به نوشته این روزنامه، هر سال، خرداد ماه برای بسیاری از خانواده ها، فصل درگیر شدن با امتحانات است و می توان این ماه را ماه امتحانات نامید، دانش آموزان و دانشجویان در این ماه نتیجه یک سال تحصیلی خود را می بینند و در عین حال حساسیت خانواده ها به تحصیلات فرزندان به اوج خود می رسد.
از طرفی استرس و اضطراب فصل امتحانات تنها به دانش آموزان محدود نمی شود بلکه اغلب استرس در والدین آنها نیز به چشم می خورد و حتی در برخی موارد این استرس از طریق اولیا به دانش آموزان منتقل می شود.
بررسی ها نشان می دهد میزان اضطراب در دانش آموزانی که در طول سال تحصیلی هیچ برنامه ای برای مطالعه ندارند، به مراتب خیلی بیشتر از دانش آموزانی است که برنامه ریزی دقیق و واقع بینانه دارند.
متاسفانه برخی از دانش آموزان و دانشجویان می کوشند دروسی را که در طول سال تحصیلی باید یاد می گرفتند را یک شبه فرا بگیرند، که مطمئنا این امر غیرممکن است.
این موضوع بعضی از دانش آموزان و دانشجویان را به فکر راه های میان بر می اندازد تا بتوانند به هر نحو ممکن، کابوس امتحان ها را پشت سر بگذارند. در چنین شرایطی به گفته کارشناسان، متأسفانه شماری از دانش آموزان و دانشجویان برای شب زنده داری در شب امتحان، قرص 'ریتالین' نیز مصرف می کنند.
طبق تحقیقات، مصرف داروی ریتالین بر کارکرد تحصیلی افراد تاثیر می گذارد و زمینه ابتلای آنان به اعتیاد را فراهم می کند.‏ توهم و هذیان گویی از عوارض روانی شدید مصرف ریتالین است که در صورت مسمومیت، سبب مرگ می شود.

**قرص خورها شاگرد اول می شوند؟!
حال این سوال این است چرا برخی از دانش آموزان و دانشجویان برای کاهش استرس خود به سراغ چنین داروهایی می روند و بدون اینکه اطلاعات کافی در خصوص عوارض احتمالی این دارو داشته باشند، اقدام به مصرف خودسرانه آن می کنند؟ برای یافتن پاسخ بخشی از این سوالات خود در این ارتباط پای صحبت های رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی نشستیم.
داریوش حکیمی با بیان اینکه زحمات چند ماهه دانش آموزان در فصل امتحانات و نتایج بهتر در امتحانات نمود پیدا می کند، می گوید: متاسفانه در دهه های اخیر امتحان و کنکور به معضلی برای خانواده ها تبدیل شده است و جالب اینکه بیشترین استرس از طریق اولیای دانش آموزان به آنها منتقل می شود.
به گفته وی دانش آموزان علاقمند به کسب بهترین نتایج در امتحانات هستند و می کوشند این نتایج را به هر طریقی بدست بیاورند از جمله از طریق شب بیداری، تلاش مضاعف، گذارندن کلاس های تقویتی و...
آنها می کوشند کوتاهی های خود در طول سال تحصیلی را به هر طریقی جبران کنند لذا بیشترین فشارهای را در فصل امتحانات تحمل می کنند تا نتایج رضایت بخشی کسب کنند.
• بدون استرس نمی شود موفق شد!
حکیمی وجود استرس در همه انسانها را امری طبیعی می داند و می گوید: وجود استرس تا حدی برای همه ما لازم است، چرا که اگر شخصی استرس و اضطراب نداشته باشد، نخواهند توانست نتیجه رضایت بخشی در زندگی خود کسب کنند، البته همان گونه که در دین مبین اسلام نیز بر پرهیز از افراط و تفریط در کارها تاکید شده لذا در این خصوص نیز باید معقول برخورد شود.
وی در ادامه در خصوص نقش آموزش و پرورش در کنترل استرس و اضطراب دانش آموزان در فصل امتحانات می گوید: معلمان می کوشند با توصیه ها و راهنمایی های که دراین خصوص به دانش آموزان ارائه می دهند استرس آنها را تعدیل کنند.
حکیمی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص نقش والدین در کنترل اضطراب دانش آموزان می گوید: اگر دانش آموزی بتواند شب امتحان را از بعد زمان، افکار و فضا مدیریت کند قطعا موفق خواهد شد و نتیجه مدنظر خود را کسب خواهد کرد. وی با اشاره به ارتباط مستقیم تغذیه با کنترل استرس دانش آموزان در روزهای امتحان می افزاید: بیشترین موضوعی که در این خصوص می تواند مشکل ساز شود، افزایش ترشح آدرنالین است، ترشح آدرنالین و کورتیزول در فصل امتحانات افزایش می یابد و شخص انرژی که باید برای کنترل استرس به کار برد از طریق ترشح این دو هورمون تعدیل می کند لذا اگر نحوه تغذیه دانش آموزان در این زمان مناسب باشد در نتیجه ترشح این دو هورمون کنترل خواهد شد و عملکرد دانش آموزان را تحت الشعاع قرار خواهد داد و در نتایج امتحانات آنها نیز نقش بسزایی خواهد داشت.
حکیمی در ادامه از دانش آموزان خواهش کرد، صبحانه را که بقول پیامبر مسمار بدن است، فراموش نکنند که نقش حیاتی در کنترل استرس دارد. چون میزان ترشح کورتیزول در ساعات اولیه روز به بیشترین میزان خود می رسد و صبحانه سبب کنترل این موضوع می شود.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی همچنین می گوید: مصرف انواع مغزها به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6، آهن و روی به یادگیری و تمرکز حواس دانش آموزان کمک کرده و سبب می شود آنها امتحانات خود را به خوبی و با تمام قوا پشت سر بگذارند و نیاز به مصرف مواد دارویی نداشته باشند.
وی می افزاید: در فصل امتحانات باید تغییراتی در دانش آموزان به وجود بیاید اما این دلیل نمی شود که فعالیت های روزمره دانش آموزان به طور کامل قطع شود مانند بازی های فیزیکی دانش آموزان، چرا که این بازی ها مخصوصا در حد سبک باعث شور و نشاط آنها خواهد شد. حکیمی از والدین دانش آموزان می خواهد تا دید و بازدیدهای خود را در ایام امتحانات محدود کنند و معتقد است افراط در خاله بازی ها باعث بر هم خوردن آرامش دانش آموزان و در نهایت کاهش تمرکز آنها خواهد شد.
وی در پاسخ به اینکه چرا دانش آموزان و دانشجویان برای فرار از استرس و اضطراب به داروهای شیمیایی پناه می برند، می گوید: مصرف ریتالین در بین دانش آموزان بسیار ناچیز است و بیشترین میزان مصرف در بین دانشجویان گزارش می شود، ریتالین دارویی است که برای درمان اختلالات بیش فعالی استفاده می شود و جزو موادی است که سوء مصرف آن می تواند ایجاد مشکل نماید و حتی استفاده مکرر آن به مرور زمان اعتیاد آور خواهد شد لذا از مصرف بی رویه و خودسرانه این دارو باید پرهیز شود.
حکیمی با تاکید بر ضرورت مصرف ریتالین در افرادی که دچار مشکلات روانی هستند، می گوید: اگر دانش آموزان بحث های تغذیه ای که دین مبین اسلام بر آن تاکید شده، را رعایت کنند مطمئنا دیگر نیازی به مصرف مواد شیمیایی نظیر ریتالین نخواهند داشت. این دارو معمولا باعث خواب آلودگی مزمن می شود و مصرف این دارو بیشتر برای افراد کهنسال که مشکلات خواب دارند توصیه می شود.
وی عصبی شدن، حالت تهوع و استفراغ، سرگیجه، سردرد و خارش های پوستی را از جمله مصرف بی رویه و خودسرانه این دارو اعلام و پیشنهاد می کند دانش آموزان و دانشجویان به جای استفاده از داروهای شیمیایی، از داروها و دمنوش های گیاهی استفاده کنند. چرا که زمانی باید به سراغ داروهای شیمیایی برویم که ضرورت ایجاب می کند. در حالی که گاها تمام رویاهای زندگی با استفاده از این دارو بر باد می رود.
• یاد خدا، ورای همه آرام بخش ها
حکیمی همچنین با اشاره به تاثیر آموزه های دینی در کنترل استرس و افزایش اعتماد به نفس در انسانها، با تاکید براینکه یاد خدا کلید حل تمام مشکلات بشری است می افزاید: بر اساس یافته های علمی ذکر با خدا و قرائت قرآن تاثیر صد در صدی و مستقیم در تمرکز حواس دارد و سبب آرامش روحی و روانی انسان ها می شود حتی مانع بروز آلزایمر در کهنسالی می شود.
بر این اساس باید اولیا و مربیان دانش آموزان را توصیه به نماز و قرائت قرآن نمایند و همان طور که می دانید قرآن کلام نور، رحمت و مایه خیر و برکت است. در این راستا در همه مدارس و در همه جلسات قبل از شروع امتحان قرآن قرائت می شود.
وی از دانش آموزان خواست مباحث امتحانی را برای شب امتحان نگذارند و در طول سال و قبل از امتحانات مطالعات خود را شروع کنند، چرا که از نظر علم روانشناسی و پزشکی بهترین زمان برای استراحت شب است و بر این اساس هیچ دانش آموزی نباید شب امتحان درس بخواند و بلکه باید استراحت کنند تا بتوانند با آمادگی کامل در جلسه امتحان حاضر شوند و بهترین نتایج را کسب کنند.
معصومه توکلی، روانشناس و آسیب شناس اجتماعی نیز در این ارتباط می گوید: متاسفانه حدود 75 درصد از دانش آموزان با نزدیک شدن به فصل امتحان، دچار اضطراب و استرس شب امتحان می شوند.
وی در پاسخ به اینکه چه دانش آموزانی بیشتر گرفتار دلهره امتحانی می شوند، بیان می کند: این دانش آموزان را می توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد، گروه اول، دانش آموزانی هستند که در طول سال تحصیلی، دروس خود را مطالعه نکرده اند، بنابراین پر واضح است که مطالعه دروس یک سال در چند شب و روز تقریبا غیر ممکن است. گروه دوم دانش آموزانی هستند که به علت ترس از والدین و نگرانی از کسب نمرات بالاتر دچار دلهره و اضطراب می شوند و در نهایت گروه سوم افرادی هستند که به دلیل مشکلات روحی و تربیتی حتی با شنیدن نام امتحان دچار اضطراب می شوند، این موضوع سبب می شود حتی فرد دانسته های خود را فراموش کند و نتواند معلومات خود را بر روی برگه امتحانی منتقل کند و حتی ممکن است فرد نمرات غیرقابل قبولی اخذ نماید.
• والدین هم به دانش آموزان کمک کنند
توکلی تاکید می کند: تغذیه قبل از امتحان و آموزش های والدین و آموزگاران مبنی بر اینکه امتحان نیز یک مرحله از آموزش است و برای دانش آموزانی که در طول سال درس ها را آموخته اند، ترسی ندارد، الزامی است. متاسفانه برخی از والدین خود دچار اضطراب هستند و آن را به فرزندان خود منتقل می کنند و لذا این افراد باید در ابتدا بتوانند اضطراب خود را کنترل کنند چرا که مطمئنا با انتقال این حس خود به فرزندان شان باعث شکست آنها در مراحل بالاتر خواهند شد.
وی تصریح می کند: چنانچه والدین قادر به رفع نگرانی فرزندان خود نیستند، از مشاوران بخواهند تا ترس و دلهره امتحان را از فرزندان آنان دور کنند. قطعا ارائه آموزش به دانش آموزان مبنی بر اینکه ترس از امتحان می تواند منجر به کاهش فعالیت و کارایی ذهن و همچنین تنزل نمرات آنان شود، از فشار فکری دانش آموزان می کاهد.
نتیجه اینکه اولیای دانش آموزان بجای تحمیل استرس به فرزندان خود، باید سعی کنند با آنها منطقی برخورد کنند و در عین حال شرایطی را در محیط خانه فراهم کنند تا بجای تشدید استرس و اضطراب، آنها با آمادگی و اعتماد به نفس در امتحانات شرکت کنند و نتیجه مطلوبی را کسب کنند. قطعا اگر نتوانند اضطراب خود را کنترل کنند چه بسا برای رهایی از بار این استرس، اعمال نامعقولی از آنها سر بزند که حتی آینده شان را تحت الشعاع قرار دهد.
انتشاردهنده: محمد عزیزی راد
6132/518
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.