا حزب خاصی یا با ترحم یا با هدایت و یا با همراهی اعتقاد دارند که به گروه های آسیب پذیر یاری نمایند مثلا هر انسانی دوست دارد به پیرمرد یا پیرزنی کمک کند و هر انسانی دوست دارد به نابینایی کمک کند.'
' از زاویه اجتماعی اگر به این آسیب های اجتماعی به موقع رسیدگی نشود افزایش جرم و جنایت را در پی دارد که مخرب انضباط اجتماعی است.'
' از جنبه سیاسی، که اگر توجه نشود کشور را به دامن بیگانگان سوق می دهد و به جای فرهنگ خودی فرهنگ بیگانه در کشور پیاده می شود و به اعتقادهای دینی و مذهبی جامعه لطمه وارد می نماید، وجود آسیب های اجتماعی، بزرگنمایی و تبلیغات دشمنان کشور را در پی دارد ضمن آنکه وجود آسیب های اجتماعی در کشور اسلامی عامل تبلیغ منفی بر ضد اسلام است، بنابراین لازم است که آسیب های اجتماعی ریشه یابی شود و از کلی گویی در جامعه پرهیز گردد و با ارائه راهکارهای مدرن به جزئیات آسیب های اجتماعی توجه شود. در برخورد با آسیب های اجتماعی، تقلید کورکورانه از بیگانگان جایز نیست به دلیل اینکه آسیب های اجتماعی ارتباط کاملی با سنت های هر جامعه دارد و الگو برداری از جامعه های دیگر صلاح نیست. سوال هایی که می توان مطرح کرد بدین قرار می باشد، وظیفه حکومت در این مورد چیست؟ هر حکومتی باید برای حل آسیب های اجتماعی فرمول صحیح و منطقی همراه با نو آوری وارائه ابتکارها وخلاقیت ها در جهت رسیدن به شکوفایی داشته باشد. سیاست های اجتماعی هر جامعه ای روش های مختلفی را در برخورد با آسیب های اجتماعی پیشنهاد می کند. شیوه برخورد با این مسائل هم چنان که پیش از این گفته شد، ارتباط مستقیمی با این سیاست ها دارد. این سیاست ها را هم نهادهایی که در تمامی جامعه ها وجود دارد تعیین می کند. در مورد راهکارهای اصلاح و بهبود آسیب های اجتماعی هم نظرگاه های مختلفی وجود دارد. عده ای روش انکار و پرده پوشی را تجویز می کنند و عده ای دیگر به روش های پلیسی و سرکوب اعتقاد دارند. جامعه ای هم وجود دارد که به این مسائل نگرشی علمی و منطقی دارند و سعی می کند با قبول وجود این آسیب ها، علت آنها را با استفاده از روش های علمی بشناسد و برای حذف یا به حداقل رساندن آنها از روش های منطقی سود ببرد. این جامعه ها، آنهایی است که در آنها انباشت علمی صورت گرفته و در اثر ارتباط با فرهنگ های مختلف به سطحی از آگاهی رسیده است که به حق آزادی و برابری انسان ها و حق برخورداری تمامی انسان ها از حقوق مادی ومعنوی اعتقاد داشته باشد.'
روزنامه آراز آذربایجان در ادامه آورده است: ' در جامعه های مدرن امروزه تمایل بر این است که این سیاست ها هرچه بیشتر توسط نهاد آموزش و پرورش و نهاد خانواده به جامعه تزریق شده و نهاد سیاست حداقل دخالت را در این امور دارد، اما در جامعه هایی که در آنها نهاد سیاست قدرتمندتر است، این سیاست ها توسط این نهاد وضع و به جامعه دیکته می شود. تجربه نشان داده است که جوامع نوع اول در مهار بحران های اجتماعی موفق تر عمل کرده اند. چون مردم راهکارهای مقابله با آسیب های اجتماعی را وضع و از آنها حمایت می کنند. در جوامعی که سیاست های اجتماعی را نهاد سیاست وضع می کند، لاجرم باید ضمانت های اجرایی آن ها را هم تعیین کند که در این حال استفاده از نیروهای حافظ قانون و حامی نظام سیاسی مثل پلیس ضرورت پیدا می کند. حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی نیز به سیاست های اجتماعی مربوط است. دراین مورد نیز وقتی حمایت از آسیب دیدگان به طور کامل در اختیار نهاد سیاست قرار می گیرد، این نهاد از دیدگاه منفعت های خود به آنها نگاه می کند، اما وقتی مردم یک جامعه به حمایت از این آسیب دیدگان می پردازند، بسیار عمیق تر و کامل تر عمل می کنند. چون مردم در متن این آسیب ها قرار دارند، آنها را خوب می شناسند و برای حمایت از افرادی که دچار بحران هستند انگیزه های قدرتمندی دارند. یکی از راهکارهای حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی، سازمان ها و تشکل های غیر دولتی است. این سازمان ها که در تمامی جامعه ها ریشه دارد در عصر کنونی کارکردهای مختلف و موثری پیدا کرده است و نقش مهمی در حیات جامعه ها ایفا می کند. سازمان های غیردولتی با تاثیرگذاری در وضع و اجرای سیاست های اجتماعی، در نقش های مختلفی مثل مشاور دولت، منتقد دولت و گاه حتی به عنوان بازوی اجرایی سیاست های اجتماعی دولت ها فعالیت دارد. این سازمان ها با ویژگی های منحصر به فردی که دارند، امروزه به نماد حکومت مردم تبدیل شده اند و به نظر می رسد در هر جامعه ای که این سازمان ها فعال تر و گسترده تر عمل می کند، آرمان حکومت مردم بر مردم دست یافتنی تر می نماید.'
منبع: روزنامه آراز آذربایجان
7129/2093 ** خبرنگار: توحید محمودپور** انتشار دهنده: صابر چهرقانی