پریسا رضاپور: "وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعتبار کافی برای نگهداری اماکن فرهنگی خود ندارد" این جمله گرچه به تنها بهانه ی واگذاری مراکز فرهنگی دولتی به بخش خصوصی تبدیل شده اما مهمترین دغدغه و نگرانی اهالی فرهنگ و هنر را پدید آورده است.
کهن شهر تبریز تا چند روز دیگر رویدادی را شاهد خواهد بود که به طور حتم، باید بخش عمده ی برنامه هایش فرهنگی باشد. اما این برنامه ها بدون زیرساخت و اماکن و سالن های مناسب امکانپذیر نخواهد بود.
واگذاری اماکن فرهنگی سیاست دولت است
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی با اشاره به واگذاری مجتمع ۲۹ بهمن به بخش خصوصی گفت: واگذاری سیاست قطعی نظام و دولت است، گذشته ثابت کرده وقتی فضاهای فرهنگی در اختیار دولت و بخش دولتی است به لحاظ محدودیت منابع و عدم امکان نگهداری با مشکلاتی مواجه می شوند.
وی با تاکید بر اینکه تمام واگذاری ها به اشخاص حقیقی و حقوقی با رعایت برخی شرایط صورت می گیرد افزود: تجهیز، بهسازی مجموعه و بهینه سازی ارائه خدمات، مهمترین شرط و هدف ما از واگذاری اماکن فرهنگی است.
محمد پور با تاکید بر اینکه اعتباراتی که برای اماکن فرهنگی تخصیص می یابد برای تامین هزینه های نگهداری آنها کافی نیست گفت: اعتباراتی که تخصیص یافته نیاز های نگهداری و تعمیر و تجهیز اماکن فرهنگی را تامین نمی کند.
موافقان: واگذاری عامل ارتقای خدمات خواهد بود
سیروس مصطفی، کارگردان تئاتر در خصوص واگذاری اماکن فرهنگی افزود : با واگذاری به بخش خصوصی در صورت مدیریت صحیح و نظارت عالی می تواند اتفاقات خوبی بیافتد زیرابخش خصوصی چون مجبور است به سود دهی فکر کند با مسئله انتفاعی برخورد خواهد کرد.
به گفته وی، در این راستا باید در وهله اول امکانات مشتری جذب کنی مانند رفع مسائل رفاهی و سخت افزاری مشتریان (هنرمندان و هنردوستان) خود می باشد و در قبال خدماتی که ارائه خواهد داد انتظار تامین ریالی از طرف مقابل(هنرمندان) خواهد داشت.
به اعتقاد طرفداران واگذاری اماکن فرهنگی دولتی به بخش خصوصی عقیده دارند، این اماکن با صرف اعتبارات زیاد ساخته می شود تا مورد استفاده هنرمندان و شهروندان قرار گیرد اما نگهداری این اماکن بدلیل محدودیت اعتبارات همواره با مشکلات بسیاری مواجه می شود.
به اعتقاد این عده، برای هزینه های نگهداری اماکن فرهنگی وابسته به دولت، ردیف بودجه های بسیار ناچیزی تعلق یافته و متاسفانه برخی متصدیان نیز احساس تعلق کمی نشان داده و چه بسا محیط مذکور پویایی و خلاقیت خود را از دست داده و به مکانی ساکن و ساکت بدل شود!
مخالفان: حمایت از فرهنگ و هنر وظیفه ی دائمی دولت است
اصغر همت، مدیرعامل خانه تئاتر کشور یکی از سرسخت ترین مخالفان واگذاری اماکن فرهنگی به بخش خصصوی است.
وی در حاشیه افتتاح انجمن فارغ التصیلان هنرهای نمایشی آذربایجان شرقی گفت: مقوله فرهنگ، هزینه بر بوده و درآمد چندانی ندارد لذا حمایت از این بخش وظیفه ی دائمی دولت است.
همت ضمن مخالفت با واگذاری اماکن فرهنگی به ویژه سالن های تئاتر به بخش خصوصی گفت: در اینصورت باید فاتحه ی هنرهای نمایشی را خواند چراکه تئاتر بدون حمایت دولت زمین می خورد.
این هنرمند سرشناس کشور عنوان کرد: اینکه می گویند تئاتر خودگردان قابل درک نیست چراکه در کشورهای توسعه یافته نیز بخش عمده هنر تئاتر مورد حمایت دائمی دولت قرار دارد.
صابر بقال اصغری، هنرمند نقاش تبریز هم با انتقاد از واگذاری مجتمع فرهنگی هنری ۲۹ بهمن به بخش خصوصی اظهار داشت: زمانی مجتمع فرهنگی هنری هم قرائتخانه بود، هم کلاسهای آموزشی برگزار می شد هم کنسرت بود و هم بوفه اش کار می کرد.
وی با اشاره به اینکه این مجموعه روزگاری پاتوق هنرمندان بود ادامه داد: اتاق های این مرکز روزگار نه چنان دور پر بودن از هنرجویان مشتاقی که برای فراگیری هنرهای مختلف گرد هم می آمدند و تمام انجمن های هنری نیز در آن فعال بودند.
اصغری اظهار داشت: اما از زمانیکه بحث خودگردانی و بعد از آن نیز واگذاری به بخش خصوصی مطرح شد، دوران افول این مجتمع آغاز شد.
وی با تاکید بر اینکه با واگذاری اماکن فرهنگی و هنری به بخش خصوصی کاملا مخالف هستم گفت: علت اینکه چرا این کار درتبریز انجام می شود را نمیدانم چراکه اگر مشکل نگهداری و هزینه های مراکز فرهنگی هست این هزینه ها قبلا هم بوده است!
این هنرمند خاطر نشان کرد: شاید ضعف مدیریت باعث این کار شده است در حالی که با مدیریت صحیح می توانست برای دولت نیز منبع درآمد زایی باشد.
به دنبال راهکار برد-برد
محمد محمد پور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی با بیان اینکه در بحث واگذاری اولویت ما خود اصحاب فرهنگ و هنر است اظهار داشت: اگر تشکل ها فرهنگی و هنری در شرایط برابر واگذاری ها را بپذیرند قطعا ترجیح می دهیم که اماکن یاد شده را به تشکل های فرهنگی هنر، موسسات و انجمن های فرهنگی هنری واگذار ی شود.
وی ادامه داد: در اینصورت هم بهره برداری هم نگهداری و هم درآمدزایی اماکن فرهنگی به دست خود اهالی فرهنگ و هنر خواهد بود چراکه خود این قشر بیش از هر فرد دیگری قدر امکانات فضاهای یاد شده را می دانند.
سیروس مصطفی، کارگردان و کارشناس فرهنگی هم با اشاره به واگذاری اماکن فرهنگی خاطر نشان کرد: با مدیریت شرایط حاضر می تواند هر دوطرف(بخش خصوصی و هنرمندان) سود کنند.
وی با بیان اینکه مشارکت در این اماکن می تواند به درآمدزایی برای فعالان فرهنگی و هنری کمک کند افزود: با وجود مشکلات مالی در این حوزه، کارهای فاخر و ارزشمند جای خود را به کاری نازل و سطحی خواهند داد.
بقال اصغری، خود مدیر یکی از آموزشگاه های هنری تبریز است در خصوص درآمد زایی بخش خصوصی از اماکن فرهنگی دولتی اظهار داشت: اماکن دولتی با هدف حمایت از فعالان فرهنیگ و هنری تاسیس یافته نه درآمدزایی برای بخش خصوصی.
وی ادامه داد: بخش خصوصی برای اینکه درآمد داشته باشه مجبور است به فعالیت های کمی روی آورده و در اینصورت کیفیت آموزش و فعهالیت های فرهنگی و هنری قربانی خواهد شد.
تلاش برای ارائه خدمات بهینه/ سرمایه گذاری در حوزه فرهنگ ریسک بزرگی است!
هومن بیگ نژاد، مدیرعامل موسسه الف که اداره ی مجموعه فرهنگی هنری ۲۹بهمن را در اختیار گرفته با اشاره به اینکه سرمایه گذاری در این حوزه ریسک بزرگی است در پاسخ به تمام نگرانی های مطرح شده گفت: ما این مجموعه را از تیر ماه امسال تحویل گرفتیم درحالیکه رفت و آمد در این مجموعه به صفر رسیده بود و این باعث می شد که هنرمندان این مجموعه را به عنوان خانه خود نشناخته و از حضور در آن خودداری کنند که در این خصوص سعی کردیم با اقداماتی اینجا را به محلی با فضای لایق و شایسته هنرمندان تبدیل کنیم.
وی با اشاره به اینکه فعالیت های این مجموعه تنها در حوزه تئاتر و نمایش محدود نمی شود گفت: ما اینجا برای دیگر هنرها نیز برنامه ها و فعالیت هایی در نظر گرفته و اجرا می کنیم برای مثال نگارخانه مجموعه که تبدیل به انبار شده بود یا بلک باکس مجموعه که نگارخانه شده بود و همچنین برخی قسمت های دیگر مجموعه تعمیر یا تعویض شده و از لحاظ امکانات سعی در فراهم کردن محیطی مطلوب برای هنرمندان و هنردوستان داشته ایم.
مدیرعامل موسسه بین المللی الف عنوان کرد: در مجموعه فرهنگی هنری ۲۹بهمن مدارس و کلاس های بازیگری و کارگردانی برپا می شود که اساتید این کلاس ها نیز اساتید بنام بومی و اساتید غیربومی نیز با مدارک معتبر بین المللی برای تدریس در این کلاس ها حاضر خواهند شد.
***
چه بخواهیم و چه نخواهیم، "واگذاری اماکن فرهنگی" اولویت سیاست های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و در آذربایجان شرقی نیز شدت یافته است.
در این میان، برخی کارشناسان فرهنگی بیم دارند با توجه به سابقه ی اجرای ناشیانه ی برخی سیاست های دولتی در سالیان گذشته، روند واگذاری اماکن دولتی نیز به سرنوشت مشابه دچار شده و حوزه فرهنگ و هنر با آسیب های جبران ناپذیری مواجه شود.
در این میان عده ای از فعالان فرهنگی نیز با تاکید بر اینکه خدمات رایگان به حوزه ی فرهنگ و هنر وظیفه حاکمیتی است، با اینحال اعتقاد دارند با توجه به ارتقای امکانات و افزایش کیفی خدمات در مراکزی چون ۲۹ بهمن تبریز، اخذ هزینه از هنرمندان در ازای خدمات استاندارد، قابل قبول و امیدوارکننده است.
به هرحال، باید نشست و آخر این ماجرا را نظاره کرد!
46
