خیار از جمله محصولات مهم کشاورزی است که بهطور روزمره توسط مردم ایران و جهان مصرف میشود و حضور پررنگی در سبد غذایی مردم دارد. محققان کشورمان برای بهبود تحمل این گیاه به شوری خاک، پژوهشی را با استفاده از «پیوند» انجام داده و نتایج جالبی گرفتهاند.
به گزارش ایسنا، شوری یکی از تنشهای اصلی و شایع در جهان است که سبب کاهش تولیدات کشاورزی و نقصان رستنیهای طبیعی در نواحی وسیعی از سطح زمین میشود. تنش شوری یکی از مهمترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان در مناطق خشک و نیمهخشک است که بهواسطه بالا رفتن مقدار سدیم خاک و سمیت آن اتفاق میافتد.
به دلیل نیاز روزافزون برای تولید غذا و گسترش فزاینده خاکهای تحت تأثیر شوری، تحقیق در مورد واکنشهای گیاهان به تنش شوری در دهههای اخیر به سرعت در حال گسترش بوده است. در چنین تحقیقاتی مشخصشده که انجام عمل «پیوند» در گیاهان، میتواند باعث غلبه بر برخی مشکلات مربوط به شوری در کشتهای مداوم شود.
در کشور ما نیز به دلیل اهمیت این موضوع، محققان «دانشگاه تبریز» در مطالعهای به بررسی تحمل خیار پیوندی نسبت به شوری پرداختهاند.
آنها از خیار رقم «خسیب» که مقاوم به شوری بود، برای پیوند استفاده کردند و آن را روی پایههای سه نوع خیار گلخانهای تجاری مختلف پیوند زدند. سپس و بعد از رشد نسبی گیاهان جدید، به آنها تنش شوری اعمال شد. در نهایت نیز اندازهگیریهای مختلفی همانند عملکرد، رشد، کیفیت میوه و برخی ترکیبات معدنی در خیار پیوندی انجام شد و دادههای بهدستآمده، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
نتایج این مطالعه پژوهشی که در مجله «دانش کشاورزی و تولید پایدار» وابسته به دانشگاه تبریز چاپ شده، نشان داد که خیار پیوندی، تحت تنش شوری، دارای عملکرد، رشد، سطح برگ و وضعیت تغذیهای بهتری نسبت به خیارهای دیگر بود.
در ریشه و برگ نیز نتایج نشان داد که خیار پیوندی ظرفیت بالایی برای دفع و نگهداری سدیم داشته و باعث کاهش انتقال سدیم به ساقه و افزایش تحمل به شوری میشود.
بر اساس یافتههای این پژوهش، از آنجاکه روش پیوند در سطوح وسیع قابلاستفاده است، میتوان از نتایج این پژوهش در کاشت خیار در سطوح وسیع استفاده کرد و به اقتصاد مردمی که در اراضی شور خشک و نیمهخشک زندگی میکنند، کمک کرد.
گفتنی است طبق آمار سازمان خواروبار جهانی (فائو)، کشور ما جزو مهمترین تولیدکنندگان خیار در جهان است. بنا بر این آمارها، در سال 2015، ایران با تولید یکمیلیون و 560 هزار تن خیار، پس از چین و ترکیه سومین کشور تولیدکننده این محصول در جهان بوده است.
انتهای پیام