خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – آناهیتا رحیمی: کووید ۱۹ و ازدحام جمعیت در بازار تبریز، گویا اینجا خبری از این ویروس کشنده نیست که مردم بدون بی توجهی به اینکه باید از تجمع در مکان‌های عمومی خودداری کنند، به استقبال بهار آمده‌اند. کودکان در بازار پرسه می‌زنند اما غافل از اینکه این ویروس کشنده، با کسی شوخی ندارد و جان می‌گیرد.
این روزها ازدحام در بازار بزرگ تبریز، پذیرای این ویروس کشنده شده است و به راحتی جان مردم را تهدید می‌کند؛ شاید یکی از عمده‌ترین دلایلی که مردم را به سمت بازار سوق می‌دهد، پهن بودن بساط دستفروشان باشد که با تعداد کثیری در پوست شهر رشد کرده‌اند.
اکثر افراد و حتی دستفروشان، بدون داشتن ماسک و دستکش در این بازار حضور یافته‌اند و گویا هر کدام برای خود دلایل قانع کننده‌ای دارند که بازار داغ خریدهای نوروزی را بدون توجه به شیوع سریع کووید ۱۹، به پا کرده‌اند. بساط رنگارنگ شال و روسری و دستفروشی که می‌گوید: اگر در خانه بمانم و چیزی نفروشم، روزی خانواده‌ام قطع می‌شود؛ من شغلی به جز دستفروشی ندارم و بیشتر از چند روزی هم به سال جدید باقی نمانده است. جواد ادامه می‌دهد: سلامتی خودمان نیز در این بازار تهدید می‌شود اما چاره‌ای به جز امرار معاش نداریم تا پیش خانواده خود شرمنده نباشیم؛ تا جایی که می‌توانم از دریافت پول نقد خودداری می‌کنم و از خریداران خواهش می‌کنم تا از طریق دستگاه کارت خوان، پرداخت کنند. و اما مادرانی که با کودک خردسال خود در این بازار رفت و آمد می‌کنند و تنها بهانه‌ای که آنان را به سمت این بازار سوق می‌دهد، خریدهای نوروزی، آن هم در این وضعیت که آمار و ارقام مبتلایان به طور چشمگیری بالا می‌رود، است. خانم اسدی به خبرنگار مهر می‌گوید: بازار تبریز تا مدت زمان کاهش شیوع این بیماری باید تعطیل شود و گر نه مردم هم‌چنان برای خریدهای نوروزی به این بازار رفت و آمد خواهند کرد. وی ادامه می‌دهد: بیشتر نقاط بازار را دستفروشان نا آرام کرده‌اند؛ مدارس تعطیل شده‌اند اما دانش آموزان در بازار مشغول خرید هستند. این شهروند تبریزی می‌گوید: تا زمانی که بازار تبریز باز است جان مردم نیز در خطر است و باید چاره‌ای بدان اندیشیده شود. اصلی‌ترین راه مبارزه با فقر، گسترش و رونق فضای کسب و کار است اصلی‌ترین راه مبارزه با فقر، گسترش و رونق فضای کسب و کار است، این را یک تحلیل‌گر اقتصادی به خبرنگار مهر گفته و ادامه می‌دهد: اگر اقتصاد به سمت شکوفایی و پویایی پیش رفته و فضای کسب و کار رونق پیدا کند، دچار کمبود نیروی انسانی برای اشتغال می‌شویم.
گسترش و رونق فضای کسب و کار
محمد کلامی بیان می‌کند: راهکار بلند مدت برای مبارزه با این پدیده، گسترش و رونق فضای کسب و کار است؛ از جمله برنامه‌های بلند مدت، این است که این افراد را آموزش داده و دست فروشان را از نیروی فاقد مهارت به نیروی دارای مهارت تبدیل کنیم؛ این در حالی است که بسیاری از دست فروشان مهارت نداشته و از سویی با بحران کارگری در استان نیز مواجه هستیم که می‌توانیم هر یک از این دست فروشان را به یک تراشکار، نقاش و … تبدیل کنیم. ایجاد بازارچه‌های محلی و بازارچه‌های تسریع فروش وی، ساماندهی دست فروشان و ایجاد بازارچه‌های محلی و تسریع فروش را از جمله راهکارهای کوتاه مدت دانسته و به خبرنگار مهر می‌گوید: پدیده دستفروشی در تمام نقاط دنیا وجود داشته و مختص به کشورهای عقب مانده نمی‌باشد؛ در برخی از کشورهای دیگر، محل‌های خاصی همراه با امکانات خاص و با استفاده از المان‌های موجود در آن کشور ساماندهی شده‌اند. دست فروشان، باید ساماندهی شوند کلامی اضافه می‌کند: در اوضاع اقتصادی موجود، اگر دست فروشان حذف شوند راهی به جز خلاف، برای تأمین معاش زندگی نخواهند داشت؛ یا باید سختی تردد در برخی از خیابان‌های شهر و یا عدم امنیت را قبول کرد؛ چرا که اگر برای تأمین معاش خود به دنبال کارهای خلافی بروند، امنیت در جامعه کاهش پیدا می‌کند؛ پس باید ساماندهی شوند. دست فروشان باید به رسمیت شناخته شوند و در راستای تأمین معاش، کمک حال آنان بود تا دچار مشکل نشوند. او توضیح می‌دهد: ساماندهی دست فروشان باید در مکان‌های مناسب و پرتردد و با به وجود آوردن برخی از جاذبه‌ها، افراد را به سمت این مکان‌ها سوق داد تا مردم برای خرید رفته و زندگی دست فروشان نیز بچرخد.
این تحلیل‌گر اقتصادی در پایان بیان می‌کند: دست فروشان بخشی از شهروندان این شهر و کشور هستند که باید به رسمیت شناخته شوند و در راستای تأمین معاش، کمک حال آنان بود تا دچار مشکل نشوند. کاهش دست فروشان در پیاده راه تربیت معاون خدمات شهری منطقه ۸ تبریز در گفت و گو با خبرنگار مهر می‌گوید: دست فروشان واقع در بازار بزرگ تربیت، ساماندهی شده و ۸۰ درصد کاهش یافته‌اند. یدالله ابراهیم پور ادامه می‌دهد: با مقایسه دست فروشان بازار بزرگ تربیت با سال‌های قبل که حدود ۱۷۰ دستفروش در آن وجود داشت به ۴۰ دستفروش کاهش یافته است. عدم رغبت دست فروشان برای انتقال به بازارچه‌های محلی او توضیح می‌دهد: بازارچه‌هایی که شهرداری به صورت رایگان در ۹ مکان، برای دست فروشان در نظر گرفته بود، از سوی دست فروشان مورد استقبال واقع نشد؛ با توجه به وجود دست فروشان طی سال‌های متمادی در این بازار، رغبت چندانی به رفتن به نقاط دیگر را ندارند. وی بیان می‌کند: طبق تأکید شهردار و فرماندار کلانشهر تبریز، مکان‌هایی شناسایی شده‌اند که در حال بررسی و راه اندازی هستند. وی ادامه می‌دهد: از تاریخ چهارم شهریورماه امسال شهرداری منطقه ۸ کلانشهر تبریز با همکاری سازمان میادین، نماینده نیروی انتظامی، نسبت به آمارگیری و مشخصات دست فروشان سطح حوزه بازار اقدام کرده‌اند که به مدت ۲۰ روز انجام گرفته است.
شناسایی ۴۲۰ دستفروش در کلانشهر تبریز ابراهیم پور در ادامه اضافه می‌کند: در فرم‌های ایجاد شده، حدود ۴۲۰ نفر شناسایی شدند و در ۲۷ بند مشخصات آنان، تکمیل شد. شهرداری و سازمان‌های ذی ربط باید نسبت به ساماندهی دست فروشان در ۱۰ منطقه شهر تبریز اقدامات لازم را انجام دهند هم چنین کارهای تحقیقاتی، انجام گرفته و مقرر شده است بر مبنای این مشخصات، شهرداری و سازمان‌های ذی ربط نسبت به ساماندهی دست فروشان در ۱۰ منطقه شهر تبریز اقدامات لازم را انجام دهند. دست فروشان موجود در سطح بازار، اکثراً از اطراف شهر تبریز می‌آیند، این را معاون خدمات شهری منطقه ۸ تبریز به خبرنگار مهر گفته و ادامه می‌دهد: بر اساس آمار و اطلاعات دست فروشان محدوده بازار، حدود ۱۴ درصد از آنان دارای معلولیت، ۶ درصد سابقه ایثارگری، دارند و هم چنین حدود ۱۷ درصد دست فروشان، مجرد و ۸۳ درصد آنان متأهل هستند؛ از نظر تحصیلات نیز، ۲۴ درصد بی سواد، ۵۷ درصد تا پایه سوم راهنمایی ادامه تحصیل داده و ۱۴ درصد دیپلم و هم چنین ۵ درصد بالاتر از دیپلم هستند. او ادامه می‌دهد: متأسفانه حدود ۹۳ درصد از دست فروشان، راضی به انتقال به نقاط دیگر نشده و ۶۳ درصد از آنان، جواب منفی به اینکه به شغل دیگری مشغول شوند، داده‌اند.
وی در پایان با تأکید بر همراهی شهروندان، بیان می‌کند: شهروندان، اگر در رابطه با ساماندهی دست فروشان نظراتی دارند می‌توانند پیشنهاد دهند، هم چنین سایر نهادها و ارگان‌ها با توجه به اینکه تعدادی از دست فروشان، اجناس بی کیفیت و غیربهداشتی ارائه می‌دهند، شهرداری، آماده همکاری با این سازمان‌ها است. شیوع ویروس کرونا و ازدحام مردم در بازار تبریز مسئله‌ای جدی است که باید راه حلی برای آن در نظر گرفته شود اگر مردم همراهی نکنند و با حضور در اماکن عمومی به شیوع این ویروس کشنده دامن بزنند روزهای سختی در انتظار ما خواهد بود. دستفروشی پدیده‌ای است که در نقاط مختلف دنیا وجود دارد و تنها مختص به کشور ایران نیست و تحلیلگران اقتصادی معتقد هستند راهکار ساماندهی با این پدیده، گسترش و رونق فضای کسب و کار بوده و باید در یک مکان مناسب با استفاده از المان‌های خاص و در قالب ایجاد بازارچه‌های محلی و تسریع فروش انجام بگیرد.
