فضای مجازی همچون برخی دیگر از رسانه‌ها، تنها یک یا دو حس را درگیر نمی‌کند و اثربخشی بالای این فضا به دلیل درگیر شدن اغلب حس‌های انسان در تعامل با آن است؛ چنان‌که خود انسان بخشی از این فضا می‌شود و همین ویژگی نکته اتکا برای اجرای برنامه مذهبی یا تولید محتوای معنوی و ترویج آن در شبکه‌های اجتماعی است.
از سوی دیگر سرگرم شدن مردم به مظاهر زینت‌بخش فناوری‌های نوین، آنان را از معنویت دور می‌کند و بهره مندی از فرصت کنونی برای گسترش محتوای معنوی در فضای مجازی تا حدودی آثار منفی آن را کاهش می دهد.
اهمیت تولید و نشر محتوای معنوی در فضای مجازی زمانی بیش از پیش برجسته می‌شود که بدانیم فرمان تشکیل مرکز ملی فضای مجازی در عالی‌ترین سطح نظام، طی سال 1390 صادر شد و همواره مورد توجه مسوولان رده بالای نظام بوده است.
اگرچه فعالیت‌هایی در این فضا کلید خورده اما از یک سو پراکنده و در حد وسع کاربران شبکه‌های اجتماعی است و از سوی دیگر نیز کانونی در سطح استان‌ها برای تجمیع، مدیریت و تبلیغ آنها وجود ندارد تا مخاطبان بر حسب نیاز و سلیقه از آنها بهره‌مند شوند.
«مهدی اقدم» از کاربران فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه دعای ندبه را پس از شیوع ویروس کرونا از طریق اینستاگرام دنبال می‌کند، اظهار داشت: اطلاع‌رسانی و اجرای برنامه‌های مذهبی در شبکه‌های اجتماعی در بیشتر موارد به صورت خودجوش و مردمی است.
وی بیان کرد: برخی از افرادی که به محتوای معنوی علاقه دارند، با راهکارهای دسترسی به آنها در فضای مجازی و حتی استفاده از این شبکه‌ها آشنا نیستند و به آموزش نیاز دارند.
سجاد جعفرزاده، مسوول امور قرآنی تبلیغات اسلامی آذربایجان‌غربی با تاکید بر اینکه ماندن مردم در خانه فرصتی برای گسترش محتوای معنوی در فضای مجازی ایجاد کرده است، می‌گوید: موسسه‌های قرآنی استان نیز در شرایط فعلی می‌توانند از فضای مجازی برای اشاعه فرهنگ قرآنی استفاده کرده و به تدریج مخاطب جذب کنند.
رییس گروه قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی نیز معتقد است که برنامه‌های مذهبی باید هنرمندانه و با مظاهر زینت‌بخش فناوری‌های نوین در فضای مجازی عرضه شود تا تاثیرگذاری آن افزایش یابد.
به گفته «بحرعلی محمودی» اصحاب فرهنگ و هنر استان برنامه‌های خود را در این روزها بیشتر از طریق فضای مجازی اجرا می‌کنند اما این برنامه‌ها در بیشتر موارد خودجوش و مردمی است.
اما «اکبر نوروزنژاد»، نمایندگی آستان قدس رضوی در آذربایجان‌غربی با اظهار بی‌اطلاعی از وجود چنین برنامه‌هایی در فضای مجازی، می‌گوید: ما از این گونه برنامه‌ها مطلع نیستیم و اگر هم باشد به صورت خودجوش انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی قریشی، نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان‌غربی معتقد است که این روزها همه باید در کنار توصیه‌های بهداشتی و رعایت آنها به معنویت و تدین مردم اهمیت ویژه‌ای قائل شوند و یکی از شیوه‌های آن تولید محتوای معنوی در فضای مجازی است.
اگرچه پس از شیوع ویروس کرونا نماز جمعه تصویری و برخی دیگر از برنامه‌های مذهبی در فضای مجازی گسترش یافته است اما به نظر می‌رسد از یک سو توسعه و تبلیغ این برنامه‌ها به یک متولی مشخص نیاز دارد و از سوی دیگر نیز محتواها باید در قالب‌های جذاب و تاثیرگذارتر عرضه شود تا بخشی از آسیب‌های فضای مجازی در فرصت کنونی رنگ ببازد.
