به گزارش ایرنا به اعتقاد کارشناسان، پل سازی همزمان با توسعه روابط اجتماعی و تجاری بین شهرها و کشورها رونق گرفته و نقش زیادی در تبادل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ملل در گذشته داشته و بر این اساس واقع شدن تبریز به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای تجارتی جاده ابریشم قدیم به پل سازی اهمیت مضاعفی داده است.
در سال 1396 تبریز به عنوان مرکز مطالعات گردشگری و میراث فرهنگی در محور جاده ابریشم از سوی آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) انتخاب شد و نمایندگان جایکا در تبریز حضور یافتند و پل های قدیمی آذربایجان شرقی و تبریز را به عنوان کریدورهای تاریخی ایران در جاده ابریشم دانستند.
به گزارش ایرنا «آکیرا اوهارا»، کارشناس ارشد میراث فرهنگی و گردشگری جایکا در این خصوص می گوید: شهر تبریز از گذشته های دور تاکنون به عنوان دروازه بین اروپا و آسیای شرقی بوده است و به علت دارا بودن آثار ثبتی در فهرست جهانی یونسکو همچون بازار تبریز ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری تاریخی و فرهنگی دارد.
مورخ و عضو سابق شورای شهر تبریز نیز می گوید: پل قاری یا 'قاری کورپوسی' یکی از این پل های هشت دهنه است که ارتباط بین این منطقه و جاده تاریخی ابریشم و اروپا را بر قرار می کرده و نخستین بار نیز برق کشی و تیرهای چراغ برق کله قوچی که همچنان پابرجاست، در روی این پل انجام شده است.
بهروز خاماچی می افزاید: پل های قدیمی در آذربایجان شرقی فراوان دیده می شوند و برخی از آنها همانطور که گفته شد پل ارتباطی میان کشورهای حوزه قفقاز و اروپا با ایران بوده و ارتباطات تجاری منطقه ای توسط این پل ها و جاده ابریشم برقرار می شد.
استان آذربایجان شرقی به واسطه واقع شدن در جاده ابریشم، داشتن مرزهای مشترک با کشورهای دیگر و جایگاه قابل توجهی که در تحولات تاریخی کشور داشته، در ساخت پل های زیبا و محکم به عنوان دروازه ارتباط با دنیا پیشتاز بوده است.
قدیمترین پل قوسی در ایران که آثار آن تاکنون نیز بر جای مانده، پلی است که اورارتوها در قرن هشتم پیش از میلاد بر رود ارس بنا کردند.
در ساحل ایرانی رود ارس در استان آذربایجان شرقی یک پایه از این پل بر جای مانده که از سنگ‌های بزرگی ساخته شده است.
ساخت پل‌های سنگی به دوران قبل از رومی‌ها برمی‌گردد که در خاورمیانه و چین پل‌های زیادی به این شکل برپا شده است.
از دوره هخامنشی نیز پل‌های قوسی باقی مانده است، باستان شناسان یکی از این پل‌ها را که در قرن چهارم و پنجم پیش از میلاد در پاسارگاد ساخته شده، شناسایی کرده و از زیر خاک بیرون آورده‌اند.
یکی از جالب‌ترین پل‌های ایران پل قافلانکوه بر رودخانه قزل اوزن در شهرستان میانه است که بر اساس کتیبه آن در دوره تیموری و در سال‌های 889 ـ890 ساخته شده است.
از این دست پل های قدیمی در آذربایجان شرقی فراوان دیده می شود و برخی از آنها پل ارتباطی میان کشورهای قفقاز، اروپا با ایران بوده که در حقیقت حلقه اتصال با گذشته تاریخی و اقتصادی ایران است و ارتباطات تجاری منطقه ای توسط این پل ها و جاده ابریشم برقرار می شد.
توصیف خلاصه ای از تاریخ پل های مهم باستانی و کهن آذربایجان شرقی قدمت تاریخی این خطه از ایران زمین را نشان می دهد.
* پل قاری (قاری کورپوسی) *
پل قاری یا پل چراغ یکی از پل های تاریخی و مشهور شهر تبریز است، این پل در خیابان ثقة الاسلام و روی رودخانه مهران رود واقع شده است.
سرستون های کله قوچی و چراغ های قدیمی این پل در اواخر دوره قاجاریه ساخته شده است و ارتباط بین بازار بزرگ و بخش شمالی شهر شامل ششگلان و شتربان را برقرار می سازد و شامل هشت دهنه با قوس های مدور است.
برای نخستین بار روی این پل تاریخی تیرهای چراغ برق در ایران نصب شد.
* پل آجی چای تبریز *
این پل از قدیمی ترین پل های تبریز است که در شمال غرب این شهر روی ˈ تلخه رود ˈ ساخته شده است. این پل با 16 دهنه به طول 100 متر و عرض پنج متر همواره بر اثر طغیان های تلخه رود، جنگ های منطقه ای و گاه نیز توسط متجاوزان به شهر تخریب اما پس از چندی دوباره بازسازی شده است.
نام این پل را نخستین بار در متون صفویه و در زمان شاه اسماعیل اول در ˈسفرنامه ونیزیانˈ می بینیم.
پل آجی چای از قدیمی‌ترین آثار شهر تبریز است و در زمان ولیعهدی عباس میرزا توسط حاج سید حسین تاجر معروف به تبریزی تعمیر شده است.
معماری پل یکدست نیست، این پل تا دهه 40 ارتباط بین 2 طرف را برقرار می‌کرده است. بعدها پل دیگری در نزدیکی آن ساخته شده است.
پل آجی چای در سال 1378 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2516 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل رودخانه آجی چای در مسیر جاده تبریز - مرند، نرسیده به فرودگاه تبریز واقع شده و آب این رودخانه به علت گذر از زمین های نمکی تلخ است.
از دیگر پل های قدیمی تبریز که روی نقاط مختلف ˈمهران رودˈ(رودی که از داخل تبریز می گذرد)، بنا شده پل سنگی، پل صاحب الامر و پل منجم را می توان نام برد که هرکدام دارای چند چشمه طاق به شیوه سنتی است.
* پل سنگی یا پل راسته کوچه (حاجی عظیم) *
این پل با توجه به شواهد موجود و منابع محلی مربوط به دوره قاجاریه است، این بنا توسط شخصی به نام حاجی عظیم ساخته شده که پل به نام وی حاجی عظیم و پل سنگی نیز خوانده می شود.
سنگ نبشته ای مستطیلی شکل منصوب بر پایه جنوبی پل وجود دارد و به خط نستعلیق نوشته شده که تاریخ سنگ 1363 ه.ق است.
* پل ونیار تبریز *
این پل دارای سه دهنه بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک است. کف پل سنگ فرش بوده که بعدها آسفالت شده است.
این پل دارای دو طاق جناقی و یک طاق رومی بوده و کافه پوش های پل با سنگ لاشه اجرا شده است. این پل روی رودخانه آجی چای قرار دارد.
*پل سعید آباد*
پل سعید آباد معروف به 'شیخ کورپوسی' در تاریخ 6 اسفندماه سال 1385 با شماره ثبت 17502 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل «شیخ کورپوسی» به گفته ساکنان روستای سعیدآباد مربوط به دوره قاجاریه است؛ این پل زیبا به روی رود خانه «سیداوا چایی» ساخته شده است.
روستای سعیدآباد بزرگترین روستای منطقه «تیکمه» در 20 کیلومتری شرق تبریز است؛ نام اصلی آن «سیدآوا» بوده و به دلیل واقع شدن در کنار رودخانه سیدآوا به این نام معروف شده است.
* پل خدا آفرین *
روی رودخانه ارس دو پل تاریخی به فاصله حدود یکصد متر از یکدیگر بنا شده که به نام خداآفرین مشهورند.
پل خداآفرین، اولین پل منسوب به قرن ششم هجری( دوره سلجوقیان) است.
طول این پل 160 متر است که 120 متر آن متعلق به ایران و 40 متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است.
این پل از 15 طاقی جناقی و هلالی با ابعاد نامساوی تشکیل شده است. اتکای پایه طاق ها بر صخره های طبیعی بستر رودخانه ارس، علت نامساوی بودن آنهاست. مصالح ساختمانی این پل سنگ های قلوه و لاشه در قسمت پایه ها و آجر در ساختمان طاق ها بوده و ملات آن آهک و گچ است.
پل دوم خداآفرین، حدود 120متر طول دارد و دارای 10 طاق است. این پل منسوب به دوره صفوی بوده و از سنگ تراشیده با ملات گچ و آهک ساخته شده است.
* پل دختر میانه *
در بین راه زنجان – میانه، جایی که رودخانه قزل اوزن به دامنه شرقی قافلان کوه می رسد، پل زیبایی واقع شده که به پل دختر معروف است.
تاریخ بنای این پل روشن نیست، باستان شناسان پایه های پل را متعلق به عهد ساسانی یا قبل از آن می دانند اما با توجه به معماری پل و ویژگی های آن می توان تاریخ بنای حاضر را متعلق به قرن هشتم هجری دانست.
پل دختر میانه یک بار در دوره ˈآغا محمد خان قاجارˈ تعمیر شد. اما در 20 آذر سال 1325 قوای بیگانه هنگام عقب نشینی از برابر نیروهای دولتی برای جلوگیری از پیشرفت ارتش ایران طاق چشمه ی وسط پل را با مین منفجر کرد که هنوز هم به همان صورت باقی است.
پل دختر دارای سه چشمه بزرگ و پایه های سنگی عریض است و دهانه وسطی آن نسبت به دهانه های طرفین بزرگ تر و دارای طاق بلندتری است.
* پل دختر ملکان *
این پل در 10 کیلومتری شمال شرقی ملکان، 300 متری قلعه جوق قرار دارد و تاریخ ساخت آن سال 951 ه.ق است.
* پل شهر چای میانه *
در 12 کیلومتری جنوب شهر میانه در نزدیکی روستای ˈتازه کندˈ پل شهر چای روی رودخانه شهرچای که یکی از شاخه های قزل اوزن است، ساخته شده است. طول این پل 260 مترو عرض آن 7.9 متر بوده و 23 چشمه با طاقی جناغی به ارتفاع حدود 5.5 متر دارد.
* پل مردق مراغه *
این پل جزء مهم ترین و سالم ترین پل های تاریخی آذربایجان شرقی و تنها پل این شهرستان است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل سه دهنه مردق، جزو سه پل مهم تاریخی این شهرستان بوده و دارای سیل شکن و پایه های سنگی از نوع سنگ بومی منطقه (معدن سنحان) و آجرهای قرمز بومی است. این پل بلندترین پل تاریخی شهر مراغه محسوب می شود و در گذشته، این شهر را با شهرهای اردبیل و هشترود و روستاهای منطقه مرتبط می کرد.
این پل در عصر قاجار روی رودخانه مردق چای ساخته شده است.
* پل گاودوش آباد اوقان *
این پل بر سر راه روستای اوقان به روستای گاودوش آباد از روستاهای توابع سراب و در هشت کیلومتری شمال این شهر قرار دارد.
پل روی رودخانه ای که در جهت شرق به غرب، در شمال شهرستان سراب جاری است ساخته شده است.
* پل حسام الدوله مراغه *
این پل دارای یک دهنه و رابط بین مزارع بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک است. کف پل سنگ فرش شده و دارای طاق ضربی است.
این پل به عنوان معبر بین مزارع مورد استفاده قرار می گیرد.
*پل قیزلار کورپوسی ملکان (پل دختران)*
پل قیزلار کورپوسی از معماری های دوران صفوی در جنوب آذربایجان شرقی است که بازدیدکنندگان را به سوی توسعه گردشگری ملکان هدایت می کند و مرکز تمرکز گردشگران این شهرستان است.
وجه تسمیه این پل بنا به اسناد تاریخی به الهه آب و باران ایران باستان /آناهیتا/ بر می گردد و ساحلی زیبا در میان تاک ها و درختان میوه و آب و هوایی کم نظیر از جاذبه های این پل تاریخی است.
این پل بر روی رودخانه 'مردق' و مابین روستاهای 'قلعه چوق' و 'قلی کندی' از توابع شهرستان ملکان قرار دارد و به علت نوع طاق ها و ترکیب نمای سنگی و آجری از اهمیت ویژه برخوردار است.
پل قیزلار کورپوشی دارای 5 دهنه است که با آجر و سنگ به صورت گنبدی شکل ساخته شده و وجود طاق ها و طاقچه های زیبا و معماری منحصر به فرد امتیاز بزرگی برای این بنای تاریخی است؛ سه دهنه از این پل برای گذر آب رودخانه و 2 دهانه دیگر برای هدایت آب های کشاورزی اختصاص دارد.
از دیگر پل های تاریخی آذربایجان شرقی می توان به پل منصور و پل منجم تبریز، پل پنج چشمه و لیلان چای بناب و پل قلی کندی ملکان نیز اشاره کرد.
جاده ابریشم یا راه ابریشم شبکه راه‌های به هم پیوسته‌ای با هدف بازرگانی در آسیا بود که خاور و باختر و جنوب آسیا را به هم و به شمال آفریقا و خاور اروپا پیوند می‌داد، مسیری که تا سدهٔ پانزدهم میلادی به مدت 1700 سال، بزرگترین شبکهٔ بازرگانی دنیا بود.
در جاده ابریشم، سفر از شرق به غرب جهان از شهری به نام چانگ - آن در چین آغاز می‌شد و پس از عبور از این سرزمین از چند شاخه راه گوناگون به آسیای میانه می‌رسید؛ برای ادامه مسیر، در بیشتر دوره‌های راه ابریشم، تاجران و مسافران این راه را گریزی جز گذر از ایران نبود.
این راه از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از درون آسیای مرکزی می‌گذشت و از راه بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید.
در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو، سرخس، نیشابور، گرگان، بام و صفی‌آباد به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و اردبیل و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به ترابوزان یا بیکی از بندرهای شام پایان می‌گرفت.
3093/3071
انتهای پیام در سال 1396 تبریز به عنوان مرکز مطالعات گردشگری و میراث فرهنگی در محور جاده ابریشم از سوی آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) انتخاب شد و نمایندگان جایکا در تبریز حضور یافتند و پل های قدیمی آذربایجان شرقی و تبریز را به عنوان کریدورهای تاریخی ایران در جاده ابریشم دانستند.
به گزارش ایرنا «آکیرا اوهارا»، کارشناس ارشد میراث فرهنگی و گردشگری جایکا در این خصوص می گوید: شهر تبریز از گذشته های دور تاکنون به عنوان دروازه بین اروپا و آسیای شرقی بوده است و به علت دارا بودن آثار ثبتی در فهرست جهانی یونسکو همچون بازار تبریز ظرفیت بالایی برای توسعه گردشگری تاریخی و فرهنگی دارد.
مورخ و عضو سابق شورای شهر تبریز نیز می گوید: پل قاری یا 'قاری کورپوسی' یکی از این پل های هشت دهنه است که ارتباط بین این منطقه و جاده تاریخی ابریشم و اروپا را بر قرار می کرده و نخستین بار نیز برق کشی و تیرهای چراغ برق کله قوچی که همچنان پابرجاست، در روی این پل انجام شده است.
بهروز خاماچی می افزاید: پل های قدیمی در آذربایجان شرقی فراوان دیده می شوند و برخی از آنها همانطور که گفته شد پل ارتباطی میان کشورهای حوزه قفقاز و اروپا با ایران بوده و ارتباطات تجاری منطقه ای توسط این پل ها و جاده ابریشم برقرار می شد.
استان آذربایجان شرقی به واسطه واقع شدن در جاده ابریشم، داشتن مرزهای مشترک با کشورهای دیگر و جایگاه قابل توجهی که در تحولات تاریخی کشور داشته، در ساخت پل های زیبا و محکم به عنوان دروازه ارتباط با دنیا پیشتاز بوده است.
قدیمترین پل قوسی در ایران که آثار آن تاکنون نیز بر جای مانده، پلی است که اورارتوها در قرن هشتم پیش از میلاد بر رود ارس بنا کردند.
در ساحل ایرانی رود ارس در استان آذربایجان شرقی یک پایه از این پل بر جای مانده که از سنگ‌های بزرگی ساخته شده است.
ساخت پل‌های سنگی به دوران قبل از رومی‌ها برمی‌گردد که در خاورمیانه و چین پل‌های زیادی به این شکل برپا شده است.
از دوره هخامنشی نیز پل‌های قوسی باقی مانده است، باستان شناسان یکی از این پل‌ها را که در قرن چهارم و پنجم پیش از میلاد در پاسارگاد ساخته شده، شناسایی کرده و از زیر خاک بیرون آورده‌اند.
یکی از جالب‌ترین پل‌های ایران پل قافلانکوه بر رودخانه قزل اوزن در شهرستان میانه است که بر اساس کتیبه آن در دوره تیموری و در سال‌های 889 ـ890 ساخته شده است.
از این دست پل های قدیمی در آذربایجان شرقی فراوان دیده می شود و برخی از آنها پل ارتباطی میان کشورهای قفقاز، اروپا با ایران بوده که در حقیقت حلقه اتصال با گذشته تاریخی و اقتصادی ایران است و ارتباطات تجاری منطقه ای توسط این پل ها و جاده ابریشم برقرار می شد.
توصیف خلاصه ای از تاریخ پل های مهم باستانی و کهن آذربایجان شرقی قدمت تاریخی این خطه از ایران زمین را نشان می دهد.
* پل قاری (قاری کورپوسی) *
پل قاری یا پل چراغ یکی از پل های تاریخی و مشهور شهر تبریز است، این پل در خیابان ثقة الاسلام و روی رودخانه مهران رود واقع شده است.
سرستون های کله قوچی و چراغ های قدیمی این پل در اواخر دوره قاجاریه ساخته شده است و ارتباط بین بازار بزرگ و بخش شمالی شهر شامل ششگلان و شتربان را برقرار می سازد و شامل هشت دهنه با قوس های مدور است.
برای نخستین بار روی این پل تاریخی تیرهای چراغ برق در ایران نصب شد.
* پل آجی چای تبریز *
این پل از قدیمی ترین پل های تبریز است که در شمال غرب این شهر روی ˈ تلخه رود ˈ ساخته شده است. این پل با 16 دهنه به طول 100 متر و عرض پنج متر همواره بر اثر طغیان های تلخه رود، جنگ های منطقه ای و گاه نیز توسط متجاوزان به شهر تخریب اما پس از چندی دوباره بازسازی شده است.
نام این پل را نخستین بار در متون صفویه و در زمان شاه اسماعیل اول در ˈسفرنامه ونیزیانˈ می بینیم.
پل آجی چای از قدیمی‌ترین آثار شهر تبریز است و در زمان ولیعهدی عباس میرزا توسط حاج سید حسین تاجر معروف به تبریزی تعمیر شده است.
معماری پل یکدست نیست، این پل تا دهه 40 ارتباط بین 2 طرف را برقرار می‌کرده است. بعدها پل دیگری در نزدیکی آن ساخته شده است.
پل آجی چای در سال 1378 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2516 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل رودخانه آجی چای در مسیر جاده تبریز - مرند، نرسیده به فرودگاه تبریز واقع شده و آب این رودخانه به علت گذر از زمین های نمکی تلخ است.
از دیگر پل های قدیمی تبریز که روی نقاط مختلف ˈمهران رودˈ(رودی که از داخل تبریز می گذرد)، بنا شده پل سنگی، پل صاحب الامر و پل منجم را می توان نام برد که هرکدام دارای چند چشمه طاق به شیوه سنتی است.
* پل سنگی یا پل راسته کوچه (حاجی عظیم) *
این پل با توجه به شواهد موجود و منابع محلی مربوط به دوره قاجاریه است، این بنا توسط شخصی به نام حاجی عظیم ساخته شده که پل به نام وی حاجی عظیم و پل سنگی نیز خوانده می شود.
سنگ نبشته ای مستطیلی شکل منصوب بر پایه جنوبی پل وجود دارد و به خط نستعلیق نوشته شده که تاریخ سنگ 1363 ه.ق است.
* پل ونیار تبریز *
این پل دارای سه دهنه بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک است. کف پل سنگ فرش بوده که بعدها آسفالت شده است.
این پل دارای دو طاق جناقی و یک طاق رومی بوده و کافه پوش های پل با سنگ لاشه اجرا شده است. این پل روی رودخانه آجی چای قرار دارد.
*پل سعید آباد*
پل سعید آباد معروف به 'شیخ کورپوسی' در تاریخ 6 اسفندماه سال 1385 با شماره ثبت 17502 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل «شیخ کورپوسی» به گفته ساکنان روستای سعیدآباد مربوط به دوره قاجاریه است؛ این پل زیبا به روی رود خانه «سیداوا چایی» ساخته شده است.
روستای سعیدآباد بزرگترین روستای منطقه «تیکمه» در 20 کیلومتری شرق تبریز است؛ نام اصلی آن «سیدآوا» بوده و به دلیل واقع شدن در کنار رودخانه سیدآوا به این نام معروف شده است.
* پل خدا آفرین *
روی رودخانه ارس دو پل تاریخی به فاصله حدود یکصد متر از یکدیگر بنا شده که به نام خداآفرین مشهورند.
پل خداآفرین، اولین پل منسوب به قرن ششم هجری( دوره سلجوقیان) است.
طول این پل 160 متر است که 120 متر آن متعلق به ایران و 40 متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است.
این پل از 15 طاقی جناقی و هلالی با ابعاد نامساوی تشکیل شده است. اتکای پایه طاق ها بر صخره های طبیعی بستر رودخانه ارس، علت نامساوی بودن آنهاست. مصالح ساختمانی این پل سنگ های قلوه و لاشه در قسمت پایه ها و آجر در ساختمان طاق ها بوده و ملات آن آهک و گچ است.
پل دوم خداآفرین، حدود 120متر طول دارد و دارای 10 طاق است. این پل منسوب به دوره صفوی بوده و از سنگ تراشیده با ملات گچ و آهک ساخته شده است.
* پل دختر میانه *
در بین راه زنجان – میانه، جایی که رودخانه قزل اوزن به دامنه شرقی قافلان کوه می رسد، پل زیبایی واقع شده که به پل دختر معروف است.
تاریخ بنای این پل روشن نیست، باستان شناسان پایه های پل را متعلق به عهد ساسانی یا قبل از آن می دانند اما با توجه به معماری پل و ویژگی های آن می توان تاریخ بنای حاضر را متعلق به قرن هشتم هجری دانست.
پل دختر میانه یک بار در دوره ˈآغا محمد خان قاجارˈ تعمیر شد. اما در 20 آذر سال 1325 قوای بیگانه هنگام عقب نشینی از برابر نیروهای دولتی برای جلوگیری از پیشرفت ارتش ایران طاق چشمه ی وسط پل را با مین منفجر کرد که هنوز هم به همان صورت باقی است.
پل دختر دارای سه چشمه بزرگ و پایه های سنگی عریض است و دهانه وسطی آن نسبت به دهانه های طرفین بزرگ تر و دارای طاق بلندتری است.
* پل دختر ملکان *
این پل در 10 کیلومتری شمال شرقی ملکان، 300 متری قلعه جوق قرار دارد و تاریخ ساخت آن سال 951 ه.ق است.
* پل شهر چای میانه *
در 12 کیلومتری جنوب شهر میانه در نزدیکی روستای ˈتازه کندˈ پل شهر چای روی رودخانه شهرچای که یکی از شاخه های قزل اوزن است، ساخته شده است. طول این پل 260 مترو عرض آن 7.9 متر بوده و 23 چشمه با طاقی جناغی به ارتفاع حدود 5.5 متر دارد.
* پل مردق مراغه *
این پل جزء مهم ترین و سالم ترین پل های تاریخی آذربایجان شرقی و تنها پل این شهرستان است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
پل سه دهنه مردق، جزو سه پل مهم تاریخی این شهرستان بوده و دارای سیل شکن و پایه های سنگی از نوع سنگ بومی منطقه (معدن سنحان) و آجرهای قرمز بومی است. این پل بلندترین پل تاریخی شهر مراغه محسوب می شود و در گذشته، این شهر را با شهرهای اردبیل و هشترود و روستاهای منطقه مرتبط می کرد.
این پل در عصر قاجار روی رودخانه مردق چای ساخته شده است.
* پل گاودوش آباد اوقان *
این پل بر سر راه روستای اوقان به روستای گاودوش آباد از روستاهای توابع سراب و در هشت کیلومتری شمال این شهر قرار دارد.
پل روی رودخانه ای که در جهت شرق به غرب، در شمال شهرستان سراب جاری است ساخته شده است.
* پل حسام الدوله مراغه *
این پل دارای یک دهنه و رابط بین مزارع بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک است. کف پل سنگ فرش شده و دارای طاق ضربی است.
این پل به عنوان معبر بین مزارع مورد استفاده قرار می گیرد.
*پل قیزلار کورپوسی ملکان (پل دختران)*
پل قیزلار کورپوسی از معماری های دوران صفوی در جنوب آذربایجان شرقی است که بازدیدکنندگان را به سوی توسعه گردشگری ملکان هدایت می کند و مرکز تمرکز گردشگران این شهرستان است.
وجه تسمیه این پل بنا به اسناد تاریخی به الهه آب و باران ایران باستان /آناهیتا/ بر می گردد و ساحلی زیبا در میان تاک ها و درختان میوه و آب و هوایی کم نظیر از جاذبه های این پل تاریخی است.
این پل بر روی رودخانه 'مردق' و مابین روستاهای 'قلعه چوق' و 'قلی کندی' از توابع شهرستان ملکان قرار دارد و به علت نوع طاق ها و ترکیب نمای سنگی و آجری از اهمیت ویژه برخوردار است.
پل قیزلار کورپوشی دارای 5 دهنه است که با آجر و سنگ به صورت گنبدی شکل ساخته شده و وجود طاق ها و طاقچه های زیبا و معماری منحصر به فرد امتیاز بزرگی برای این بنای تاریخی است؛ سه دهنه از این پل برای گذر آب رودخانه و 2 دهانه دیگر برای هدایت آب های کشاورزی اختصاص دارد.
از دیگر پل های تاریخی آذربایجان شرقی می توان به پل منصور و پل منجم تبریز، پل پنج چشمه و لیلان چای بناب و پل قلی کندی ملکان نیز اشاره کرد.
جاده ابریشم یا راه ابریشم شبکه راه‌های به هم پیوسته‌ای با هدف بازرگانی در آسیا بود که خاور و باختر و جنوب آسیا را به هم و به شمال آفریقا و خاور اروپا پیوند می‌داد، مسیری که تا سدهٔ پانزدهم میلادی به مدت 1700 سال، بزرگترین شبکهٔ بازرگانی دنیا بود.
در جاده ابریشم، سفر از شرق به غرب جهان از شهری به نام چانگ - آن در چین آغاز می‌شد و پس از عبور از این سرزمین از چند شاخه راه گوناگون به آسیای میانه می‌رسید؛ برای ادامه مسیر، در بیشتر دوره‌های راه ابریشم، تاجران و مسافران این راه را گریزی جز گذر از ایران نبود.
این راه از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از درون آسیای مرکزی می‌گذشت و از راه بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید.
در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو، سرخس، نیشابور، گرگان، بام و صفی‌آباد به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و اردبیل و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به ترابوزان یا بیکی از بندرهای شام پایان می‌گرفت.
3093/3071
کپی شد
