امیررضا لوحی خسروشاهی- جلفا شهرستانی در ۱۳۶ کیلومتری شهر تبریز که به دلیل وجود آثار تاریخی و دیدنی فراوان از نقاط گردشگر پذیر آذربایجان محسوب می‌شود، بطوریکه به برکت وجود منطقه آزاد ارس در سال های گذشته سالانه بالغ بر ۴ میلیون گردشگر از این شهرستان بازدید کرده اند، اکثر بازدیدکنندگان از این شهرستان کلیسای سنت استپانوس، آسیاب خرابه و یا بازارچه های این شهرستان را دیده اند ولی می‌توان گفت یکی از ظرفیت های گمنام گردشگری مذهبی این شهرستان امامزادگان باشد چراکه به دلیل واقع شدن در یک منطقه جغرافیایی و کوهستانی مناسب و خوش آب و هوا، گردشگران با بازدید از این امامزادگان با یک تیر دو نشان می‌زنند یعنی هم زیارت می‌کنند و هم سیاحت...
منطقه آزادارس، کلیسای سنت استپانوس، آسیاب خرابه، امامزاده شعیب دوزال، امامزاده سید محمد نوجه‌مهر، روستای اوشتبین، روستای کردشت، منطقه حفاظت‌شده ارسباران و بازرچه های مرزی و داخلی این شهرستان از جاذبه های گردشگری این جلفا محسوب می‌شود.
پیرو توضیحات بالا اداره کل اوقاف و امور خیریه استان بمنظور بازدید از امامزادگان شهرستان جلفا تور دو روزه برای خبرنگاران ترتیب داد و هدف از این نوشتن این گزارش به تصویر کشیدن شرح مختصری از این سفر و جاذبه گردشگری طبیعی مذهبی روستاها در کنار حرم امامزادگان است.
حجت الاسلام تقی عمادی، رئیس اداره اوقاف شهرستان جلفا در گفتگو با خبرنگاران در مرقد امامزاده سید احمد شاهمار، گفت: شهرستان جلفا داری ۵ امامزاده فعال است که شامل امامزاده سید احمد شاهمار، سید اسماعیل زاویه، امامزاده بابا یعقوب ، امامزاده شعیب دوزال و امام زاده سید محمد نوجه مهر است.
حجت الاسلام عمادی ضمن اشاره به اینکه در مباحث فرهنگی به جد فعالیت میکنیم، گفت: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در صدد تبدیل امامزادگان به قطب فرهنگی هستیم و تا کنون برنامه های فرهنگی بسیاری برای زوار انجام شده است.
وی افزود: در طرح آرامش بهاری که امسال برگزار شد پذیرای ۲۵ هزار نفر زائر بودیم که اکثرا از خود آذربایجان شرقی، نخجوان و کشور آذربایجان، تهران و شهرهای دیگر بودند که نسبت به سال قبل شاهد افزایش ۳۰ درصدی ورود گردشگر به شهرستان بودیم.
عمادی گفت: در زمان حضور بنده در این شهرستان، اولین افتتاح مرقد ساخته شده امامزاده شاهمار بود که در حدود ۵ ماه به پایان رسید و در دو ماه آینده بنای جدید امامزاده بابا یعقوب که در حال گذراندن مراحل پایانی است افتتاح می شود.
وی ضمن اشاره به وضعیت اسکان زوار گفت: ۸۰ درصد اسکان گردشگران شهرستان در امامزاده سید محمد نوجه مهر انجام می‌گیرد.
وی در خصوص دلیل قرار گیری مرقد امامزاده سید شاهمار در طبقه دوم گفت: امامزاده شاهمار در ۲ طبقه ساخته شده است و مرقد امامزاده در طبقه دوم است و دلیل این امر وجود یک تپه در قدیم الایام است که مرقد سابق روی آن بنا شده بود ما برای اینکه بی احترامی از باب تغییر مکان نشود گود برداری کردیم و طبقه همکف در مباحث فرهنگی عبادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و زوار برای زیارت به طبقه بالا می‌روند.
وی در بخش دیگر این مصاحبه اعلام کرد: در شهرستان جلفا ۶۵ موقوفه و ۳۳۵ رقبه داریم و در سال ۹۶ ، دو طبقه مغازه برای دانش آموزان بی بضاعت وقف شد و ۶۰ درصد موقوفات سند دار است.
عمادی هدایای مردمی و کمک های منطقه آزاد دو راه اصلی بازسازی امامزادگان دانست و گفت: علاوه بر امامزاده شاهمار در امامزاده بابایعقوب، امامزاده سید اسماعیل زاویه و امامزاده شعیب در حال ساختن زائرسرا برای اسکان زوار گردشگر هستیم و در یک سال گذشته ۵۰۰ میلیون تومان برای بهسازی امامزادگان شهرستان جلفا هزینه شده است.
آیت الله سید احمد حسینی خراسانی نماینده مردم خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری نیز در نشستی صمیمی با خبرنگاران حاضر در این سفر دو روزه اظهار داشت: بقا متبرکه امامزادگان در جایجای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قطب فرهنگی تربیتی است ولی برخی افراد پرسشی مطرح می‌کنند، بر فرض مثال میپرسند امامزاده سید احمد که از نوادگان امام کاظم(ع) است در جلفا چکار می‌کند و چرا قبور ایشان در این مکان است؟
آیت الله سید احمد حسینی خراسانی ادامه داد: پرسگران این سوال یا جریان جستجو گر هستند و یا افرادی دارای انگیزه فاسد مذهبی هستند ولی اصل پاسخ این سوال برای هر دو گروه یکی است.
وی پاسخ داد: زمانی در تاریخ اسلام خفگان برای ائمه اطهار و اهل بیت شان پیش آمد و برای دوری از دست ستمگران به مکان هایی چون قله کوه های صعب العلاج، کویرها، جنگل ها و کوهستان می‌آمدند این جواب در کتب اهل سنت و تشیع به وضوح نوشته شده است.
آیت الله حسینی خراسانی ادامه داد: در یکی از فراز های دعای ندبه " فقتل من قتل و سبی من سبی و اقصی من اقصی" یعنی کشتند تا آنجایی که می‌توانستند، اسیر گرفتند در سیاه چاله و زندان ها، گرفتار و آواره کردند تا آنجایی که توانایی داشتند، در این موضوع شکی راه ندارد و حقیقت خفگان را می‌توان از این فراز متوجه شد و نباید با رویکرد استنکاری در این موضوع مواجه شد.
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان داشت: این بقا متبرکه و منوره به عنوان مزار امام زادگان همواره به عنوان پناهگاه مردم در شرایط سخت زندگی و رسیدن به آرامش بود و این اماکن قطب های فرهنگی، دینی، تربیتی و اخلاقی محسوب می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: منطقه ارس یکی از ۷ منطقه آزاد تجاری و صنعتی کشور محسوب می‌شود و آثار توسعه و فعالیت را مشاهده میکنیم، آرزو و مطالبه جدی حوزه علمیه قم، مراجع تقلید و نهاد های حوزوی رونق و رواج تولید، توسعه، پیشرفت، اشتغال و معیشت قابل قبول برای جوانان است.
آیت الله سید احمد حسینی خراسانی گفت: برای تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی باید تا کشوری آگاه، مستقل، وابسته به اقتصاد داخلی و خودکفا داشته باشیم.
حجت الاسلام حسین علیزاده که بیش از ۳۰ سال است کلید دار و متولی حرم امامزاده امام زاده سید محمد نوجه مهر است و به عبارتی از صفر تا صد این مجموعه را در این سالها برای خدمت به زوار آماده کرده است، در مورد دلیل حضور چندین ساله اش در این امامزاده اینگونه گفت: پس از اتمام درس حوزوی در حوزه علمیه قم و با توجه به اینکه می‌توانستم به سمت قضاوت بروم ولی در مشورت با استادم حضرت آیت الله مکارم شیرازی، خدمت و گسترش امامزاده سیده محمد را انتخاب کردم.
حاج آقا علیزاده ادامه داد: سال ۶۶ حکم اجرایی این مکان را دریافت کردم، اوایل کار امکانات بسیار محدود بود بطوریکه در آن سال ها یک آجر سالم هم نمی‌توانستید در این مکان پیدا کنید با این حال بعد از وقفه ۴ ساله از سال ۷۰ به طور رسمی کار خود را در این مکان شروع کردم.
وی گفت: یک سوال که اکر افراد میپرسند این است که هزینه ساخت این مکان از کجا تامین شده است؟ در جواب می‌گویم سال ۶۶ در آمد سالانه امامزاده ۲۰۰ هزار تومان بود ولی در این سال ها درآمد امامزاده از محل نذورات مردمی به ۷۰۰ میلیون تومان رسیده است و تمامی هزینه های جاری امامزاده از این محل انجام می‌شود.
کلیددار حرم امامزاده سید محمد نوجه مهر افزود: به مردم اطمینان می‌دهم در این سال ها ریالی از این پول ها در جایی به غیر از ساخت و تجهیز امامزاده صرف نشده است، بطوریکه اداره اوقاف در جریان کل مسائل بوده و در زمان جمع آوری نورات مردمی حضور دارند.
وی در مورد خودکفایی این امامزاده در تامین برق و آب مصرفی خود گفت: در تامین آب از چشمه ها و قنات ها استفاده می‌شود و آبی بسیار زلال و پاک چندین سال است که زوار استفاده می‌کنند، در تامین برق و روشنایی سال ها قبل از شرکت تراکتور سازی موتور دیزلی خریداری کردیم و اگر روزی برق برود به کمک همین موتور می‌توانیم بیش از ۲هزار لامپ را روشن کنیم و احتیاجی به اداره برق نداریم.
حاج آقا علیزاده خاطرنشان کرد: در زمان زلزله ورزقان که فاصله چندانی با اینجا ندارد خوشبختانه به دلیل سازه های با دوام و مهندسی حتی یک آجر هم جابجا نشد.
وی گفت: امامزاده سید محمد آقا مستجاب الدعوه است و من خودم شفا یافته این در هستم، زمانی که ده سال داشتم به مریضی لاعلاجی دچار شدم و ۲ ماه تمام به تخت افتادم و از کرامات ایشان همین بس که بعد از دعای مادرم در این امامزاده من شفا پیدا کردم و آثار بیماری از من دور شد.
کلید دار امامزاده سید محمد آقا در مورد اصل و نسب سید محمد آقا گفت: از قدیم الایام میگفتن ایشان از نوادگان امام کاظم(ع) هستند و هر کس از من می‌پرسید همین را تکرار میکردم ولی سند قطعی برای این مطلب نداشتم.
وی ادامه داد: این درد همیشه در دلم بود که چرا سندی برای این مسئله ندارم ولی بعد از یک خواب نشانی به من دادند که اصل ونسب این امامزاده شریف در کتابخانه استان قدس رضوی بوده و شخصی به اسم محمد سجادی میتواند برای پیدا کردن این موضوع به تو کمک کند.
حاج حسین علیزاده افزود: بعد از ۶ ماه جستجو به واسطه گری آقای سجادی توانستیم با سندیت اعلام کنیم که آقا سید محمد از نوادگان امام جواد(ع) و از سادات رضوی هستند.
در کنار رود ارس در روستای نوجه مهر امام زاده محمد نوجه مهر معروف به" سید محمد آقا "قرار دارد، ارتفاع این روستا از سطح دریا در حدود ۸۰۰ متر است و اقلیمی معتدل و خشک دارد. مقبره این امام زاده که او را به نوادگان امام جواد (ع) نسبت می دهند تجدید بنا شده و دارای ضریح زیبای است . این آرامگاه نزد مردم از تقدس و احترام بسیار برخوردار است و هر سال کشاورزان آن نواحی پس از برداشت محصول برای زیارت و ادای نزورات خود به این امام زاده می روند.
برای رفتن به روستای نوجه مهر باید از هادی شهر به سیه رود ، سپس به پایانه مرزی نوردوز و کمی بالاتر از این پایانه مرزی دست راست تابلوی این امام زاده مشهود است.
دور تا دور بقعه دارای زائرسرا ، فروشگاه ، کشتارگاه ، سرویس های بهداشتی مردانه و زنانه ، دفتر امامزاده ، حسینیه و پارکینگ می باشد.
آستان امامزاده سید احمد (ع) در شهرستان جلفا و در روستای شاهمار (حق وردی آباد) قرار دارد. بقعه در صحن وسیعی به مساحت ۹۶۲ متر مربع واقع است. کف بقعه حدود دو متر از سطح صحن بلندتر قدمت بنای قدیمی در سال ۱۳۴۲ ش احداث شده است.
در سال ۹۵ به همت منطقه آزاد ارس و نذورات مردم ساختمان بقعه از نو ساخته شده و بقعه دارای دو طبقه مجزا و امکاناتی مثل آب، برق، سرویس بهداشتی، کتابخانه و گاز است و اداره ی آن برعهده ی هیأت امنا است.
امام زاده شعیب در روستای دوزال شهر جلفا قرار دارد ، این روستا در ۲۰ کیلومتری شمال خروانق بر فراز کوهی قرار گرفته که مشرف بر رود ارس و مرز جمهوری آذربایجان است و روستای دوزال به سرسبزی و خرمی و میوه‌های فراوان باغ‌هایش به‌ویژه برنج معطر در منطقه شهرت دارد.
امام زاده شعیب دوزال در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۶۲ با شمارهٔ ثبت ۱۶۵۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از ظاهر بنا می‌توان دریافت که بنای آرامگاه مربوط به اواخر قرن هفتم هجری یعنی دوره حکومت ایلخانی است.
برخی از اهالی روستا اعتقاد دارند امام زاده سید شعیب از اجداد امام زاده سید محمد نوجه مهر است و برخی دیگر ایشان را برادر احمد بن امام موسی کاظم ( علیه السلام ) معروف به شاهچراغ می دانند.
امامزاده سید اسماعیل (ع) از نوادگان حضرت امام موسی الکاظم (علیه السلام) می باشد و در کتب مرجع و تاریخی مانند اختران تابناک، ایرانشهر و گنجینه دانشمندان از امامزاده اسماعیل زاویه نام برده شده است.
آستان امامزاده سید اسماعیل در شهرستان جلفا و در شرق روستای زاویه که از همه جای روستا به خوبی دیده می شود قرار دارد. بقعه در شیب تندی واقع شده و برای همطراز نمودن سطح آن ضلع شمالی و غربی با سنگ و ملاط سیمان به ارتفاع بیش از پنج متر اجرا و با نرده های آهنی حفاظ بندی شده است. بقعه در وسط صحن قرار دارد و مساحت صحن بیش از ۵۰۰ متر مربع است. بنای پیشین آن خشتی بوده ولی بنای کنونی با استفاده از سنگ، آجر، آهن، ملاط و گچ احداث شده و تاریخ تجدید بنای آن به دو دهه پیش برمی گردد.
در ضلع جنوبی و شمالی صحن چند باب زائرسرا برای اقامت زائران دائر شده و سرویس های بهداشتی در ضلع شرقی آن در حال ساخت است و در حال حاضر اداره ی امور امامزاده به عهده ی هیأت امنا است که تحت نظر اداره اوقاف شهرستان جلفا به کار خود ادامه می دهند.
46
