به گزارش ایرنا، در روزگاران قدیم حریم خصوصی خانواده چنان مراقبت می شد که کوچک ترین فرصت سوء استفاده از افراد فرصت طلب سلب و جامعه کمتر دچار اثرات و معضلات اجتماعی ناشی از آن می شد.
در آن ایام حتی مرد خانواده همسر خود را به نام فرزندان پسر خود صدا می کرد و دختران کمتر در معرض دید عموم ظاهر می شدند.
اما در مقطع کنونی با گسترش شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، حریم خصوصی افراد جامعه خواسته یا ناخواسته در معرض دید عموم قرار می گیرد و از سوی کاربران در این شبکه ها بازنشر می شود.
پروفایل های افراد خانواده در شبکه های مجازی با عکس های متنوع هر چند مدت به روز می شود و حتی اطلاعاتی از مکان اسکان، مسافرت ها و مکان های حضور آن ها را برای کاربران ارایه می دهد که شاید این اطلاعات مورد سوء استفاده برخی افراد قرار گیرد.
در این بین دختران و زنان بیشتر از سایر افراد جامعه با انتشار تصاویر و فیلم هایشان در صفحه های خصوصی خود در شبکه های مجازی از جمله تلگرام و اینستاگرام، ناخواسته در معرض سوء استفاده برخی افراد قرار می گیرند و این مساله نیز معضلاتی برای جامعه ایجاد می کند.
تغییر عکس پروفایل ها با عکس نوزادان، بچه ها با لباس مدرسه، کیک تولد، شمع و روبان مشکی، متن های عاشقانه یا غمگینانه، حلقه طلا یا دو قلب در کنار هم و امثال آن ها برغم اینکه هر کدام پیامی به مخاطبان به ویژه افراد فامیل، دوستان و آشنایان می دهد و آنان را از احوال و اتفاقات همدیگر با خبر می کند، دیگران و برخی افراد فرصت طلب را نیز از جریانات خانواده ها مطلع می کند.
کارشناسان معتقدند هر چند مزایای نسبی شبکه های مجازی قابل کتمان نیست، ولی افشا شدن اسرار خانواده ها و حریم خصوصی آن ها از طریق این شبکه ها مشکلات و عواقبی در پی دارد که بعضا غیرقابل جبران اسست.
دکترای علوم ارتباطات از دانشگاه تهران در این باره به ایرنا گفت: خانواده، گروهی جمعی مبتنی بر مسئولیت پذیری اعضای آن می باشد، در حالی که فضای مجازی مبتنی بر تلفن هوشمند و به لحاظ تکنولوژیکی ابزار ارتباطی فردی شده است.
سید حسن آذری با بیان اینکه فضای مجازی به ابزار و هویت فردی تک تک افراد تبدیل شده است، افزود: این فضا قابل نظارت و کنترل اعضای خانواده نیست.
وی از تلفن همراه و پیام رسان های ارتباطی به عنوان خودارتباطات توده ای و ارتباطات خودگزین نام برد و اظهار کرد: در عصر حاضر افراد بواسطه پیشرفت فناوری های ارتباطی در تولید، توزیع و دریافت اطلاعات خودمختار شده اند که این موضوع از طرفی خوب و از طرفی به علت خودمحور شدن وظیفه فرد و تبدیل به خودخواهی محض موجب ایجاد سوء ظن، بدبینی و تعارضات خانوادگی شده است.
مدرس دانشگاه های تبریز در رشته علوم ارتباطات با بیان اینکه خانواده دارای حریم بوده و باید این حریم مورد توجه اعضای خانواده قرار گیرد، یادآوری کرد: خانواده دارای حریم های اطلاعاتی، احساسی و عاطفی، اجتماعی و فیزیکی است.
آذری ادامه داد: در هر یک از این حریم ها شرایطی برای خودگشودگی آن ها و اینکه چه کسانی، چگونه و در چه حد و سطحی می توانند به این حریم ها دسترسی داشته باشند، وجود دارد.
وی با بیان اینکه ولنگاری و خودگشودگی در هر یک از این حریم ها موجب خدشه دار شدن حریم خانواده می شود، گفت: حضور در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نباید منتج به خودمحوری و خودخواهی مطلق افراد خانواده شود و همه اعضای خانواده باید به حفظ حریم های خانواده توجه کنند.
دکترای علوم ارتباطات از دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه مرزهای خانه و خانواده در فضای مجازی باید رعایت شود، یادآوری کرد: قوانینی برای حضور افراد خانواده در این فضا باید وجود داشته باشد و همه به آن پایبند باشند.
آذری با اشاره به ویژگی ها و ظرفیت های فضای مجازی و جذابیت ها، تنوع و چند رسانه ای بودن آن افزود: در فضای واقعی انوع حمایت های مالی، عاطفی و معنوی خانواده باید چنان باشد که فرد تحت تاثیر حمایت های مجازی در فضای مجازی قرار نگیرد.
وی با تاکید بر لزوم توجه بیشتر به گروه های آسیب پذیر خانواده به ویژه نوجوانان و جوانان فعال در فضای مجازی گفت: تغییر عکس پروفایل ها و انتشار فیلم و مطالب در فضای مجازی ناشی از آزادی خواهی، خودنمایی و آزادی در فضای مجازی بوده و این کارها امکان آسیب دیدن حریم خانواده را فراهم می کند.
آذری، بهترین نوع نظارت و کنترل فضای مجازی و کاهش آسیب های این فضا را افزایش سواد رسانه ای و دیجیتالی افراد خانواده، توجه به اعضای خانواده در فضای واقعی و پرهیز از خودنمایی و خودگشودگی حریم خانواده اعلام کرد.
رئیس پلیس فتای آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با ایرنا، تزلزل در روابط و مناسبات اعضای خانواده، تداخل مرزها و فضاهای درون خانواده با اجتماع، تغییر در سبک زندگی و معیارهای ارزشی، تغییر هویت فرهنگی و اجتماعی و فردی خانواده و اعتیاد اینترنتی را از تهدیدها و آسیب‌های ولنگاری افراد در فضای مجازی بر حریم خانواده اعلام کرد.
سرهنگ محسن محمودی افزود: برای حفاظت از حریم خانواده در فضای مجازی و جلوگیری از این تهدیدها باید سواد رسانه‌ای اعضای خانواده از طریق افزایش مهارت‌های کاربری صحیح و مناسب از اینترنت افزایش یابد و والدین بر استفاده‌ فرزندان از این فضا کنترل و نظارت داشته و مخاطرات آن را کاهش دهند.
وی اظهار کرد: ترویج و ارتقای فرهنگ استفاده مناسب از اینترنت با ارائه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی در رسانه و فضای آموزشی کشور، طراحی و تولید نرم‌افزارها، برنامه‌های کاربردی، شبکه‌های ارتباطی مجازی مطابق با معیارهای فرهنگی و دینی با قابلیت مدیریت، کنترل و ارزشیابی و اطلاع‌رسانی برای خانواده در خصوص معضلات استفاده از اینترنت و فضای مجازی از دیگر راه های حفاظت از حریم خانواده و مقابله با این آسیب هاست.
رئیس پلیس فتای آذربایجان شرقی با اشاره به اثرات سهل انگاری خانواده ها در استفاده از فضای مجازی یادآوری کرد: کاربران در فضای مجازی نباید به ضرر افراد دیگر از فضای مجازی استفاده، در زندگی افراد دیگر دخالت، در فایل‌های رایانه‌ای دیگران تجسس و از فضای مجازی برای سرقت استفاده کنند.
سرهنگ محمودی ادامه داد: کاربران نباید از فضای مجازی برای شهادت دادن دروغ استفاده و خروجی ذهنی دیگران را سرقت کنند و باید به شیوه‌ای از فضای مجازی استفاده کنند که حقوق و حرمت دیگران را تضمین شود.
یکی دیگر از مدرسان علوم ارتباطات دانشگاه تبریز به خبرنگار ایرنا گفت: لاابالی‌گری فرهنگی، بدترین حالتی است که می‌توان برای یک جامعه و ملت تصور کرد، زیرا در این حالت بنیان‌های فکری آن جامعه سست و مقدمه‌ی استحاله‌ی کلی و اساسی، ایجاد می‌شود.
حسن اسدزاده افزود: دلیل این امر این است که فرهنگ، تعیین‌کننده‌ی خطوط اصلی و مسیر حرکت یک ملت است و هر کاری که یک فرد یا یک ملت انجام می‌دهند، ریشه در فرهنگ آن ها دارد و وای به روزی که فرهنگ اصیل یک جامعه دست‌خوش 'ولنگاری' شود.
وی از مصادیق ولنگاری در فضای مجازی را عضویت در شبکه های اجتماعی برای وقت گذرانی و رعایت نکردن حریم خصوصی اعلام و اظهار کرد: دکتـر آلن ویستن در کتاب حریم خصوصی و آزادی، عبارت حریم خصوصی را چنین تعریف می کند 'حق افراد برای مشخص کردن اینکه اطلاعات شخصی خودشان چه زمانی، چگونه و به چه میزانی می تواند به دیگران منتقل گردد' و بر اساس این تعریف حریم خصوصی مطلق نیست و برحسب محتوا و شرایط، می تواند تغییر کند.
مدرس روزنامه نگاری دانشگاه های تبریز یادآوری کرد: میزان و ارزش آن به افراد و موجودیت هایی که در معرض مساله حریم خصوصی قرار می گیرند، بستگی دارد و اندازه حریم خصوصی و هزینه آن، هیچیک قطعی و ثابت نیست.
حسن زاده، ادامه داد: اطلاعاتی که کاربران در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، حداقل توسط دوستان آن‌ها در این شبکه‌ها، به صورت کامل قابل مشاهده است؛ مضاف بر آن‌که در صورت عدم توجه به تنظیمات حریم خصوصی، ممکن است برخی از این اطلاعات را حتی تمامی کاربران مشاهده کنند.
وی گفت: با توجه به آن‌چه در مورد اطلاعات شخصی کاربران و گسترش دایره دوستان آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد قابل تصور است که با گذشت زمانی نه چندان طولانی، اطلاعات شخصی کاربران در مورد وقایع خصوصی زندگی آن‌ها، در این شبکه‌ها توسط افرادی که هیچ آشنایی قبلی با آن‌ها نداشتند قابل مشاهده باشد.
مدرس روزنامه نگاری دانشگاه های تبریز اظهار کرد: عموما در شبکه های اجتماعی برخط، به طور پیش فرض دسترسی های عمومی به حریم خصوصی افراد در حالت حداکثری قرار داده شده اند؛ به این معنی که اگر هیچ گونه اقدامی در این مورد توسط کاربر انجام نشود، حریم خصوصی وی نقض خواهد شد.
حسن زاده افزود: در نتیجه باید قبل از شروع هرگونه فعالیت، از امکانات موجود جهت محدودسازی دسترسی ها و کاهش نقاطی که ممکن است حریم خصوصی کاربر را نقض کند، استفاده کرد.
وی اظهار کرد: هم چنین در شبکه های اجتماعی، باید به این نکته توجه داشت که برخی از اطلاعات، برخلاف ظاهرشان می تواند به ابزاری برای سوء استفاده سایرین از یک کاربر تبدیل شود؛ به عنوان مثال، افشای علایق، تمایلات یا گرایشات، رویکردهای مذهبی و غیره می تواند به عنوان ابزاری برای جهت دهی کاربر توسط برخی کاربران شبکه های اجتماعی بـرخط شود.
مدرس روزنامه نگاری و علوم ارتباطات دانشگاه های تبریز یادآوری کرد: در دنیای مجازی نکته جالب در مورد افرادی است که برای کوچک ترین مورد مربوط به حفظ حریم خصوصی خود در دنیای حقیقی مبارزه می کنند اما وقتی پای اینترنت و شبکه های اجتماعی به میان می آید، اطلاعات شخصی فراوانی در اختیار اشخاص مختلف قرار می گیرد و این امر به پارادوکس جالبی در بازار اطلاعاتی فضای مجازی تبدیل شده است.
اسدزاده ادامه داد: دولت ها به شیوه های مختلف از جستجو درباره اطلاعات شخصی افراد منع شده اما شبکه های اجتماعی حاوی بسیاری از داده های شخصی هستند که در دسترس همگان قرار دارد.
وی گفت: بهر حال با شیوع شبکه های اجتماعی، حریم خصوصی معنای واقعی خود را از دست داده است و به بیان دیگر زندگی در این شبکه ها، همانند زندگی در اتاق شیشه ای است که هر لحظه اعمال و رفتار کاربران توسط دیگران دیده می شود.
در همین حال برخی از والدین نیز معتقدند که فضای مجازی و شبکه های اجتماعی فارغ از مزیت های نسبی آن به بلایی برای خانواده ها تبدیل شده و بچه ها از کنترل پدر و مادر خارج شده اند و بیشتر وقت آنان در این شبکه ها تلف می شود.
آن ها معتقدند با توجه به نبود فرهنگ صحیح استفاده از فضای مجازی در جامعه ما، حریم خانواده در معرض تهدید قرار گرفته و به علت جذابیت، تنوع و گسترگی مخاطبان این فضا بچه ها بدون تفکر به تبعات، عواقب و آسیب های ناشی از درز عکس، فیلم و اسرار خانواده به بیرون، دست به انتشار آن ها در این شبکه ها می زنند.
گزارش از: پرویز بابائی** انتشار دهنده: عزیزی راد
8023/518
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
2 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.