یکی از مهمترین عوامل پیشرفت و توسعه امر ورزش در ابعاد قهرمانی در کشور بحث مالی و تامین بودجه است که با توجه به محدود بودن بودجه ورزشی در کشور، جذب حامیان مالی و «اسپانسرینگ» در ورزش یک نیاز اساسی برای توسعه و سرپا ماندن آن در جامعه است.
در این شرایط مذاکره با شرکت‌ها، برندها و حامیانی که حاضر هستند در ازای همکاری با ورزش و تأمین منابع مالی به اهداف تبلیغاتی خود برسند، یکی از راه‌های برطرف کردن مشکلات مالی است.
سال‌هاست که موضوع حامی مالی (اسپانسرینگ) به بخش جدانشدنی از ورزش قهرمانی تبدیل شده‌است و علاوه بر فدراسیون‌ها ورزشکاران نیز از این مسئله سود می‌برند.
این روزها پیدا کردن حامی مالی و جبران کمبودهای اقتصادی را باید یکی از ملاک‌های موفقیت فدراسیون‌ها و هیات‌های ورزشی دانست زیرا جبران کمبود منابع مالی از سوی اسپانسر، جانی دوباره به تیم‌های ورزشی می‌دهد و به یاری ورزشکاران می‌آید.
حامیان مالی نیز برای سرمایه‌گذاری در ورزش اهداف خاص خود را دارند و در صورتی که به هدف‌های از پیش تعیین‌شده‌شان نرسند، به طور حتم برای همیشه قید همکاری با تیم‌های ورزشی را می‌زنند.
باید بپذیریم که فدراسیون و هیات‌های ورزشی می‌توانند با کمک گرفتن از بخش خصوصی و حامیان مالی، بخش زیادی از چالش‌های خود را برطرف کنند.
مهاباد نیز به عنوان یکی از قطب‌های ورزشی آذربایجان‌غربی هم‌اکنون دارای ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر بیمه شده ورزشی بوده و در چند سال اخیر ورزشکاران این شهرستان در مسابقات استانی و کشوری صاحب موفقیت‌های خوبی شده‌اند اما برای موفقیت بیشتر در میادین ورزشی به ویژه در ورزش باشگاهی، بودن حامی مالی (اسپانسر) یکی از ضرورت‌هاست.
هنوز هم والیبال دوستان مهاباد شور و حال ورزشگاه ۲ هزار نفری مهاباد و خیابان‌های منتهی به این ورزشگاه هنگام پیروزی تیم مقاومت فرمانداری مهاباد مقابل تیم والیبال پاس خراسان رضوی را در مرحله پلی‌آف لیگ دسته یک کشور به یاد دارند.
شور و نشاط بُردهای شیرین تیم فوتبال وحدت مهاباد همچنان خاطره‌های به یادماندنی برای مهابادی‌ها در ذهن تداعی می‌کند اما این روزها خبری از این خاطره‌های خوش حضور تیم‌های مهابادی در مسابقات فرا شهرستانی و فرا استانی وجود ندارد و تیم‌های باشگاهی در مهاباد یکی پس از دیگری سهمیه‌های خود را به دلیل نداشتن توان مالی از دست می‌دهند یا به دلیل ضعف در بستن تیم‌ها به دلیل مشکلات مالی در مراحل مقدماتی حذف می‌شوند.
خبرگزاری ایرنا دفتر مهاباد برای بررسی بیشتر این موضوع میزگردی با حضور «قرنی مصطفی‌پور» رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد، «سیاوش شیخ‌آقایی» رییس هیات فوتبال، «هیرش وقاری» رییس هیات والیبال و «سردار زین‌العابدین» مدیر فصل گذشته تیم والیبال وحدت مهاباد (کوردبال سابق) برگزار کرد.
«مصطفی‌پور» رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد در این میزگرد گفت: شرکت‌های دولتی و واحدهای تولیدی که زیر سایه دولت فعالیت می‌کنند تمایلی به حمایت مالی از تیم‌های ورزشی و هزینه کردن در این بخش ندارند و محل‌های دیگری مانند رسانه‌های دیداری و شنیداری را برای تبلیغات خود انتخاب می‌کنند.
«وقاری» رییس هیات والیبال مهاباد نیز با اشاره اینکه نبود یک حامی مالی، موجب شده‌است تا مهاباد سهمیه خود در لیگ دسته یک کشور را از دست دهد، گفت: تیم هیات والیبال این شهرستان با حمایت مالی یک شرکت از ارومیه خود را برای شرکت در مسابقات لیگ دسته یک کشور آماده کرده بود که در روزهای پایانی و زمان ثبت‌نام به علت ناتوانی در پرداخت هزینه‌ها انصراف داد.
«زین‌العابدین» مدیر فصل گذشته تیم والیبال وحدت مهاباد (کوردبال سابق) گفت: وجود اختلاف در بدنه ورزش مهاباد موجب شده‌است امسال پس از ۶ سال متوالی حضور در رقابت‌های لیگ دسته اول والیبال کشور، مهاباد نماینده‌ای نداشته باشد.
«شیخ‌آقایی» رییس هیات فوتبال مهاباد گفت: مربیان و سرپرستان تیم‌ها در زمینه پیداکردن حامی مالی تخصص کافی ندارند و بسیاری این حامیان مالی را به عنوان خیّر ورزشی می‌بینند.
شرکت‌های دولتی و خصوصی تمایلی به حمایت از تیم‌های ورزشی ندارند
رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد گفت: شرکت‌های دولتی و واحدهای تولیدی که زیر سایه دولت فعالیت می‌کنند تمایلی به حمایت مالی از تیم‌های ورزشی و هزینه کردن در این بخش ندارند.
قرنی مصطفی‌پور اضافه کرد: حتی مسوولان شرکت‌های فعال و بزرگ منطقه همچون پتروشیمی هم تمایلی برای حمایت از تیم‌های ورزشی شهرستان در هیچ یک از رشته‌های ورزشی ندارند چون نحوه فعالیت و مدیریت برخی از این شرکت‌ها به صورت مستقل است و فضای رقابتی در این بخش وجود ندارد.
مردم و ورزشکاران انتظار دارند مسوولان شرکت پتروشیمی مهاباد برای حمایت از ورزش این شهرستان قدم بردارند.وی ادامه داد: با وجود اینکه چندین بار مکاتبه و رایزنی توسط فرمانداری و مسوولان شرکت پتروشیمی برای حمایت از ورزش مهاباد انجام شده است اما تاکنون مدیران این واحد صنعتی بزرگ حتی در حد یک جلسه کاری نیز به ما وقت نداده‌اند.
مصطفی‌پور تاکید: هیچ اهرم فشاری هم برای مجاب‌کردن این شرکت‌ها جهت مشارکت در عرصه‌های ورزش وجود ندارد تا از این طریق بتوان بخشی از نیازهای مالی تیم‌های ورزشی را تامین کرد.
وی نبود ثبات مدیریت در تیم‌های باشگاهی را از دیگر دلایل استقبال نکردن اسپانسرها دانست و اشاره کرد: بسیاری از باشگاه‌های فوتبال و والیبال مهاباد طی یک سال به طور کلی از مدیریت، مالک گرفته تا کادر فنی و بازیکنان آن عوض می‌شود و این هم عاملی برای دفع اسپانسرهایی به شمار می‌رود که برنامه بلند مدت برای ارایه و تبلیغ محصولات خود دارند.
رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد با اشاره به اینکه زنان و بانوان نصف جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند، عنوان کرد: تبلیغی برای محصولات مورد استفاده و نیاز بانوان در سطح ورزش انجام نمی‌شود و یا بسیار ضعیف است؛ این بخش نیز در استقبال نکردن شرکت‌های تولیدی از اسپانسر تیم‌های ورزشی موثر بوده است.
نبود حامی مالی سهمیه لیگ دسته یک را از والیبال مهاباد گرفت
رییس هیات والیبال مهاباد گفت: تیم هیات والیبال این شهرستان با حمایت مالی یک شرکت از ارومیه خود را برای شرکت در مسابقات لیگ دسته یک کشور آماده کرده بود که در روزهای پایانی و زمان ثبت‌نام به علت ناتوانی در پرداخت هزینه‌ها انصراف داد.
هیرش وقاری اضافه کرد: برآورد میزان هزینه یک تیم والیبال در سطح لیگ دسته یک کشور که بتواند برای کسب سهمیه لیگ برتری تلاش کند، بالغ بر ۱۰ میلیارد ریال است و این شرکت توانایی مالی برای تامین این میزان اعتبار را نداشت.
وی با بیان اینکه هیات والیبال مهاباد سابقه پنج ساله حضور متوالی در لیگ دسته یک کشور را داشت، اضافه کرد: در این مدت هیچ واحد تولیدی و شرکت خصوصی توانایی تامین هزینه‌های مالی آن را به طور کامل نداشت و حمایت مالی توسط فرمانداری و نهادهای دولتی صورت گرفته بود.
وقاری بیان کرد: اکنون هزینه‌های جاری از جمله قرارداد، اسکان، حمل‌ونقل و تشریفات بسیار بالا رفته‌است و مدیران شرکت و واحدهای تولیدی تمایلی به تیم‌داری ندارند.
وی هزینه سفر تیم برای برگزاری یک دیدار خارج از خانه را بیش از ۱۵۰ میلیون ریال عنوان کرد و افزود: اسپانسرهایی که برای حمایت مالی در تیم‌های ورزشی شرکت می‌کنند همه خواهان گرفتن نتیجه و یا صعود به مرحله بالاتر هستند و به طبع آن تماشاگران نیز این انتظار را دارند که تیم نتیجه بگیرد؛ بر این اساس باید تامین منابع مالی در حد نیاز یک تیم مستحکم باشد.
رییس هیات والیبال مهاباد با بیان اینکه نبود مشکلات مالی گریبان‌گیر والیبال بانوان بوده‌است، عنوان کرد: تیم هیات والیبال بانوان این شهرستان که ساله گذشته موفق به کسب سهمیه لیگ برتر بانوان کشور شد به علت نبود حامی مالی و اسپانسر از مسابقات سوپر لیگ کشور انصراف داد.
بحث حامی مالی در بخش بانوان بسیار سخت‌تر از بخش آقایان است چون در مسابقات ورزشی بانوان هیچ‌گونه پوشش تصویری وجود ندارد و حضور تماشاگران در آن محدود استوی عنوان کرد: بحث حامی مالی و اسپانسر در بخش بانوان بسیار سخت‌تر از بخش آقایان است چون در مسابقات بانوان هیچ‌گونه پوشش تصویری وجود ندارد و حضور تماشاگران نیز در آن محدود است.
وقاری عنوان کرد: با استعلام گرفته شده از باشگاه‌های والیبال بانوان که سال گذشته در رقابت‌های لیگ برتر بانوان حضور داشتند مشخص شد که حداقل نیاز مالی یک تیم برای حضور در این مسابقات بالای سه میلیارد ریال است که هیچ شرکتی حاضر به تامین آن نشد و سرانجام این تیم که بازیکنان مستعدی هم در خود داشت اکنون فعالیتی ندارد.
اختلاف در ورزش مانع جذب اسپانسر شد
مدیر فصل گذشته تیم والیبال وحدت مهاباد (کوردبال سابق) گفت: وجود اختلاف در بدنه ورزش مهاباد موجب شد امسال مهاباد پس از ۶ سال متوالی حضور در لیگ دسته اول والیبال کشور، نماینده‌ای در این رقابت‌ها نداشته باشد.
سردار زین‌العابدین اضافه کرد: اختلاف‌های شخصی رییس و دبیر هیات والیبال مهاباد با برخی افراد از جمله شخص بنده موجب شد حامیان مالی از قبول اسپانسر تیم والیبال مهاباد کناره‌گیری کنند.
وی با بیان اینکه تیم والیبال مهاباد دستاوردهای زیادی برای ورزش این شهرستان داشته‌است، افزود: این تیم به واسطه بازیکنان جوان بومی توانایی رقابت در لیگ دسته یک کشور را داشت و در سال‌های گذشته هر هفته که میزبان این مسابقات بود بیش از ۲ هزار نفر را به سالن می‌کشاند اما متاسفانه با کارشکنی و نبود همراهی بعضی اعضای هیات والیبال این مهم عملی نشد.
مسوولان اجرایی با شرکت‌های حامی تیم‌های ورزشی بی‌مهری می‌کنند
«زین‌العابدین»، ضمن انتقاد از برخورد مسوولان فعال در رشته والیبال با حامیان مالی عنوان کرد: طی چند سال گذشته که یکی از شرکت‌های لبنی، یک موسسه قرض‌الحسنه و یک شرکت مواد شوینده برای خدمت به ورزش اسپانسرینگ تیم والیبال را برعهده داشت با بی‌مهری مسوولان و اداره ورزش و جوانان مواجه شدند و اکنون دیگر آنان را در کنار ورزش نداریم.
وی با اشاره به اینکه برخی نفرات چشم موفقیت تیم والیبال را ندارند، بیان کرد: برخی از حامیان مالی انتظار دارند که پس از حمایت از یک تیم ورزشی، اداره ورزش و جوانان حداقل با ارسال یک لوح تقدیر از این حمایت آنان قدردانی کند اما این امر در بسیاری از موارد محقق نمی‌شود.
حامیان مالی را با چشم خیّر ورزشی نگاه نکنیم
رییس هیات فوتبال مهاباد گفت: یکی از اشتباه‌های بزرگ در جذب اسپانسر و حامی مالی نداشتن تخصص کافی مربیان و سرپرستان تیم‌ها در زمینه پیداکردن حامی مالی است و بسیاری افراد به این حامیان مالی به چشم یک خیر ورزشی نگاه می‌کنند.
سیاوش شیخ‌آقایی افزود: اخذ قرارداد به عنوان حامی مالی بین تیم‌ها و شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی یک کار تخصصی است و باید تلاش شود که این قرارداد برای ۲ طرف حالت بُرد بُرد داشته باشد و رضایت ۲ طرف را ایجاد کند.
وی اضافه کرد: شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی تا زمانی که به این نتیجه نرسند که با حمایت مالی از یک تیم بر میزان فروش آنان و شناخته شدن در جامعه افزوده می‌شود، برای حمایت مالی از آن تیم ترغیب نمی‌شوند.
وی گفت: تیم‌های ورزشی نیز باید راهکارهایی پیدا کنند تا بتوانند رضایت حامی مالی خود را با کسب نتیجه مطلوب و حضور پرشور تماشاگران کسب کرد و این تنیجه بُرد بُرد به خوبی ایجاد شود.
«شیخ‌آقایی»، افزود: شرکت‌های بزرگی که در این مناطق فعالیت می‌کنند، از منابع خدادادی این مناطق از جمله آب، خاک و هوا استفاده کرده و در بسیاری از موارد باعث آلودگی این منابع نیز می‌شوند و شایسته که حداقل برای جبران بخشی از زیان‌هایی که به طبیعت وارد یا از منابع آن استفاده می‌کنند از تیم‌های ورزشی حمایت کنند.
وی به لغو قانون معافیت‌های مالیاتی (ماده ۱۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم) در قبال حمایت از ورزش اشاره کرد و اظهار داشت: تا وقتی این قانون وجود داشت، صاحبان صنایع به این موضوع دلخوش بودند که به هر میزان در ورزش سرمایه‌گذاری کنند، از میزان بدهی مالیاتی‌شان کسر می‌شود.
صاحبان صنایع تمایل چندانی برای حمایت مالی از تیم‌های ورزشی برای استفاده از معافیت مالیاتی ندارندوی افزود: اما اکنون با تغییر قانون این معافیت مالیاتی بسیار ناچیز شده و صاحبان این صنایع تمایل چندانی برای حمایت مالی از تیم‌های ورزشی برای استفاده از معافیت مالیاتی ندارند و این امر هم به ورزش حرفه‌ای و هم به صنایع ضربه زده است.
رییس هیات فوتبال مهاباد گفت: یکی دیگر از دلایل استقبال نکردن خوب شرکت‌ها از تیم‌های ورزشی در مهاباد پخش نشدن مسابقات شهرستانی و استانی در صدا و سیما بوده که این تمایل را کاهش داده‌است و حامیان مالی احساس می‌کنند کمتر دیده می‌شود.
درآمد و هزینه حامیان مالی در ورزش همخوانی ندارد
رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد گفت: اولین شرط جذب حامی برای ورزش احساس نیاز این شرکت‌ها برای تبلیغ و ارایه بهتر محصولات تولید خود است که آنها را علاقه‌مند به مشارکت در بخش ورزش می‌کند و اینجا جای سوال دارد آیا هزینه در ورزش شهرستان برای آنها درآمدی به دنبال دارد؟
وی اضافه کرد: پس از تمایل و قبول اسپانسری توسط شرکت و واحد تولیدی خاص و با گذشت یک دوره مالی مشخص می‌شود شرکتی که با هدف سود در ورزش سرمایه‌گذاری کرده‌است میزان درآمد و هزینه انجام شده با هم تطابقی ندارد؛ از این‌رو اسپانسر به دلیل محقق نشدن انتظارات خود از سرمایه‌گذاری در ورزش برای دفعات دیگر فاصله می‌گیرد.
«مصطفی‌پور»، نبود یک سیستم مالی شفاف را مزید بر علت وضعیت موجود دانست و عنوان کرد: بیشتر شرکت‌ها قرارداد مشخصی با باشگاه ورزشی جهت حمایت مالی و اسپانسری منعقد نمی‌کنند و اغلب حمایت‌های مالی آنها به صورت کامل و طبق زمانبندی انجام نمی‌شود تا بتوان میزان هزینه اسپانسر در طول یک سال را دانست و برای تشویق و تداوم آن در بخش ورزش از طرف مراجع بالاتر تصمیم‌گیری کرد.
رییس اداره ورزش و جوانان مهاباد با اشاره به اینکه میزبانی مسابقات مهم ملی و بین‌المللی نیز می‌تواند جذب اسپانسر به دنبال داشته باشد، بیان کرد: برخی مسابقات ورزشی که جنبه بین‌المللی دارند همیشه مورد استقبال شرکت‌ها و برندهای مختلف قرار می‌گیرند ولی ما تاکنون نتوانسته‌ایم میزبانی چنین مسابقاتی را به دست آوریم و این امر نیز عاملی شده تا در شرایط فعلی شاهد فاصله اسپانسرها از بخش ورزش باشیم.
وی اظهار داشت: بعضی از مسابقات نیز در سطح شهرستان و کشور دارای تقویم مشخصی نیست و در طول سال در بازه زمانی خاص برگزار نمی‌شود و این روند نیز از دیگر مشکلات آزاردهنده اسپانسرهای مالی است.
مصطفی‌پور با اشاره به وضعیت اقتصادی فعلی جامعه و تورم موجود، گفت: هزینه‌های بالای تیم‌داری در بخش ورزش موجب شده‌است تا شرکت‌ها و برندهای خاص از راه‌های ارزان‌تری برای تبلیغ محصولات خود از جمله تبلیغ در فضای مجازی، کانال و گروه‌ها و صفحات پرطرفدار اقدام کنند که به مراتب هزینه کمتر و اثربخشی بیشتری را به دنبال دارد.
استخدام بازیکنان و چهره‌های سرشناس در جذب اسپانسر موثر است
مصطفی‌پور اظهار داشت: چهرهای ورزشی سرشناس در یک تیم باشگاهی خاص می‌تواند نگاه اسپانسرها را به خود جلب کند و مصداق عینی این مورد را در تیم‌های مطرح باشگاه‌های فوتبال جهان و سایر رشته‌ها می‌بینیم که به هنگام جذب یک چهره سرشناس نگاه‌ها را به باشگاه چندبرابر می‌کند.
وجود اختلافات شخصی در برخی از هیات‌های ورزشی این شهرستان بیشتر مسایل درون هیات‌های ورزشی را به خارج از فضای هیات و اداره ورزش و جوانان کشیده شده استوی در ادامه از وجود اختلاف‌های شخصی در برخی از هیات‌های ورزشی شهرستان نیز خبر داد و گفت: بیشتر مسایل درون هیات‌های ورزشی به خارج از فضای هیات و اداره ورزش و جوانان کشیده شده و این امر موجب شده‌است تا اسپانسر نیز در چنین شرایطی کناره‌گیری و فرار را بر قرار ترجیح دهند.
مصطفی‌پور ابراز امیدواری کرد که اختلاف‌های موجود بین روسای هیات‌ها و برخی از کسانی که در حوزه ورزش فعال هستند برطرف شود و همه برای موفقیت و سربلندی ورزش شهرستان در سطح کشور تلاش کنند.
با توجه به نقش ثابت شده ورزش در اقتصاد جوامع پیشرفته انتظار می‌رود که نگاه به این مقوله فراتر رفته و مسوولان اجرایی از یک طرف و قانون‌گذاران از طرف دیگر اهمیت بیشتری برای این بخش از زندگی اجتماعی قایل شوند و راهکارهای قانون‌مندتری برای این منظور پیدا کنند.
جامعه‌ای که به ورزش اهمیت بدهد انحراف‌ها و آسیب‌های اجتماعی در آن کمتر است لذا باید تلاش کرد که شرایط و تسهیلات برای رشد ورزش به ویژه ورزش‌های باشگاهی و تامین منابع اقتصادی این رشته‌ها فراهم شود تا زمینه برای درخشش تیم‌های ورزشی بیشتر و بیشتر گردد.
از سوی دیگر مسوولان نیز موظف هستند تا با ملزم کردن برخی شرکت‌های بزرگ به حمایت مالی از ورزش این شهرستان نسبت به زنده کردن فضای امید و نشاط در بین ورزش‌دوستان و تیم‌های ورزشی گام‌های محکم‌تری بردارند.
