خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – آناهیتا رحیمی: شعله‌های آتش مهار شد اما گوشه و کنار بازار مسقف تبریز، تلخی و بوی خاکستر این روزها را خوب به یاد دارد؛ سال گذشته در چنین روزی بود که بعد از گذشت ۱۰ سال از وقوع آتش سوزی، بار دیگر آجر به آجر ایکی قاپیلار در آتش سوخت.
نوشته‌هایم را که از روزهای خاکستری این بازار ورق می‌زنم، اجناس سوخته و قامت خمیده حجره داران ایکی قاپیلار، دلم را بیشتر به درد می‌آورد؛ درست لحظه‌ای که تمام دار و ندار حجره داران مقابل چشمانشان دود شد و زمانی که با آنها گفت و گو می‌کردم بغض و اشک چشم آنها را خوب به یاد دارم که هم و غم فردای خود را داشتند.
اتصال برق و شعله‌های آتشی که رفته رفته زیاد و زیادتر شد و ۱۲۰ حجره را تبدیل به خاکستر کرد و خسارت سنگینی برای آنان رقم زد؛ حجره‌داران هنوز هم که هنوز است لحظه به لحظه آتش گرفتن این بازار را در ذهن دارند و از این نگران هستند که مبادا روزی حجره‌های آنان بار دیگر طعمه حریق شود.
۱۲۰ مغازه طعمه حریق شده بودند
مدیر کل میراث، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: در حادثه آتش سوزی که سال گذشته در بازار بزرگ تبریز رخ داد، ۲۵۰۰ متر مربع در دو طبقه از بازار بزرگ تبریز دچار آتش سوزی و ۱۲۰ مغازه طعمه حریق شده بود.
احمد حمزه زاده افزود: سیستم اعلان حریق هوشمند بازار با رصد اداره کل میراث‌فرهنگی و پایگاه بازار، توسط شرکت‌های دانش‌بنیان بررسی و توسط سازمان آتش‌نشانی مورد بررسی قرار گرفته و اجرای آن در برنامه پایگاه میراث جهانی بازار قرار دارد و بعد از تأیید آتش‌نشانی با توجه به اعتبار بالای موردنیاز برای اجرای آن باید بازاریان مشارکت داشته باشند.
وی ادامه داد: سیستم اطفا حریق از طریق نصب شیرهای هیدرانت که توسط پایگاه بازار، طراحی و توسط آتش نشانی اجرا شده است و هم‌چنین اجرای شبکه فاضلاب که در بازار به مرحله اجرا درآمده و نتایج آن در اطفا سریع حریق در سال ۹۸ قابل مشاهده است.
وی بیان کرد: نصب سیستم اعلان حریق هوشمند در گذرها و معابر اصلی بازار باید با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی صورت پذیرد اما برای مغازه‌های بازار کسبه، خودشان باید اقدام نمایند.
تأمین اعتبار ۵ میلیارد تومانی مرمت کالبدی بازار تبریز
وی با اشاره بر تأمین اعتبار ۵ میلیارد تومانی مرمت کالبدی بازار بزرگ تبریز ادامه داد: آواربرداری و مرمت مغازه‌هایی که طعمه حریق شده بودند، در طی ۸ ماه پس از آتش سوزی با همکاری میراث فرهنگی، کسبه بازار و شهرداری انجام شد.
عملیات کف سازی و تأمین اعتبار برای اتمام آن
وی ادامه داد: ۸۰ درصد از عملیات کف سازی بازار بزرگ تبریز با همکاری میراث فرهنگی، شهرداری و اصناف به پایان رسیده است که اعتبار مورد نیاز برای ادامه این عملیات توسط شهرداری منطقه ۸ کلانشهر تبریز تأمین شده و امید است در سال جاری مابقی عملیات کف سازی انجام و به پایان برسد.
حمزه زاده در پایان تأکید کرد: اتمام عملیات مرمت و بازسازی سرای ایکی قاپیلی بازار بزرگ تبریز بر اساس طرح مرمت به همت پایگاه جهانی بازار تبریز و معاونت میراث فرهنگی استان در طول کمتر از ۸ ماه انجام گرفت و با توجه به کمک‌های دیگر مجموعه‌ها در تسریع روند آن، این فرآیند نمونه‌ای موفق از هم افزایی بین دستگاه و نهادها بود.
حجره‌ام در هر دو آتش سوزی طعمه حریق شده است
وقتی رسیدم تمام حجره‌ام در آتش سوخته بود، این را یکی از حجره‌داران بازار مسقف تبریز گفت که حجره‌اش در آتش سوزی سال ۸۸ و سال گذشته به طور کامل سوخته بود.
وی از شب وقوع آتش سوزی در بازار برایم گفت که قبل از افطار، همه حجره‌های خود را بسته و به خانه‌های خود رفتند و کسی در بازار نبود؛ ساعاتی بعد از افطار بود که از طریق تماس تلفنی اطلاع دادند که بازار تبریز دچار آتش سوزی شده است؛ گویا از ارتفاعات عینالی متوجه آتش سوزی شده بودند که نقطه‌ای از شهر آتش گرفته است.
صاحب این حجره ادامه می‌دهد: آتش سوزی به گونه‌ای بود که حدود ۲۰ حجره به طور همزمان می‌سوخت که کارشناسان علت حادثه را اتصال برق ترانس اعلام کردند؛ شدت انفجار به حدی بود که کاشی‌های حیاط بازار ترکیده بود و حتی گربه‌ای نیز در آتش سوخته بود.
اجناس این حجره، آنگونه که صاحب حجره گفت به طور نسیه و از پس انداز فرزندانش تهیه شده تا کسب و کار رونق گرفته و چرخ زندگی بچرخد؛ باید بگویم خسارتی که از بیمه دریافت کرده‌ایم در قبال تمام اجناسی که سوخت بسیار ناچیز است.
مشکلاتی که میان صحبت‌های این حجره دار خودی از خود نشان می‌دهد و از تاریکی حجره‌هایی می‌گوید که از طریق سایر حجره‌ها از بازارهای بیرونی و با سیم کشی موقت روشن می‌شود اما این روشنایی دردی دوا نمی‌کند و حجره‌داران انتظار دارند برای خود روشنایی داشته باشند.
ترانسی که در حیاط وجود دارد را نشان داد که بدون اجازه از اهالی این بازار از سال ۸۸، قرار گرفته است و برای چندین بار اتصال داده است و نیروهای آتش نشانی تعمیر کرده‌اند.
مسئولان به نبود برق در این بازار رسیدگی نمی‌کنند
صاحب این حجره ادامه داد: مسئولان رسیدگی نمی‌کنند چرا که یک سالی می‌شود که برق نداریم و از طریق سیم کشی موقت، روزگار خود را می‌گذرانیم؛ برای نصب سیستم‌های هوشمند اعلان حریق نیز باید برق وجود داشته باشد در حالی که برق نداریم.
ایجاد پست کمپکت به صورت حوضچه‌ای
مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: بر اثر وقوع آتش‌سوزی سرای ایکی قاپیلار در سال گذشته، پست کمپکت موجود که برای تأمین برق مورد نیاز در حیاط این بازار وجود داشت، به طور کلی خسارت دیده بود و بر اساس توافق با هیئت امنای این سرا، قرار بر این شد تا پست کمپکت دیگری جایگزین شود اما به دلیل مخالفت اهالی بازار مبنی بر عدم احداث پست کمپکت در حیاط، موضوع بلاتکلیف مانده است.
یونس مرامی ادامه داد: به دلیل عدم رضایت کسبه ایکی قاپیلار، کارشناسان برق تبریز، طرح تأمین برق این بازار را به‌صورت ایجاد پست حوضچه‌ای که به صورت دفنی می‌باشد، ارائه کردند و طی جلساتی با هیئت امنای آن بازار، برای ایجاد این نوع پست برق، توافق صورت گرفت و شرکت توزیع برق تبریز اقدام به خرید پست حوضچه‌ای نمود.
وی افزود: تا کنون در دو مرحله تجهیزات و تأسیسات مورد نیاز با ارزش بیش از ده میلیارد ریال توسط این شرکت خریداری شده که به محض موافقت هیئت امنا محل، تجهیزات نصب و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
امکان آتش‌سوزی دوباره در بازار وجود دارد
وی یادآور شد: با توجه به نزدیک شدن فصل تابستان و زمان پیک مصرف و از طرفی استفاده اهالی بازار از سیم‌کشی موقت و فاقد استاندارد، امکان وقوع دوباره آتش‌سوزی در این بازار وجود دارد و لزوم همکاری بیشتر اهالی بازار بیش از پیش حس می‌شود.
مرامی افزود: سازمان آتش‌نشانی برای نصب سیستم‌های هوشمند اعلان حریق در سرای ایکی قاپیلی، در انتظار تأمین برق استاندارد این محل است. برای این منظور باید اهالی بازار برای نصب پست برقی که مطابق با استانداردهای جهانی باشد، ممانعت ایجاد نکنند.
وی گفت: در داخل بازار، کابل‌های تغذیه شرکت توزیع نیروی برق تبریز، شبکه‌های تلفنی و سیم‌کشی داخل مغازه‌ها وجود دارد و این امر باعث شده است تا در این محل شاهد آشفتگی و بی‌نظمی باشیم.
مرامی با بیان اینکه بازار تبریز یک منطقه محصور بوده و خدمات‌دهی در چنین شرایطی شامل برخی از مقررات می‌شود، افزود: با توجه به چنین شرایطی، شرکت توزیع نیروی برق تبریز، در چندین مرحله اقدام به سیم کشی و ساماندهی کابل‌های شبکه برق نموده است.
لزوم حفاظت از این منطقه تاریخی
وی با تأکید بر اینکه بازار مسقف تبریز یک منطقه‌ی تاریخی است و همواره باید از آن حفاظت کرد، اظهار داشت: اهالی بازار نباید شبکه‌های برق را دستکاری کنند تا علاوه بر تغییر نیافتن شکل ظاهری و ایجاد بی نظمی، در صورت وقوع قطعی برق و یا هر حادثه دیگری همکاران این شرکت بتوانند مشکل را در سریع‌ترین زمان ممکن رفع کنند.
مرامی در پایان تأکید کرد: شرکت توزیع نیروی برق تبریز در صورت همکاری اهالی بازار، آماده است پست حوضچه‌ای خریداری شده را جهت تأمین برق مورد نیاز در این بازار نصب کند تا به دلیل استفاده اهالی بازار از سیم‌کشی موقت و غیر استاندارد دچار حوادث ناگوار دیگری نباشیم.
با گشت و گذار در بازار مسقف تبریز می‌توان صفحه به صفحه تاریخ را ورق زد اما چه خوب می‌شود رد پای شعله‌های آتش در این تاریخ جای نگیرد؛ آتش خطری است که همواره در کمین بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده تبریز بوده و آنرا تهدید می‌کند. یک سالی می‌شود که حجره به حجره بازار تبریز از روشنایی محروم است و به وسیله سیم کشی موقت روزگار خود را می‌چرخانند و این یعنی خطری که بار دیگر در کمین نشسته است.
تا زمانی که بازار مسقف تبریز، سوز سرما را با گرمای علاءالدین می‌گذراند و تا زمانی که از در و دیوار این بازار، سیم‌های برق آویزان است و باز هم تا زمانی که برای روشنایی حجره‌ها از سیم کشی موقت استفاده می‌کنند، بازار تبریز هم چنان در مقابل آتش بی دفاع خواهد بود.
اما این بار مسئولان ذی ربط باید قبل از اینکه بار دیگر آتش بر حجره به حجره این بازار رخنه کند در جلوگیری از وقوع دوباره این حادثه اهتمام ویژه‌ای نشان دهند و البته اهالی بازار نیز باید مشارکت بیشتری با یکدیگر و هم چنین مسئولان داشته باشند تا بار دیگر این سرمایه ملی و نماد تاریخی دچار تهدید نشود.
عکس‌ها از مینا نوعی
