درست است که سیر تطور و تکامل جریده نگاری نیز همچون بسیاری از پدیده های اجتماعی دیگر در طول زمان اتفاق افتاد، اما قرن نوزدهم دوران طلایی مطبوعه نویسی در جهان بود. به طوری که روزنامه ها در این قرن به تیراژ انبوه رسیدند و جراید 'یک پنی'، نماد عینی عمومیت یافتن مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی و محفل و مصدر بازتاب افکار عمومی شد.
تا سال 1921 میلادی که بی بی سی فعالیت رادیویی خود را آغاز کرد، چرخ روزگار مطابق میل مطبوعه نویسان می چرخید و های و هوی روزنامه فروشان دوره گرد در شلوغی دود آلود خیابان های نیویورک، پاریس، لندن و برلین در سپهر اطلاع رسانی دنیا حکمرانی می کرد.
اما با نخستین پخش رادیویی بی بی سی، 'چشم اسفندیار' مطبوعه نویسی به یک باره با خطر جدی مواجه شد و متخصصان علم ارتباطات و روزنامه نگاری و حتی عامه مردم از مرگ مطبوعات کاغذی بر اثر پخش رادیویی سخن گفتند؛ رادیو همه جا حاضر بود و مشکلات جا و مکان روزنامه ها برای انتشار اخبار و اتفاقات نداشت و اخبار مورد نیاز شهروندان را در کوتاه ترین زمان ممکن تامین می کرد.
مطبوعه نویسان جان سخت تر از آن بودند که میدان را به نفع موجود نوظهور و ناقص الخلقه ای بنام رادیو خالی کنند، آنان به زودی چرخشی در سیاست ها و تاکتیک های کاری خود داده و محتوای جراید را از انتشار خبر صرف و اطلاع رسانی ساده به نگارش گزارش، تحلیل و تفسیرها تغییر دادند.
فاصله سال های 1920 تا 1950 میلادی اوج رقابت رادیو و مطبوعات برای از میدان به در کردن همدیگر بود؛ اما با فراگیر شدن تلویزیون و آمدن تلویزیون های رنگی به بازار در اوایل 1950 میلادی شوک دیگری بر سپهر رسانه های جهان وارد آمد.
حال همه بر این باور بودند که با ظهور تلویزیون، رادیو و روزنامه به عنوان رقبای آن از صحنه به در خواهند شد، اما گذشت زمان بار دیگر جان سختی مطبوعات و مطبوعه نویسان را به نمایش گذاشت و این گفته 'مارشال مک لوهان'، مبدع نظریه 'دهکده جهانی'، را اثبات کرد که رسانه های جدید، رسانه های قدیمی را از بین نمی برند، بلکه آنها را به اتخاذ شیوه ها و روش های جدید جلب و جذب مخاطب وا می دارد.
جنگ و جدال مطبوعات با رسانه های خلف (رادیو-تلویزیون) همچنان ادامه داشت تا اینکه با 'از پرده برون افتادن' اینترنت و وب جهانی در اوایل دهه 1990میلادی، دیگر جای هیچ شک و شبهه ای برای مرگ مطبوعات کاغذی نماند و متخصصان علم روزنامه نگاری و فعالان این عرصه، نگرانی جدی خود را از غروب آفتاب مطبوعه نویسی اعلام کردند.
اکنون سال 2017 میلادی نیز رو به پایان است، اما از میان صدها نام و نشان معتبر نشریات بین المللی کمتر از تعداد انگشتان یک دست مانند ' نیوزویک' و ' ایندیپندنت' اقدام به توقف انتشار کاغذی کرده و به صورت الکترونیکی در فضای مجازی منتشر می شوند.
بدیهی است که این روند در ایران نیز در مورد نشریات سراسری و محلی تکرار شد و پس از گذشت بیش از هفت دهه از عمر 'رادیو' و بیش از نیم قرن از حیات 'جعبه جادویی'، روزنامه و روزنامه نگاری در کشورمان همچنان با چهار هزار عنوان نشریه سراسری و نزدیک به 2 هزار عنوان نشریه منطقه ای و محلی اسب خود را به پیش می تازد.
البته بدیهی است که جامعه مطبوعاتی ایران نیز در از اوایل دهه 1380 شمسی به دنبال مسجل شدن یکه تازی جهان 'وب' و در سال های اخیر 'فضای مجازی'، برای حضور همزمان در این فضا و منطبق کردن تاکتیک ها و تکنیک های خبری خود با الزامات آن کوشیده است، اما 'روزنامه کاغذی' همچنان حس و حال نوستالژیکی دارد که در 'روزنامه الکترونیکی' یافت نمی شود.
و این است داستان دور و دراز روزنامه و روزنامه نگاری در جهان که بر طبق اسناد و شواهد تاریخی به دست آمده از دیواره غارها، قدمت آن به تمدن های اولیه باز می گردد و پیام اش این است که:
'مطبوعات هـــــــــــــــــرگـــــــــــــــز نمی میرند'.
**خبرنگار ایرنا در تبریز
انتهای پیام تا سال 1921 میلادی که بی بی سی فعالیت رادیویی خود را آغاز کرد، چرخ روزگار مطابق میل مطبوعه نویسان می چرخید و های و هوی روزنامه فروشان دوره گرد در شلوغی دود آلود خیابان های نیویورک، پاریس، لندن و برلین در سپهر اطلاع رسانی دنیا حکمرانی می کرد.
اما با نخستین پخش رادیویی بی بی سی، 'چشم اسفندیار' مطبوعه نویسی به یک باره با خطر جدی مواجه شد و متخصصان علم ارتباطات و روزنامه نگاری و حتی عامه مردم از مرگ مطبوعات کاغذی بر اثر پخش رادیویی سخن گفتند؛ رادیو همه جا حاضر بود و مشکلات جا و مکان روزنامه ها برای انتشار اخبار و اتفاقات نداشت و اخبار مورد نیاز شهروندان را در کوتاه ترین زمان ممکن تامین می کرد.
مطبوعه نویسان جان سخت تر از آن بودند که میدان را به نفع موجود نوظهور و ناقص الخلقه ای بنام رادیو خالی کنند، آنان به زودی چرخشی در سیاست ها و تاکتیک های کاری خود داده و محتوای جراید را از انتشار خبر صرف و اطلاع رسانی ساده به نگارش گزارش، تحلیل و تفسیرها تغییر دادند.
فاصله سال های 1920 تا 1950 میلادی اوج رقابت رادیو و مطبوعات برای از میدان به در کردن همدیگر بود؛ اما با فراگیر شدن تلویزیون و آمدن تلویزیون های رنگی به بازار در اوایل 1950 میلادی شوک دیگری بر سپهر رسانه های جهان وارد آمد.
حال همه بر این باور بودند که با ظهور تلویزیون، رادیو و روزنامه به عنوان رقبای آن از صحنه به در خواهند شد، اما گذشت زمان بار دیگر جان سختی مطبوعات و مطبوعه نویسان را به نمایش گذاشت و این گفته 'مارشال مک لوهان'، مبدع نظریه 'دهکده جهانی'، را اثبات کرد که رسانه های جدید، رسانه های قدیمی را از بین نمی برند، بلکه آنها را به اتخاذ شیوه ها و روش های جدید جلب و جذب مخاطب وا می دارد.
جنگ و جدال مطبوعات با رسانه های خلف (رادیو-تلویزیون) همچنان ادامه داشت تا اینکه با 'از پرده برون افتادن' اینترنت و وب جهانی در اوایل دهه 1990میلادی، دیگر جای هیچ شک و شبهه ای برای مرگ مطبوعات کاغذی نماند و متخصصان علم روزنامه نگاری و فعالان این عرصه، نگرانی جدی خود را از غروب آفتاب مطبوعه نویسی اعلام کردند.
اکنون سال 2017 میلادی نیز رو به پایان است، اما از میان صدها نام و نشان معتبر نشریات بین المللی کمتر از تعداد انگشتان یک دست مانند ' نیوزویک' و ' ایندیپندنت' اقدام به توقف انتشار کاغذی کرده و به صورت الکترونیکی در فضای مجازی منتشر می شوند.
بدیهی است که این روند در ایران نیز در مورد نشریات سراسری و محلی تکرار شد و پس از گذشت بیش از هفت دهه از عمر 'رادیو' و بیش از نیم قرن از حیات 'جعبه جادویی'، روزنامه و روزنامه نگاری در کشورمان همچنان با چهار هزار عنوان نشریه سراسری و نزدیک به 2 هزار عنوان نشریه منطقه ای و محلی اسب خود را به پیش می تازد.
البته بدیهی است که جامعه مطبوعاتی ایران نیز در از اوایل دهه 1380 شمسی به دنبال مسجل شدن یکه تازی جهان 'وب' و در سال های اخیر 'فضای مجازی'، برای حضور همزمان در این فضا و منطبق کردن تاکتیک ها و تکنیک های خبری خود با الزامات آن کوشیده است، اما 'روزنامه کاغذی' همچنان حس و حال نوستالژیکی دارد که در 'روزنامه الکترونیکی' یافت نمی شود.
و این است داستان دور و دراز روزنامه و روزنامه نگاری در جهان که بر طبق اسناد و شواهد تاریخی به دست آمده از دیواره غارها، قدمت آن به تمدن های اولیه باز می گردد و پیام اش این است که:
'مطبوعات هـــــــــــــــــرگـــــــــــــــز نمی میرند'.
**خبرنگار ایرنا در تبریز
کپی شد
