وی که قبلاً سابقه کار اجرایی هم داشته و پیش از مجلس دهم در نخستین سال دولت یازدهم سرپرستی دفتر امور بانوان و خانواده استانداری تهران را عهده‌دار شده بود، بر نقش همه دستگاه‌ها و تعامل‌شان با سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی امر گردشگری برای هر چه بهتر برگزار شدن رویداد «تبریز ۲۰۱۸» تاکید دارد. ساعی که از نمایندگان جوان مجلس دهم محسوب می‌شود و از ویژگی‌های او می‌توان به عرق خاصش به سرزمین مادری و زبان و فرهنگ مردم آذربایجان اشاره کرد. پیگیری و به ثمر نشاندن «فرهنگستان زبان و ادبیات ترکی» از وعده‌هایی است که ساعی به موکلان خود در حوزه انتحابیه‌اش داده و مردم آذر زبان همواره با استناد به آن از او به عنوان نماینده‌ای برخوردار از دغدغه فرهنگ بومی یاد میکنند. گفت‌وگو با زهرا ساعی در مورد رویداد «تبریز ۲۰۱۸» را در ادامه بخوانید.
سال آینده میلادی به واسطه رویداد «تبریز ۲۰۱۸» سال مهمی برای این شهر، استان آذربایجان شرقی و به طور کل صنعت گردشگری ایران است. به نظر شما این رویداد بین‌المللی چه نقش و تأثیری در اقتصاد کشور و به طور اخص استان اقتصاد آذربایجان شرقی دارد؟
رویداد «تبریز ۲۰۱۸» یک نقطه آغاز تلقی می‌شود؛ شروع یک تحول برای استان آذربایجان شرقی با محوریت تبریز که می‌تواند نقطه عطفی برای گسترش صنعت توریسم در کشور باشد. همانطور که مستحضر هستید صنعت توریسم یکی از سه صنعت بسیار پردرآمد جهان محسوب شده و در بسیاری از کشورها یکی از صنایع کاربردی تلقی می‌شود. در واقع آن کشورها برنامه‌های بسیار زیادی در بخش توریسم دارند و بسیاری از درآمدهای کشور خود را بر مبنای ورود گردشگران خارجی به کشور خود تنظیم میکنند. به همین خاطر بسیاری از زیرساخت‌ها در کشورشان مهیا است برای آنکه بتوانند گردشگران بیشتری را جذب کنند.
ما در کشور خود و استان آذربایجان شرقی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بسیار قوی و قابل‌ملاحظه‌ای در بخش گردشگری داریم؛ در واقع آثار تاریخی و طبیعت بسیار بکر استان آذربایجان شرقی و منطقه ارسباران که به گفته خود توریست‌های خارجی -که به اینجا آمده‌اند و بارها از زبان خودشان شنیده‌ایم- به معنای واقعی کلمه بی‌نظیر است، در هیچ جای دیگری از دنیا دیده نمی‌شود.
همانطور که می‌دانید گردشگری انواع، ابعاد و بخش‌های مختلفی دارد. به نظر شما کدام نوع از انواع گردشگری در تبریز بیشتر ظرفیت و قابلیت دارد و باید در الویت باشد و بیشتر در کانون توجه قرار بگیرد؟
در مورد نوع ظرفیت‌ها باید بگویم که استان آذربایجان شرقی چند نوع توریسم را به موازات هم دارد و هر کدام در نوع خود قابل ملاحظه‌اند. در زمینه توریسم تاریخی، توریسم طبیعت بکر، توریسم پزشکی، توریسم دانشگاهی و ...، تبریز و آذربایجان دارای ظرفیت‌هایی هستند که می‌تواند منجر به رونق صنعت گردشگری و باز شدن پای گردشگران خارجی زیادی به ایران و استان آذربایجان شرقی شود.
در این‌که تبریز بالقوه یکی از شهرهای توریستی ایران و حتی منطقه است، تردیدی نیست اما پرسش اینجاست که امکانات و زیرساخت‌ها تا چه اندازه با این ظرفیت‌ها همخوانی دارد و نیازهایی که در بخش زیرساختی وجود دارد چطور و با چه سازوکاری باید مرتفع شود؟
همانطور که گفتید باید زیرساخت‌هایمان را قوی کنیم. در واقع گردشگر از همان بدو ورود به کشور، یک‌سری نیازها دارد که باید تدارک دیده و تهیه شود؛ از جمله امکانات رفاهی و خدماتی که بسیار مهم هستند. چرا که وقتی توریست به اینجا می‌آید باید بتواند با خیال راحت، محل اقامت و وسایل حمل و نقل و اماکن مورد نظر خود را انتخاب کرده و رفاه و خدمات ویژه به او ارائه شود. ضمن این‌که ما موقعیت بسیار خوبی را در استان آذربایجان شرقی داریم. این‌که تبریز پایتخت گردشگری جهان اسلام شناخته شده است، فرصتی ویژه و مهم است. باید بتوانیم تبریز و استان را به عنوان شهری برَندسازی کنیم که گردشگران به ویژه گردشگران مسلمان راغب شوند این شهر را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کنند. تبریز می‌تواند اقامتگاه بسیار خوبی برای توریست‌های مذهبی و توریست‌های اسلامی باشد. مثلاً همین مصرف غذا، نوشیدنی و پوشاک حلال که برای مسلمانان بسیار مهم است، نکته‌ای است که تبریز می‌تواند به صورتی پیشرو آن را داشته باشد و از آن با انگیزه و برنامه فرهنگی و اقتصادی استفاده کند. همانطور که گفتم باید نوعی برَندسازی صورت بگیرد. توریسم اسلامی می‌تواند تبریز را به عنوان یک پایگاه مهم برای خود در منطقه در نظر بگیرد. با توجه به جاذبه‌های بالای گردشگری، آب و هوای بسیار خوب و ... که تبریز دارد، به نوعی می‌توان از طریق آن، هویت را هم انتقال داد. ما در صنعت توریسم علاوه بر آنکه بحث ارزش افزوده را برای کشور داریم، بحث انتقال هویت اصیل ایرانی-اسلامی هم مطرح است. ضمن این‌که ایران کشور قومیت‌های مختلف است و آذری‌ها در منطقه آذربایجان یکی از این اقوام‌اند. می‌توان از موقعیت تبریز برای معرفی اقوام ایرانی به ویژه آذری‌ها که ساکنان تبریز هستند به گردشگران استفاده کرد. برای این کار باید برنامه‌ریزی مدون و مشخصی انجام شود تا بتوانیم از اینم ظرفیت فرهنگی استفاده کنیم.
چطور؟ مثلاً در قالب محصولات فرهنگی؟
بله. شما می‌دانید که تبریز در زمینه صنایع دستی چه آوازه‌ای دارد. ما می‌توانیم از طریق صنایع دستی و بازارهای بسیار متنوعی که دارد و در نوع خودش در دنیا بی‌نظیر است برای عرضه بخشی از فرهنگ‌مان استفاده کنیم. این در نوع خودش می‌تواند متضمن ایجاد اشتغال هم باشد. بحث انتقال هویت اسلامی ما که جنبه مثبت دیگری است که رویداد «تبریز 2018» در بر خواهد داشت. ما باید از طریق این رویداد، صلح‌دوستی و فرهنگ مدارای اسلامی را به گردشگران معرفی کنیم.
-نقش دستگاه‌های دیگر این میان چیست؟ به هر حال علاوه بر دستگاه متولی میراث فرهنگی و گردشگری که بخش مهمی از امور مربوطه را بر عهده دارد، نهادهای مختلفی باید همکاری کنند تا این رویداد به بهترین شکل محقق شود. برای ایجاد هم‌پوشانی بین سایر دستگاه‌ها مختلف چه باید کرد؟
بله، این هم‌پوشانی در واقع مهم است الان کارهای زیادی در این ارتباط در حال انجام است. در استان جلساتی داریم که با حضور دستگاه‌های متولی برگزار و در آن موضوعات مرتبط مطرح می‌شود. همانطور که اشاره کردید بخش مهم آن میراث فرهنگی و گردشگری بر عهده دارد اما در کنار آن سازمان‌های دیگر هم دخیل‌اند و باید به این حوزه کمک کنند. از جمله می‌توان به استانداری آذربایجان اشاره کرد که نقش مهمی در این ارتباط دارد و باید رویداد «تبریز 2018» را تقویت کند. شهرداری تبریز که بخشی از وظایف ماهیتی و تعریف‌یافته آن مربوط به حوزه گردشگری است، بسیار در این میان اهمیت دارد. همچنین نهادهایی که کار فرهنگی انجام می‌دهند در این ارتباط بسیار اهمیت دارند. همه باید حساسیت و اهمیت موضوع «تبریز 2018» را درک کنند تا ما شاهد تحقق هر چه بهتر و مطلوب‌تر اهداف این رویداد و به بار نشستن ظرفیت‌های آن برای مردم استان و کشور باشیم. باید شهر را از هر جهت آماده کرده و به آن جلوه‌ای فرهنگی بدهیم تا برای گردشگر خارجی جذاب باشد. در عین حال باید بتوانیم فرهنگ اصیل خود را به نمایش بگذاریم. در این ارتباط همانطور که شما هم اشاره کردید، جدای از میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان‌های مختلف دیگری هم نقش دارند و باید کمک کنند. این‌ها باید به صورت یکپارچه و با یک رویکرد جلو بروند. کم‌کاری نباید وجود داشته باشد اگر با یک استراتژی واحد و هدفمند پیش برویم. خانم دکتر احمدی‌پور هم چندین سفر خوب به استان ما داشته‌اند و ما از طریق معاون ایشان که نماینده سابق استان هم بودند، پیگیر مسایل هستیم. مصر هستیم که این کار به نحو احسن انجام شده و آن نقش هماهنگ‌کننده و نظارتی خود را قوی کنیم تا یک سری از مشکلات تعدیل شود.
موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان شرقی چقدر در تحقق اهداف رویداد «تبریز 2018» موثر است و تا چه اندازه می‌تواند گردشگران خارجی به ویژه همسایگان ایران و اهالی خاورمیانه را به سفر به تبریز ترغیب کند؟
استان آذربایجان شرقی به لحاظ موقعیت ژئوپلوتیک خاصی که دارد و همجوار بودن با همسایگان شمال‌غرب و ارتباط ما با اروپا از طریق ترکیه، اهمیت ویژه‌ای در امور بین‌الملل دارد. در واقع در بحث انتقال هویت فرهنگی اگر فرهنگ غنی خود را درست بازتاب دهیم، مطمئنا آنقدر جذابیت خواهد داشت که بتواند توریست‌های بیشتری را به سمت کشورمان هدایت کند. منتهای مراتب بحث امنیت توریست، بحث تهیه امکانات و ملزومات اولیه و ... که باید در حوزه خدمات و رفاه دریافت کند، باید به گونه‌ای باشد که موجب رضایت‌مندی شود. چه در منطقه کریدور شمال‌غربی کشور و چه برای اروپا. به هر حال آب‌وهوا و آثار تاریخی برای گردشگران اهمیتن و حتی اولویت دارد که خوشبختانه تبریز از آنها برخوردار است.
آیا مجمع نمایندگان استان در این زمینه جلسه‌ای داشته و یا قرار است داشته باشد؟
بله، جلسات بسیار خوبی داشتیم. هم در شهر تبریز و هم در مجلس شورای اسلامی با حضور خانم دکتر احمدی‌پور، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی. این جلسات بسیار به ما کمک کرد تا بتوانیم به طور جدی موضوع را پی بگیریم و بودجه و ملزومات لازم را برای این مسئله تأمین کنیم.
48
