انقلاب اسلامی ایران که از آن به عنوان مردمی ترین انقلاب در جهان یاد می شود، در اواخر قرن بیستم جهان را به لرزه درآورد و نور امید را در دل مسلمانان و مستضعفان روشن کرد؛ این انقلاب دستاوردهای فراوانی در عرصه های سیاسی،اجتماعی و فرهنگی به بار آورد.
خبرگزاری ایرنا مرکز تبریز با هدف تبیین و تشریح دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی در حوزه های آزادی، مردم سالاری، استقلال و توجه به فرهنگ، هنر و رسانه های محلی میزگردی را با حضور استادان علوم سیاسی و صاحب نظران سیاسی برگزار کرد که مشروح آن در زیر می آید.
** ضرورت تبیین دستاوردها در کنار بررسی نقاط ضعف و قوت
دکتر رجب ایزدی استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز در مورد تبیین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی اظهار داشت: امسال 40 سال از انقلاب می گذرد،انقلاب اسلامی ایران در تاریخ انقلابات جهان یکی از انقلاب های مهم و به ویژه بانفوذ به شمار می رود و بی تردید برکات و عواید بسیاری برای کشور و مردم در جهت رسیدن به اهداف سیاسی ،اجتماعی و اخلاقی داشته است.
وی دهه گرفتن ها را فرصت مناسبی برای گفت و گو درباره انقلاب و نتایج آن دانست و گفت: در وهله اول باید در جهت شناساندن این پدیده مهم سیاسی و اینکه چه آثاری از خود به جای گذاشته است،بکوشیم و در کنار فواید و دستاوردها نباید از نقاظ ضعف،نارسایی ها و اهدافی که صددرصد محقق نشده است، غافل شویم،چون اگر غفلت کنیم در آینده مسیر انقلاب خلل وارد می شود ولی اگر تجزیه و تحلیل مناسبی داشته باشیم می توانیم در مسیر آینده قدم های مثبتی برداریم.
معاون سابق سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان شرقی در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی اظهار داشت: باید عملکرد چهل ساله انقلاب در حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، سیاست داخلی و خارجی مورد ارزیابی قرار دهیم و ببینیم چالش های نظام و مردم کدامند و برای برون رفت از آن چالش ها کدام اقدامات میان مدت و بلندمدت باید مد نظر باشد؛ آنچه مسلم است ما به دنبال تحقق آرمان های اولیه انقلاب هستیم.
رحیم شهرتی فر تحقق آرمان های انقلاب را در سه شعار استقلال،آزادی و جمهوری اسلامی دانست و گفت: برای اینکه کشوری مستقل باشیم شهدای زیادی تقدیم انقلاب شده است که به عنوان بزرگ ترین دستاوردهای انقلاب می توان برشمرد.
وی اهداف تشکیل جمهوری اسلامی را تحقق آزادی های اول انقلاب که در قانون اساسی هم به صراحت تاکید شده است، اعلام کرد و افزود: اینکه آرمان های انقلاب و آزادی های مصرح در قانون اساسی به طور کامل اجرا شده یا نه، امروز جای بحث است.
مدرس دانشگاه و فعال سیاسی اظهار داشت: ما باید در کمال صداقت بتوانیم اهداف و آرمان های انقلاب را آن گونه که هست و نه به صورت سلیقه ای، به نسل جدید که انقلاب را ندیده و از نقل قول ها مطلع شده اند، بشناسانیم.
استاد دانشگاه و مشاور فرهنگی استاندار آذربایجان شرقی نیز اظهار داشت: یکی از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی که دارای همه دستاوردهاست،تشکیل نظام سیاسی مبتنی بر دین و آزادی انسان هاست که از آن به جمهوری اسلامی و یا مردم سالاری دینی تعبیر شده است.
عباس عباس زاده افزود: اهمیت موضوع از این جهت است که جهان در طول تاریخ دو مقطع را طی کرده که این دو عنصر دین و آزادی است؛ یکی در قرون وسطی و حاکمیت کلیسا که به نام دین و حکومت تشکیل شد و همه دانشمندان را به جرم تفتیش عقاید شکنجه کردند و اصحاب کلیسا سرنوشت مردم را به دست گرفت و دیگری دوره رنسانس که علم و دستاوردهای بشری بر دین غالب آمد و طعم شیرین خود را به انسان ها چشاند و کلیسا را از صحنه اجتماع و سیاست بیرون راند.
عباس زاده ادامه داد: انقلاب اسلامی در حقیقت عرصه ایست که این دو موضوع با هم پیوند خورده و به عبارت دیگر انقلاب اسلامی پیوند آسمان و زمین است؛ یعنی انسان ها در این عرصه جغرافیا به برکت امام راحل به آزادی رسیده و در مسیر الهی قرار گرفتند و به تعبیری مردم مسلمان ایران می خواستند آنچه که خدا می خواهد پیاده شود و این باعث شد که امام خمینی نظام را به جمهوری اسلامی تعبیر کند که یک رکن آن جمهوریت و بعد دیگرش حاکمیت الهی است.
وی گفت: حاکمیت ولایت فقیه در اصل به معنای فقه اسلامی است و شخص فقیه مطرح نیست بلکه فقیه به عنوان اندیشمند اسلامی که دانا به فقه اسلامی است حاکمیت پیدا می کند، البته در این زمینه دیدگاه افراط و تفریط مشاهده می شود اما خط اعتدال این است که بگوییم خداوند انسان ها را آزاد آفریده و حق تعیین سرنوشت هیچ کس نمی تواند سلب شود و پیامبران هم به برای پس گیری آزادی بلکه برای به گزینی و هدایت آمده اند.
عباس زاده با بیان اینکه جمهوریت نظام یک تاکتیک و تعارف نیست، افزود: وقتی که مردم به صحنه بیایند هر نهضت و حاکمیتی موفق و پیروز می شود اما وقتی مردم در صحنه نباشند حتی پیامبرانی مثل نوح و لوط هم شکست می خورند.
وی با تاکید بر اینکه باید به آزادی مردم احترام بگذاریم، ابراز داشت: جمهوریت نظام با مردم معنی می یابد، بنابراین باید درصدد بالابردن مشارکت اجتماعی بوده و بین مردم رای داشته باشیم .
عباس زاده اسلامیت و جمهوریت را دو بال نظام توصیف کرد که یکی بدون دیگری ارزش ندارد، و اظهار داشت: به کسانی که یک جانبه می اندیشند و یا برعکس فقط خواست خدا را می بینند و به نیازهای مردم توجهی ندارند هشدار می دهیم که هیچ کدام درست نبوده و هدف امام راحل و رهبر معظم انقلاب آن است که با دو بال پرواز کنیم.
** مشارکت مردم، محیط امنی برای نظام سیاسی است
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز در مورد ارتقای مشارکت سیاسی و آگاهی های عمومی حاصل از انقلاب اسلامی ایران اظهار داشت: وقتی در جامعه ای مردم در مسایل سیاسی و سرنوشت خود مشارکت می کنند،کارها بهتر پیش می رود چون جامعه با هم نوایی عمومی مواجه شده و خیلی از مشکلاتی که حکومت ها درگیر هستند، به راحتی حل می شود.
ایزدی با بیان اینکه مشارکت مردم رضایت بالاتری را فراهم کرده و محیط امنی را برای حکومت و نظام سیاسی فراهم می کند،افزود: انعکاس رضایت باطنی ثبات سیاسی و امنیت بیشتر را برای نظام به ارمغان می آورد.
وی با بیان اینکه البته دغدغه امنیت در تمام نظام ها همیشه وجود دارد،ابراز داشت: اگر مشارکت بالایی وجود داشته باشد بالتبع دغدغه امنیت هم پایین آمده و مردم با برنامه های دولت همراهی می کنند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه در بحث مشارکت نمی توانیم فقط به بحث آماری اتکا کنیم،افزود: یکی از جلوه های مشارکت،حضور نخبگان در حاکمیت و مشارکت آنها در امور است، چون نخبگان گرایشات و سلایق مردم را طبقه بندی کرده و به سیستم سیاسی جهت بررسی و تصمیم گیری ارایه می دهند.
ایزدی افزود: باید در مشارکت علاوه بر نخبگان، گرایش های اجتماعی متفاوت اعم از زنان، مردان، جوانان و طبقات مختلف را نیز در اولویت قرار داده و صحنه را طوری ترتیب دهیم که حداکثر بهره مندی را از ظرفیت مردم ببریم؛یعنی نیازهای جامعه را جمع بندی کنیم.
وی با بیان اینکه در دو دوره اولیه مجلس شورای ملی مشارکت مردم خوب بود،اظهار داشت: در دوره رضاشاه مشارکت خیلی پایین آمد و تقریبا حالت صوری داشت و مشهور بود که اسم نمایندگان در دوایر دولتی انتخاب شده و آنها از صندوق بیرون می آمدند و مردم هم این را احساس می کردند.
ایزدی گفت: انقلاب اسلامی انصافا یک تحول محسوسی در این باره ایجاد کرد،انتخابات به موقع برگزار و رقابت ها و حق انتخابات جدی تر است ولی واقعیت این است که هنوز راه قابل توجهی در پیش داریم تا به سرمنزل مقصود برسیم.
وی با بیان اینکه افزایش آگاهی سیاسی و مشارکت اجتماعی حق مردم است،اضافه کرد: هم مردم یک حقی بر حکومت دارند و هم حکومت یک حقوقی دارد که مردم باید رعایت کنند.
رحیم شهرتی فر هم با بیان اینکه انقلاب یک پدیده تصادفی نبوده بلکه ریشه ها و دلایلی دارد،افزود: تاریخ بشتر از ابتدای خلقت تا کنون در حال دگرگونی است که برخی دگرگونی ها شکل آرامی دارد و برخی مواقع دگرگونی ها تند و انقلابی اند.
وی اظهار داشت: چنانچه جامعه به درستی اداره نشده و نیازها و خواسته ها به موقع شناسایی نشود و به مطالبات پاسخ های درستی داده نشود،نارضایتی عمومی انباشته شده و به محض اینکه زمینه و شرایط ایجاد شد دگرگونی تندی رخ می دهد.
مدرس دانشگاه، ریشه وقوع انقلاب 1357 را در خواسته های عصر مشروطه دانست که به درستی محقق نشده است و افزود: رژیم پهلوی یا به خاطر وابستگی و یا ناکارآمدی نه نیازها و نه تمایلات مردم را تشخیص نداده و متناسب با آن پاسخ مثبتی نداد که زمینه بروز انقلاب را فراهم کرد.
شهرتی فر با بیان اینکه من دو دوره انتخابات قبل از انقلاب را دیده ام،اظهار داشت: رقابتی ترین دوره انتخابات مربوط به مجلس چهاردهم در سال 1322 بود و از آن زمان تا وقوع انقلاب اسلامی تمام انتخابات و مجالس فرمایشی بود.
وی ادامه داد: فضای باز سیاسی هم در اواخر عمر رژیم بسیار دیرهنگام بود و هم ناقص اجرا شد و وقتی مردم برای تحقق خواسته هایشان حاضرند تا پای جان بروند،در آن صورت چه رژیم شاهنشاهی و چه دموکراتیک باشد، بطور قطع چالش به وجود خواهد آمد.
شهرتی فر با بیان اینکه هم اکنون هم پاره ای مشکلات اقتصادی و برخی ناکارامدی ها موجب نارضایتی مردم شده است،اظهار داشت: تنها راه برون رفت از این مشکلات دخالت دادن مردم در امور و مبارزه جدی با فساد و پاسخگو بودن نهادهای دولتی است.
عباس زاده در مورد دستاوردهای چهل ساله انقلاب گفت: به میزان چهل سالگی عمر انقلاب، چهل انتخابات مختلف مجلس، ریاست جمهوری و شوراها داشتیم که در هیچ یک از انتخابات مشارکت مردم کمتر از 50 درصد نبوده است بلکه گاهی تا 80 درصد نیز مشارکت وجود داشت.
وی گفت: امروز این کشور در سایه مشارکت های مردم پایدار است و مردم صاحبان اصلی این خاک و مرز و بوم هستند .
عباس زاده با بیان اینکه امروزه رشد سیاسی مردم به برکت انقلاب خیلی بالا رفته است، افزود: اگر از مردمان قبل از انقلاب نام وزرا و نمایندگان مجلس را می پرسیدید خیلی ها بلد نبودند چون بین مردم و حاکمیت شکاف افتاده بود ولی امروز نه تنها مردم مسئولان را می شناسند بلکه نسبت به رخدادهای ملی و حتی بین المللی نیز شناخت و تحلیل دارند.
وی ادامه داد: ما حتی در دموکراتیک ترین کشورها هم مشاهده می کنیم که مردم آگاهی سیاسی کافی ندارند و بعد از انتخابات به زندگی روزمره خود مشغول می شوند اما در ایران مردم همواره در مباحث سیاسی فعال هستند.
**توسعه سیاسی مستلزم تحزب است
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه توسعه سیاسی بدون توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشکل است،اظهار داشت: توسعه سیاسی بدون توجه به سایر ابعاد نه تنها محقق نمی شود بلکه توسعه نامتوازن است.
ایزدی بحث مشارکت سیاسی را یک مساله داخلی عنوان کرد که باید با انگیزه ایرانی و وطنی نگریسته شود و افزود: همان طور که رهبر معظم انقلاب هم فرمودند هیچ نیروی خارجی خارجی دلسوز ما نیست و من بر اساس مطالعات شخصی به این نتیجه رسیده ام که افرادی که از خارج ایران در بحث توسعه سیاسی دخالت می کنند،کاملا مغرض هستند و این امر داخلی است که باید به دست خود ملت ایران حل شود.
استاد علوم سیاسی با تاکید بر اینکه احزاب می توانند کادرسازی کنند،اظهار داشت: برای اینکه صحنه سیاسی شفاف باشد و مردم بدانند به چه کسی باید رای دهند، لازم است احزاب تقویت شوند و هر قدر احزاب بیشتری وجود داشته باشد، مشارکت شفاف تر و کارشناسی تر می شود.
ایزدی گفت: تحزب چون سازمان یافته است جلوی نفوذ را هم می گیرد،بنابراین در قالب قانون اساسی و حفظ تمامیت ارضی،هر قدر احزاب جدی داشته باشیم به همان اندازه مردم و مسئولان نسبت به سرنوشت کشور مسئول بوده و احساس مسئولیت و مشارکت می کنند.
وی حفظ اسرار نظام را از اوجب واجبات دانست و گفت: همه افراد و احزاب باید روی یک سری مسایل اجماع ملی داشته باشند و احزاب حتی وقتی خارج از قدرت حاکمه هم هستند،باید اسرار کشور را حفظ کنند.
شهرتی فر هم توجه به نخبگان و استفاده از نظرات آنها را در اداره جامعه لازم و ضروری دانست و گفت: احزاب فعالیت مردم را سازمان یافته می کنند و نخبگان نیز از طریق احزاب شناسایی و به مردم جهت انتخاب معرفی می شوند.
وی افزود: اگر می بینیم که قوانین موجود از ظرفیت های کارشناسی لازم برخوردار نیستند به خاطر این است که در پایه انتخابات ما فعالیت حزبی فراهم نشده است که این امر یک فقدان بزرگ برای جامعه و انتخابات است.
شهرتی فر ادامه داد: البته این به معنای نبود احزاب نیست بلکه احزاب آن چنان که باید به کار گرفته نمی شوند و کرسی های حزبی به معنای تخصصی کلمه در مجلس شکل نمی گیرد.
وی با بیان اینکه در نبود احزاب و آزادی های حزبی توسعه نیز محدود می شود،گفت: توسعه سیاسی پشتوانه توسعه آگاهی است؛امروزه اگرچه رسانه ها سریع گسترش یافته و گردش اطلاعات زیاد شده است،اما این ها مبتنی بر تحلیل های دقیق نیست بلکه انبوهی از اطلاعات چه بسا مردم را نیز سردرگم می کند.
کارشناس مسایل سیاسی لازمه توسعه سیاسی را توجه به فعالیت های ضابطه مند عنوان کرد و افزود: انتخابات نمود بارز توسعه سیاسی است که ضامن آن هم وجود احزاب است،در قوانین ما تشکیل حزب ممنوع نیست اما صرف تشکیل حزب ما را به مقصد نمی رساند بلکه احزاب باید بر اساس رای و پایگاه شان در مجلس نماینده داشته باشند.
عباس زاده نیز تثبیت تمامیت ارضی و هویت سرزمینی را از دیگر دستاوردهای انقلاب اسلامی برشمرد و گفت: وقتی مردم به صحنه بیایند در سایه این وحدت و همدلی دشمنان نمی توانند به اهداف خود برسند و اینکه ما در زمان قاجار نتوانستیم بخشی از خاک خود را حفظ کنیم اما در هشت سال دفاع مقدس حتی وجبی از خاک مان را از دست ندادیم نشانه حضور مردم بود.
وی افزود: قبل از انقلاب سیاستمداران بین المللی گاهی اوقات شاه را حتی در سرنوشت سیاست داخلی خود هم دخالت نمی دادند و چه بسا شاه ایران از تصمیم راجع به کشور خودش بی اطلاع بود ولی امروز کسی نمی تواند ادعا کند که در مورد ایران تصمیم گیری و تصمیم سازی می کنند بلکه ما خودمان فکر کرده و تصمیم می گیریم .
**آزادی بیان و قلم، میراث ارزشمند انقلاب
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز آزادی بیان و اندیشه را گران قیمت ترین میراث انقلاب اسلامی برشمرد و گفت: قبل از انقلاب و در زمان شاه نه تنها احدی جرات انتقاد ساده از شاه را نداشت بلکه حتی انتقاد از وزرا و سایر ارکان دولتی مجازات در پی داشت.
ایزدی اظهار داشت: به برکت انقلاب اسلامی و در سایه اصول مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی که یکی از قوانین پیشرو نیز است، نقد منصفانه و دلسوزانه مسئولان نه تنها عواقبی ندارد، بلکه یکی از پایه های قوام بخش نظام نیز می باشد.
شهرتی فر نیز تحقق آزادی بیان و سیاسی را لازمه توسعه دانست و گفت: اگر جامعه ای از آزادی و آگاهی کافی برخوردار نباشد،به هرج و مرج کشیده می شود.
وی آزادی بیان را جزو اصول قانون اساسی توصیف کرد و افزود: در مورد آزادی بیان ما با یک سری محدودیت ها مواجه هستیم و آن اینکه آزادی بیان نباید منجر به توهین به ارزش های دینی شود.
شهرتی فر با بیان اینکه نباید آزادی بیان به منافع ملی خدشه وارد کند،اظهار داشت: البته باید آستانه تحمل افراد و جامعه را هم بالا ببریم و اینکه نتوانیم افراد و مسئولان را نقد کنیم،نقض آزادی بیان است.
وی ادامه داد: در چهل سال گذشته زمانی تیراژ روزنامه ها گاهی میلیونی هم بود که نشانگر توسعه سیاسی و مشارکت عمومی است؛البته در آزادی بیان باید منافع ملی و امنیت عمومی جامعه را هم رعایت کنیم و در داخل خانواده همدیگر را نقد کنیم.
عباس زاده در مورد آزادی بیان و قلم بعد از انقلاب گفت: در اسلام یک آزادی اندیشه و عقیده داریم و بعد از آن آزادی تحقق عقیده داریم که هر چقدر مطلب درونی می شود آزادی مطلق می شود. آزادی بیان وقتی در عرصه اجتماع محقق شود محدودیت هایی به میان می آید که همه انسانها این محدودیت ها را تحت عنوان قانون می پذیرند.
وی با بیان اینکه آزادی بیان منجر به صیقل خوردن اندیشه و به تبع آن ثبات در جامعه می شود،گفت: اگر من احساس کنم نمی توانم افکارم را تبیین کنم بطور قطع بیان نخواهم کرد و جامعه از اندیشه ام محروم خواهد شد و از طرفی آزادی امری دوسویه است بدین معنی که مخاطب من هم باید آزادی بیان داشته باشد.
تنظیم و نگارش: نعمت مرادپور
6132/518
انتهای پیام خبرگزاری ایرنا مرکز تبریز با هدف تبیین و تشریح دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی در حوزه های آزادی، مردم سالاری، استقلال و توجه به فرهنگ، هنر و رسانه های محلی میزگردی را با حضور استادان علوم سیاسی و صاحب نظران سیاسی برگزار کرد که مشروح آن در زیر می آید.
** ضرورت تبیین دستاوردها در کنار بررسی نقاط ضعف و قوت
دکتر رجب ایزدی استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز در مورد تبیین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی اظهار داشت: امسال 40 سال از انقلاب می گذرد،انقلاب اسلامی ایران در تاریخ انقلابات جهان یکی از انقلاب های مهم و به ویژه بانفوذ به شمار می رود و بی تردید برکات و عواید بسیاری برای کشور و مردم در جهت رسیدن به اهداف سیاسی ،اجتماعی و اخلاقی داشته است.
وی دهه گرفتن ها را فرصت مناسبی برای گفت و گو درباره انقلاب و نتایج آن دانست و گفت: در وهله اول باید در جهت شناساندن این پدیده مهم سیاسی و اینکه چه آثاری از خود به جای گذاشته است،بکوشیم و در کنار فواید و دستاوردها نباید از نقاظ ضعف،نارسایی ها و اهدافی که صددرصد محقق نشده است، غافل شویم،چون اگر غفلت کنیم در آینده مسیر انقلاب خلل وارد می شود ولی اگر تجزیه و تحلیل مناسبی داشته باشیم می توانیم در مسیر آینده قدم های مثبتی برداریم.
معاون سابق سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان شرقی در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی اظهار داشت: باید عملکرد چهل ساله انقلاب در حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، سیاست داخلی و خارجی مورد ارزیابی قرار دهیم و ببینیم چالش های نظام و مردم کدامند و برای برون رفت از آن چالش ها کدام اقدامات میان مدت و بلندمدت باید مد نظر باشد؛ آنچه مسلم است ما به دنبال تحقق آرمان های اولیه انقلاب هستیم.
رحیم شهرتی فر تحقق آرمان های انقلاب را در سه شعار استقلال،آزادی و جمهوری اسلامی دانست و گفت: برای اینکه کشوری مستقل باشیم شهدای زیادی تقدیم انقلاب شده است که به عنوان بزرگ ترین دستاوردهای انقلاب می توان برشمرد.
وی اهداف تشکیل جمهوری اسلامی را تحقق آزادی های اول انقلاب که در قانون اساسی هم به صراحت تاکید شده است، اعلام کرد و افزود: اینکه آرمان های انقلاب و آزادی های مصرح در قانون اساسی به طور کامل اجرا شده یا نه، امروز جای بحث است.
مدرس دانشگاه و فعال سیاسی اظهار داشت: ما باید در کمال صداقت بتوانیم اهداف و آرمان های انقلاب را آن گونه که هست و نه به صورت سلیقه ای، به نسل جدید که انقلاب را ندیده و از نقل قول ها مطلع شده اند، بشناسانیم.
استاد دانشگاه و مشاور فرهنگی استاندار آذربایجان شرقی نیز اظهار داشت: یکی از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی که دارای همه دستاوردهاست،تشکیل نظام سیاسی مبتنی بر دین و آزادی انسان هاست که از آن به جمهوری اسلامی و یا مردم سالاری دینی تعبیر شده است.
عباس عباس زاده افزود: اهمیت موضوع از این جهت است که جهان در طول تاریخ دو مقطع را طی کرده که این دو عنصر دین و آزادی است؛ یکی در قرون وسطی و حاکمیت کلیسا که به نام دین و حکومت تشکیل شد و همه دانشمندان را به جرم تفتیش عقاید شکنجه کردند و اصحاب کلیسا سرنوشت مردم را به دست گرفت و دیگری دوره رنسانس که علم و دستاوردهای بشری بر دین غالب آمد و طعم شیرین خود را به انسان ها چشاند و کلیسا را از صحنه اجتماع و سیاست بیرون راند.
عباس زاده ادامه داد: انقلاب اسلامی در حقیقت عرصه ایست که این دو موضوع با هم پیوند خورده و به عبارت دیگر انقلاب اسلامی پیوند آسمان و زمین است؛ یعنی انسان ها در این عرصه جغرافیا به برکت امام راحل به آزادی رسیده و در مسیر الهی قرار گرفتند و به تعبیری مردم مسلمان ایران می خواستند آنچه که خدا می خواهد پیاده شود و این باعث شد که امام خمینی نظام را به جمهوری اسلامی تعبیر کند که یک رکن آن جمهوریت و بعد دیگرش حاکمیت الهی است.
وی گفت: حاکمیت ولایت فقیه در اصل به معنای فقه اسلامی است و شخص فقیه مطرح نیست بلکه فقیه به عنوان اندیشمند اسلامی که دانا به فقه اسلامی است حاکمیت پیدا می کند، البته در این زمینه دیدگاه افراط و تفریط مشاهده می شود اما خط اعتدال این است که بگوییم خداوند انسان ها را آزاد آفریده و حق تعیین سرنوشت هیچ کس نمی تواند سلب شود و پیامبران هم به برای پس گیری آزادی بلکه برای به گزینی و هدایت آمده اند.
عباس زاده با بیان اینکه جمهوریت نظام یک تاکتیک و تعارف نیست، افزود: وقتی که مردم به صحنه بیایند هر نهضت و حاکمیتی موفق و پیروز می شود اما وقتی مردم در صحنه نباشند حتی پیامبرانی مثل نوح و لوط هم شکست می خورند.
وی با تاکید بر اینکه باید به آزادی مردم احترام بگذاریم، ابراز داشت: جمهوریت نظام با مردم معنی می یابد، بنابراین باید درصدد بالابردن مشارکت اجتماعی بوده و بین مردم رای داشته باشیم .
عباس زاده اسلامیت و جمهوریت را دو بال نظام توصیف کرد که یکی بدون دیگری ارزش ندارد، و اظهار داشت: به کسانی که یک جانبه می اندیشند و یا برعکس فقط خواست خدا را می بینند و به نیازهای مردم توجهی ندارند هشدار می دهیم که هیچ کدام درست نبوده و هدف امام راحل و رهبر معظم انقلاب آن است که با دو بال پرواز کنیم.
** مشارکت مردم، محیط امنی برای نظام سیاسی است
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز در مورد ارتقای مشارکت سیاسی و آگاهی های عمومی حاصل از انقلاب اسلامی ایران اظهار داشت: وقتی در جامعه ای مردم در مسایل سیاسی و سرنوشت خود مشارکت می کنند،کارها بهتر پیش می رود چون جامعه با هم نوایی عمومی مواجه شده و خیلی از مشکلاتی که حکومت ها درگیر هستند، به راحتی حل می شود.
ایزدی با بیان اینکه مشارکت مردم رضایت بالاتری را فراهم کرده و محیط امنی را برای حکومت و نظام سیاسی فراهم می کند،افزود: انعکاس رضایت باطنی ثبات سیاسی و امنیت بیشتر را برای نظام به ارمغان می آورد.
وی با بیان اینکه البته دغدغه امنیت در تمام نظام ها همیشه وجود دارد،ابراز داشت: اگر مشارکت بالایی وجود داشته باشد بالتبع دغدغه امنیت هم پایین آمده و مردم با برنامه های دولت همراهی می کنند.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه در بحث مشارکت نمی توانیم فقط به بحث آماری اتکا کنیم،افزود: یکی از جلوه های مشارکت،حضور نخبگان در حاکمیت و مشارکت آنها در امور است، چون نخبگان گرایشات و سلایق مردم را طبقه بندی کرده و به سیستم سیاسی جهت بررسی و تصمیم گیری ارایه می دهند.
ایزدی افزود: باید در مشارکت علاوه بر نخبگان، گرایش های اجتماعی متفاوت اعم از زنان، مردان، جوانان و طبقات مختلف را نیز در اولویت قرار داده و صحنه را طوری ترتیب دهیم که حداکثر بهره مندی را از ظرفیت مردم ببریم؛یعنی نیازهای جامعه را جمع بندی کنیم.
وی با بیان اینکه در دو دوره اولیه مجلس شورای ملی مشارکت مردم خوب بود،اظهار داشت: در دوره رضاشاه مشارکت خیلی پایین آمد و تقریبا حالت صوری داشت و مشهور بود که اسم نمایندگان در دوایر دولتی انتخاب شده و آنها از صندوق بیرون می آمدند و مردم هم این را احساس می کردند.
ایزدی گفت: انقلاب اسلامی انصافا یک تحول محسوسی در این باره ایجاد کرد،انتخابات به موقع برگزار و رقابت ها و حق انتخابات جدی تر است ولی واقعیت این است که هنوز راه قابل توجهی در پیش داریم تا به سرمنزل مقصود برسیم.
وی با بیان اینکه افزایش آگاهی سیاسی و مشارکت اجتماعی حق مردم است،اضافه کرد: هم مردم یک حقی بر حکومت دارند و هم حکومت یک حقوقی دارد که مردم باید رعایت کنند.
رحیم شهرتی فر هم با بیان اینکه انقلاب یک پدیده تصادفی نبوده بلکه ریشه ها و دلایلی دارد،افزود: تاریخ بشتر از ابتدای خلقت تا کنون در حال دگرگونی است که برخی دگرگونی ها شکل آرامی دارد و برخی مواقع دگرگونی ها تند و انقلابی اند.
وی اظهار داشت: چنانچه جامعه به درستی اداره نشده و نیازها و خواسته ها به موقع شناسایی نشود و به مطالبات پاسخ های درستی داده نشود،نارضایتی عمومی انباشته شده و به محض اینکه زمینه و شرایط ایجاد شد دگرگونی تندی رخ می دهد.
مدرس دانشگاه، ریشه وقوع انقلاب 1357 را در خواسته های عصر مشروطه دانست که به درستی محقق نشده است و افزود: رژیم پهلوی یا به خاطر وابستگی و یا ناکارآمدی نه نیازها و نه تمایلات مردم را تشخیص نداده و متناسب با آن پاسخ مثبتی نداد که زمینه بروز انقلاب را فراهم کرد.
شهرتی فر با بیان اینکه من دو دوره انتخابات قبل از انقلاب را دیده ام،اظهار داشت: رقابتی ترین دوره انتخابات مربوط به مجلس چهاردهم در سال 1322 بود و از آن زمان تا وقوع انقلاب اسلامی تمام انتخابات و مجالس فرمایشی بود.
وی ادامه داد: فضای باز سیاسی هم در اواخر عمر رژیم بسیار دیرهنگام بود و هم ناقص اجرا شد و وقتی مردم برای تحقق خواسته هایشان حاضرند تا پای جان بروند،در آن صورت چه رژیم شاهنشاهی و چه دموکراتیک باشد، بطور قطع چالش به وجود خواهد آمد.
شهرتی فر با بیان اینکه هم اکنون هم پاره ای مشکلات اقتصادی و برخی ناکارامدی ها موجب نارضایتی مردم شده است،اظهار داشت: تنها راه برون رفت از این مشکلات دخالت دادن مردم در امور و مبارزه جدی با فساد و پاسخگو بودن نهادهای دولتی است.
عباس زاده در مورد دستاوردهای چهل ساله انقلاب گفت: به میزان چهل سالگی عمر انقلاب، چهل انتخابات مختلف مجلس، ریاست جمهوری و شوراها داشتیم که در هیچ یک از انتخابات مشارکت مردم کمتر از 50 درصد نبوده است بلکه گاهی تا 80 درصد نیز مشارکت وجود داشت.
وی گفت: امروز این کشور در سایه مشارکت های مردم پایدار است و مردم صاحبان اصلی این خاک و مرز و بوم هستند .
عباس زاده با بیان اینکه امروزه رشد سیاسی مردم به برکت انقلاب خیلی بالا رفته است، افزود: اگر از مردمان قبل از انقلاب نام وزرا و نمایندگان مجلس را می پرسیدید خیلی ها بلد نبودند چون بین مردم و حاکمیت شکاف افتاده بود ولی امروز نه تنها مردم مسئولان را می شناسند بلکه نسبت به رخدادهای ملی و حتی بین المللی نیز شناخت و تحلیل دارند.
وی ادامه داد: ما حتی در دموکراتیک ترین کشورها هم مشاهده می کنیم که مردم آگاهی سیاسی کافی ندارند و بعد از انتخابات به زندگی روزمره خود مشغول می شوند اما در ایران مردم همواره در مباحث سیاسی فعال هستند.
**توسعه سیاسی مستلزم تحزب است
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه توسعه سیاسی بدون توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشکل است،اظهار داشت: توسعه سیاسی بدون توجه به سایر ابعاد نه تنها محقق نمی شود بلکه توسعه نامتوازن است.
ایزدی بحث مشارکت سیاسی را یک مساله داخلی عنوان کرد که باید با انگیزه ایرانی و وطنی نگریسته شود و افزود: همان طور که رهبر معظم انقلاب هم فرمودند هیچ نیروی خارجی خارجی دلسوز ما نیست و من بر اساس مطالعات شخصی به این نتیجه رسیده ام که افرادی که از خارج ایران در بحث توسعه سیاسی دخالت می کنند،کاملا مغرض هستند و این امر داخلی است که باید به دست خود ملت ایران حل شود.
استاد علوم سیاسی با تاکید بر اینکه احزاب می توانند کادرسازی کنند،اظهار داشت: برای اینکه صحنه سیاسی شفاف باشد و مردم بدانند به چه کسی باید رای دهند، لازم است احزاب تقویت شوند و هر قدر احزاب بیشتری وجود داشته باشد، مشارکت شفاف تر و کارشناسی تر می شود.
ایزدی گفت: تحزب چون سازمان یافته است جلوی نفوذ را هم می گیرد،بنابراین در قالب قانون اساسی و حفظ تمامیت ارضی،هر قدر احزاب جدی داشته باشیم به همان اندازه مردم و مسئولان نسبت به سرنوشت کشور مسئول بوده و احساس مسئولیت و مشارکت می کنند.
وی حفظ اسرار نظام را از اوجب واجبات دانست و گفت: همه افراد و احزاب باید روی یک سری مسایل اجماع ملی داشته باشند و احزاب حتی وقتی خارج از قدرت حاکمه هم هستند،باید اسرار کشور را حفظ کنند.
شهرتی فر هم توجه به نخبگان و استفاده از نظرات آنها را در اداره جامعه لازم و ضروری دانست و گفت: احزاب فعالیت مردم را سازمان یافته می کنند و نخبگان نیز از طریق احزاب شناسایی و به مردم جهت انتخاب معرفی می شوند.
وی افزود: اگر می بینیم که قوانین موجود از ظرفیت های کارشناسی لازم برخوردار نیستند به خاطر این است که در پایه انتخابات ما فعالیت حزبی فراهم نشده است که این امر یک فقدان بزرگ برای جامعه و انتخابات است.
شهرتی فر ادامه داد: البته این به معنای نبود احزاب نیست بلکه احزاب آن چنان که باید به کار گرفته نمی شوند و کرسی های حزبی به معنای تخصصی کلمه در مجلس شکل نمی گیرد.
وی با بیان اینکه در نبود احزاب و آزادی های حزبی توسعه نیز محدود می شود،گفت: توسعه سیاسی پشتوانه توسعه آگاهی است؛امروزه اگرچه رسانه ها سریع گسترش یافته و گردش اطلاعات زیاد شده است،اما این ها مبتنی بر تحلیل های دقیق نیست بلکه انبوهی از اطلاعات چه بسا مردم را نیز سردرگم می کند.
کارشناس مسایل سیاسی لازمه توسعه سیاسی را توجه به فعالیت های ضابطه مند عنوان کرد و افزود: انتخابات نمود بارز توسعه سیاسی است که ضامن آن هم وجود احزاب است،در قوانین ما تشکیل حزب ممنوع نیست اما صرف تشکیل حزب ما را به مقصد نمی رساند بلکه احزاب باید بر اساس رای و پایگاه شان در مجلس نماینده داشته باشند.
عباس زاده نیز تثبیت تمامیت ارضی و هویت سرزمینی را از دیگر دستاوردهای انقلاب اسلامی برشمرد و گفت: وقتی مردم به صحنه بیایند در سایه این وحدت و همدلی دشمنان نمی توانند به اهداف خود برسند و اینکه ما در زمان قاجار نتوانستیم بخشی از خاک خود را حفظ کنیم اما در هشت سال دفاع مقدس حتی وجبی از خاک مان را از دست ندادیم نشانه حضور مردم بود.
وی افزود: قبل از انقلاب سیاستمداران بین المللی گاهی اوقات شاه را حتی در سرنوشت سیاست داخلی خود هم دخالت نمی دادند و چه بسا شاه ایران از تصمیم راجع به کشور خودش بی اطلاع بود ولی امروز کسی نمی تواند ادعا کند که در مورد ایران تصمیم گیری و تصمیم سازی می کنند بلکه ما خودمان فکر کرده و تصمیم می گیریم .
**آزادی بیان و قلم، میراث ارزشمند انقلاب
استاد علوم سیاسی دانشگاه تبریز آزادی بیان و اندیشه را گران قیمت ترین میراث انقلاب اسلامی برشمرد و گفت: قبل از انقلاب و در زمان شاه نه تنها احدی جرات انتقاد ساده از شاه را نداشت بلکه حتی انتقاد از وزرا و سایر ارکان دولتی مجازات در پی داشت.
ایزدی اظهار داشت: به برکت انقلاب اسلامی و در سایه اصول مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی که یکی از قوانین پیشرو نیز است، نقد منصفانه و دلسوزانه مسئولان نه تنها عواقبی ندارد، بلکه یکی از پایه های قوام بخش نظام نیز می باشد.
شهرتی فر نیز تحقق آزادی بیان و سیاسی را لازمه توسعه دانست و گفت: اگر جامعه ای از آزادی و آگاهی کافی برخوردار نباشد،به هرج و مرج کشیده می شود.
وی آزادی بیان را جزو اصول قانون اساسی توصیف کرد و افزود: در مورد آزادی بیان ما با یک سری محدودیت ها مواجه هستیم و آن اینکه آزادی بیان نباید منجر به توهین به ارزش های دینی شود.
شهرتی فر با بیان اینکه نباید آزادی بیان به منافع ملی خدشه وارد کند،اظهار داشت: البته باید آستانه تحمل افراد و جامعه را هم بالا ببریم و اینکه نتوانیم افراد و مسئولان را نقد کنیم،نقض آزادی بیان است.
وی ادامه داد: در چهل سال گذشته زمانی تیراژ روزنامه ها گاهی میلیونی هم بود که نشانگر توسعه سیاسی و مشارکت عمومی است؛البته در آزادی بیان باید منافع ملی و امنیت عمومی جامعه را هم رعایت کنیم و در داخل خانواده همدیگر را نقد کنیم.
عباس زاده در مورد آزادی بیان و قلم بعد از انقلاب گفت: در اسلام یک آزادی اندیشه و عقیده داریم و بعد از آن آزادی تحقق عقیده داریم که هر چقدر مطلب درونی می شود آزادی مطلق می شود. آزادی بیان وقتی در عرصه اجتماع محقق شود محدودیت هایی به میان می آید که همه انسانها این محدودیت ها را تحت عنوان قانون می پذیرند.
وی با بیان اینکه آزادی بیان منجر به صیقل خوردن اندیشه و به تبع آن ثبات در جامعه می شود،گفت: اگر من احساس کنم نمی توانم افکارم را تبیین کنم بطور قطع بیان نخواهم کرد و جامعه از اندیشه ام محروم خواهد شد و از طرفی آزادی امری دوسویه است بدین معنی که مخاطب من هم باید آزادی بیان داشته باشد.
تنظیم و نگارش: نعمت مرادپور
6132/518
کپی شد
