به گزارش ایرنا، این میزگرد با حضور مدیرکل مدیریت بحران، معاون بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی همچنین معاون شهرسازی شهرداری تبریز در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی برگزار شد.
** مخاطره آمیزترین ساختمان های کشور
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی در پاسخ به این سوال که کدام ساختمان ها کمترین مقاومت را در برابر زلزله داشته و می توانند بیشترین مخاطره را ایجاد کنند، گفت: دغدغه آسیب پذیری زلزله معطوف به سازه های غیرمهندسی است.
علی طوماری، مستحدثات موجود کشور را به 4 نوع تقسیم کرد و گفت: در ساختمان های روستایی کمترین ضوابط رعایت نشده و به شدت مخاطره آمیز هستند، ضمن اینکه امکان دسترسی در برخی روستاها در زمان بحران کم است.
وی با اشاره به اینکه در تبریز 44 هکتار بافت فرسوده داریم، گفت: ساختمان های فرسوده شهری هم به لحاظ قدمت ساختمان و رعایت نشدن آئین نامه ها مخاطره آمیزند.
وی ادامه داد: ساختمان هایی که در طول 20 سال گذشته ولی بر اساس آئین نامه های قبلی احداث شده اند، هم می توانند مخاطره آمیز باشند و بهسازی لرزه ای و مقاوم سازی نیاز دارند.
طوماری اظهار کرد: تنها در مورد ساختمان هایی که بر اساس آئین نامه های جدید و تحت نظر سازمان نظام مهندسی احداث شده اند، کمترین دغدغه را داریم.
وی تعداد ساختمان های از این نوع را 30 درصد ساختمان های موجود عنوان کرد و در عین حال گفت: مقاومت این ساختمان ها به این معنا نیست که در صورت وقوع زلزله با هر مقیاسی هیچ گونه اتفاقی نمی افتد.
طوماری با بیان اینکه هدف اصلی طراحی های نوین در ساخت و ساز کاهش تلفات است، گفت: مهندسان ساختمان بیشتر از سایر اقشار جامعه در این زمینه مسئولیت پذیری دارند ولی نگاه موجود به حوزه خدمات مهندسی ساختمان، کاستن از هزینه های ساخت و ساز است و در این میان حق الزحمه یک درصدی مهندسان ساختمان که کمتر از هزینه مشاوران املاک است هم زیاد دیده می شود.
وی خاطرنشان کرد: هزینه و تبعات حاصل از ساخت و سازهای بدون ضابطه و رعایت آئین نامه ها به قدری زیاد است که حق الزحمه نظارت مهندسان در برابر این هزینه ها ناچیز است.
طوماری با بیان اینکه ساختمان های روستایی در زمان زلزله بیشترین خسارت را می بینند، گفت: در زلزله ارسباران علاوه بر خسارت روحی و تبعات اجتماعی 10 هزار میلیارد ریال خسارت وارد شد.
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجان شرقی نیز با اعلام اینکه 132 هزار و 395واحد از 283 هزار و 652 واحد روستایی استان مقاوم سازی شده است، گفت: دغدغه ای برای آسیب دیدن این واحدها در زلزله های تا 5.5 ریشتر وجود ندارد.
نادر نسترن با اشاره به اینکه طرح مقاوم سازی واحدهای روستایی بر اساس نظام فنی اجرا و به ساختمان های مقاوم سازی شده پایان کار داده می شود، گفت: با توجه به تسهیلات یارانه دار دولتی گرایش به مقاوم سازی افزایش یافته و در واقع نهادینه شده است.
وی با بیان اینکه برای مقاوم سازی واحدهای روستایی 200 میلیون ریال تسهیلات کم بهره تعلق می گیرد، افزود: در صورتی که واحد به پایان نرسد، 50 میلیون ریال هم تسهیلات بلاعوض داده می شود.
نسترن همچنین اجرای طرح هادی در روستاها را در راستای اصلاح دسترسی ها عنوان کرد و گفت: تا زمان حاضر برای یکهزار و 950 روستای استان طرح هادی تهیه و در 711 روستا اجرا شده است.
وی با اشاره به اینکه صدور سند برای واحدهای روستایی موجب دلگرم شدن روستاییان به موطن و سرمایه گذاری برای بهبود وضعیت محل سکونت شده است، اعلام کرد: تا زمان حاضر برای 2 هزار واحد روستایی در استان سند صادر شده است.
خلیل ساعی مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان شرقی هم با تاکید بر بیمه کردن ساختمان ها، گفت: ساختمان های موجود را می توان بر اساس آسیب پذیری به سه بخش سفید، زرد و قرمز تقسیم و نسبت به بیمه کردن آن ها اقدام کرد.
** وظیفه دولت در ساخت و سازهای ایمن
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجان شرقی، نقش دولت را در کنار شناسایی کارگاه های تولید مصالح استاندارد، اجرای تبصره های تکلیفی دانست و گفت: دوره های آموزش مهارت به فعالان حوزه ساخت و ساز استان برگزار شده ولی جوابگوی میزان ساخت و ساز نیست .
نسترن با اشاره به اینکه کشورمان از لرزه خیزترین کشورهای دنیاست و بررسی نقشه گسل های استان آذربایجان شرقی گسل های در هم تنیده ای را نشان می دهد، خاطرنشان کرد: وقوع زلزله اجتناب ناپذیر است و باید زندگیمان را و به خصوص خانه هایمان را با زلزله تطبیق دهیم.
وی با بیان اینکه در زمینه ساخت و ساز، علاوه بر کیفیت مصالح در زمینه نیروی کار هم مشکل داریم، گفت: این عوامل دست به دست هم داده و موجب کم دوامی بناها می شود.
نسترن، انجام مطالعات گونه شناسی مسکن، استفاده از مصالح بومی و مدرن، سازه های سبک و پلی استایرن را در زمینه ساخت بناهای ایمن ضروری دانست و گفت: مقاوم سازی به معنای سنگین کردن ساختمان نیست و با سازه های سبک می توان ساختمان های مقاوم احداث کرد.
وی با اشاره به اینکه ما در کشورمان تجربه زلزله های رودبار گیلان، بم، اردبیل، ارسباران و به تازگی کرمانشاه را داریم، گفت: باید خودمان را با زلزله وفق دهیم .
نسترن، زلزله ارسباران را درس بزرگی برای استان دانست و گفت: پس از زلزله شاهد هستیم که در برخی روستاها دیوار مسلح و دیوار برشی کار می کنند در حالیکه پیش از آن توجهی به این مسائل نمی شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز هم با اشاره به اینکه ریشه مطالعات شهرسازی در ایران به تدوین طرح های توسعه و دهه 40 برمی گردد، اظهارکرد: در کشور ما شهرسازی با آزمون و خطا شکل گرفته است.
محمد عزتی با اشاره به اینکه تا دهه 40 به علت تراکم جمعیت کم، توسعه شهری در کشور ارگانیک بود، گفت: از سال 50 طرح های توسعه شهری در کشور شروع شد و طرح جامع شهرهای ما اقتباس از طرح های انگلیسی است که هنوز هم ادامه می دهیم.
وی با اشاره به اینکه زمانی از طرح های آلمانی ها برای ساخت و ساز در کشور استفاده شده است، گفت: از سال 1354 شاهد رشد جمعیت شهری در کشور هستیم و به عنوان نمونه جمعیت تبریز از 400 هزار نفر در آن سال به یک میلیون نفر در سال 1370 رسید.
عزتی خاطرنشان کرد: در این دوره دولت در قالب تعاونی ها درصد تامین مسکن مورد نیاز مردم برآمد و تعاونی هم به اراضی ملی سوق یافتند.
وی با اشاره به اینکه در دوره جنگ تحمیلی توسعه شهری بدون توجه به رعایت مناطق امن اتفاق افتاد، گفت: مکان یابی شهرها و شهرک ها اصولی نبود و متاثر از ظرف زمان شهرهای جدید طراحی شدند در حالیکه همزمان شهرک هایی در حاشیه شهرها شکل گرفته بودند.
عزتی اظهارکرد: در حاشیه کلانشهر تبریز شهر جدید سهند طراحی شد ولی همزمان شهرک باغمیشه شکل گرفت و موجب شد شهر جدید سهند مورد توجه متقاضیان جدید مسکن قرار نگرفته و آن گونه که باید توسعه نیابد.
وی تاکید کرد: در صورتی که این نیاز در شهر جدید سهند احساس می شد خیلی پیش از این بزرگراه تبریز - سهند هم بهره برداری شده بود.
طوماری رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان هم گفت: انتظار از مسئولان نگاه عمیق و ریشه ای به مسئله است.
وی اظهارکرد: از تصویب قانون نظام مهندسی 20 سال می گذرد و نیازمند بازنگری است.
طوماری تعریف الزامات و مشوق ها برای ساخت و ساز را ضروری دانست و گفت: به عنوان مثال در صورت اعمال معافیت از عوارض برای ساختمان هایی که مبحث 19 را رعایت کنند، گرایش به خرید و استفاده از این ساختمان ها افزایش می یابد و در پی آن شاهد گرایش بیشتر به سمت رعایت این مقررات خواهیم بود.
مدیر کل مدیریت بحران استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه اعتبارات فصل بحران در اختیار سازمان برنامه و بودجه است و در صورت وقوع حادثه تخصیص می یابد، خاطرنشان کرد: در چرخه مدیریت بحران 4 مرحه وجود دارد و یکی از محوری ترین مراحل پیشگیری است .
خلیل ساعی با اشاره به اینکه در مرحله پیشگیری می توان اثرات بلایای طبیعی را به حداقل رساند، گفت: این در حالی است اعتبار ویژه ای برای این منظور تخصیص داده نمی شود.
وی با اشاره به آسیب پذیری تبریز در برابر زلزله و سیلاب، گفت: مشکل اساسی از آنجاست که اعتقادی به احتمال وقوع حادثه وجود ندارد در صورتی که وقوع زلزله پدیده ای طبیعی و غیر قابل کنترل است و باید آماده باشیم.
**نظارت بر ساخت و سازها
طوماری با بیان اینکه جبران خسارت ساخت و سازهای غیراصولی علاوه بر بار مالی در برخی مواقع غیرممکن است، خاطرنشان کرد: تراکم باید بر اساس طرح تفصیلی باشد که اکنون در کشور ما اهمیت داده نمی شود.
وی با بیان اینکه شهرداری منابع پایدار ندارد و به این جهت طرح تفصیلی رعایت نمی شود، خاطرنشان کرد: مهندسان ناظر، مقیم نیستند و نمی توانند دائم در محل ساختمان حضور داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه در دنیا شرکت های دارای برند، ساختمان سازی می کنند و در قبال آسیب پذیری بناها به واسطه حوادث هم پاسخگو هستند، گفت: تا زمانی که شرکت مجری، دارای صلاحیت نباشد نظارت مقیم هم فایده ای نخواهد داشت.
طوماری با اشاره به نقش استفاده از فناوری های نوین ساخت و ساز در کاهش تلفات زلزله، گفت: با رعایت ضوابط آئین نامه ها، بر روی گسل هم می توان ساخت و ساز کرد و اصولا در علم مهندسی روز مانعی برای احداث بنا بر روی گسل وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه مردم کشور ژاپن در بسیاری از مواقع متوجه وقوع زلزله نمی شوند، اظهارکرد: دلیل آن استفاده از علوم و فنون جدید همچون میراگرهاست که خوشبختانه در کشور ما هم بومی سازی شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز هم با بیان اینکه مجریان ساخت و ساز به واسطه حق الزحمه پایین، صوری شده اند، گفت: 30 هزار عضو نظام مهندسی ساختمان در استان به عنوان شغل اصلی به وظیفه نظارت نگاه نمی کنند.
محمد عزتی با اشاره به اینکه در کنار خدمات روزمره، اجرای طرح های عمرانی و مسیرگشایی ها انتظار عمومی از شهرداری ها نظارت بر ساخت و سازهاست، خاطرنشان کرد: از ابتدای دهه 1360 شهرداری ها را از منابع دولتی محروم کردند و درآمدهای خارج از عرف بنا گذاشته شد.
وی با بیان اینکه ماده 100 مانع تخلف های ساخت و ساز نشده است، اظهار کرد: تا زمانی که برای تخلف های ساختمانی جزای کیفری لحاظ نشود ادامه خواهد داشت.
وی پیشنهاد کرد: برای متخلفان ساخت و ساز محرومیت از خدمات اجتماعی در نظر گرفته شود.
عزتی با اشاره به اینکه اخذ عوارض نوسازی ضمانت اجرایی ندارد و تا زمانی که فردی قصد معامله نداشته باشد، عوارض پرداخت نمی کند، گفت: نسبت به سال 92 ساخت و ساز در تبریز 75 درصد کاهش یافته و تعداد صدور پروانه از 4 هزار واحد به یک هزار واحد در سال رسیده است.
وی با اشاره به اینکه شهرداری نیازمند درآمد پایدار است، گفت: تا زمانی که مدیریت درآمد و هزینه برای شهرها ایجاد و وظایف تفکیک نشود، مشکلات موجود رفع نخواهد شد .
عزتی با بیان اینکه میانگین عمر ساختمان های تبریز 20 سال است، گفت: تبریز با وجود جایگاه دوم خدمات شهری در رتبه 6 جمعیتی قرار دارد و تا زمانی که پخشایش اعتبار بر مبنای جمعیت باشد همین وضعیت ادامه دارد.
وی با تاکید بر اینکه اعتبار باید بر اساس نقش شهرها تعیین شود، گفت: جایگاه جمعیتی تبریز به واسطه سوق یافتن جمعیت این کلانشهر به شهر جدید سهند و شهرهای اطراف است.
وی با اشاره به اینکه 50 درصد جمعیت تبریز در بافت فرسوده و حاشیه شهر زندگی می کنند، گفت: مقاوم سازی ساختمان های بالای 30 سال سن ضروری است و باید با آئین نامه ها منطبق داده شوند.
عزتی گفت: برای این کار نیازمند کارشناسان مقاوم سازی هستیم و سازمان نظام مهندسی می تواند در این زمینه نقش ایفا کند.
وی با اشاره به اینکه نوسازی بافت فرسوده در برنامه دولت بود، گفت: بانک ها تنها در سال اول همراهی کرده و سال دوم تسهیلات 9 درصدی را به 18 درصد افزایش دادند.
احمدیان، مسئول کنترل سازه طرح های شهرداری تبریز هم با بیان اینکه در صورت رعایت آئین نامه های موجود ساخت و ساز، ساختمان ها در برابر زلزله هایی با قدرت کمتر از 7 ریشتر مقاوم خواهند بود، گفت: برای ساختمان های حساس همچون بیمارستان ها ، مدارس و مساجد می توان ضریب ایمنی در برابر زلزله ساختمان ها را ارتقا داد .
وی با اشاره به اینکه قبل از تدوین آئین نامه های ساختمان در کشور از آئین نامه دیگر کشورها استفاده می شد، گفت: آئین نامه 2800 در سال 64 مصوب شد و تا قبل از زلزله رودبار اجرا نمی شد.
وی بر ضرورت اصلاح روش های کنترل و نظارت بر ساخت و ساز تاکید کرد و گفت: فرایند رسیدگی سازمان نظام مهندسی به بازسازی بافت های حاشیه نشین باید از سایر ساخت و سازها تفکیک شود.
احمدیان گفت: دولت می تواند به نظام مهندسی یارانه بدهد تا نقشه ساخت و ساز در بافت فرسوده و حاشیه نشین را رایگان انجام دهند.
وی خاطرنشان کرد: طرح بازآفرینی دولت شامل بافت های حاشیه نشین ، تاریخی و مسئله دار است.
وی نسبت به شیوه های ساخت و ساز در شهرها انتقاد کرد و گفت: شرکت های ساختمانی مصالح مورد نیاز همچون بتن را در محل ساختمان تولید می کنند که علاوه بر ایجاد مزاحمت برای همسایه ها در مواقع بحرانی، موجب محدودیت ترافیکی شده و دسترسی به آسیب دیده ها را مختل می کند.
وی با اشاره به نقش مصالح باکیفیت در مقاومت ساختمان ها، گفت: این در حالی است که بخش عمده ای از مصالح موجود در بازار ساخت و ساز کشور غیراستاندارد بوده و کیفیت لازم را ندارند.
وی سطح علمی و تجربه عملی ناظران ساختمان را هم در میزان مقاومت بناها موثر دانست و گفت: متاسفانه بخشی از فعالان دانشگاهی این حوزه شناختی از فنون تجربی ندارند و به نظر می رسد نبود تکنیسین از مشکلات اساسی ساخت و ساز در کشور است.
احمدیان همچنین با اشاره به اینکه 22 مبحث مقررات ملی ساختمان در کشور وجود دارد، گفت: فارغ التحصیلان جوان دانشگاهی عهده دار مسئولیت نظارت بر ساختمان ها می شوند در حالیکه به آئین نامه ها تسلط ندارند.
**مدیریت بحران و امداد رسانی به موقع
معاون بازسازی بنیاد مسکن استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه فرصت طلایی برای امداد رسانی در زمان وقوع مخاطرات طبیعی همچون زلزله وجود دارد، گفت: باید تدایبر لازم برای استفاده از این فرصت اندیشیده شود.
نسترن گفت: باید مکان های مشخص در شهرهای زلزله خیز به منظور تعبیه کانکس های اسکان در نظر گرفته شود تا در صورت وقوع زلزله کسانی که واحد مسکونی خود را از دست می دهند بلا فاصله به این کانکس ها انتقال داده شوند.
طوماری، رییس سازمان نظام مهندسی استان هم با اشاره به اینکه در زلزله کرمانشاه شاهد تاخیر در انتقال کانکس به منطقه بودیم، گفت: در فناوری روز استفاده از کانکس های پیش ساخته قابل نصب در کمتر از یک ساعت رایج است.
وی با اشاره به ایجاد بار ترافیکی سنگین ناشی از حمل کانکس ها به وسیله تریلی، گفت: در صورت استفاده از کانکس های تاشو می توان بیشترین تعداد را با کمترین خودرو حمل کرد.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه ذات بحران ترافیک و تراکم است، گفت: با مدیریت مناسب می توان در حداقل زمان به حالت تعادل رسید.
به هر حال خانه در زمان زلزله باید امن ترین مکان باشد و امیدواریم به آن مرحله برسیم که ترس از ریزش آوار به داستان ها بپیوندد.
تهیه و تنظیم : پرویز انصاری**انتشار: عزیزی راد
3071/518
انتهای پیام ** مخاطره آمیزترین ساختمان های کشور
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی در پاسخ به این سوال که کدام ساختمان ها کمترین مقاومت را در برابر زلزله داشته و می توانند بیشترین مخاطره را ایجاد کنند، گفت: دغدغه آسیب پذیری زلزله معطوف به سازه های غیرمهندسی است.
علی طوماری، مستحدثات موجود کشور را به 4 نوع تقسیم کرد و گفت: در ساختمان های روستایی کمترین ضوابط رعایت نشده و به شدت مخاطره آمیز هستند، ضمن اینکه امکان دسترسی در برخی روستاها در زمان بحران کم است.
وی با اشاره به اینکه در تبریز 44 هکتار بافت فرسوده داریم، گفت: ساختمان های فرسوده شهری هم به لحاظ قدمت ساختمان و رعایت نشدن آئین نامه ها مخاطره آمیزند.
وی ادامه داد: ساختمان هایی که در طول 20 سال گذشته ولی بر اساس آئین نامه های قبلی احداث شده اند، هم می توانند مخاطره آمیز باشند و بهسازی لرزه ای و مقاوم سازی نیاز دارند.
طوماری اظهار کرد: تنها در مورد ساختمان هایی که بر اساس آئین نامه های جدید و تحت نظر سازمان نظام مهندسی احداث شده اند، کمترین دغدغه را داریم.
وی تعداد ساختمان های از این نوع را 30 درصد ساختمان های موجود عنوان کرد و در عین حال گفت: مقاومت این ساختمان ها به این معنا نیست که در صورت وقوع زلزله با هر مقیاسی هیچ گونه اتفاقی نمی افتد.
طوماری با بیان اینکه هدف اصلی طراحی های نوین در ساخت و ساز کاهش تلفات است، گفت: مهندسان ساختمان بیشتر از سایر اقشار جامعه در این زمینه مسئولیت پذیری دارند ولی نگاه موجود به حوزه خدمات مهندسی ساختمان، کاستن از هزینه های ساخت و ساز است و در این میان حق الزحمه یک درصدی مهندسان ساختمان که کمتر از هزینه مشاوران املاک است هم زیاد دیده می شود.
وی خاطرنشان کرد: هزینه و تبعات حاصل از ساخت و سازهای بدون ضابطه و رعایت آئین نامه ها به قدری زیاد است که حق الزحمه نظارت مهندسان در برابر این هزینه ها ناچیز است.
طوماری با بیان اینکه ساختمان های روستایی در زمان زلزله بیشترین خسارت را می بینند، گفت: در زلزله ارسباران علاوه بر خسارت روحی و تبعات اجتماعی 10 هزار میلیارد ریال خسارت وارد شد.
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجان شرقی نیز با اعلام اینکه 132 هزار و 395واحد از 283 هزار و 652 واحد روستایی استان مقاوم سازی شده است، گفت: دغدغه ای برای آسیب دیدن این واحدها در زلزله های تا 5.5 ریشتر وجود ندارد.
نادر نسترن با اشاره به اینکه طرح مقاوم سازی واحدهای روستایی بر اساس نظام فنی اجرا و به ساختمان های مقاوم سازی شده پایان کار داده می شود، گفت: با توجه به تسهیلات یارانه دار دولتی گرایش به مقاوم سازی افزایش یافته و در واقع نهادینه شده است.
وی با بیان اینکه برای مقاوم سازی واحدهای روستایی 200 میلیون ریال تسهیلات کم بهره تعلق می گیرد، افزود: در صورتی که واحد به پایان نرسد، 50 میلیون ریال هم تسهیلات بلاعوض داده می شود.
نسترن همچنین اجرای طرح هادی در روستاها را در راستای اصلاح دسترسی ها عنوان کرد و گفت: تا زمان حاضر برای یکهزار و 950 روستای استان طرح هادی تهیه و در 711 روستا اجرا شده است.
وی با اشاره به اینکه صدور سند برای واحدهای روستایی موجب دلگرم شدن روستاییان به موطن و سرمایه گذاری برای بهبود وضعیت محل سکونت شده است، اعلام کرد: تا زمان حاضر برای 2 هزار واحد روستایی در استان سند صادر شده است.
خلیل ساعی مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان شرقی هم با تاکید بر بیمه کردن ساختمان ها، گفت: ساختمان های موجود را می توان بر اساس آسیب پذیری به سه بخش سفید، زرد و قرمز تقسیم و نسبت به بیمه کردن آن ها اقدام کرد.
** وظیفه دولت در ساخت و سازهای ایمن
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجان شرقی، نقش دولت را در کنار شناسایی کارگاه های تولید مصالح استاندارد، اجرای تبصره های تکلیفی دانست و گفت: دوره های آموزش مهارت به فعالان حوزه ساخت و ساز استان برگزار شده ولی جوابگوی میزان ساخت و ساز نیست .
نسترن با اشاره به اینکه کشورمان از لرزه خیزترین کشورهای دنیاست و بررسی نقشه گسل های استان آذربایجان شرقی گسل های در هم تنیده ای را نشان می دهد، خاطرنشان کرد: وقوع زلزله اجتناب ناپذیر است و باید زندگیمان را و به خصوص خانه هایمان را با زلزله تطبیق دهیم.
وی با بیان اینکه در زمینه ساخت و ساز، علاوه بر کیفیت مصالح در زمینه نیروی کار هم مشکل داریم، گفت: این عوامل دست به دست هم داده و موجب کم دوامی بناها می شود.
نسترن، انجام مطالعات گونه شناسی مسکن، استفاده از مصالح بومی و مدرن، سازه های سبک و پلی استایرن را در زمینه ساخت بناهای ایمن ضروری دانست و گفت: مقاوم سازی به معنای سنگین کردن ساختمان نیست و با سازه های سبک می توان ساختمان های مقاوم احداث کرد.
وی با اشاره به اینکه ما در کشورمان تجربه زلزله های رودبار گیلان، بم، اردبیل، ارسباران و به تازگی کرمانشاه را داریم، گفت: باید خودمان را با زلزله وفق دهیم .
نسترن، زلزله ارسباران را درس بزرگی برای استان دانست و گفت: پس از زلزله شاهد هستیم که در برخی روستاها دیوار مسلح و دیوار برشی کار می کنند در حالیکه پیش از آن توجهی به این مسائل نمی شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز هم با اشاره به اینکه ریشه مطالعات شهرسازی در ایران به تدوین طرح های توسعه و دهه 40 برمی گردد، اظهارکرد: در کشور ما شهرسازی با آزمون و خطا شکل گرفته است.
محمد عزتی با اشاره به اینکه تا دهه 40 به علت تراکم جمعیت کم، توسعه شهری در کشور ارگانیک بود، گفت: از سال 50 طرح های توسعه شهری در کشور شروع شد و طرح جامع شهرهای ما اقتباس از طرح های انگلیسی است که هنوز هم ادامه می دهیم.
وی با اشاره به اینکه زمانی از طرح های آلمانی ها برای ساخت و ساز در کشور استفاده شده است، گفت: از سال 1354 شاهد رشد جمعیت شهری در کشور هستیم و به عنوان نمونه جمعیت تبریز از 400 هزار نفر در آن سال به یک میلیون نفر در سال 1370 رسید.
عزتی خاطرنشان کرد: در این دوره دولت در قالب تعاونی ها درصد تامین مسکن مورد نیاز مردم برآمد و تعاونی هم به اراضی ملی سوق یافتند.
وی با اشاره به اینکه در دوره جنگ تحمیلی توسعه شهری بدون توجه به رعایت مناطق امن اتفاق افتاد، گفت: مکان یابی شهرها و شهرک ها اصولی نبود و متاثر از ظرف زمان شهرهای جدید طراحی شدند در حالیکه همزمان شهرک هایی در حاشیه شهرها شکل گرفته بودند.
عزتی اظهارکرد: در حاشیه کلانشهر تبریز شهر جدید سهند طراحی شد ولی همزمان شهرک باغمیشه شکل گرفت و موجب شد شهر جدید سهند مورد توجه متقاضیان جدید مسکن قرار نگرفته و آن گونه که باید توسعه نیابد.
وی تاکید کرد: در صورتی که این نیاز در شهر جدید سهند احساس می شد خیلی پیش از این بزرگراه تبریز - سهند هم بهره برداری شده بود.
طوماری رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان هم گفت: انتظار از مسئولان نگاه عمیق و ریشه ای به مسئله است.
وی اظهارکرد: از تصویب قانون نظام مهندسی 20 سال می گذرد و نیازمند بازنگری است.
طوماری تعریف الزامات و مشوق ها برای ساخت و ساز را ضروری دانست و گفت: به عنوان مثال در صورت اعمال معافیت از عوارض برای ساختمان هایی که مبحث 19 را رعایت کنند، گرایش به خرید و استفاده از این ساختمان ها افزایش می یابد و در پی آن شاهد گرایش بیشتر به سمت رعایت این مقررات خواهیم بود.
مدیر کل مدیریت بحران استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه اعتبارات فصل بحران در اختیار سازمان برنامه و بودجه است و در صورت وقوع حادثه تخصیص می یابد، خاطرنشان کرد: در چرخه مدیریت بحران 4 مرحه وجود دارد و یکی از محوری ترین مراحل پیشگیری است .
خلیل ساعی با اشاره به اینکه در مرحله پیشگیری می توان اثرات بلایای طبیعی را به حداقل رساند، گفت: این در حالی است اعتبار ویژه ای برای این منظور تخصیص داده نمی شود.
وی با اشاره به آسیب پذیری تبریز در برابر زلزله و سیلاب، گفت: مشکل اساسی از آنجاست که اعتقادی به احتمال وقوع حادثه وجود ندارد در صورتی که وقوع زلزله پدیده ای طبیعی و غیر قابل کنترل است و باید آماده باشیم.
**نظارت بر ساخت و سازها
طوماری با بیان اینکه جبران خسارت ساخت و سازهای غیراصولی علاوه بر بار مالی در برخی مواقع غیرممکن است، خاطرنشان کرد: تراکم باید بر اساس طرح تفصیلی باشد که اکنون در کشور ما اهمیت داده نمی شود.
وی با بیان اینکه شهرداری منابع پایدار ندارد و به این جهت طرح تفصیلی رعایت نمی شود، خاطرنشان کرد: مهندسان ناظر، مقیم نیستند و نمی توانند دائم در محل ساختمان حضور داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه در دنیا شرکت های دارای برند، ساختمان سازی می کنند و در قبال آسیب پذیری بناها به واسطه حوادث هم پاسخگو هستند، گفت: تا زمانی که شرکت مجری، دارای صلاحیت نباشد نظارت مقیم هم فایده ای نخواهد داشت.
طوماری با اشاره به نقش استفاده از فناوری های نوین ساخت و ساز در کاهش تلفات زلزله، گفت: با رعایت ضوابط آئین نامه ها، بر روی گسل هم می توان ساخت و ساز کرد و اصولا در علم مهندسی روز مانعی برای احداث بنا بر روی گسل وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه مردم کشور ژاپن در بسیاری از مواقع متوجه وقوع زلزله نمی شوند، اظهارکرد: دلیل آن استفاده از علوم و فنون جدید همچون میراگرهاست که خوشبختانه در کشور ما هم بومی سازی شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز هم با بیان اینکه مجریان ساخت و ساز به واسطه حق الزحمه پایین، صوری شده اند، گفت: 30 هزار عضو نظام مهندسی ساختمان در استان به عنوان شغل اصلی به وظیفه نظارت نگاه نمی کنند.
محمد عزتی با اشاره به اینکه در کنار خدمات روزمره، اجرای طرح های عمرانی و مسیرگشایی ها انتظار عمومی از شهرداری ها نظارت بر ساخت و سازهاست، خاطرنشان کرد: از ابتدای دهه 1360 شهرداری ها را از منابع دولتی محروم کردند و درآمدهای خارج از عرف بنا گذاشته شد.
وی با بیان اینکه ماده 100 مانع تخلف های ساخت و ساز نشده است، اظهار کرد: تا زمانی که برای تخلف های ساختمانی جزای کیفری لحاظ نشود ادامه خواهد داشت.
وی پیشنهاد کرد: برای متخلفان ساخت و ساز محرومیت از خدمات اجتماعی در نظر گرفته شود.
عزتی با اشاره به اینکه اخذ عوارض نوسازی ضمانت اجرایی ندارد و تا زمانی که فردی قصد معامله نداشته باشد، عوارض پرداخت نمی کند، گفت: نسبت به سال 92 ساخت و ساز در تبریز 75 درصد کاهش یافته و تعداد صدور پروانه از 4 هزار واحد به یک هزار واحد در سال رسیده است.
وی با اشاره به اینکه شهرداری نیازمند درآمد پایدار است، گفت: تا زمانی که مدیریت درآمد و هزینه برای شهرها ایجاد و وظایف تفکیک نشود، مشکلات موجود رفع نخواهد شد .
عزتی با بیان اینکه میانگین عمر ساختمان های تبریز 20 سال است، گفت: تبریز با وجود جایگاه دوم خدمات شهری در رتبه 6 جمعیتی قرار دارد و تا زمانی که پخشایش اعتبار بر مبنای جمعیت باشد همین وضعیت ادامه دارد.
وی با تاکید بر اینکه اعتبار باید بر اساس نقش شهرها تعیین شود، گفت: جایگاه جمعیتی تبریز به واسطه سوق یافتن جمعیت این کلانشهر به شهر جدید سهند و شهرهای اطراف است.
وی با اشاره به اینکه 50 درصد جمعیت تبریز در بافت فرسوده و حاشیه شهر زندگی می کنند، گفت: مقاوم سازی ساختمان های بالای 30 سال سن ضروری است و باید با آئین نامه ها منطبق داده شوند.
عزتی گفت: برای این کار نیازمند کارشناسان مقاوم سازی هستیم و سازمان نظام مهندسی می تواند در این زمینه نقش ایفا کند.
وی با اشاره به اینکه نوسازی بافت فرسوده در برنامه دولت بود، گفت: بانک ها تنها در سال اول همراهی کرده و سال دوم تسهیلات 9 درصدی را به 18 درصد افزایش دادند.
احمدیان، مسئول کنترل سازه طرح های شهرداری تبریز هم با بیان اینکه در صورت رعایت آئین نامه های موجود ساخت و ساز، ساختمان ها در برابر زلزله هایی با قدرت کمتر از 7 ریشتر مقاوم خواهند بود، گفت: برای ساختمان های حساس همچون بیمارستان ها ، مدارس و مساجد می توان ضریب ایمنی در برابر زلزله ساختمان ها را ارتقا داد .
وی با اشاره به اینکه قبل از تدوین آئین نامه های ساختمان در کشور از آئین نامه دیگر کشورها استفاده می شد، گفت: آئین نامه 2800 در سال 64 مصوب شد و تا قبل از زلزله رودبار اجرا نمی شد.
وی بر ضرورت اصلاح روش های کنترل و نظارت بر ساخت و ساز تاکید کرد و گفت: فرایند رسیدگی سازمان نظام مهندسی به بازسازی بافت های حاشیه نشین باید از سایر ساخت و سازها تفکیک شود.
احمدیان گفت: دولت می تواند به نظام مهندسی یارانه بدهد تا نقشه ساخت و ساز در بافت فرسوده و حاشیه نشین را رایگان انجام دهند.
وی خاطرنشان کرد: طرح بازآفرینی دولت شامل بافت های حاشیه نشین ، تاریخی و مسئله دار است.
وی نسبت به شیوه های ساخت و ساز در شهرها انتقاد کرد و گفت: شرکت های ساختمانی مصالح مورد نیاز همچون بتن را در محل ساختمان تولید می کنند که علاوه بر ایجاد مزاحمت برای همسایه ها در مواقع بحرانی، موجب محدودیت ترافیکی شده و دسترسی به آسیب دیده ها را مختل می کند.
وی با اشاره به نقش مصالح باکیفیت در مقاومت ساختمان ها، گفت: این در حالی است که بخش عمده ای از مصالح موجود در بازار ساخت و ساز کشور غیراستاندارد بوده و کیفیت لازم را ندارند.
وی سطح علمی و تجربه عملی ناظران ساختمان را هم در میزان مقاومت بناها موثر دانست و گفت: متاسفانه بخشی از فعالان دانشگاهی این حوزه شناختی از فنون تجربی ندارند و به نظر می رسد نبود تکنیسین از مشکلات اساسی ساخت و ساز در کشور است.
احمدیان همچنین با اشاره به اینکه 22 مبحث مقررات ملی ساختمان در کشور وجود دارد، گفت: فارغ التحصیلان جوان دانشگاهی عهده دار مسئولیت نظارت بر ساختمان ها می شوند در حالیکه به آئین نامه ها تسلط ندارند.
**مدیریت بحران و امداد رسانی به موقع
معاون بازسازی بنیاد مسکن استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه فرصت طلایی برای امداد رسانی در زمان وقوع مخاطرات طبیعی همچون زلزله وجود دارد، گفت: باید تدایبر لازم برای استفاده از این فرصت اندیشیده شود.
نسترن گفت: باید مکان های مشخص در شهرهای زلزله خیز به منظور تعبیه کانکس های اسکان در نظر گرفته شود تا در صورت وقوع زلزله کسانی که واحد مسکونی خود را از دست می دهند بلا فاصله به این کانکس ها انتقال داده شوند.
طوماری، رییس سازمان نظام مهندسی استان هم با اشاره به اینکه در زلزله کرمانشاه شاهد تاخیر در انتقال کانکس به منطقه بودیم، گفت: در فناوری روز استفاده از کانکس های پیش ساخته قابل نصب در کمتر از یک ساعت رایج است.
وی با اشاره به ایجاد بار ترافیکی سنگین ناشی از حمل کانکس ها به وسیله تریلی، گفت: در صورت استفاده از کانکس های تاشو می توان بیشترین تعداد را با کمترین خودرو حمل کرد.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه ذات بحران ترافیک و تراکم است، گفت: با مدیریت مناسب می توان در حداقل زمان به حالت تعادل رسید.
به هر حال خانه در زمان زلزله باید امن ترین مکان باشد و امیدواریم به آن مرحله برسیم که ترس از ریزش آوار به داستان ها بپیوندد.
تهیه و تنظیم : پرویز انصاری**انتشار: عزیزی راد
3071/518
کپی شد
