به گزارش ایرنا، فرش دستباف ایران به عنوان یکی از کالاهای باارزش افزوده بالا که می تواند سهم مهمی در صادرات غیرنفتی کشور داشته باشد، این روزها جایگاه خود را در بازارهای جهانی از دست داده و بر اساس آمار گمرکی، صادرات این کالا از 1.5 میلیارد دلار در سال 2006 به 340 میلیون دلار در سال 2016 رسید و در 6 ماهه سال 2017 هم از 120 میلیون دلار فراتر نرفت.
ایران یکی از خاستگاه ها و زادگاه های اصلی فرش دستباف بوده و امروز هم با وجودی که قالی ایرانی جایگاه خود را در بازار جهانی از دست داده است اما همچنان معرف فرهنگ و هنر ایرانی است.
از این رو با برگزاری میزگردی در دفتر ایرنای تبریز سعی کردیم با حضور کارشناسان و فعالان هنر صنعت فرش دلایل این کاهش صادرات را واکاوی کرده و راهکارهای قابل اجرا را ارائه دهیم.
** چالش های هنر صنعت فرش دستباف
رئیس دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با بیان اینکه زنجیره تامین فرش در کشور دارای مشکلات زیرساختی و پرهزینه است، گفت: سیستم تولید قدیمی و سنتی، جوابگوی نیاز تجاری و امروزی بازار جهانی نیست.
علی وندشعاری گفت: نظارت بر زنجیره تامین فرش نظام مند نبوده و ضعیف است و به عنوان مثال برخی از تولید کنندگان و بافنده ها به دلیل توان مالی پایین از مواد نامرغوب برای تولید این محصول باارزش استفاده می کنند.
وی گفت: متاسفانه در برخی از کارگاه های فرشبافی تبریز شاهد استفاده از پشم نامرغوب، معروف به دباغی شده و گازوئیلی هستیم.
وندشعاری اظهارکرد: استفاده از رنگ نامرغوب و بدون ثبات مناسب، آسیب زیادی به فرش دستباف زده است.
وی ادامه داد: با وجود سرمایه انسانی ماهر و فنی و بسیار غنی در مشاغل مختلف هنر صنعت فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی که شاید این سرمایه در هیچ کجای کشور نباشد، اراده ای برای بهره گیری از این سرمایه در جهت تقویت توان فعالان این حوزه دیده نمی شود.
وندشعاری با تاکید بر ضرورت استفاده از مواد اولیه مرغوب در اصلاح فرایند تولید، افزود: در زمینه توزیع هم مشکلاتی وجود دارد و اگر رفع نشود، تولید هم توجیه نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه واسطه گری های بی مورد و متعدد موجود، باعث افزایش بی مورد قیمت نهایی فرش شده است، گفت: کانال های توزیع فرش دستباف در خارج از کشور نیز بر اساس پژوهش های میدانی و ارزیابی عملکرد آنها، دارای کاستی های فراوانی است.
وندشعاری با اشاره به مشکلات ناشی از حوزه مدیریتی، گفت: وجود مواد اولیه و مصرفی نامرغوب در بازار فروش و سهولت خرید و فروش این مواد، نشان از عدم نظارت درست مدیریتی در این حوزه دارد.
وی سیاسی بودن انتخاب و انتصاب مدیران حوزه فرش را نیز آفتی برای این هنر صنعت دانست و گفت: در بسیاری از موارد مدیران انتخابی، تخصصی در زمینه فرش نداشته و احاطه به زوایای ظریف تولید و صادرات این کالای باارزش ندارند و به همین خاطر مشاوره و ارسال اطلاعات نادرست به سیاست گذاران بالادستی را منجر شده و در نهایت سیاست های کلی اشتباه در خصوص فرش کشور تصویب می شود.
وی به عنوان نمونه از آسیب های مشخص به علت سیاست های کلان نادرست کشوری در سال های گذشته به اعطای تسهیلاتی با عنوان زود بازده اشاره کرد و گفت: به شکل مشخص پرداخت تسهیلات 50 میلیون ریالی به بافنده ها در سال های 89 و 90 در موارد بسیاری بافندگان قالی را به حوزه شغل های کاذب همانند مسافرکشی سوق داد.
وی گفت: بهتر است همانند کشورهای توسعه یافته حمایت های دولتی به سمت ارتقای خدمات اجتماعی به بافندگان قالی (همانند درمان و .... ) سوق یابد.
وی با بیان اینکه تنها با حمایت مادی و تسهیلات، توسعه اتفاق نمی افتد، گفت: حمایت فنی، مادی، علمی و فرهنگی در زمینه فرش نیاز است.
وندشعاری با بیان اینکه تولید قالی مهارت محور است، گفت: مدیریت در این حوزه نیز نیازمند متخصص است.
وی همچنین تعدد نهادها، اتحادیه ها و موازی کاری را آسیب زا دانست و گفت: تولید بدون نظارت، موجب ورود کالای نامرغوب به بازار تجاری می شود.
وی با بیان اینکه جایگاه فرش برای توسعه در حد وزارت است، در عین حال گفت: تا زمانی که قرار است مدیران بر اساس روابط تعیین شوند ارتقای سازمانی هم فایده ای ندارد.
وی اظهارکرد: به نظر می رسد به منظور نظارت فنی و دقیق در حوزه تولید تا صادرات فرش، سازمانی مردم نهاد (سمن) همچون نظام پزشکی و نظام مهندسی و .... که مجوز آن توسط مجلس شورای اسلامی صادر شود، مفیدتر خواهد بود.
عضو شورای صادراتی صنایع دستی استان آذربایجان شرقی و نماینده خرید چند شرکت خارجی خرید فرش نیز با بیان اینکه در زمینه فرش دستباف نقایص زیرساختی داریم، گفت: نخستین مشکل نبود داده های آماری راست آزمایی شده است.
سعید رونقیان با اشاره به اینکه داده هایی که از طرف گمرک و یا مرکز ملی فرش در مورد صادرات این محصول اعلام می شود، راستی آزمایی نشده است، اظهار کرد: برای برنامه ریزی بهتر باید میزان مصرف مواد اولیه، میزان تولید، میزان گردش مالی و اینکه چه تعدادی از افراد در بخش های مختلف فعالند، مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه بیمه شدن فعالان واقعی این حوزه از دغدغه های دولت است، گفت: نقص قانونی موجب مشکل در اجرا شده است و چنانچه ساز و کارها درست تعریف شود، بافنده واقعی بیمه می شود.
رونقیان با اشاره به اینکه قالی بافان به ازای 14 هزار گره 20 هزار تومان دستمزد دریافت می کنند، گفت: قالیبافان حداقل دستمزد نیروی کار ماهر را دریافت می کنند و از روی ناعلاجی به فعالیت خود ادامه می دهند.
وی با یادآوری اینکه شرکت سهامی فرش ایران هم به منظور نظام مند کردن تولید و جلوگیری از صادرات فرش نامرغوب تاسیس شد، گفت: استفاده از رنگ جوهری از زمان قاجار مرسوم بوده و تا امروز حل نشده است.
رونقیان گفت: اگر مسائل آسیب شناسی نشود مشکلات همچنان باقی خواهد ماند.
وی بر ضرورت تقویت مزیت های رقابتی در حوزه فرش دستباف تاکید کرد و با اشاره به اینکه در زمینه دستمزد کارگر نمی توانیم با هند رقابت کنیم، گفت: در صورت توجه به مزیت های رقابتی هزینه بالای دستمزد جبران می شود.
رونقیان با اشاره به اینکه فرش جزو صنایع دستی است و توسط وزارت صنعت و معدن و تجارت مدیریت می شود، گفت: سند ملی فرش رونمایی شده ولی چه اتفاقی افتاده است.
وی با یادآوری اینکه شرکت سهامی فرش جغرافیای تولید فرش ایرانی را بهم زد، گفت: اکنون قالی ساروق در بیرجند و فرش تبریز در لرستان بافته می شود.
وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش اگر رویکرد کنونی را ادامه دهد، فایده ای ندارد، افزود: تکرار تجارب نادرست گذشته غیرعقلایی است.
مدیر امور فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه چالش اساسی فرش دستباف کاهش قیمت تمام شده و افزایش سهم در بازار جهانی است، گفت: برای کاهش قیمت تمام شده باید تولید فرش از شیوه تک بافت خارج شده و کارگاه های نیمه متمرکز زیر نظر یک شخص اداره شود.
ناصر آویشن با بیان اینکه تک بافت ها را که به صورت عمده جزو خانواده های آسیب دیده هستند نمی توان از ادامه فعالیت محروم کرد، گفت: بکارگیری تک بافت ها در مجتمع های قالی بافی راهکاری برای حفظ اشتغال این قشر و مدیریت بهتر تولید این محصول ارزشمند است.
وی با اعلام اینکه 140 واحد تولیدی استان در سال جاری متمرکز شده و 2500 دار قالی تحت مدیریت یک فرد قرار گرفته است، گفت: به این شیوه می توان انتظار کاهش قیمت تمام شده را داشت.
وی با بیان اینکه عرضه و تقاضای فرش دستباف دچار دور تسلسل شده است، گفت: بازار سنجی فرش ضروری است و بخشی از آموزش ها باید به این سمت سوق پیدا کند.
آویشن، متمرکز نبودن تصمیم گیری برای فرش دستباف را چالش زا دانست و گفت: برای سیاست گذاری بهتر تشکیل انجمن ها مفیدتر خواهد بود.
وی نبود آمار مستند در زمینه فعالان هنر صنعت فرش، میزان تولید و صادرات را آسیبی برای برنامه ریزی راهبردی دانست و گفت: برای رفع این مشکل سامانه جامع آمار فرش در حال راه اندازی است.
رییس اتحادیه تولیدکننده های قالی تبریز هم عدم حمایت دولت را از چالش های اساسی هنر صنعت فرش دانست و گفت: قدرت چانه زنی فعالان این حوزه کم بوده و محکوم به تلاش شبانه روزی هستند.
اسماعیل چمنی با بیان اینکه بیمه قالی بافی امید فعالان این حوزه است، گفت: 4 سال است بیمه گذاری جدید اتفاق نیفتاده و با اجرای طرح پایش تعداد بیمه شده های استان از 80 به 30 هزار نفر کاهش یافته است.
وی با اشاره به بیمه شدن 300 هزار نفر از فعالان هنر صنعت فرش دستباف در کشور، گفت: با توجه به نقش و سهم 35 درصدی آذربایجان شرقی از تولید و صادرات قالی باید 120 هزار نفر از بیمه شده ها متعلق به این استان باشد.
چمنی با اشاره به وجود اساتید سرآمد فرش دستباف در تبریز، خاطرنشان کرد: طرح تبریز، رنگ تبریز و بافت ترکی شهره عام و خاص است.
وی با بیان اینکه فرش دستباف یکی از اولویت های رشد اقتصادی استان محسوب می شود، گفت: صفر تا 100 فرش دستباف تولید داخلی است و اقتصاد مقاومتی در این هنر صنعت متجلی می شود.
عضو اتاق بازرگانی تبریز به سهم 35 درصدی آذربایجان شرقی در تولید و صادرات فرش دستباف اشاره کرد و افزود: 200 هزار نفر در این استان در زمینه های مختلف این هنر صنعت اشتغال دارند و بیش از 500 هزار نفر ارتزاق می کنند.
وی با بیان اینکه 90 درصد فرشبافان استان آذربایجان شرقی تک باف هستند، گفت: مدیریت تولید و حرکت در مسیر سلیقه بازار نیازمند همکاری دولت است.
** دلایل کاهش سهم فرش ایرانی از بازار جهانی
عضو هیات علمی دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با اشاره به اینکه مشکلات حاکم بر تولید در صادرات خود را نشان می دهد، اظهار کرد: ظرفیت سفارش پذیری ما از دست رفته است و در کنار تحریم ها و مشکلات اقتصادی، عمل نکردن مطابق قرارداد فروش یکی از دلایل افت جایگاه فروش فرش ماست.
وندشعاری با اشاره به اینکه تجار ما بطور معمول موفق نمی شوند در موعد زمانی مقرر محصول متعهد شده و از پیش فروخته شده را تحویل دهند، گفت: این در حالی است که تجار هندی دقت فراوانی به این مسائل دارند و شاید به همین دلیل نیز هم اکنون سهم و جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی دارند.
وی اصلاح فرایند صادراتی ما را نیازمند اقدام های قانونی دانست و خاطرنشان کرد: اگر فروشنده خود تولیدکننده نیز باشد، نسبت به تولید داخلی تعصب داشته و اهتمام بیشتری در فروش کالای داخلی و نیز کالای مورد تایید بازار خواهد داشت و از طرفی اطلاعات بازار و مصرف کننده نیز بدون واسطه در اختیار فعالان حوزه تولید خواهد بود.
وی سیاست های مبتنی بر صادرات چمدانی فرش را هم آسیبی به کانال رسمی توزیع و صادرات قالی دانست.
وندشعاری با بیان اینکه در زمان حاضر کشورهای رقیب تولیدکننده فرش، همانند هند و پاکستان خود را به عنوان تولید کننده قالی و محصولی که دوستدار طبیعت هم است معرفی می کنند و خود را همراه با دغدغه های جهانی همراستا نشان داده اند، گفت: به همین جهت هر روز شاهد ارتقای وضعیت آنها در بازارهای هدف صادراتی هم هستیم.
وی اظهارکرد: مطالعه انجام شده بین سال های 2011 و 2012 نشان می دهد زنجیره مناسب توزیع در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نداریم و رویکرد تجاری و برنامه فروش ما همانند 50 سال گذشته است.
وندشعاری خاطرنشان کرد: این در حالی است که برنامه های تجاری دنیا و رفتار خرید و مصرف در دنیا تغییر کرده و به سمت بهره گیری از خدمات مشتری محور، بالا بردن کیفیت، ضمانت ها و بهره گیری از ابزار فناوری اطلاعات سوق یافته است.
وی با اشاره به اینکه برخی تجار ایرانی اطلاعات لازم را برای همگام شدن در بازار جهانی ندارند و همچنان بر تداوم شیوه سنتی تاکید دارند، گفت: تنها به امید فروش قالی به گردشگران خارجی بازدید کننده از بازارهای داخلی نمی توانیم سهم خود را در بازار جهانی افزایش دهیم.
وی اظهارکرد: مشکلات فرش ایرانی از زمانی شروع شده که نظام تولید و صادرات به اینکه هر چه می بافد باید به فروش رود عادت کرد و همان روند را پیشه می کند.
وندشعاری با بیان اینکه حجره دار سنتی فرش فکر می کند خریدار محکوم به خرید از تولیدات از قبل آماده شده در هر زمان و مکانی است، گفت: رفتار تولیدی و تجاری ما مانند دوره قاجار است و این پارادوکس بین تولید و فروش مشکل اصلی در بازار جهانی است.
وی گفت: هر چند که از سال 2005 تا 2013 رکود بر بازار جهانی فرش دستباف حاکم بود، اما مطالعات دقیق و عمیق نشان می دهد که ایران سهم بیشتری را در بازار جهانی به نسبت بقیه کشورهای صادرکننده، از دست داده است.
وندشعاری اظهارکرد: این وضعیت نشانگر این است که علاوه بر رکود جهانی، مشکلات دیگری بر تولید و فروش فرش ایرانی حاکم است.
وی با بیان اینکه بخش مهمی از متقاضیان جهانی فرش دستباف در کشورهای توسعه یافته بخش عمده خریدشان را از طریق تجارت الکترونیک و فضای مجازی انجام می دهند، گفت: تجار ما تنها از روی دلمشغولی ادامه کار می دهند و همین فعالیت دلمشغولانه و نداشتن انگیزه برای توسعه فناورانه تجارت خود، به صادرات کشور لطمه می زند و تعصب بیجا به حوزه روال سنتی تجارت و نادیده گرفتن جایگاه و تاثیر علم و دانش در این حوزه، به عنوان یکی از دلایل مهم کاهش سهم فروش فرش ایران در بازار جهانی است.
عضو شورای صادراتی صنایع دستی استان آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه صادرات معادله تک مجهولی نیست و با بخشنامه و ایجاد کارگروه افزایش نمی یابد، خاطرنشان کرد: فرش دستباف محصولی سنتی با رویکرد فرهنگی است و نمی توان اتفاقات فرهنگی و سیاسی را نادیده گرفت.
رونقیان با اشاره به اینکه تقاضای جهانی برای کالاهایی است که مطابق با صنعت سبز تولید می شوند، گفت: چنانچه به این سمت حرکت نکنیم سهم کنونی را هم از دست می دهیم.
وی با بیان اینکه در کنار تکنیک تولید، فرهنگ تولید هم نیازمند اصلاح است، گفت: برای تسهیل اصلاحات لازم، مجتمع های قالی بافی باید احیا شوند.
رونقیان با بیان اینکه همچنان با مشکلات بانکی مواجه هستیم و از شیوه های جایگزین برای انتقال پولی استفاده می کنیم که بار مالی وارد می کند، گفت: بیشتر صادرات استان آذربایجان شرقی به این دلیل که در استان تنها کارگوی ترکیش فعال است و هزینه حمل را با قیمت بالا محاسبه می کند، از فرودگاه امام تهران انجام می شود.
مدیر امور فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی هم تحول را ضرورت حفظ بازار دانست و گفت: اگر طراحان فرش همچون قره باغی و نوین فر به سمت طرح های نو حرکت نمی کردند، شرایط فرش تبریز بدتر از وضعیت امروز بود.
آویشن بر سلیقه یابی فرش تاکید و خاطرنشان کرد: مردم آمریکا فرش خلوت می پسندند و مردم فرانسه فرش شلوغ می خواهند.
وی با بیان اینکه دولت تاجر و تولیدکننده خوبی نیست، گفت: تشکل ها باید ورود پیدا کنند.
آویشن با بیان اینکه بخش عمده تسهیلات فرش در اختیار تعاونی هاست، گفت: تعاونی فرش تهران نقش مهمی در سیاست گذاری ها مرتبط با این هنر صنعت دارد.
وی با اشاره به اینکه گمرک تبریز همراهی خوبی در زمینه صادرات فرش دارد، گفت: با این حال صادرکننده های فرش تبریز تمایل بیشتری به استفاده از فرودگاه امام خمینی تهران دارند.
چمنی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش تبریز نیز با بیان اینکه صادرات فرش دستباف معاف از مالیات است، این سوال را مطرح کرد که الزام به ارائه اظهارنامه مالیاتی برای فعالیتی که معاف از مالیات است، چه معنی دارد.
وی خاطرنشان کرد: سال 1390 صادرات فرش از فرودگاه تبریز داشتیم و هنوز درگیر امور مالیاتی آن هستیم.
** راهکارهای مناسب برای بازیابی جایگاه اولیه
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با اشاره به اینکه قالی ایرانی به شکل ذاتی دوستدار طبیعت است، گفت: اگر استفاده از رنگ های طبیعی را افزایش دهیم و در حوزه برندسازی این مقوله تلاش کنیم، می توانیم به همراه اصلاح رفتار فروش، جایگاه گذشته خود را در بازار جهانی باز یابیم.
وندشعاری با بیان اینکه رویکرد جهانی در زمان حاضر به سمت سلیقه سازی در کنار سلیقه یابی است، خاطرنشان کرد: هنوز هم افرادی که متقاضی کالای نفیس هستند، به قالی ایران توجه دارند و در واقع هرکس زندگی لاکچری و لوکس دارد در کنار خانه و مبلمان و خودروی لوکس، به فرش ایرانی توجه دارد.
وی گفت: در این راستا باید به دنبال کشورهای تازه توسعه یافته رفت و در آن بازارها تبلیغات و بازاریابی علمی انجام داد.
وی با اشاره به اینکه برای مثال هم اینک در کشور چین در حدود 4.5 میلیون خانوار مولتی میلیاردر وجود دارد، گفت: باید سیستم کلان مدیریت فرش دستباف شروع به سلیقه سازی و سلیقه یابی و تبلیغات در این کشور کند.
وندشعاری با بیان اینکه تا زمان حاضر در زمینه برندینگ فرش در بازارهای جهانی در کشور کار نشده است، گفت: این امر نیازمند حمایت دولتی است و وظیفه مرکز ملی فرش ایران تبلیغات و بازاریابی در خارج از کشور است و از طرفی در داخل کشور نیز تولید کنندگان باید در مسیر برندسازی فعالیت کنند.
وی با اشاره به اینکه در نمایشگاه دموتکس آلمان قدم هایی از سمت مرکز ملی فرش، هر چند ناکافی (همانند مذاکرات با مجلات تخصصی فرش) در این جهت برداشته شد، ادامه داد: اگر فعالیت در حوزه تولید و صادرات فرش دستباف، هوشمندسازی و به روز رسانی شود، بخشی از مشکلات موجود حل می شود.
وی با بیان اینکه شناسنامه دار شدن و برند سازی، ضرورت اعتمادسازی در بازار جهانی است، گفت: مشخصات فنی و هنری و هویتی در فرش باید بطور مشخص بیان شود.
وی با تاکید بر اینکه مسیر توسعه فرش دستباف از علم و دانشگاه می گذرد، خاطرنشان کرد: تبریز به جهت سرمایه غنی انسانی و وجود دانشکده فرش به عنوان شهر جهانی بافت انتخاب شد.
وندشعاری با بیان اینکه اگر 2 سال برای تبلیغات شهر جهانی بافت شهر کار می کردیم، سال های زیادی را می توانستیم از محل توسعه صادرات فرش تبریز بهره ببریم، گفت: در این خصوص می بایست پاویون جهانی ایجاد و تولید محتوا و با برگزاری رویدادهایی سعی بر تثبیت این جایگاه و برند کردن نام فرش تبریز می کردیم.
وی با اشاره به اینکه در زمان حاضر تنها تعداد کمی از پیشکسوتان هنر قالی تبریز مانند ' نوین فر ' از دانشجویان استفاده می کنند، گفت: به نظر می رسد رسالت دانشگاه برای بازار روشن نیست و باید در این زمینه تلاش کنیم.
وندشعاری گفت: به دلیل اینکه دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی، در سال های گذشته توسط بازار سنتی حمایت نشدند، این افراد به سمت فرش ماشینی گرایش پیدا کرده اند و سیستم تولید و طراحی فرش های ماشینی را دگرگون و متحول کردند.
وی با بیان اینکه دانشکده فرش تبریز به عنوان تنها دانشکده فرش کشور و به عنوان مرجعیت علمی فرش فعالیت می کند، گفت: در این دانشکده در زمینه رنگزاهای طبیعی، طراحی و مدیریت تولید، تولید محتوای کاربردی انجام گرفته است.
وی با اشاره به اینکه دانشکده فرش تبریز از سال 75 شروع به تربیت کارشناس و از سال 90 پذیرش دانشجو در سطح کارشناسی ارشد را شروع کرد، گفت: در سطح کارشناسی ارشد، در دانشکده فرش، گرایش های طراحی، مدیریت و رنگرزی تدریس می شود.
عضو شورای صنایع دستی دستی آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه زبان میدانی و آکادمیک فرش متفاوت است، گفت: برای موفقیت در این حوزه باید از خلاقیت و دانش فارغ التحصیلان دانشگاهی استفاده شود.
رونقیان اظهار کرد: سرمایه باید به اشتغال، اشتغال به تولید و تولید به سود پایدار منجر شود و اگر این زنجیره خوب عمل نکند سرمایه خواری اتفاق می افتد.
رونقیان به اشتغال زایی ارزان و مناسب فرش اشاره کرد و گفت: سیاست های حمایتی نباید محدود به تسهیلات باشد بلکه دولت با تخفیف های نمایشگاهی و حمل و نقل ارزان می تواند صادرکننده را حمایت کند.
وی بر تدوین نقشه راه فرش دستباف تاکید کرد و گفت: برای مشخص شدن ارزش افزوده فرش نیازمند آمارهای دقیق هستیم.
رونقیان با بیان اینکه نیازمند آگاهی خردمندانه از ظرفیت های میدانی و تقویت فنی و فرهنگی نیروهای فعال در حوزه های مختلف فرش دستباف هستیم، خاطرنشان کرد: اگر به علم بها ندهیم فردا باید تاوان بدهیم.
وی بها دادن به سلیقه های جهانی را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: آمریکایی ها خوشامد سگ هایشان را هم برای خرید یک کالا در نظر می گیرند.
وی با بیان اینکه رقیب دانستن چین برای ما توهمی بیش نیست، گفت: اقتصاد این کشور با ما قابل مقایسه نیست زیرا روزانه تنها در یکی از بنادر این کشور 18 هزار کانتینر بارگیری می شود.
رونقیان با بیان اینکه صلاحیت حرفه ای در حوزه فرش باید احیا شود، خاطرنشان کرد: کسانی چون اعلاباف، جوان، حداد و قره باغی اگر برند شده اند، به واسطه شایستگی حرفه ای شان است.
وی با اشاره به اینکه با صادرات فرش دستباف فرهنگ و پیشینه خود را انتقال می دهیم، گفت: فرهنگ تولید نیازمند اصلاح است زیرا تا زمانی که مواد اولیه مناسب استفاده نکنیم نمی توانیم انتظار افزایش سهم در بازار جهانی داشته باشیم.
رییس اتحادیه تولیدکننده های قالی تبریز هم با بیان اینکه فرش دستباف تنها کالای ایرانی است که ثبت مالکیت معنوی شده است، گفت: قالی ایران اساس هویت و فرهنگ ایرانی محسوب می شود.
چمنی نقش رسانه ها را در ارتقای کیفیت قالی تبریز پررنگ دانست و با اشاره به پخش برنامه ایلمک از صدای سهند، گفت: همراهی رسانه ملی در اجرای برنامه های آموزشی موثر است.
وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش پاسخگوی نیازهای هنر صنعت فرش نیست، گفت: بهبود وضعیت موجود نیازمند مدیریت واحد است.
چمنی با اشاره به تعدد تصمیم گیری در این حوزه از طرف نهادهایی همچون صنعت و معدن، تعاون، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی گفت: فرش دستباف نیازمند سازمانی مستقل است و می تواند در حد معاونت یکی از وزارت خانه ها ارتقا یابد.
مدیر فرش اداره کل صنایع و معادن آذربایجان شرقی هم با اشاره به اینکه امروز چین واردکننده فرش شده است، گفت: در زمان حاضر افغانستان، هند و ترکیه رقبای فرش ایرانی محسوب می شوند.
آویشن بر ضرورت تدوین اطلس فرش تبریز تاکید کرد و گفت: رویداد 2018 فرصتی برای معرفی و برندسازی فرش تبریز است که نادیده گرفته شده است.
وی گفت: با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی با استفاده از شیوه های نوین تبلیغاتی می توان گام های اساسی برای برندسازی برداشت.
وی با بیان اینکه 40 کارگاه نیمه متمرکز در سال جاری در استان ایجاد شده است، گفت: آماده پذیرش تورهای خارجی از کارگاه های فرشبافی هستیم.
** برون داد میزگرد
به گزارش ایرنا، به نظر می رسد در کنار اعمال تحریم های سیاسی و اقتصادی علیه کشورمان و رکود بازار فرش، دلایل دیگری از جمله روی نیاوردن به تجارت الکترونیک و اهتمام ناکافی در سلیقه یابی و سلیقه سازی و نادیده گرفتن علم و دانش به روز فرش همچنین بی توجهی به رفتار مصرف کننده و مشتریان در بازار جهانی، باعث از دست رفتن جایگاه قالی ایرانی در بازار جهانی شده است و باید اهتمام بیشتری در جهت رفع این چالش ها صرف کرد.
تهیه و تنظیم: پرویز انصاری**انتشار: عزیزی راد
3071/518
انتهای پیام ایران یکی از خاستگاه ها و زادگاه های اصلی فرش دستباف بوده و امروز هم با وجودی که قالی ایرانی جایگاه خود را در بازار جهانی از دست داده است اما همچنان معرف فرهنگ و هنر ایرانی است.
از این رو با برگزاری میزگردی در دفتر ایرنای تبریز سعی کردیم با حضور کارشناسان و فعالان هنر صنعت فرش دلایل این کاهش صادرات را واکاوی کرده و راهکارهای قابل اجرا را ارائه دهیم.
** چالش های هنر صنعت فرش دستباف
رئیس دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با بیان اینکه زنجیره تامین فرش در کشور دارای مشکلات زیرساختی و پرهزینه است، گفت: سیستم تولید قدیمی و سنتی، جوابگوی نیاز تجاری و امروزی بازار جهانی نیست.
علی وندشعاری گفت: نظارت بر زنجیره تامین فرش نظام مند نبوده و ضعیف است و به عنوان مثال برخی از تولید کنندگان و بافنده ها به دلیل توان مالی پایین از مواد نامرغوب برای تولید این محصول باارزش استفاده می کنند.
وی گفت: متاسفانه در برخی از کارگاه های فرشبافی تبریز شاهد استفاده از پشم نامرغوب، معروف به دباغی شده و گازوئیلی هستیم.
وندشعاری اظهارکرد: استفاده از رنگ نامرغوب و بدون ثبات مناسب، آسیب زیادی به فرش دستباف زده است.
وی ادامه داد: با وجود سرمایه انسانی ماهر و فنی و بسیار غنی در مشاغل مختلف هنر صنعت فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی که شاید این سرمایه در هیچ کجای کشور نباشد، اراده ای برای بهره گیری از این سرمایه در جهت تقویت توان فعالان این حوزه دیده نمی شود.
وندشعاری با تاکید بر ضرورت استفاده از مواد اولیه مرغوب در اصلاح فرایند تولید، افزود: در زمینه توزیع هم مشکلاتی وجود دارد و اگر رفع نشود، تولید هم توجیه نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه واسطه گری های بی مورد و متعدد موجود، باعث افزایش بی مورد قیمت نهایی فرش شده است، گفت: کانال های توزیع فرش دستباف در خارج از کشور نیز بر اساس پژوهش های میدانی و ارزیابی عملکرد آنها، دارای کاستی های فراوانی است.
وندشعاری با اشاره به مشکلات ناشی از حوزه مدیریتی، گفت: وجود مواد اولیه و مصرفی نامرغوب در بازار فروش و سهولت خرید و فروش این مواد، نشان از عدم نظارت درست مدیریتی در این حوزه دارد.
وی سیاسی بودن انتخاب و انتصاب مدیران حوزه فرش را نیز آفتی برای این هنر صنعت دانست و گفت: در بسیاری از موارد مدیران انتخابی، تخصصی در زمینه فرش نداشته و احاطه به زوایای ظریف تولید و صادرات این کالای باارزش ندارند و به همین خاطر مشاوره و ارسال اطلاعات نادرست به سیاست گذاران بالادستی را منجر شده و در نهایت سیاست های کلی اشتباه در خصوص فرش کشور تصویب می شود.
وی به عنوان نمونه از آسیب های مشخص به علت سیاست های کلان نادرست کشوری در سال های گذشته به اعطای تسهیلاتی با عنوان زود بازده اشاره کرد و گفت: به شکل مشخص پرداخت تسهیلات 50 میلیون ریالی به بافنده ها در سال های 89 و 90 در موارد بسیاری بافندگان قالی را به حوزه شغل های کاذب همانند مسافرکشی سوق داد.
وی گفت: بهتر است همانند کشورهای توسعه یافته حمایت های دولتی به سمت ارتقای خدمات اجتماعی به بافندگان قالی (همانند درمان و .... ) سوق یابد.
وی با بیان اینکه تنها با حمایت مادی و تسهیلات، توسعه اتفاق نمی افتد، گفت: حمایت فنی، مادی، علمی و فرهنگی در زمینه فرش نیاز است.
وندشعاری با بیان اینکه تولید قالی مهارت محور است، گفت: مدیریت در این حوزه نیز نیازمند متخصص است.
وی همچنین تعدد نهادها، اتحادیه ها و موازی کاری را آسیب زا دانست و گفت: تولید بدون نظارت، موجب ورود کالای نامرغوب به بازار تجاری می شود.
وی با بیان اینکه جایگاه فرش برای توسعه در حد وزارت است، در عین حال گفت: تا زمانی که قرار است مدیران بر اساس روابط تعیین شوند ارتقای سازمانی هم فایده ای ندارد.
وی اظهارکرد: به نظر می رسد به منظور نظارت فنی و دقیق در حوزه تولید تا صادرات فرش، سازمانی مردم نهاد (سمن) همچون نظام پزشکی و نظام مهندسی و .... که مجوز آن توسط مجلس شورای اسلامی صادر شود، مفیدتر خواهد بود.
عضو شورای صادراتی صنایع دستی استان آذربایجان شرقی و نماینده خرید چند شرکت خارجی خرید فرش نیز با بیان اینکه در زمینه فرش دستباف نقایص زیرساختی داریم، گفت: نخستین مشکل نبود داده های آماری راست آزمایی شده است.
سعید رونقیان با اشاره به اینکه داده هایی که از طرف گمرک و یا مرکز ملی فرش در مورد صادرات این محصول اعلام می شود، راستی آزمایی نشده است، اظهار کرد: برای برنامه ریزی بهتر باید میزان مصرف مواد اولیه، میزان تولید، میزان گردش مالی و اینکه چه تعدادی از افراد در بخش های مختلف فعالند، مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه بیمه شدن فعالان واقعی این حوزه از دغدغه های دولت است، گفت: نقص قانونی موجب مشکل در اجرا شده است و چنانچه ساز و کارها درست تعریف شود، بافنده واقعی بیمه می شود.
رونقیان با اشاره به اینکه قالی بافان به ازای 14 هزار گره 20 هزار تومان دستمزد دریافت می کنند، گفت: قالیبافان حداقل دستمزد نیروی کار ماهر را دریافت می کنند و از روی ناعلاجی به فعالیت خود ادامه می دهند.
وی با یادآوری اینکه شرکت سهامی فرش ایران هم به منظور نظام مند کردن تولید و جلوگیری از صادرات فرش نامرغوب تاسیس شد، گفت: استفاده از رنگ جوهری از زمان قاجار مرسوم بوده و تا امروز حل نشده است.
رونقیان گفت: اگر مسائل آسیب شناسی نشود مشکلات همچنان باقی خواهد ماند.
وی بر ضرورت تقویت مزیت های رقابتی در حوزه فرش دستباف تاکید کرد و با اشاره به اینکه در زمینه دستمزد کارگر نمی توانیم با هند رقابت کنیم، گفت: در صورت توجه به مزیت های رقابتی هزینه بالای دستمزد جبران می شود.
رونقیان با اشاره به اینکه فرش جزو صنایع دستی است و توسط وزارت صنعت و معدن و تجارت مدیریت می شود، گفت: سند ملی فرش رونمایی شده ولی چه اتفاقی افتاده است.
وی با یادآوری اینکه شرکت سهامی فرش جغرافیای تولید فرش ایرانی را بهم زد، گفت: اکنون قالی ساروق در بیرجند و فرش تبریز در لرستان بافته می شود.
وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش اگر رویکرد کنونی را ادامه دهد، فایده ای ندارد، افزود: تکرار تجارب نادرست گذشته غیرعقلایی است.
مدیر امور فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه چالش اساسی فرش دستباف کاهش قیمت تمام شده و افزایش سهم در بازار جهانی است، گفت: برای کاهش قیمت تمام شده باید تولید فرش از شیوه تک بافت خارج شده و کارگاه های نیمه متمرکز زیر نظر یک شخص اداره شود.
ناصر آویشن با بیان اینکه تک بافت ها را که به صورت عمده جزو خانواده های آسیب دیده هستند نمی توان از ادامه فعالیت محروم کرد، گفت: بکارگیری تک بافت ها در مجتمع های قالی بافی راهکاری برای حفظ اشتغال این قشر و مدیریت بهتر تولید این محصول ارزشمند است.
وی با اعلام اینکه 140 واحد تولیدی استان در سال جاری متمرکز شده و 2500 دار قالی تحت مدیریت یک فرد قرار گرفته است، گفت: به این شیوه می توان انتظار کاهش قیمت تمام شده را داشت.
وی با بیان اینکه عرضه و تقاضای فرش دستباف دچار دور تسلسل شده است، گفت: بازار سنجی فرش ضروری است و بخشی از آموزش ها باید به این سمت سوق پیدا کند.
آویشن، متمرکز نبودن تصمیم گیری برای فرش دستباف را چالش زا دانست و گفت: برای سیاست گذاری بهتر تشکیل انجمن ها مفیدتر خواهد بود.
وی نبود آمار مستند در زمینه فعالان هنر صنعت فرش، میزان تولید و صادرات را آسیبی برای برنامه ریزی راهبردی دانست و گفت: برای رفع این مشکل سامانه جامع آمار فرش در حال راه اندازی است.
رییس اتحادیه تولیدکننده های قالی تبریز هم عدم حمایت دولت را از چالش های اساسی هنر صنعت فرش دانست و گفت: قدرت چانه زنی فعالان این حوزه کم بوده و محکوم به تلاش شبانه روزی هستند.
اسماعیل چمنی با بیان اینکه بیمه قالی بافی امید فعالان این حوزه است، گفت: 4 سال است بیمه گذاری جدید اتفاق نیفتاده و با اجرای طرح پایش تعداد بیمه شده های استان از 80 به 30 هزار نفر کاهش یافته است.
وی با اشاره به بیمه شدن 300 هزار نفر از فعالان هنر صنعت فرش دستباف در کشور، گفت: با توجه به نقش و سهم 35 درصدی آذربایجان شرقی از تولید و صادرات قالی باید 120 هزار نفر از بیمه شده ها متعلق به این استان باشد.
چمنی با اشاره به وجود اساتید سرآمد فرش دستباف در تبریز، خاطرنشان کرد: طرح تبریز، رنگ تبریز و بافت ترکی شهره عام و خاص است.
وی با بیان اینکه فرش دستباف یکی از اولویت های رشد اقتصادی استان محسوب می شود، گفت: صفر تا 100 فرش دستباف تولید داخلی است و اقتصاد مقاومتی در این هنر صنعت متجلی می شود.
عضو اتاق بازرگانی تبریز به سهم 35 درصدی آذربایجان شرقی در تولید و صادرات فرش دستباف اشاره کرد و افزود: 200 هزار نفر در این استان در زمینه های مختلف این هنر صنعت اشتغال دارند و بیش از 500 هزار نفر ارتزاق می کنند.
وی با بیان اینکه 90 درصد فرشبافان استان آذربایجان شرقی تک باف هستند، گفت: مدیریت تولید و حرکت در مسیر سلیقه بازار نیازمند همکاری دولت است.
** دلایل کاهش سهم فرش ایرانی از بازار جهانی
عضو هیات علمی دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با اشاره به اینکه مشکلات حاکم بر تولید در صادرات خود را نشان می دهد، اظهار کرد: ظرفیت سفارش پذیری ما از دست رفته است و در کنار تحریم ها و مشکلات اقتصادی، عمل نکردن مطابق قرارداد فروش یکی از دلایل افت جایگاه فروش فرش ماست.
وندشعاری با اشاره به اینکه تجار ما بطور معمول موفق نمی شوند در موعد زمانی مقرر محصول متعهد شده و از پیش فروخته شده را تحویل دهند، گفت: این در حالی است که تجار هندی دقت فراوانی به این مسائل دارند و شاید به همین دلیل نیز هم اکنون سهم و جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی دارند.
وی اصلاح فرایند صادراتی ما را نیازمند اقدام های قانونی دانست و خاطرنشان کرد: اگر فروشنده خود تولیدکننده نیز باشد، نسبت به تولید داخلی تعصب داشته و اهتمام بیشتری در فروش کالای داخلی و نیز کالای مورد تایید بازار خواهد داشت و از طرفی اطلاعات بازار و مصرف کننده نیز بدون واسطه در اختیار فعالان حوزه تولید خواهد بود.
وی سیاست های مبتنی بر صادرات چمدانی فرش را هم آسیبی به کانال رسمی توزیع و صادرات قالی دانست.
وندشعاری با بیان اینکه در زمان حاضر کشورهای رقیب تولیدکننده فرش، همانند هند و پاکستان خود را به عنوان تولید کننده قالی و محصولی که دوستدار طبیعت هم است معرفی می کنند و خود را همراه با دغدغه های جهانی همراستا نشان داده اند، گفت: به همین جهت هر روز شاهد ارتقای وضعیت آنها در بازارهای هدف صادراتی هم هستیم.
وی اظهارکرد: مطالعه انجام شده بین سال های 2011 و 2012 نشان می دهد زنجیره مناسب توزیع در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نداریم و رویکرد تجاری و برنامه فروش ما همانند 50 سال گذشته است.
وندشعاری خاطرنشان کرد: این در حالی است که برنامه های تجاری دنیا و رفتار خرید و مصرف در دنیا تغییر کرده و به سمت بهره گیری از خدمات مشتری محور، بالا بردن کیفیت، ضمانت ها و بهره گیری از ابزار فناوری اطلاعات سوق یافته است.
وی با اشاره به اینکه برخی تجار ایرانی اطلاعات لازم را برای همگام شدن در بازار جهانی ندارند و همچنان بر تداوم شیوه سنتی تاکید دارند، گفت: تنها به امید فروش قالی به گردشگران خارجی بازدید کننده از بازارهای داخلی نمی توانیم سهم خود را در بازار جهانی افزایش دهیم.
وی اظهارکرد: مشکلات فرش ایرانی از زمانی شروع شده که نظام تولید و صادرات به اینکه هر چه می بافد باید به فروش رود عادت کرد و همان روند را پیشه می کند.
وندشعاری با بیان اینکه حجره دار سنتی فرش فکر می کند خریدار محکوم به خرید از تولیدات از قبل آماده شده در هر زمان و مکانی است، گفت: رفتار تولیدی و تجاری ما مانند دوره قاجار است و این پارادوکس بین تولید و فروش مشکل اصلی در بازار جهانی است.
وی گفت: هر چند که از سال 2005 تا 2013 رکود بر بازار جهانی فرش دستباف حاکم بود، اما مطالعات دقیق و عمیق نشان می دهد که ایران سهم بیشتری را در بازار جهانی به نسبت بقیه کشورهای صادرکننده، از دست داده است.
وندشعاری اظهارکرد: این وضعیت نشانگر این است که علاوه بر رکود جهانی، مشکلات دیگری بر تولید و فروش فرش ایرانی حاکم است.
وی با بیان اینکه بخش مهمی از متقاضیان جهانی فرش دستباف در کشورهای توسعه یافته بخش عمده خریدشان را از طریق تجارت الکترونیک و فضای مجازی انجام می دهند، گفت: تجار ما تنها از روی دلمشغولی ادامه کار می دهند و همین فعالیت دلمشغولانه و نداشتن انگیزه برای توسعه فناورانه تجارت خود، به صادرات کشور لطمه می زند و تعصب بیجا به حوزه روال سنتی تجارت و نادیده گرفتن جایگاه و تاثیر علم و دانش در این حوزه، به عنوان یکی از دلایل مهم کاهش سهم فروش فرش ایران در بازار جهانی است.
عضو شورای صادراتی صنایع دستی استان آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه صادرات معادله تک مجهولی نیست و با بخشنامه و ایجاد کارگروه افزایش نمی یابد، خاطرنشان کرد: فرش دستباف محصولی سنتی با رویکرد فرهنگی است و نمی توان اتفاقات فرهنگی و سیاسی را نادیده گرفت.
رونقیان با اشاره به اینکه تقاضای جهانی برای کالاهایی است که مطابق با صنعت سبز تولید می شوند، گفت: چنانچه به این سمت حرکت نکنیم سهم کنونی را هم از دست می دهیم.
وی با بیان اینکه در کنار تکنیک تولید، فرهنگ تولید هم نیازمند اصلاح است، گفت: برای تسهیل اصلاحات لازم، مجتمع های قالی بافی باید احیا شوند.
رونقیان با بیان اینکه همچنان با مشکلات بانکی مواجه هستیم و از شیوه های جایگزین برای انتقال پولی استفاده می کنیم که بار مالی وارد می کند، گفت: بیشتر صادرات استان آذربایجان شرقی به این دلیل که در استان تنها کارگوی ترکیش فعال است و هزینه حمل را با قیمت بالا محاسبه می کند، از فرودگاه امام تهران انجام می شود.
مدیر امور فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی هم تحول را ضرورت حفظ بازار دانست و گفت: اگر طراحان فرش همچون قره باغی و نوین فر به سمت طرح های نو حرکت نمی کردند، شرایط فرش تبریز بدتر از وضعیت امروز بود.
آویشن بر سلیقه یابی فرش تاکید و خاطرنشان کرد: مردم آمریکا فرش خلوت می پسندند و مردم فرانسه فرش شلوغ می خواهند.
وی با بیان اینکه دولت تاجر و تولیدکننده خوبی نیست، گفت: تشکل ها باید ورود پیدا کنند.
آویشن با بیان اینکه بخش عمده تسهیلات فرش در اختیار تعاونی هاست، گفت: تعاونی فرش تهران نقش مهمی در سیاست گذاری ها مرتبط با این هنر صنعت دارد.
وی با اشاره به اینکه گمرک تبریز همراهی خوبی در زمینه صادرات فرش دارد، گفت: با این حال صادرکننده های فرش تبریز تمایل بیشتری به استفاده از فرودگاه امام خمینی تهران دارند.
چمنی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش تبریز نیز با بیان اینکه صادرات فرش دستباف معاف از مالیات است، این سوال را مطرح کرد که الزام به ارائه اظهارنامه مالیاتی برای فعالیتی که معاف از مالیات است، چه معنی دارد.
وی خاطرنشان کرد: سال 1390 صادرات فرش از فرودگاه تبریز داشتیم و هنوز درگیر امور مالیاتی آن هستیم.
** راهکارهای مناسب برای بازیابی جایگاه اولیه
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنر اسلامی تبریز با اشاره به اینکه قالی ایرانی به شکل ذاتی دوستدار طبیعت است، گفت: اگر استفاده از رنگ های طبیعی را افزایش دهیم و در حوزه برندسازی این مقوله تلاش کنیم، می توانیم به همراه اصلاح رفتار فروش، جایگاه گذشته خود را در بازار جهانی باز یابیم.
وندشعاری با بیان اینکه رویکرد جهانی در زمان حاضر به سمت سلیقه سازی در کنار سلیقه یابی است، خاطرنشان کرد: هنوز هم افرادی که متقاضی کالای نفیس هستند، به قالی ایران توجه دارند و در واقع هرکس زندگی لاکچری و لوکس دارد در کنار خانه و مبلمان و خودروی لوکس، به فرش ایرانی توجه دارد.
وی گفت: در این راستا باید به دنبال کشورهای تازه توسعه یافته رفت و در آن بازارها تبلیغات و بازاریابی علمی انجام داد.
وی با اشاره به اینکه برای مثال هم اینک در کشور چین در حدود 4.5 میلیون خانوار مولتی میلیاردر وجود دارد، گفت: باید سیستم کلان مدیریت فرش دستباف شروع به سلیقه سازی و سلیقه یابی و تبلیغات در این کشور کند.
وندشعاری با بیان اینکه تا زمان حاضر در زمینه برندینگ فرش در بازارهای جهانی در کشور کار نشده است، گفت: این امر نیازمند حمایت دولتی است و وظیفه مرکز ملی فرش ایران تبلیغات و بازاریابی در خارج از کشور است و از طرفی در داخل کشور نیز تولید کنندگان باید در مسیر برندسازی فعالیت کنند.
وی با اشاره به اینکه در نمایشگاه دموتکس آلمان قدم هایی از سمت مرکز ملی فرش، هر چند ناکافی (همانند مذاکرات با مجلات تخصصی فرش) در این جهت برداشته شد، ادامه داد: اگر فعالیت در حوزه تولید و صادرات فرش دستباف، هوشمندسازی و به روز رسانی شود، بخشی از مشکلات موجود حل می شود.
وی با بیان اینکه شناسنامه دار شدن و برند سازی، ضرورت اعتمادسازی در بازار جهانی است، گفت: مشخصات فنی و هنری و هویتی در فرش باید بطور مشخص بیان شود.
وی با تاکید بر اینکه مسیر توسعه فرش دستباف از علم و دانشگاه می گذرد، خاطرنشان کرد: تبریز به جهت سرمایه غنی انسانی و وجود دانشکده فرش به عنوان شهر جهانی بافت انتخاب شد.
وندشعاری با بیان اینکه اگر 2 سال برای تبلیغات شهر جهانی بافت شهر کار می کردیم، سال های زیادی را می توانستیم از محل توسعه صادرات فرش تبریز بهره ببریم، گفت: در این خصوص می بایست پاویون جهانی ایجاد و تولید محتوا و با برگزاری رویدادهایی سعی بر تثبیت این جایگاه و برند کردن نام فرش تبریز می کردیم.
وی با اشاره به اینکه در زمان حاضر تنها تعداد کمی از پیشکسوتان هنر قالی تبریز مانند ' نوین فر ' از دانشجویان استفاده می کنند، گفت: به نظر می رسد رسالت دانشگاه برای بازار روشن نیست و باید در این زمینه تلاش کنیم.
وندشعاری گفت: به دلیل اینکه دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی، در سال های گذشته توسط بازار سنتی حمایت نشدند، این افراد به سمت فرش ماشینی گرایش پیدا کرده اند و سیستم تولید و طراحی فرش های ماشینی را دگرگون و متحول کردند.
وی با بیان اینکه دانشکده فرش تبریز به عنوان تنها دانشکده فرش کشور و به عنوان مرجعیت علمی فرش فعالیت می کند، گفت: در این دانشکده در زمینه رنگزاهای طبیعی، طراحی و مدیریت تولید، تولید محتوای کاربردی انجام گرفته است.
وی با اشاره به اینکه دانشکده فرش تبریز از سال 75 شروع به تربیت کارشناس و از سال 90 پذیرش دانشجو در سطح کارشناسی ارشد را شروع کرد، گفت: در سطح کارشناسی ارشد، در دانشکده فرش، گرایش های طراحی، مدیریت و رنگرزی تدریس می شود.
عضو شورای صنایع دستی دستی آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه زبان میدانی و آکادمیک فرش متفاوت است، گفت: برای موفقیت در این حوزه باید از خلاقیت و دانش فارغ التحصیلان دانشگاهی استفاده شود.
رونقیان اظهار کرد: سرمایه باید به اشتغال، اشتغال به تولید و تولید به سود پایدار منجر شود و اگر این زنجیره خوب عمل نکند سرمایه خواری اتفاق می افتد.
رونقیان به اشتغال زایی ارزان و مناسب فرش اشاره کرد و گفت: سیاست های حمایتی نباید محدود به تسهیلات باشد بلکه دولت با تخفیف های نمایشگاهی و حمل و نقل ارزان می تواند صادرکننده را حمایت کند.
وی بر تدوین نقشه راه فرش دستباف تاکید کرد و گفت: برای مشخص شدن ارزش افزوده فرش نیازمند آمارهای دقیق هستیم.
رونقیان با بیان اینکه نیازمند آگاهی خردمندانه از ظرفیت های میدانی و تقویت فنی و فرهنگی نیروهای فعال در حوزه های مختلف فرش دستباف هستیم، خاطرنشان کرد: اگر به علم بها ندهیم فردا باید تاوان بدهیم.
وی بها دادن به سلیقه های جهانی را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: آمریکایی ها خوشامد سگ هایشان را هم برای خرید یک کالا در نظر می گیرند.
وی با بیان اینکه رقیب دانستن چین برای ما توهمی بیش نیست، گفت: اقتصاد این کشور با ما قابل مقایسه نیست زیرا روزانه تنها در یکی از بنادر این کشور 18 هزار کانتینر بارگیری می شود.
رونقیان با بیان اینکه صلاحیت حرفه ای در حوزه فرش باید احیا شود، خاطرنشان کرد: کسانی چون اعلاباف، جوان، حداد و قره باغی اگر برند شده اند، به واسطه شایستگی حرفه ای شان است.
وی با اشاره به اینکه با صادرات فرش دستباف فرهنگ و پیشینه خود را انتقال می دهیم، گفت: فرهنگ تولید نیازمند اصلاح است زیرا تا زمانی که مواد اولیه مناسب استفاده نکنیم نمی توانیم انتظار افزایش سهم در بازار جهانی داشته باشیم.
رییس اتحادیه تولیدکننده های قالی تبریز هم با بیان اینکه فرش دستباف تنها کالای ایرانی است که ثبت مالکیت معنوی شده است، گفت: قالی ایران اساس هویت و فرهنگ ایرانی محسوب می شود.
چمنی نقش رسانه ها را در ارتقای کیفیت قالی تبریز پررنگ دانست و با اشاره به پخش برنامه ایلمک از صدای سهند، گفت: همراهی رسانه ملی در اجرای برنامه های آموزشی موثر است.
وی با بیان اینکه مرکز ملی فرش پاسخگوی نیازهای هنر صنعت فرش نیست، گفت: بهبود وضعیت موجود نیازمند مدیریت واحد است.
چمنی با اشاره به تعدد تصمیم گیری در این حوزه از طرف نهادهایی همچون صنعت و معدن، تعاون، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی گفت: فرش دستباف نیازمند سازمانی مستقل است و می تواند در حد معاونت یکی از وزارت خانه ها ارتقا یابد.
مدیر فرش اداره کل صنایع و معادن آذربایجان شرقی هم با اشاره به اینکه امروز چین واردکننده فرش شده است، گفت: در زمان حاضر افغانستان، هند و ترکیه رقبای فرش ایرانی محسوب می شوند.
آویشن بر ضرورت تدوین اطلس فرش تبریز تاکید کرد و گفت: رویداد 2018 فرصتی برای معرفی و برندسازی فرش تبریز است که نادیده گرفته شده است.
وی گفت: با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی با استفاده از شیوه های نوین تبلیغاتی می توان گام های اساسی برای برندسازی برداشت.
وی با بیان اینکه 40 کارگاه نیمه متمرکز در سال جاری در استان ایجاد شده است، گفت: آماده پذیرش تورهای خارجی از کارگاه های فرشبافی هستیم.
** برون داد میزگرد
به گزارش ایرنا، به نظر می رسد در کنار اعمال تحریم های سیاسی و اقتصادی علیه کشورمان و رکود بازار فرش، دلایل دیگری از جمله روی نیاوردن به تجارت الکترونیک و اهتمام ناکافی در سلیقه یابی و سلیقه سازی و نادیده گرفتن علم و دانش به روز فرش همچنین بی توجهی به رفتار مصرف کننده و مشتریان در بازار جهانی، باعث از دست رفتن جایگاه قالی ایرانی در بازار جهانی شده است و باید اهتمام بیشتری در جهت رفع این چالش ها صرف کرد.
تهیه و تنظیم: پرویز انصاری**انتشار: عزیزی راد
3071/518
کپی شد
