سالهاست در این کشور همزمان با آغاز فصل ثبت نام دانش آموزان بحث اجباری یا اختیاری بودن پرداخت شهریه مطرح می شود و همه ساله تمامی مسئولان مربوطه، تاکید می‌کنند که دریافت شهریه اجباری در مدارس غیر قانونی است. اما آنچه که در بطن جامعه، مردم با آن درگیر هستند جور دیگری هست، مسئولان مدارس، اولیا را در شرایطی قرار می‌دهند که مجبور به پرداخت شهریه شوند.    به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، طبق اصل 30 قانون اساسی کسب علم و سوادآموزی برای دانش آموزان رایگان بوده و دولت موظف به تامین امکانات تحصیل دانش آموزان به طور رایگان است.
استاندار آذربایجان شرقی نیز در جلسه شورای آموزش و پرورش با بیان اینکه هیچکس مجاز نیست از دانش‌آموزان برای ثبت نام پولی دریافت کند، اظهار کرد: باید به سمت و سوی جلب کمک‎های خیران و اعانه داوطلبانه حرکت کنیم.
محمدرضا پورمحمدی تاکید کرد: هنگام ثبت نام مدارس، مدیران خانواده‎ها را در معذوریت قرار ندهند و شروط حضور والدین و یا اخذ مبالغی معین را حذف کنند.
وی ادامه داد: هر گونه اخذ اجباری شهریه از اولیا دانش آموزان به عنوان پیش شرط ثبت نام و یا منوط کردن تحویل کارنامه به پرداخت نقدی در قالب عناوینی همچون کمک به مدرسه، تخلف است و در صورت مشاهده و با دریافت گزارشاتی در این مورد، با متخلفان به شدت برخورد می‌کنیم.
پورمحمدی با بیان اینکه کمک به مدارس داوطلبانه است، افزود: انتظار داریم افراد متمول، یارای دولت در امر تعمیر و تجهیز مدارس بوده و انجمن اولیا و مربیان مدارس نیز برای شناسایی و استفاده هرچه بیشتر از توان خیرین تلاش کنند.  
   مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی نیز در جلسه‌ی شورای آموزش و پرورش استان با صراحت دریافت هرگونه وجه برای ثبت نام در مدارس را ممنوع اعلام کرده و گفت که روند رسیدگی به شکایات احتمالی در نواحی و مناطق آموزش و پرورش استان انجام می‌شود.     جعفر پاشایی با بیان این‌که در قانون اساسی بر اساس ماده ۸، به طور عمومی تحصیل در مدارس تا مقطع دیپلم رایگان است، اظهار کرد: با توجه به اینکه برخی از پرداختی‌های آموزش و پرورش مانند سرانه آموزش به مدارس کم بوده و ما به تنهایی قادر به حل مشکلات مدارس نیستیم، به همین دلیل کمک‌های مردمی به صورت اختیاری براساس قانون شورای آموزش و پرورش دریافت می شود.     وی ادامه  داد: البته این به معنای مجبور کردن افراد برای پرداخت هزینه نیست، شاید در برخی موارد بدسلیقگی از سوی مدیران مدارس انجام شود ولی به محض اطلاع، حوزه‌های نظارتی مستقر در ستاد ثبت نام اداره کل آموزش و پرورش استان به صورت کامل در نواحی پنج گانه تبریز و شهرستان ها مستقر شده و نارسایی ها را پیگیری و حل می کنند.     پاشایی بیان کرد: در مصوبه شورای آموزش و پرورش به صورت قانونی در ماده ۸، این گونه آمده است؛ پرداخت اختیاری پول برای خدمات آموزشی و پرورشی مدارس بلامانع است، پس اجبار برای دریافت هزینه به معنی عدم ثبت نام نیست و اگر از تخلف مدیری در این خصوص اطلاع داشته باشیم به طور قطع براساس قانون برخوردهای لازم با مدیر مدرسه انجام می شود. 

برای بررسی این موضوع و آگاهی از شرایط ثبت نام به چند مدرسه‌ در سطح شهر تبریز مراجعه می‌کنیم.     گزارش میدانی خبرنگار ایسنا از چند مدرسه در تبریز، کاملا مغایر با صحبت‌های اخیر مدیرکل آموزش و پرورش استان در مورد  دریافت هزینه کمک به مدرسه است، برخلاف سخنان این مسئول استانی که همواره بر ممنوعیت دریافت کمک به مدرسه‌ی اجباری اصرار دارد، در مدارس اخذ اجباری هر گونه شهریه از اولیا دانش آموزان به عنوان پیش شرط ثبت نام و یا منوط کردن تحویل کارنامه به پرداخت نقدی در قالب عناوینی همچون کمک به مدرسه، تخلف محسوب نمی‌شود.    
سراغ والدین حاضر در یکی از مدارس می‌روم که همراه سایر اولیا درمورد چگونگی پرداخت و مقدار کمک به مدرسه اجباری یا همان شهریه‌ی تعیین شده برای ثبت نام فرزندانشان بحث می‌کند.     خانم اعظمی فرزند خود را از اول ابتدایی به طور مداوم در مدرسه‌ی دولتی ثبت نام می‌کند، او در خصوص مشکلات ثبت نام فرزندش در این مدرسه به ایسنا، می‌گوید: امروز برای ثبت نام پسرم در پایه‌ی پنج ابتدایی به این مدرسه مراجعه کرده‌ام، طبق معمول، هر سال مبلغ متفاوتی به عنوان کمک به مدرسه‌ی به ظاهر اختیاری برای ثبت نام فرزندم در مدرسه پرداخت می‌کنم.     وی با بیان این‌که ظاهر جریان پرداخت شهریه با باطن آن در مدارس دولتی بسیار متفاوت است، ادامه می‌دهد: طبق گفته‌ی مسئولان ارشد استان، دریافت هر گونه وجه از دانش آموزان در مدارس دولتی ممنوع است ولی آیا گوش شنوایی برای این حرف‌ها وجود دارد؟!     وی ادامه می‌دهد: سال گذشته بهانه جویی کردند که برای ثبت نام دیر مراجعه کردیم و ظرفیتی برای پذیرش شاگرد جدید نداریم، با پیشنهاد همسرم علاوه بر پرداخت شهریه، وجهی به عنوان کمک به مدرسه نیز پرداخت کردیم تا این‌که راضی به ثبت نام شدند.     وی با بیان این‌که چهار سال قبل نیز برای ثبت نام پسرم در پایه‌ی اول ابتدایی 500 هزار تومان کمک مدرسه‌ی اجباری یا همان شهریه به مدرسه پرداخت کردیم، می‌گوید: زمانی که برای پرداخت چنین مبلغ هنگفتی اعتراض کردیم، تکه کاغذی روبرویمان گذاشته و ادعا کردند که دریافت چنین مبالغی اجباری  است؛ در غیر این‌صورت به مدرسه‌ی دیگری مراجعه کنید.     وی ادامه می‌دهد: به گفته‌ی مدیر مدرسه مبالغ دریافتی به عنوان کمک به مدرسه، برای انجام تعمیرات مکان‌های مختلف مدرسه از جمله تعمیر سرویس بهداشتی، موتورخانه، پرداخت قبوض گاز، برق و آب مدرسه دریافت می‌‌شود.     وی ادامه می‌دهد: مدیر مدرسه اول مهرماه سال گذشته اعلام کرد؛ حدود 80میلیون تومان از محل کمک‌های دانش آموزان به مدرسه جمع آوری شده و این مبلغ جهت تامین رفاه فرزندانمان برای خرید صندلی، رنگ آمیزی کلاس‌های درس، نصب دوربین مدار بسته در سرویس بهداشتی و تعمیر دیوارهای فرسوده‌ی کلاس‌های درس مدرسه هزینه می‌شود، نمی‌دانم در این میان نقش سازمان نوسازی، توسعه وتجهیز مدارس چیست؟!    اعظمی با بیان این‌که امسال حین ثبت نام در اقدامی عجیب بعد از پرداخت کمک مدرسه، تعهد نامه‌ای تنظیم شده از سوی مدیر مدرسه، جهت امضا در مقابل والدین قرار گرفت، می‌گوید: پس از پرداخت 200 هزار تومان از طریق کارت خوان، کاغذی را به عنوان تعهدنامه در مقابل والدین دانش آموزان قرار دادند، در متن تعهد نامه نوشته شده بود:«اینجانب ولی دانش آموز...، با رضایت کامل خود، مبلغ ... را به مدرسه پرداخت می‌کنم».     وی ادامه می‌دهد: در قسمت پایانی تعهدنامه نیز شغل پدر و میزان تحصیلات ولی دانش آموز درج شده بود، معتقدم با امضای تعهدنامه ادعای اخذ اجباری مبلغ کمک مدرسه از والدین نقض می‌شود.
اعظمی در پاسخ به سوالم که چرا امسال میزان شهریه‌ی پرداختی 200 هزار تومان شده است، با تمسخر می‌گوید: «امسال قیمت مقطوعی برای کمک به مدرسه تعیین شده است، گویی مدیران فهیم مدرسه تاحدودی وضع اقتصادی مردم را درک کرده‌اند و به همین دلیل امسال نسبت به سال‌های گذشته دل رحم‌تر شده و کف شهریه‌ی دریافتی را به ازای هر دانش آموز 200 هزار تومان تعیین کرده‌اند، البته برخی از والدین نیز دست و دلباز بوده و برای این‌که در طول سال بیشتر هوای پسرشان را داشته باشند مبلغی بیشتر از مبلغ تعیین شده، پرداخت می‌کنند!»      زن و مردی برای ثبت نام فرزندشان وارد اتاق مدیر مدرسه شده و در خصوص شرایط ثبت نام با وی رایزنی می‌کنند، پسربچه با نگاه‌های کنجکاو‌ در گوشه‌ای از اتاق ایستاده و متوجه بحث‌های مدیر با پدر و مادرش است.     بلاخره پدر خانواده بدون توجه به غرور مردانه‌اش، اعتراف می‌کند که توان کافی برای پرداخت شهریه‌ی مدرسه ندارد...     مادر بعد از کلی بحث که گویی نتوانسته مسئول ثبت نام را به مبلغ پیشنهادی قانع کند، برآشفته و با عصبانیت می‌گوید: شوهرم کارگر ساده است در آمد زیادی ندارد، در چنین شرایطی شما چگونه ما را به پرداخت چنین مبلغی مجبور می‌کنید؟! مگر اینجا مدرسه‌ی دولتی نیست؟! حتی 50 هزار تومانی را که برای پرداخت در توان داریم را نیز قبول نمی‌کنید.»     پیش خود فکر می‌کنم، قطعا غرور و کرامت انسانی پسربچه نزد دوستانش جریحه دار و خاطرات مدرسه با کابوس بحث اخذ شهریه در ذهنش حک می‌شود و حتی حدس می‌زنم در آینده‌ای نزدیک به این نتیجه خواهد رسید که شاید ثروت بهتر از علم است.        خانم رسولی یکی دیگر از اولیای دانش آموزان است که برای ثبت نام پسرش در مقطع راهنمایی به یک مدرسه‌ی دولتی در تبریز مراجعه کرده است.     او در خصوص سوالم که شهریه‌ای برای ثبت نام پرداخت کرده یا نه، می‌گوید: پرداخت شهریه در مدارس دولتی دیگر برای ما والدین، امری طبیعی شده است، شاید ظاهر ماجرا به گونه‌ای باشد که اصلا اجباری در کار نیست و ما مجبور به پرداخت شهریه نیستیم ولی باطن قضیه جور دیگری است، دوسالی می‌شود خلاقیت به خرج می‌دهند و هزینه را ابتدای ثبت نام دریافت نمی‌کنند، حتی حق بیمه!     وی ادامه می‌دهد: سال گذشته  همگی از عدم پرداخت هزینه و کمک مدرسه در ابتدای ثبت نام خوشحال بودیم ولی زمانی که مهرماه فرا رسید در نیمه‌ی دوم این ماه به بهانه‌ی کمک به مدرسه، از  همه 400 هزار تومان دریافت کردند.     وی با بیان این‌که در کنار پرداخت شهریه از ما حتی 30 هزار تومان برای تامین کاغذ امتحانات دانش آموزان دریافت کردند، اضافه می‌کند: مدیر مدرسه ادعا می‌کند دولت هیچ گونه بودجه‌ای برای پرداخت قبوض برق، گاز و آب مدرسه اختصاص نمی‌دهد، والدین مجبورند هزینه‌ی چنین مواردی را پرداخت کنند در غیر اینصورت اگر دوست ندارند،  مختارند برای ثبت نام به مدرسه‌ی دیگری مراجعه کنند و به هیچ عنوان کسی خود را در قبال محرومیت دانش آموزی از تحصیل مسئول نمی‌داند. 
خانمی هم که دخترش را در مقطع ابتدایی در مدرسه ای ثبت نام کرده است، می‌گوید: برای ثبت نام فرزندم در مدرسه ای که کمی با محل زندگیمان فاصله داشت مدیر مخالفت کرد، و من هم برای جلب رضایت او پرداخت کمک هزینه خوب را پیشنهاد دادم و با این اقدام با ثبت نام دخترم موافقت کردند و 500 هزار تومن کمک هزینه را با رضایت خودم پرداخت کردم.
او ادامه می‌دهد: هر چند همان موقع که من برای ثبت نام مراجعه کردم پیرمردی برای ثبت نام نوه هایش در حال التماس بود، چرا که توان مالی برای پرداخت حداقل هزینه که شامل هزینه بیمه و کتاب دو نوه اش که تحت سرپرستی وی بودند را نداشت.    حرف زیاد و درد همگی مشترک است، پیش هر کدام که می‌روم مشتاقانه و بی وقفه حرف‌های چند ساله‌ی خود را که از مشکلات مسیر کسب علم و دانش فرزندانشان در دل تلنبار کرده‌اند، با من در میان می‌گذارند.    بر اساس این گزارش؛ هر چند دریافت کمک هزینه ثبت نام در مدارس اجباری و براساس تعرفه خاص نیست ولی   شرایط به گونه ای شده است که والدینی که توانایی مالی دارند از ترس اینکه مبادا با پرداخت کمک هزینه کمتر در طول سال تحصیلی فرزندش مورد توجه مسئولان مدرسه قرار نگیرد و یا اینکه ممکن است فرزندش تحقیر شود، اقدام به پرداخت هزینه، علی رغم میل باطنی خود می‌کنند و والدینی که توان مالی ندارند در مقابل چشمان فرزندان خود خوار و خفیف شده و مجبور می‌شوند غرور خود را زیر پا گذاشته از مدیر خواهش کنند که بدون دریافت کمک هزینه ثبت نام کند.
گزارش از لیلا جلیلی- خبرنگار ایسنا در آذربایجان شرقی
انتهای پیام
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.