شاید در نگاه نخست توسعه روستایی طی چهار دهه طبیعی به نظر برسد اما این سوال در مقابل این تصور مطرح میشود که «اگر نگاه حمایتی و توجه کافی نسبت به رفع محرومیت از روستاها وجود نداشت، باز هم این مناطق شاهد برخورداری از امکانات شهری بود»؟ همچنانکه در چهل سال منتهی به پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نیز پیشرفت حتی در سطح شهرها محسوس نبود و روستاها هم با وجود تعداد زیاد و درصد جمعیتی بیشتر، از کمترین امکانات بی بهره بودند.
بدونشک انقلاب اسلامی در طول دهههای گذشته برکتهای بسیاری برای ملت ایران به خصوص روستاییان به ارمغان آورده که ایجاد تحول در شبکههای برقرسانی، گازرسانی، آبرسانی و امکانات زیرساختی در آبادیهای کوچک و بزرگ و دور و نزدیک این سرزمین از جمله آنهاست؛ شبکهای که زیربنای توسعه روستایی و تامینکننده رفاه ساکنان این مناطق است.
تحول در گسترش شریانهای حیاتی در توسعه روستایی را میتوان در استانهای مرزی و کوهستانی کشور از جمله آذربایجانغربی مورد بررسی قرار داد به طوری که پس از انقلاب نگاهها به سمت طبقات پایین جامعه معطوف شد و برقرسانی و گازرسانی به روستاها حتی در دوران جنگ هم تعطیل نشد.
دسترسی مناسب و آسان به انرژی و امکانات زیرساختی بدون تردید موتور توسعه روستایی به شمار میرود اما از کنار آسایش و آرامشی که شبکه توزیع برق و گاز به مردمان بیغل و غش آبادیهای دور و نزدیک هدیه کردهاست هم به سادگی نمیتوان گذر کرد.
«امین سعید» ساکن روستای «آباجالوی سفلی» ارومیه حکایتی کوتاه از نبود برق و گاز در روستایشان را روایت کرد و گفت: اوایل انقلاب برای تامین روشنایی و همچنین گرم کردن منزل مجبور بودیم از چراغهای نفتی و کرسیهای ذغالی استفاده کنیم و به دلیل نبود برق و گاز، آسایش زندگی روستایی هم با مخاطرههایی مواجه بود.
«علی دولتی» یکی از روستاییان ساکن منطقه «نازلوچای» در خصوص بهرهمندی روستاها از نعمت برق و گاز گفت: در ابتدای انقلاب ما دانشآموز بودیم و در زیر نور چراغ نفتی درس میخواندیم و در دور تنورهای آتشی خود را گرم میکردیم، اما اکنون رسانههای مختلف و اینترنت و بخاریهای گازسوز در خدمت فرزندانمان قرار گرفته است.
«حبیب دولتخواه» یکی دیگر از روستاییان ساکن منطقه «نازلوچای» ارومیه هم گفت: یکی از برکتهای بزرگ نظام در مناطق روستایی برخورداری از خدمات زیربنایی از جمله نعمت برق و گاز است و مردم این مناطق قدردان هستند.
مدیرعامل شرکت گاز آذربایجانغربی به گازرسانی روستایی به عنوان یکی از دستاوردها و عملکردهای مطلوب شرکت گاز استان اشاره کرد و اظهار داشت: هماکنون گازرسانی به ۵۰۰ روستا در استان در حال اجرا بوده و عملیات اجرایی گازرسانی به ۱۴۲ روستا نیز به زودی آغاز میشود.
علیرضا شیخی افزود: یکهزار و ۱۲۰ روستای آذربایجانغربی نیز از نعمت گاز طبیعی بهرهمند هستند که با بهرهبرداری از پروژههای در دست اجرا، برخورداری خانوار روستایی از گاز طبیعی از ۶۷ درصد کنونی به بالای ۸۵ درصد ارتقا خواهد یافت که این رقم بالاتر از میانگین کشوری است.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق آذربایجانغربی هم با تاکید بر اینکه تعداد روستاهای برقدار این استان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۳۰ برابر شده، گفت: در سال ۱۳۵۷ تنها ۹۶ روستا در آذربایجانغربی از نعمت برق برخوردار بود و این رقم در حال حاضر به بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ روستا رسیده است.
اکبر حسن بگلو افزود: در حال حاضر جمعیت ۱۰۰ درصد شهرها و ۹۹.۹۸ درصد روستاهای آذربایجانغربی که از مناطق کوهستانی و سختگذر کشور به شمار میرود، از نعمت برق برخوردار هستند.
وی تاکید کرد: شرکت توزیع نیروی برق آذربایجانغربی با ۲۷ هزار و ۴۰۳ کیلومتر شبکه توزیع برق، وظیفه خدماترسانی به یک میلیون و ۲۵۷ هزار و ۵۰۹ مشترک را در ۲۱ مدیریت بر عهده دارد و هشتمین شرکت توزیع بزرگ کشور است.
وی بیان کرد: هماکنون بیش از ۹۱۱ هزار مشترک شهری و بیش از ۳۲۶ هزارمشترک روستایی در آذربایجانغربی از نعمت برق برخوردار هستند که این تعداد نسبت به سال ۱۳۵۷ حدود ۱۵ برابر شده است؛ تعداد پستهای توزیع برق این استان نیز طی ۴۰ سال گذشته بیش از ۳۰ برابر شده و به بیش از ۱۹ هزار پست رسیده است.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجانغربی گفت: بیش از ٨١ هزار واحد مسکن روستایی طی سالهای پس از انقلاب در آذربایجانغربی مقاوم شدهاست.
محمود بدلی افزود: بر اساس قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، سالانه ۱۲ هزار واحد مسکونی روستایی در استان مقاوم میشود تا تمام واحدهای موجود زیر پوشش قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه تاکنون طرح هادی روستایی نیز در ۶٨٢ روستای آذربایجانغربی اجرایی شده، ادامه داد: این طرح برای ساماندهی و اصلاح بافت موجود، نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از جمله مسکونی، تولیدی، تجاری و کشاورزی، ساماندهی تاسیسات، تجهیزات عمومی روستایی اجرا میشود.
نگاه توسعهمحور دولت به مناطق روستایی
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری آذربایجانغربی گفت: به مناسبت گرامیداشت دهه مبارک فجر امسال ۲۱۶ طرح در روستاهای استان به بهرهبرداری میرسد.
عارف خدرلو به نگاه توسعهای دولت در روستاها اشاره کرد و افزود: برای اجرای این طرحها ۲ هزار و ۴۳۷ میلیارد ریال اعتبار هزینه شده و این نشان میدهد که ۶۰ درصد اعتبارات افتتاحی به روستاها اختصاص یافتهاست.
وی افزود: از این تعداد طرح افتتاحی، ۱۳۸ طرح با ۱۲۵ میلیارد ریال توسط خود دهیاریها و بقیه با مشارکت و اعتبار دستگاههای اجرایی افتتاح و آماده بهرهبرداری شده است.
به هر حال با همه اقدامات انجام شده، جای کار بسیاری در راستای توسعه روستاها در آذربایجانغربی وجود دارد که امیدها برای برداشتن گامهای بلند در این خصوص در دولت تدبیر و امید بسیار زیاد بوده و آیندهای روشن برای روستاها در سایه این فعالیتها ترسیم شدهاست.