به گزارش ایرنا، بحران کم آبی و چالش های پیش روی آن در آینده نه چندان دور گریبانگیر کشور، مردم و متولیان امر را می گیرد و برای فرار از این بحران همه مردم و مسئولان نهادهای دولتی باید بر اهمیت صرفه جویی در مصرف منابع آب و استفاده از منابع آب تجدید پذیر پی ببرند و با ارایه راهکارهای لازم برای جلوگیری از این بحران وحدت رویه داشته و با همکاری هم وارد عمل شوند.
با توجه به تغییرات آب و هوایی و اقلیمی و یکجانبه گرایی دستگاه ها و بخش های مختلف مانند صنعت و کشاورزی در موضوع آب و ناهماهنگی آمار و ارقام نهادهای دولتی در خصوص وضعیت منابع آب و میزان مصرف این ماده حیاتی، موجب شده اقدام واحدی برای جلوگیری از بحران کم آبی در کشور انجام نشود و اقدامات مقطعی نیز جوابگو نبوده است.
سومین همایش ملی هیدرولوژی ایران برای ایجاد وحدت رویه در بین نهادهای دولتی و مراکز علمی و دانشگاهی در خصوص مسائل مرتبط با تغییرات اقلیمی و بحران کم آبی و ارایه راهکارهای لازم برای رفع چالش های پیش روی آن امروز سه شنبه در قالب محورهای مختلفی مانند «تغییر اقلیم سیلاب ها و خشکسالی ها»، «مدیریت منابع آب»، «سیستم های هشدار سیل و مدیریت ریسک، «مدیریت حوضه های شهری و فرهنگ سازی و اخلاق آب» در حالی در دانشگاه تبریز آغاز شد که اواخر سال گذشته و اوایل امسال به خاطر جاری شدن سیلاب مردم استان ها، شهرها و روستاهای زیادی در کشور هم خسارت های جانی و هم مادی را متحمل شدند.
در این همایش جمعی از محققان و اساتید دانشگاهی و کارشناسان نهادهای دولتی مرتبط با ارایه مقالات و سخنرانی ها، راهکارهای مختلفی را برای پیشگیری از بروز چنین حوادث و رخدادهایی و نحوه مدیریت منابع آبی پیشنهاد و بر ضرورت استفاده از آب های تجدید پذیر و توجه نهادهای دولتی مرتبط به اهمیت دانش هیدرولوژی تاکید کردند.
سرانه آب ایران در ۶ دهه اخیر به یک هفتم کاهش یافته است
رئیس انجمن هیدرولوژی ایران در این همایش، استفاده از منابع آب تجدیدپذیر برای تامین نیازهای مردم و بخش‌های مختلف مانند صنعت و کشاورزی را ضروری دانست و گفت: براساس بررسی های انجام شده از سال ۱۳۳۵ تاکنون اگر مقدار آب تجدید پذیر کشور را به طور فرضی ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به صورت ثابت در نظر بگیریم، این میزان در آن زمان برای تامین آب مورد نیاز جمعیت ۲۰ میلیون نفری استفاده می شد، در حالی که اکنون این جمعیت به ۸۶ میلیون نفر رسیده است.
روح الله فتاحی، افزود: بر اساس این آمار سرانه آب به ازای هر نفر در سال از حدود ۷ هزار متر مکعب در ۶۰ سال قبل به کمتر از یک هزار مترمکعب در زمان کنونی رسیده است و این موضوع ضرورت رفتن به سراغ منابع جدید آب و استفاده از منابع آب تجدید پذیر را بیش از پیش مشخص می کند و در این مسیر باید به تحقیقات هیدرولوژی اهمیت بیشتری داده شود.
وی با بیان اینکه بر اساس این آمار جمعیت کشور ما حدود ۴ برابر افزایش یافته در حالی که منابع آب تجدید پذیر ثابت مانده است، اظهار کرد: هیدرولوژی تنها مربوط به سیلاب نیست بلکه میزان وقوع خشکسالی و راهکارهای پیشگری از آن را نیز شامل می شود.
رئیس انجمن هیدرولوژی ایران با بیان اینکه محدودیت منابع آب کره زمین و به ویژه کشور ما را که در کمربند خشک و نیمه خشک واقع شده است ۲ چندان تحت تاثیر قرار می دهد، ادامه داد: آب در کشور ما مهمترین سرمایه است و نقش بی بدیلی در شکل گیری تمدن ها دارد و در فرهنگ ما از جایگاه بالایی برخوردار است.
فتاحی، با اشاره به اینکه به گواه تاریخ، ظهور و سقوط تمدن ها به آب بستگی دارد، گفت: هرچند آب شرط لازم برای توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی جوامع است، اما شرط کافی برای پایداری این توسعه، مستلزم شناخت دقیق تحولات کمی و کیفی آب در بستر زمان و مکان است.
وی یادآوری کرد: دانش هیدرولوژی تمام تحولات کمی و کیفی آب را در چرخه هیدرولوژی رصد می کند و مهمترین مساله در آن رسیدن به مفهوم استفاده از آب تجدید پذیر است.
فتاحی، بر لزوم توجه بیشتر به دانش هیدرولوژی از سوی نهادهای دولتی و استفاده از این دانش در نظام مهندسی و شهرداری در راستای توسعه شهرها تاکید کرد.
تفاوت آماری از میزان مصرف آب برنامه ریزی را مشکل می کند
مشاور معاون وزیر نیرو نیز با اشاره به میزان برداشت سالانه از آب های زیرزمینی و تجدید پذیر و چالش های پیش روی آن، گفت: با وجود اهمیت استفاده از منابع آبی و آب های تجدید پذیر، آمار و ارقام سازمان ها و نهادهای مختلف در خصوص میزان تولید و مصرف این آب ها با هم یکسان نبوده و هر کدام از آن ها آمارهای متفاوتی را ارایه می کنند که این امر موجب بروز مشکلاتی در فعالیت محققان می شود.
مهدی ضرغامی، افزود: بر اساس گزارش وزارت نیرو میزان مصرف آب در بخش کشاورزی ۹۲ درصد است در حالی که معاون آب وزیر جهاد کشاورزی میزان مصرف آب در این بخش را ۶۰ درصد اعلام کرده است و این آمارها تفاوت زیادی با هم دارند و در تصمیم گیری ایجاد مشکل می کنند.
وی اظهار کرد: وزارت نیرو اصرار بر اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آب دارد و می خواهد در طول برنامه ششم ۱۱ میلیارد مترمکعب از آب های زیرزمینی را برگرداند، در حالی که وزارت جهاد کشاورزی بر اساس این برنامه ،برای رساندن خودکفایی کشاورزی از ۶۵ درصد به ۹۵ درصد، ۲۰ تا ۳۰ میلیارد مترمکعب آب بارگذاری بیشتری روی آب تجدید پذیر سالیانه می کند.
مشاور وزیر نیرو با اشاره به اینکه بر اساس بیلان مصوب کشور، میزان آب تجدیدپذیر در سال ۹۰ حدود ۱۱۴ میلیارد مترمکعب بود، گفت: بیلان ها به روز نیستند و نیاز است سالانه آن ها به روز شود تا محققان و انجمن های دیگر از آن ها استفاده کنند.
ضرغامی، ادامه داد: میزان آب تجدید پذیر براساس محاسبه شرکت مدیریت منابع آب در سال ۹۵ به حدود ۱۰۱ میلیارد مترمکعب رسید و این روند روبه کاهش است.
وی یادآوری کرد: از جمله چالش های پیش رو در خصوص منابع آب کشور، محدود و رو به کاهش بودن منابع، نبود هماهنگی بین نهادهای تصمیم گیر در خصوص آمار و ارقام تولید و مصرف آب و به روز نبودن آمار و اطلاعات مربوط به این منابع است.
ضرغامی ادامه ادامه داد: ماموریت مهم هیدرولوژی ایران این است که در مورد برداشت، مصرف، تبخیر و تعرق آب نه تنها کار علمی و ارایه مقاله انجام شود، بلکه برای از بین بردن شکاف بین ارتباطات نهادها و دانشگاه ها راهکار ارایه شود.
جایگاه علم هیدرولوژی در ایران شناخته نشده است
دبیر علمی سومین همایش ملی هیدرولوژی ایران نیز با اشاره به سیلاب های اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری گفت: این سیلاب ها ۲۵ استان، ۲۰۰ شهر و بیش از ۴ هزار و ۳۰۰ روستا را تحت تاثیر قرار داد و موجب جان باختن ۸۰ نفر و مصدوم شدن ۳ هزار و ۲۰۰ نفر و بروز خسارت های بسیار هنگفت به زیرساخت های مختلف شهری، صنعتی، کشاورزی و دامی شد.
احمد فاخری فرد، با انتقاد از عدم توجه به جایگاه هیدرولوژی در کشور و به تبع آن در نظام مهندسی، شهرداری و حوزه راه اظهار داشت: با وجود اینکه مسئولان دولتی دغدغه تامین آب برای مصارف مختلف کشاورزی، صنعتی و شرب را دارند، ولی به اهمیت هیدرولوژی توجه نمی کنند.
سومین همایش ملی هیدرولوژی از امروز تا بیست و هشتم شهریور ماه جاری در دانشگاه تبریز در حال برگزاری است.
۸۰۲۳/۵۱۸
