به گزارش ایرنا، پدیده ترافیک در سال های اخیر گریبانگیر کلانشهرها شده و این پدیده رو به گسترش بوده و شهرهای کوچک را نیز درگیر خود می کند که اگر چاره سازی اساسی برای آن انجام نشود به معضل بزرگی در شهرها تبدیل می شود.
وضعیت نابسامان رانندگی، احترام قائل نشدن به حقوق همدیگر در رانندگی، نبود ساختارهای مناسب و ناآگاهی مردم و شهروندان از فرهنگ و رفتارها ترافیکی از عوامل ایجاد ترافیک های کور و طولانی در کلانشهرها به ویژه در مراکز شهری است.
ایرنای مرکز آذربایجان شرقی در ارتباط با پدیده ترافیک، میزگردی با حضور چند نفر از کارشناسان حوزه حمل و نقل عمومی و ترافیک تبریز برگزار کرد و در آن دلایل بروز این پدیده و راهکارهای حل آن بررسی شد که شرح آن در ذیل ارایه می شود.
** ناهمخوانی عوامل درگیر در ترافیک عامل تشدید این پدیده در کلانشهرهاست
کارشناس ترافیک و عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: ترافیک بستگی به 3مقوله سطح و سطوح مورد استفاده وسایل نقلیه، تعداد خودروهای عمومی و خصوصی و تعداد افراد استفاده کننده از این سطوح دارد که اگر آن ها با هم همخوانی نداشته باشند، موجب بروز مشکل می شود.
احد راشد می افزاید: وقتی در شهر نتوانیم تناسبی بین تعداد خودروها، مساحت مورد نیاز برای عبور و مرور و تعداد افراد برقرار کنیم، مشکل ترافیکی تشدید می شود و با توجه به اینکه در مدل تعداد افراد ثابت است برای رفع این مشکل باید در خصوص تعداد خودرو و سطح سطوح مورد استفاده برنامه ریزی و اقدام شود.
وی با بیان اینکه خودروسازان بیشتر برای تامین منافع خود به دنبال تولید و فروش بیشتر هستند، اظهار می کند: سیاست گذاری در این زمینه باید بیشتر صادرات محور باشد تا عرضه در بازارهای داخلی، زیرا با ادامه روند فعلی تولید خوردو و عرضه آن به بازار داخلی، مشکل ترافیکی در شهرها بیشتر خواهد شد.
کارشناس ترافیک و عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری آذربایجان شرقی با اشاره به تعدد خودرو در سایر کشورهای جهان ادامه می دهد: در آلمان طبق آمار 10 سال گذشته حدود 42 میلیون خودرو سواری وجود داشت که در آن زمان در کشور ما تعداد خودروهای سواری به 16 میلیون دستگاه نمی رسید.
راشد با بیان اینکه تعداد خودروهای در زمان کنونی در کشور ما به حدود 20 میلیون دستگاه می رسد، ادامه می دهد: سطوح و گذرگاه های آلمان نیز بیشتر از کشور ما نیست ولی در این کشور ترافیک وجود ندارد زیرا با مدیریت ترافیک مانع از بروز چنین مشکلی شده اند.
وی یادآوری می کند: در برنامه پنجم توسعه قرار بود سهم وسایل نقلیه عمومی به 75 درصد برسد در حالی که در آن زمان 29 درصد بود و بعید است که اکنون این سهم به 35 یا 40 درصد رسیده باشد.
راشد می افزاید: وقتی سهم وسایل نقلیه عمومی از جمله مترو و اتوبوس افزایش نیابد، مردم به استفاده از وسایل شخصی و تک سرنشین روی خواهند آورد و با ادامه افزایش جمعیت و تعداد خودروها و ثابت ماندن سطح و سطوح معضل ترافیک تشدید می شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز نیز با بیان اینکه مشکل ترافیکی ناشی از نبود همخوانی ادارات با همدیگر و عمل نشدن به قانون است، می گوید: در صورت برقراری توازن بین تولید خودرو با نیاز جامعه، شریان ها و پارکینگ های شهری و میزان از رده خارج شدن خودروها معضل ترافیکی در شهرها به وجود نمی آید.
اصغر آدی بیگ می افزاید: تعبیه نشدن پارکینگ در برخی مناطق تبریز به رغم تعدد بالای خودروها در آن مناطق عامل بروز ترافیک و ایجاد مزاحمت برای افراد جامعه و شهروندان می شود.
وی با بیان اینکه تبدیل پارکینگ ها به کاربری های عمومی، تجاری و خدماتی نیز بر مشکل ترافیک در مناطق پرتردد افزوده است، یادآوری می کند: اگر به قانون عمل کنیم و نهادها و ارگان های دولتی مانع از بروز تخلفات قانونی شوند در هیچ جا طغیان اتفاق نمی افتد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز نیز نبود برنامه ریزی در حوزه حمل و نقل عمومی را از عوامل بروز مشکلات ترافیکی اعلام می کند و می گوید: افزایش میزان تولید خودرو و استفاده خانواده از خودروهای شخصی به جای وسایل نقلیه عمومی موجب بروز مشکلات ترافیکی می شود.
علیرضا معتمدنیا با بیان اینکه در بحث حمل و نقل درون شهری ازدحام ترافیکی معضل اصلی است، می افزاید: ازدحام تنها ناشی از وسایل نقلیه شخصی نبوده بلکه صدور مجوز به برخی طرح ها بدون عارضه سنجی ترافیکی نیز در این زمینه موثر بوده است.
وی اظهار می کند: در دنیا مرسوم است که قبل از احداث هر طرحی اثراث آن بر شبکه معابر اطراف آن عارضه سنجی میشود ولی در کشور ما چنین اقدامی انجام نمی شود و اول طرح اجرا می شود سپس برای حل مشکلات ترافیکی آن تلاش می شود.
** فرهنگ سازی و اصلاح رفتارهای ترافیکی راهگشای حل معضل ترافیک است
مدیرکل پیشین دفتر فنی استانداری آذربایجان شرقی با تاکید بر فرهنگ سازی در جامعه برای استفاده خانواده ها از وسایل نقلیه عمومی بجای وسایل نقلیه خصوصی می گوید: تا حدود یک دهه قبل کمتر خانواده ای دارای خودرو شخصی بود.
راشد می افزاید: در سال های اخیر علاوه بر اینکه بیشتر خانواده ها دارای خودرو شخصی شده اند بلکه در بسیاری از آن ها افراد خانواده نیز برای خودشان خودرو اختصاصی دارند که این موضوع مشکل ترافیکی را بیشتر می کند.
وی اظهار می کند: در زمینه فرهنگ سازی باید آموزش و پرورش، نهادهای فرهنگی و رسانه ها همکاری و برای اصلاح رفتارهای ترافیکی افراد جامعه تلاش کنند.
راشد با بیان اینکه بیش از 50 درصد مردم با فرهنگ ترافیک آشنا نیستند، ادامه می دهد: خیلی از افراد نمی دانند چگونه از خیابان باید رد شوند، چگونه خودرو را پارک کنند، چگونه از معابر استفاده کنند و معنی خطوط عابر پیاده و حق و حقوق عابران پیاده چیست؟
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی اظهار می کند: باید در کنار برنامه های تلویزیونی و رسانه ای با ایجاد روش های نو پیام های فرهنگی به شهروندان انتقال یابد.
راشد ادامه می دهد: باید در بین مردم با ایجاد فرهنگ و رفتار ترافیکی این احساس بوجود بیاید که به حق و حقوق افراد پیاده و سایر رانندگان احترام بگذارند.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی، گسترش و ترویج فرهنگ ترافیک در بین مردم را از بخش های مهم حمل و نقل اعلام کرده و می گوید: در کشور ما به این موضوع کمتر توجه شده و چندان به آن اهمیت داده نشده است.
معتمدنیا با بیان اینکه در بحث فرهنگ سازی باید از پایه و به صورت ریشه ای به آن پرداخت شود، می افزاید: در این راستا می توان فرهنگ سازی را از رده سنی کودکان و مدارس آغاز کرد.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز نیز می گوید: ترافیک مانند بدن انسان بوده و همان طور که هر عضو بدن انسان بر فعالیت سایر اعضا تاثیر گذار است، هر گونه حرکت رانندگان خودروها نیز بر رفتار عمومی و ترافیک شهری تاثیر می گذارد.
آدی بیگ می افزاید: رفتارهای فردی رانندگان در برخی موارد علاوه بر خانواده آنان بر سایر مردم نیز مشکل ساز می شود و توقف و حرکت خلاف یک خودرو در یک معبر نیز موجب اذیت دیگر افراد و رانندگان عبوری از آن محل می شود.
وی با بیان اینکه بیشتر کارها و ساختاری که تاکنون در حوزه ترافیک انجام شده خودرو محور است، یادآوری می کند: هم اکنون سیاست های شورای اسلامی و شهرداری تبریز بر انسان محوری استوار شده است و تلاش می شود به جای پیاده رو از پیاده راه استفاده شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز می گوید: تا وقتی که شهر را برای انسان آماده نکرده ایم و در انسان این حس به وجود نیامده که خودروی مورد استفاده وی شخصی نیست چراکه هرگونه رفتار وی بر سایر افراد جامعه و دیگر رانندگان تاثیر می گذارد، نخواهیم توانست مشکل ترافیک را حل کنیم.
آدی بیگ ادامه می دهد: این سازمان برای فرهنگ سازی و کاهش حجم ترافیک شهری وارد برنامه های عملیاتی مانند اجرای برنامه سه شنبه های بدون خودرو، همکاری با آموزش و پرورش و ارایه آموزش های رایگان به مدارس در مرکز کنترل ترافیک و پارک های ترافیک، شده است.
وی اضافه می کند: تلاش می شود از سال آینده پارک های ترافیک روباز در مناطق مختلف برای ارایه آموزش های رایگان به دانش آموزان هر منطقه راه اندازی شود.
آدی بیگ یادآوری می کند: اولویت در موضوع رفع مشکلات ترافیکی فرهنگ سازی در بین مردم است و وقتی مردم ببینند که با رعایت فرهنگ ترافیک چقدر ایمنی و رفاه آنان افزایش می یابد رغبت آنان به ادامه آن بیشتر می شود.
وی با بیان اینکه در تمام کلان شهرها معضل ترافیک وجود دارد، می افزاید: ترافیک زبان بین المللی است و تجهیزات مورد استفاده در زمینه در تمام کشورها و شهرها یکسان است ولی آنچه موجب شده در کشوری یا کلان شهری ترافیک به وجود نیاید به فرهنگ استفاده از ترافیک مردم و شهروندان آن کشور یا کلانشهر برمی گردد.
** ایجاد امکانات و ارایه مشوق ها موجب رونق حمل و نقل عمومی می شود
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی با اشاره به ترافیک سنگین در محدوده مرکزی شهر می گوید: اگر شهروندان قبول کنند از میزان سفر به سمت مرکز شهر با استفاده از خودرو شخصی بکاهند حجم ترافیک در این منطقه کاهش می یابد.
راشد می افزاید: در این راستا باید مسئولان ذیربط با اتخاذ تدابیری امکانات سفر شهروندان به مرکز شهر را با استفاده از وسایل نقلیه عمومی از مبدا حرکت شهروندان فراهم کنند.
وی یادآوری می کند: علاوه بر این باید در محدوده مرکزی شهر نیز طرح های مختلفی برای روان سازی ترافیک اجرا شود و پارکینگ های عمومی در این مناطق احداث شود.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی می گوید: تا زمانی که سیستم حمل و نقل عمومی مناسب نباشد و امکانات در مبدا برای استفاده شهروندان از وسایل نقلیه عمومی فراهم نشود آنان رغبتی برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نخواهد داشت.
معتمدنیا ادامه می دهد: برای تشویق شهروندان برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی باید برنامه ریزی و طراحی مسیرها طوری باشد که آنان به راحتی از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
وی یادآوری می کند: برای ایجاد رغبت در بین شهروندان برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی به ویژه در هنگام آلودگی هوا می توان استفاده از این وسایل را رایگان اعلام کرد و از تجربه موفق برخی کشورها در این زمینه بهره برد.
معتمدنیا، با تاکید بر استفاده از حمل و نقل ترکیبی برای جابجایی مسافران درون شهری می افزاید: در این راستا باید از حمل و نقل ریلی ( مترو) و مینی بوس ها نیز در حاشیه شهر و شهرک ها استفاده شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز می گوید: 50 درصد ترافیک شریان های اصلی شهر مربوط به برخی ادارات خدماتی پر رفت و آمد و سرویس های مدارس می شود.
آدی بیگ می افزاید: برای کاهش بار ترافیکی نیاز است ادارات و مدارس پارکینگ و محوطه خود را در اختیار ارباب رجوع و سرویس های مدارس قرار دهند و ترافیک مجموعه خود را به بیرون منتقل نکنند.
وی با تاکید بر راه اندای حمل و نقل ترکیبی در سطح شهر برای کاهش بار ترافیکی مرکز شهر، ادامه می دهد: در صورت راه اندازی این روش و استفاده از انواع وسایل نقلیه عمومی در این زمینه و سوق دادن شهروندان برای استفاده از این امکان کلی از مشکلات ترافیکی شهر حل می شود.
** ترافیک علاوه بر مشکلات روحی روانی بار اقتصادی به بار می آورد
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: اگر به موضوع ترافیک به صورت اقتصادی نگاه کنیم و روزانه هر ساعت ماندن در ترافیک را در تعداد افرادی که در آن گرفتار می شوند ضرب و این مدت را به ریال تبدیل کرد می توان میزان کار مفیدی که از دست می رود را به دست آورد.
راشد می افزاید: در این نگاه علاوه بر میزان کار مفید وقتی میزان سوختی که هدر می رود و استهلاک خودروهایی که در ترافیک گیر می افتند را به صورت ریشه ای درآورد، آن وقت می توان فهمید که ترافیک چقدر هزینه کلانی بر سرمایه کشور و مردم تحمیل می کند.
وی یادآوری می کند: با توجه به توسعه نیافتن وسایل نقلیه عمومی مانند خطوط مترو، تراموا و اتوبوس های عمومی باید تعداد خودرو را کاهش داد.
راشد با بیان اینکه از عوامل ترافیک تبریز تاکسی ها و خودروهای مسافرکش شخصی است، اظهار می کند: تاکسی در تمام دنیا به عنوان وسیله نقلیه تجملی محسوب می شود و مشتریان خاص خود را دارد ولی در کشور ما تاکسی ها به صورت دوبله و سوبله در میادین، چهار راه ها و روی پل ها برای مسافرگیری توقف می کنند.
وی با تاکید بر ضرورت مدیریت ترافیک می گوید: در این راستا یا باید پارکینگ های عمومی افزایش یابد یا ایستگاه های خودرو را از چهار راه ها با فاصله ای مشخص دور کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی با اشاره به هدر رفت بالای مصرف بنزین و استهلاک خودرو در ترافیک و تصادف های ناشی از آن می گوید: طبق تحقیقی که در سال 90 در ایران انجام شد هزینه فوت تصادفات در یک سال 7 درصد بودجه ناخالص ملی بوده در حالی که بودجه آموزش و پرورش 4 درصد است.
معتمدنیا می افزاید: کشورهای منطقه که اقتصاد قوی تری دارند مانند ترکیه و قطر در بخش حمل و نقل ریلی نیز توسعه یافته اند.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز با تاکید بر تعریف پارکینگ عمومی در مناطق پرتردد و دارای پیک ترافیکی می گوید: برخی موارد جزئی مانند نگه داشتن خودرو حاوی میوه از سوی مغازه داران در جلوی مغازه میوه فروشی خود، پارک خودرو از سوی شهروندان به صورت دوبله برای خرید و پارک خودرو در کوچه و خیابان به جای پارکینگ یا پیلوت محل سکونت منجر به بروز پیک ترافیکی می شود.
آدی بیگ می افزاید: باید با فرهنگ سازی در بین مردم رغبت و انگیزه آنان را برای استفاده از پارکینگ های عمومی بجای پارک در حاشیه خیابان ها و کوچه ها برانگیخت.
وی با اشاره به اینکه حذف پارکبان در خیابان های پرتردد برای تامین رفاه مردم از سیاست های این سازمان است، اظهار می کند: وقتی شهروندی می بیند که با 10 هزار ریال می تواند خودرو خود را در خیابان پارک کند رغبت نمی کند آن را با صرف 15 هزار ریال در پارکینگ عمومی پارک کند.
آدی بیگ ادامه می دهد: اولویت پارک خودروها باید پارکینگ های عمومی باشد سپس در صورت تکمیل شدن ظرفیت پارکینگ ها از محل پارکبان ها استفاده شود.
** کاهش بار ترافیکی با هوشمند سازی و بهره گیری از نرم افزارهای مجازی
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: نصب دوربین های مختلف ثبت تخلفات در سطح شهر علاوه بر اینکه در کاهش بار ترافیکی تاثیر می گذارد در جلوگیری از تخلفات رانندگان نیز موثر است.
راشد با اشاره به راه اندازی نرم افزارهای مجازی مسافربری مانند اسنپ و تپسی می افزاید: این سیستم در کاهش ترافیک شهری موثر بوده و با گسترش آن ها می توان از حجم ترافیک مرکز شهر کاست.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز با بیان اینکه برای موفقیت شهر در موضوع ترافیک باید به سمت هوشمند سازی حرکت کرد، می گوید: ارتباط فیزیکی پلیس و ماموران شهرداری با مردم در دنیا منسوخ شده و این ارتباط باید در کشور ما نیز به صفر برسد.
آدی بیگ می افزاید: در این راستا بیش از 200 دستگاه دوربین نظارتی، ثبت پلاک و ثبت تخلف چراغ در سطح شهر نصب شده و در سال آینده نیز 40 دوربین دیگر به این تعداد اضافه می شود.
وی اظهار می کند: رسانه و فضای مجازی پتانسیل بزرگی برای ورود به فرهنگ ترافیک است و تلاش می شود نکات ترافیکی از طریق این فضا به مخاطبان انتقال یابد.
آدی بیگ پخش تصادف های رانندگی از طریق تلویزیون های شهری را هشداری برای رانندگان می داند و می افزاید: مردم و رانندگان با دیدن این تصاویر باید ببینند که حادثه بیخ گوش آنان است و با کوچکترین بی احتیاطی احتمال بروز چنین تصادفاتی برای آنان نیز وجود دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی نیز می گوید: در بحث کنترل ترافیک باید به سمت هوشمند سازی شهر حرکت کرد و از نرم افزارهای جدید و دوربینهای نظارتی و کنترل سرعت بیشتر استفاده کرد.
معتمدنیا می افزاید: حدود 20 سال است که از سیستم هوشمند حمل و نقل برای کنترل ترافیک در دنیا استفاده می شود ولی در کشور ما در بحث حمل و نقل درون شهری به آن توجه کمتری شده است.
وی یادآوری می کند: ترافیک تقاطع ها را نیز می توان به جای ایجاد زیرگذر یا روگذر با کمترین هزینه از دوربین های هوشمند مرکز کنترل ترافیک کنترل کرد.
تهیه و تنظیم: پرویز بابائی
8023/518
وضعیت نابسامان رانندگی، احترام قائل نشدن به حقوق همدیگر در رانندگی، نبود ساختارهای مناسب و ناآگاهی مردم و شهروندان از فرهنگ و رفتارها ترافیکی از عوامل ایجاد ترافیک های کور و طولانی در کلانشهرها به ویژه در مراکز شهری است.
ایرنای مرکز آذربایجان شرقی در ارتباط با پدیده ترافیک، میزگردی با حضور چند نفر از کارشناسان حوزه حمل و نقل عمومی و ترافیک تبریز برگزار کرد و در آن دلایل بروز این پدیده و راهکارهای حل آن بررسی شد که شرح آن در ذیل ارایه می شود.
** ناهمخوانی عوامل درگیر در ترافیک عامل تشدید این پدیده در کلانشهرهاست
کارشناس ترافیک و عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: ترافیک بستگی به 3مقوله سطح و سطوح مورد استفاده وسایل نقلیه، تعداد خودروهای عمومی و خصوصی و تعداد افراد استفاده کننده از این سطوح دارد که اگر آن ها با هم همخوانی نداشته باشند، موجب بروز مشکل می شود.
احد راشد می افزاید: وقتی در شهر نتوانیم تناسبی بین تعداد خودروها، مساحت مورد نیاز برای عبور و مرور و تعداد افراد برقرار کنیم، مشکل ترافیکی تشدید می شود و با توجه به اینکه در مدل تعداد افراد ثابت است برای رفع این مشکل باید در خصوص تعداد خودرو و سطح سطوح مورد استفاده برنامه ریزی و اقدام شود.
وی با بیان اینکه خودروسازان بیشتر برای تامین منافع خود به دنبال تولید و فروش بیشتر هستند، اظهار می کند: سیاست گذاری در این زمینه باید بیشتر صادرات محور باشد تا عرضه در بازارهای داخلی، زیرا با ادامه روند فعلی تولید خوردو و عرضه آن به بازار داخلی، مشکل ترافیکی در شهرها بیشتر خواهد شد.
کارشناس ترافیک و عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری آذربایجان شرقی با اشاره به تعدد خودرو در سایر کشورهای جهان ادامه می دهد: در آلمان طبق آمار 10 سال گذشته حدود 42 میلیون خودرو سواری وجود داشت که در آن زمان در کشور ما تعداد خودروهای سواری به 16 میلیون دستگاه نمی رسید.
راشد با بیان اینکه تعداد خودروهای در زمان کنونی در کشور ما به حدود 20 میلیون دستگاه می رسد، ادامه می دهد: سطوح و گذرگاه های آلمان نیز بیشتر از کشور ما نیست ولی در این کشور ترافیک وجود ندارد زیرا با مدیریت ترافیک مانع از بروز چنین مشکلی شده اند.
وی یادآوری می کند: در برنامه پنجم توسعه قرار بود سهم وسایل نقلیه عمومی به 75 درصد برسد در حالی که در آن زمان 29 درصد بود و بعید است که اکنون این سهم به 35 یا 40 درصد رسیده باشد.
راشد می افزاید: وقتی سهم وسایل نقلیه عمومی از جمله مترو و اتوبوس افزایش نیابد، مردم به استفاده از وسایل شخصی و تک سرنشین روی خواهند آورد و با ادامه افزایش جمعیت و تعداد خودروها و ثابت ماندن سطح و سطوح معضل ترافیک تشدید می شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز نیز با بیان اینکه مشکل ترافیکی ناشی از نبود همخوانی ادارات با همدیگر و عمل نشدن به قانون است، می گوید: در صورت برقراری توازن بین تولید خودرو با نیاز جامعه، شریان ها و پارکینگ های شهری و میزان از رده خارج شدن خودروها معضل ترافیکی در شهرها به وجود نمی آید.
اصغر آدی بیگ می افزاید: تعبیه نشدن پارکینگ در برخی مناطق تبریز به رغم تعدد بالای خودروها در آن مناطق عامل بروز ترافیک و ایجاد مزاحمت برای افراد جامعه و شهروندان می شود.
وی با بیان اینکه تبدیل پارکینگ ها به کاربری های عمومی، تجاری و خدماتی نیز بر مشکل ترافیک در مناطق پرتردد افزوده است، یادآوری می کند: اگر به قانون عمل کنیم و نهادها و ارگان های دولتی مانع از بروز تخلفات قانونی شوند در هیچ جا طغیان اتفاق نمی افتد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز نیز نبود برنامه ریزی در حوزه حمل و نقل عمومی را از عوامل بروز مشکلات ترافیکی اعلام می کند و می گوید: افزایش میزان تولید خودرو و استفاده خانواده از خودروهای شخصی به جای وسایل نقلیه عمومی موجب بروز مشکلات ترافیکی می شود.
علیرضا معتمدنیا با بیان اینکه در بحث حمل و نقل درون شهری ازدحام ترافیکی معضل اصلی است، می افزاید: ازدحام تنها ناشی از وسایل نقلیه شخصی نبوده بلکه صدور مجوز به برخی طرح ها بدون عارضه سنجی ترافیکی نیز در این زمینه موثر بوده است.
وی اظهار می کند: در دنیا مرسوم است که قبل از احداث هر طرحی اثراث آن بر شبکه معابر اطراف آن عارضه سنجی میشود ولی در کشور ما چنین اقدامی انجام نمی شود و اول طرح اجرا می شود سپس برای حل مشکلات ترافیکی آن تلاش می شود.
** فرهنگ سازی و اصلاح رفتارهای ترافیکی راهگشای حل معضل ترافیک است
مدیرکل پیشین دفتر فنی استانداری آذربایجان شرقی با تاکید بر فرهنگ سازی در جامعه برای استفاده خانواده ها از وسایل نقلیه عمومی بجای وسایل نقلیه خصوصی می گوید: تا حدود یک دهه قبل کمتر خانواده ای دارای خودرو شخصی بود.
راشد می افزاید: در سال های اخیر علاوه بر اینکه بیشتر خانواده ها دارای خودرو شخصی شده اند بلکه در بسیاری از آن ها افراد خانواده نیز برای خودشان خودرو اختصاصی دارند که این موضوع مشکل ترافیکی را بیشتر می کند.
وی اظهار می کند: در زمینه فرهنگ سازی باید آموزش و پرورش، نهادهای فرهنگی و رسانه ها همکاری و برای اصلاح رفتارهای ترافیکی افراد جامعه تلاش کنند.
راشد با بیان اینکه بیش از 50 درصد مردم با فرهنگ ترافیک آشنا نیستند، ادامه می دهد: خیلی از افراد نمی دانند چگونه از خیابان باید رد شوند، چگونه خودرو را پارک کنند، چگونه از معابر استفاده کنند و معنی خطوط عابر پیاده و حق و حقوق عابران پیاده چیست؟
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی اظهار می کند: باید در کنار برنامه های تلویزیونی و رسانه ای با ایجاد روش های نو پیام های فرهنگی به شهروندان انتقال یابد.
راشد ادامه می دهد: باید در بین مردم با ایجاد فرهنگ و رفتار ترافیکی این احساس بوجود بیاید که به حق و حقوق افراد پیاده و سایر رانندگان احترام بگذارند.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی، گسترش و ترویج فرهنگ ترافیک در بین مردم را از بخش های مهم حمل و نقل اعلام کرده و می گوید: در کشور ما به این موضوع کمتر توجه شده و چندان به آن اهمیت داده نشده است.
معتمدنیا با بیان اینکه در بحث فرهنگ سازی باید از پایه و به صورت ریشه ای به آن پرداخت شود، می افزاید: در این راستا می توان فرهنگ سازی را از رده سنی کودکان و مدارس آغاز کرد.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز نیز می گوید: ترافیک مانند بدن انسان بوده و همان طور که هر عضو بدن انسان بر فعالیت سایر اعضا تاثیر گذار است، هر گونه حرکت رانندگان خودروها نیز بر رفتار عمومی و ترافیک شهری تاثیر می گذارد.
آدی بیگ می افزاید: رفتارهای فردی رانندگان در برخی موارد علاوه بر خانواده آنان بر سایر مردم نیز مشکل ساز می شود و توقف و حرکت خلاف یک خودرو در یک معبر نیز موجب اذیت دیگر افراد و رانندگان عبوری از آن محل می شود.
وی با بیان اینکه بیشتر کارها و ساختاری که تاکنون در حوزه ترافیک انجام شده خودرو محور است، یادآوری می کند: هم اکنون سیاست های شورای اسلامی و شهرداری تبریز بر انسان محوری استوار شده است و تلاش می شود به جای پیاده رو از پیاده راه استفاده شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز می گوید: تا وقتی که شهر را برای انسان آماده نکرده ایم و در انسان این حس به وجود نیامده که خودروی مورد استفاده وی شخصی نیست چراکه هرگونه رفتار وی بر سایر افراد جامعه و دیگر رانندگان تاثیر می گذارد، نخواهیم توانست مشکل ترافیک را حل کنیم.
آدی بیگ ادامه می دهد: این سازمان برای فرهنگ سازی و کاهش حجم ترافیک شهری وارد برنامه های عملیاتی مانند اجرای برنامه سه شنبه های بدون خودرو، همکاری با آموزش و پرورش و ارایه آموزش های رایگان به مدارس در مرکز کنترل ترافیک و پارک های ترافیک، شده است.
وی اضافه می کند: تلاش می شود از سال آینده پارک های ترافیک روباز در مناطق مختلف برای ارایه آموزش های رایگان به دانش آموزان هر منطقه راه اندازی شود.
آدی بیگ یادآوری می کند: اولویت در موضوع رفع مشکلات ترافیکی فرهنگ سازی در بین مردم است و وقتی مردم ببینند که با رعایت فرهنگ ترافیک چقدر ایمنی و رفاه آنان افزایش می یابد رغبت آنان به ادامه آن بیشتر می شود.
وی با بیان اینکه در تمام کلان شهرها معضل ترافیک وجود دارد، می افزاید: ترافیک زبان بین المللی است و تجهیزات مورد استفاده در زمینه در تمام کشورها و شهرها یکسان است ولی آنچه موجب شده در کشوری یا کلان شهری ترافیک به وجود نیاید به فرهنگ استفاده از ترافیک مردم و شهروندان آن کشور یا کلانشهر برمی گردد.
** ایجاد امکانات و ارایه مشوق ها موجب رونق حمل و نقل عمومی می شود
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی با اشاره به ترافیک سنگین در محدوده مرکزی شهر می گوید: اگر شهروندان قبول کنند از میزان سفر به سمت مرکز شهر با استفاده از خودرو شخصی بکاهند حجم ترافیک در این منطقه کاهش می یابد.
راشد می افزاید: در این راستا باید مسئولان ذیربط با اتخاذ تدابیری امکانات سفر شهروندان به مرکز شهر را با استفاده از وسایل نقلیه عمومی از مبدا حرکت شهروندان فراهم کنند.
وی یادآوری می کند: علاوه بر این باید در محدوده مرکزی شهر نیز طرح های مختلفی برای روان سازی ترافیک اجرا شود و پارکینگ های عمومی در این مناطق احداث شود.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی می گوید: تا زمانی که سیستم حمل و نقل عمومی مناسب نباشد و امکانات در مبدا برای استفاده شهروندان از وسایل نقلیه عمومی فراهم نشود آنان رغبتی برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نخواهد داشت.
معتمدنیا ادامه می دهد: برای تشویق شهروندان برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی باید برنامه ریزی و طراحی مسیرها طوری باشد که آنان به راحتی از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
وی یادآوری می کند: برای ایجاد رغبت در بین شهروندان برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی به ویژه در هنگام آلودگی هوا می توان استفاده از این وسایل را رایگان اعلام کرد و از تجربه موفق برخی کشورها در این زمینه بهره برد.
معتمدنیا، با تاکید بر استفاده از حمل و نقل ترکیبی برای جابجایی مسافران درون شهری می افزاید: در این راستا باید از حمل و نقل ریلی ( مترو) و مینی بوس ها نیز در حاشیه شهر و شهرک ها استفاده شود.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز می گوید: 50 درصد ترافیک شریان های اصلی شهر مربوط به برخی ادارات خدماتی پر رفت و آمد و سرویس های مدارس می شود.
آدی بیگ می افزاید: برای کاهش بار ترافیکی نیاز است ادارات و مدارس پارکینگ و محوطه خود را در اختیار ارباب رجوع و سرویس های مدارس قرار دهند و ترافیک مجموعه خود را به بیرون منتقل نکنند.
وی با تاکید بر راه اندای حمل و نقل ترکیبی در سطح شهر برای کاهش بار ترافیکی مرکز شهر، ادامه می دهد: در صورت راه اندازی این روش و استفاده از انواع وسایل نقلیه عمومی در این زمینه و سوق دادن شهروندان برای استفاده از این امکان کلی از مشکلات ترافیکی شهر حل می شود.
** ترافیک علاوه بر مشکلات روحی روانی بار اقتصادی به بار می آورد
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: اگر به موضوع ترافیک به صورت اقتصادی نگاه کنیم و روزانه هر ساعت ماندن در ترافیک را در تعداد افرادی که در آن گرفتار می شوند ضرب و این مدت را به ریال تبدیل کرد می توان میزان کار مفیدی که از دست می رود را به دست آورد.
راشد می افزاید: در این نگاه علاوه بر میزان کار مفید وقتی میزان سوختی که هدر می رود و استهلاک خودروهایی که در ترافیک گیر می افتند را به صورت ریشه ای درآورد، آن وقت می توان فهمید که ترافیک چقدر هزینه کلانی بر سرمایه کشور و مردم تحمیل می کند.
وی یادآوری می کند: با توجه به توسعه نیافتن وسایل نقلیه عمومی مانند خطوط مترو، تراموا و اتوبوس های عمومی باید تعداد خودرو را کاهش داد.
راشد با بیان اینکه از عوامل ترافیک تبریز تاکسی ها و خودروهای مسافرکش شخصی است، اظهار می کند: تاکسی در تمام دنیا به عنوان وسیله نقلیه تجملی محسوب می شود و مشتریان خاص خود را دارد ولی در کشور ما تاکسی ها به صورت دوبله و سوبله در میادین، چهار راه ها و روی پل ها برای مسافرگیری توقف می کنند.
وی با تاکید بر ضرورت مدیریت ترافیک می گوید: در این راستا یا باید پارکینگ های عمومی افزایش یابد یا ایستگاه های خودرو را از چهار راه ها با فاصله ای مشخص دور کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی با اشاره به هدر رفت بالای مصرف بنزین و استهلاک خودرو در ترافیک و تصادف های ناشی از آن می گوید: طبق تحقیقی که در سال 90 در ایران انجام شد هزینه فوت تصادفات در یک سال 7 درصد بودجه ناخالص ملی بوده در حالی که بودجه آموزش و پرورش 4 درصد است.
معتمدنیا می افزاید: کشورهای منطقه که اقتصاد قوی تری دارند مانند ترکیه و قطر در بخش حمل و نقل ریلی نیز توسعه یافته اند.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز با تاکید بر تعریف پارکینگ عمومی در مناطق پرتردد و دارای پیک ترافیکی می گوید: برخی موارد جزئی مانند نگه داشتن خودرو حاوی میوه از سوی مغازه داران در جلوی مغازه میوه فروشی خود، پارک خودرو از سوی شهروندان به صورت دوبله برای خرید و پارک خودرو در کوچه و خیابان به جای پارکینگ یا پیلوت محل سکونت منجر به بروز پیک ترافیکی می شود.
آدی بیگ می افزاید: باید با فرهنگ سازی در بین مردم رغبت و انگیزه آنان را برای استفاده از پارکینگ های عمومی بجای پارک در حاشیه خیابان ها و کوچه ها برانگیخت.
وی با اشاره به اینکه حذف پارکبان در خیابان های پرتردد برای تامین رفاه مردم از سیاست های این سازمان است، اظهار می کند: وقتی شهروندی می بیند که با 10 هزار ریال می تواند خودرو خود را در خیابان پارک کند رغبت نمی کند آن را با صرف 15 هزار ریال در پارکینگ عمومی پارک کند.
آدی بیگ ادامه می دهد: اولویت پارک خودروها باید پارکینگ های عمومی باشد سپس در صورت تکمیل شدن ظرفیت پارکینگ ها از محل پارکبان ها استفاده شود.
** کاهش بار ترافیکی با هوشمند سازی و بهره گیری از نرم افزارهای مجازی
کارشناس ترافیک کانون کارشناسان دادگستری آذربایجان شرقی می گوید: نصب دوربین های مختلف ثبت تخلفات در سطح شهر علاوه بر اینکه در کاهش بار ترافیکی تاثیر می گذارد در جلوگیری از تخلفات رانندگان نیز موثر است.
راشد با اشاره به راه اندازی نرم افزارهای مجازی مسافربری مانند اسنپ و تپسی می افزاید: این سیستم در کاهش ترافیک شهری موثر بوده و با گسترش آن ها می توان از حجم ترافیک مرکز شهر کاست.
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز با بیان اینکه برای موفقیت شهر در موضوع ترافیک باید به سمت هوشمند سازی حرکت کرد، می گوید: ارتباط فیزیکی پلیس و ماموران شهرداری با مردم در دنیا منسوخ شده و این ارتباط باید در کشور ما نیز به صفر برسد.
آدی بیگ می افزاید: در این راستا بیش از 200 دستگاه دوربین نظارتی، ثبت پلاک و ثبت تخلف چراغ در سطح شهر نصب شده و در سال آینده نیز 40 دوربین دیگر به این تعداد اضافه می شود.
وی اظهار می کند: رسانه و فضای مجازی پتانسیل بزرگی برای ورود به فرهنگ ترافیک است و تلاش می شود نکات ترافیکی از طریق این فضا به مخاطبان انتقال یابد.
آدی بیگ پخش تصادف های رانندگی از طریق تلویزیون های شهری را هشداری برای رانندگان می داند و می افزاید: مردم و رانندگان با دیدن این تصاویر باید ببینند که حادثه بیخ گوش آنان است و با کوچکترین بی احتیاطی احتمال بروز چنین تصادفاتی برای آنان نیز وجود دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه و عضو سابق هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی نیز می گوید: در بحث کنترل ترافیک باید به سمت هوشمند سازی شهر حرکت کرد و از نرم افزارهای جدید و دوربینهای نظارتی و کنترل سرعت بیشتر استفاده کرد.
معتمدنیا می افزاید: حدود 20 سال است که از سیستم هوشمند حمل و نقل برای کنترل ترافیک در دنیا استفاده می شود ولی در کشور ما در بحث حمل و نقل درون شهری به آن توجه کمتری شده است.
وی یادآوری می کند: ترافیک تقاطع ها را نیز می توان به جای ایجاد زیرگذر یا روگذر با کمترین هزینه از دوربین های هوشمند مرکز کنترل ترافیک کنترل کرد.
تهیه و تنظیم: پرویز بابائی
8023/518
کپی شد