بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم

مبارک باد عید سعید بزرگ قربان بر مسلمانان جهان و بر ملت بزرگ مجاهد ایران که با انقلاب کبیر خود دست جهانخواران را از تجاوز به میهن اسلامی‏شان قطع کردند؛ و به خواست خداوند متعال و حمایت حضرت بقیة اللّه‏ ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ خود را از سلطۀ ستمگران شرق و غرب آزاد، و برای به ثمر رسیدن انقلاب بزرگ خویش با فداکاریهای فوق طاقت به نهضت و جانبازی خود ادامه می‏دهند، تا ان‏شاءاللّه‏ مقصد اعلی، که اجرای احکام نورانی اسلام است، در کشور پیاده شود.

عید سعید و مبارک در حقیقت آن روزی است که با بیداری مسلمین و تعهد علمای اسلام تمام مسلمانان جهان از تحت سلطۀ ستمکاران و جهانخواران بیرون آیند. و این مقصد بزرگ زمانی میسر است که ابعاد مختلفۀ احکام اسلام را بتوانند به ملتهای زیر ستم ارائه دهند. و ملتها را با اسلام ناشناخته آشنا کنند، و فرصتها را برای این امر بزرگ سرنوشت ساز مغتنم شمرده و از دست ندهند. و چه فرصتی بالاتر و والاتر از کنگرۀ عظیم حج که خداوند متعال برای مسلمانان فراهم آورده است. و مع الأسف ابعاد مختلف این فریضۀ عظیم سرنوشت‏ساز به واسطۀ انحرافهای حکومتهای جور در کشورهای اسلامی و آخوندهای فرومایۀ درباری و کج‏فهمیهای بعضی از معممین و مقدس‏نماها در تمام
کشورهای اسلامی در پردۀ ابهام باقی مانده است. کج فهمانی که حتی با تشکیل حکومت اسلامی مخالف، و آن را از حکومت طاغوت بدتر می‏دانند! کج فکرانی که فریضۀ بزرگ حج را محدود به یک ظاهر بی‏محتوا کرده، و ذکر گرفتاریهای مسلمانان و کشورهای اسلامی را بر خلاف شرع و تا سرحد کفر می‏شمارند. وابستگان به حکومتهای جابر انحرافی که فریاد مظلومانی را که از گوشه و کنار جهان در این مرکزِ فریاد جمع گردیده‏اند. زندقه و برخلاف اسلام وانمود می‏کنند. بازیگرانی که برای عقب نگه داشتن مسلمانان و باز کردن راه برای غارتگران و سلطه جویان، اسلام را در کنج مساجد و معابد محصور نموده‏اند و اهتمام به امر مسلمین را بر خلاف اسلام و وظایف مسلمانان و علمای اسلام معرفی می‏کنند. و مع الأسف دامنۀ تبلیغات گمراه کننده به قدری بوده و هست که دخالت در هر امر اجتماعی و سیاسی را در جامعۀ مسلمین برخلاف وظایف روحانیون و علمای دین می‏دانند؛ و دخالت در سیاست را گناهی نابخشودنی می‏خوانند؛ و فریضۀ نماز جمعه را به یک صورت خشک مقصور کرده و تجاوز از این حد را ضد اسلام می‏دانند. و باید گفت اسلام غریب و ناشناخته است، و ملتهای اسلامی منزوی و ناآشنا به حقایق اسلامند.

اکنون بر علمای اسلام و نویسندگان و دانشمندان و هنرمندان و فیلسوفان و محققان و عارفان و روشنفکرانی که از این مسائل رنج می‏برند و به حال اسلام و مسلمین تأسف می‏خورند، در هر منطقه و دارای هر مذهب و مسلکی که هستند، لازم است برای جلوگیری از این خطر عظیم که اسلام و مسلمین گرفتار آن هستند دامن همت به کمر زنند، و با هر وسیلۀ ممکن در مساجد و محافل و مجالس عمومی مسلمانان را هشدار دهند و از آنان غفلت‏زدایی نمایند، و آنان را برای یک نهضت عمومی اسلامی مهیا کنند. و باید بدانند که این امری است ممکن و شدنی، ولی محتاج به کوشش و فداکاری می‏باشد. ملت ایران ـ أعزّهم اللّه‏ ـ راه عذرها را مسدود نموده، و اثبات نمود که در مقابل قدرتهای بزرگ می‏توان ایستاد و حق انسانی خود را باز پس گرفت. و با اتکال به قدرت لایزال حق تعالی، که وعدۀ نصرت به شرط آنکه حق را یاری دهیم عنایت فرموده است،
هراس به خود راه ندهند کهانْ تَنْصروااللّه‏َ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ.[1]و برای تحقق اهداف اسلامی، که در مقدمۀ آن کوتاه کردن دست قدرتمندان منحرف و مخالف اسلام از کشورهای اسلامی و رفع موانع داخلی و خارجی می‏باشد، همت گمارند؛ و با احزاب و حکومتها و گروهها و اشخاصی که با نهضتهای اسلامی، که بحمداللّه‏ تعالی در آستانۀ رشد و شکل‏گیری است، مخالفند مقابله نموده، و مبارزه با آنان را در سرتاسر جهان سرلوحۀ برنامه‏های خود قرار دهند؛ و مطمئن باشند که با وعدۀ صریح خداوند تعالی، توفیق پیشرفت حاصل شود و مظلومان از دست ستمگران نجات یابند.

اکنون که در آستانۀ فریضۀ مبارکۀ حج هستیم، لازم است توجهی به ابعاد عرفانی و روحانی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی آن داشته باشیم. باشد که این امر راهگشایی برای قدمهای مؤثر دیگر باشد. در این موضوعات بسیاری از دوستان متعهد مطالبی گفته‏اند. اینجانب نیز اشاره‏ای گذرا تنها به بعض ابعاد آن می‏کنم؛ شاید تذکری از آن حاصل شود. از آنجا که در این مناسک عجیب، از اول «احرام» و «تلبیه» تا آخر مناسک، اشاراتی عرفانی و روحانی است که تفصیل آنها در این مقال میسر نیست، اکتفا به بعض اشارات تلبیه‏ها می‏کنم.

لبیکهای مکرر از کسانی حقیقت دارد که ندای حق را به گوش جان شنیده و به دعوت اللّه‏ تعالی به اسم جامع[2]جواب می‏دهند. مسئله، مسئلۀ حضور در محضر است و مشاهدۀ جمال محبوب. گویی گوینده از خود در این محضر بیخود شده و جواب دعوت را تکرار می‏کند. و دنبالۀ آن سلب شریک به معنای مطلق[3]آن می‏نماید، که اهل اللّه‏ می‏دانند، نه شریک در الوهیت فقط. گرچه سلب شریک در آن نیز شامل همۀ مراتب، تا فنای عالم در نظر اهل معرفت است؛ و حاوی جمیع فقرات «احتیاطی» و «استحبابی»
است، مثل «الحَمدُ لَکَ و النَعمَة لک» و «حمد» را اختصاص می‏دهد به ذات مقدس، همچنین نعمت را؛ و نفی شریک می‏کند. و این نزد اهل معرفت غایت توحید است. و به این معناست که هر حمدی و هر نعمتی که در جهان هستی تحقق یابد حمد خدا و نعمت خداست بدون شریک. و در هر موقف و مشعری و وقوف و حرکتی و سکون و عملی، این مطلب و مقصد اعلی جاری است. و خلاف آن، «شرک» به معنای اعم است، که همۀ ما کوردلان به آن مبتلا هستیم. بگذارم و بگذرم.

و از همۀ ابعاد آن مهجورتر و مورد غفلت‏تر، بُعد سیاسی این مناسک عظیم است که دست خیانتکاران برای مهجوریت آن بیشتر در کار بوده و هست و خواهد بود. و مسلمانان امروز و در این عصر ـ که عصر جنگل است ـ بیشتر از هر زمان موظف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند؛ زیرا بازیگران بین المللی با اغفال مسلمین و عقب نگه داشتن آنان از یک سو، و عمال سودجوی آنان از سوی دیگر، و غفلتزدگان نادان از طرفی، و آخوندهای درباری یا کج فهم از سوی دیگر، و متنسکان جاهل[4]از یک طرف، دانسته یا ندانسته پشت در پشت هم ایستاده و در محو این بُعد سرنوشت ساز و نجات دهندۀ مظلومان در فعالیت هستند. و لازم است متعهدان و بیداران و دلسوزان برای غربت اسلام و مهجوریت این بعد در احکام اسلام، بویژه حج که این بعد در آن ظاهرتر و مؤثرتر است، با قلم و بیان و گفتار و نوشتار به کوشش برخیزند؛ خصوصاً در ایام مراسم حج، که پس از این مراسم عظیم انسانها می‏توانند در شهر و دیار خود با توجه به این بُعد عظیم مسلمانان و مظلومان جهان را بیدار، و برای خروج مظلومان جهان از تحت فشارهای روز افزون ستمگران مدعی حمایت از صلح به حرکت وادارند. و پر واضح است که اگر در این کنگرۀ عظیم جهانی، که همۀ اقشار ملتهای مظلوم اسلامی از هر مذهب و ملت و دارای هر زبان و مسلک و هر رنگ و قشر، ولی با زیّ واحد و لباس مشابه، دور از هر آلایش و آرایش، اجتماع نموده‏اند مسائل اساسی اسلام و مسلمین و
مظلومان جهان از هر فرقه حل نشود و حکومتهای مستکبر و زورگو سرجایشان ننشینند، از اجتماعات کوچک منطقه‏ای و محلی کاری برنخواهد آمد و راه حل فراگیری به دست نخواهیم آورد.

بیت اللّه‏ الحرام، اول بیتی است که برای «ناس» بنا شده.[5]بیت همگانی است. هیچ شخصیتی و هیچ رژیمی و هیچ طایفه‏ای حق تقدم در آن را ندارد. اهل بادیه و صحرانشینان و خانه به دوشان با عاکفان کعبه و شهرنشینان و دولتمردان در آن یکسانند[6]. این بیت معظم برای ناس بنا شده، و برای قیام ناس و نهضت همگانی، و برای منافع مردمی. و چه نفعی بالاتر و والاتر از آنکه دست جباران جهان و ستمگران عالم از سلطه بر کشورهای مظلوم کوتاه شود، و مخازن عظیم کشورها برای مردم خود آن کشورها باشد. بیتی که برای قیام تأسیس شده است، آن هم قیام ناس و للناس، پس باید برای همین مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود، و منافع ناس را در همین مواقف شریف تأمین نمود، و رمی شیاطین بزرگ و کوچک را در همین مواقف انجام داد. مجرد کلید داری بیت و سقایت[7]حُجاج و عمارت مسجدالحرام کافی نیست و مربوط به مقصد نیست. ساده بودن بیت و مسجد، همچون زمان ابراهیم و صدر اسلام و به هم پیوستن مسلمین در آن مکان بی‏آلایش و وافدین[8]بی پیرایش هزاران مرتبه بالاتر است از تزئین کعبه و بناهای مرتفع عظیم و غافل شدن از مقصد اصلی که قیام ناس و شهود منافع ناس است.أَجَعَلْتُم سِقَایَةَ‏الحَاجِّ وَ عِمَارَةَ المَسْجِدِ الْحَرَامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللّه‏ِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَ جَاهَدَ فِی سَبیِلِ اللّه‏ِ لایَسْتَوُونَ عِنْدَاللّه‏ِ وَ اللّه‏ُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالمینَ.[9]گویی آیۀ شریفه در عصر ما نازل شده و گویای حال ماست. در عصر حاضر سرگرمی به سقایت و معیشت حجاج و به عمارت و تزئین مسجد
الحرام، و غفلت از ایمان به خدا و روز جزا و کناره‏گیری از جهاد فی‏سبیل اللّه‏ را ظلم، و کسانی که چنین کنند را ظالم محسوب داشته است. ایمان به خدای تعالی و روز جزا انسانها را به جهاد فی‏سبیل‏اللّه‏ و قیام برای حق و عدل سوق می‏دهد. و خداوند قومی را که چنین نباشند هدایت نمی‏فرماید، که اینان ظالمانند.

خدای تعالی و رسول عظیم‏الشأن ـ صلی اللّه‏ علیه و آله ـ در روز حج بزرگ ندا دادند و فریاد سر دادند که خدا و رسول بری هستند از مشرکان:وَ أَذَانٌ مِنَ اللّه‏ِ وَ رَسُولِهِ الَی النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الأَکْبَرِأَنَّ اللّه‏َ بَرِی‏ءٌ مِنَ المُشْرِکِینَ وَ رَسُولُه[10]در آن روز خط امریکا و آخوندهای درباریِ‏تأمین کنندۀ منافع شیطان بزرگ نبودند که فتوا دهند ـ العیاذ باللّه‏ ـ خدا و رسول بر خلاف مناسک حج دستور داده و عمل می‏کنند، و باید حج از این مسائل به دور باشد. روزی که ولی اللّه‏ الأعظم، امام عصر ـ عجل اللّه‏ تعالی فرجه الشریف ظاهر شوند و در کعبه ندای عدالت سردهند و بر خلاف ظالمان و کافران فریاد کشند، همین آخوندها هستند که او را تکفیر کنند و از ستمگران پشتیبانی نمایند. خداوند ان‏شاءاللّه‏ تعالی اسلام و مسلمین را از شرّ ستم‏پیشگان نگهداری فرماید.

اینک تذکراتی هر چند تکراری را به عرض برادران و خواهران می‏رسانم؛ امید است ان‏شاءاللّه‏ تعالی به دیدۀ عنایت توجه نمایند.

1ـ مراتب معنوی حج، که سرمایۀ حیات جاودانه است و انسان را به افق توحید و تنزیه نزدیک می‏نماید، حاصل نخواهد شد مگر آنکه دستورات عبادی حج به طور صحیح و شایسته و مو به مو عمل شود، و حجاج محترم و روحانیون معظم کاروانها تمام همّ خود را صرف در تعلیم و تعلم مناسک حج کنند. و بر مسئله دانان است که از همراهان خود مواظبت کنند، که خدای نخواسته تخلف از دستورات نشود. و بُعد سیاسی و اجتماعی آن حاصل نمی‏گردد، مگر آنکه بُعد معنوی و الهی آن جامعۀ عمل پوشد، و لبیکهای شما جواب دعوت حق تعالی باشد و خود را محْرم برای وصول به آستانۀ محضر حق تعالی
نمایید، و لبیک گویان برای حق نفی شریک به همۀ مراتب کنید و از «خود»، که منشأ بزرگ شرک است، به سوی او ـ جلّ و علا ـ هجرت نمایید. و امید است برای جویندگان، آن موتی که دنبال هجرت است حاصل آید؛ و اجری را که «علی اللّه‏» است دریافت نمایند. و اگر جهات معنوی به فراموشی سپرده شود، گمان نکنید که بتوان از چنگال شیطان نفس رهایی یابید. و تا در بند خویشتن خویش و هواهای نفسانی خود باشید، نمی‏توانید جهاد فی سبیل اللّه‏ و دفاع از حریم‏اللّه‏ نمایید. شما عزیزان قدری به خود آیید و سلحشوران جمهوری اسلامی را که پیروزیهای خداپسندانه‏ای برای اسلام و کشور اسلامی کسب کرده‏اند، و اکنون جمعی از شهدای زندۀ آنان با شما در مناسک حج شریک هستند، بنگرید؛ و از تحول عظیمی که موجب اینهمه فداکاری در آنان شده است عبرت بگیرید. و مسلمانان بدانند تا یک درجه از این تحولات در آنان حاصل نشود، شیطان نفس اماره و شیاطین خارج نخواهند گذاشت که به فکر امت اسلامی و مظلومان جهان باشند. از خداوند تعالی توفیق همگان را خواهانم.

2ـ شما از کشور پیروزمندی که سالها تحت فشار ستمشاهی دست وپا زده و با عنایت خداوند تعالی و دعای خیر بقیة اللّه‏ ـ أرواحنا فداه ـ قید و بندها را با تحمل مصیبات جانکاه گسیخته و هزاران شهید و جانباز در راه مقصد تقدیم اسلام نموده است عازم حج شده‏اید. شما حامل پیام ملتی هستید که با انقلاب خود کشوری را که می‏رفت با شرقزدگی و از آن بیشتر غربزدگی در الحاد و فساد و فحشا غرق شود نجات داده، و حکومت اسلامی را به جای حکومت طاغوتی جایگزین نموده‏اند. همان مردمی که تصمیم دارند با صدور پیام انقلاب اسلامی‏شان نه تنها کشورهای اسلامی، که مستضعفان جهان را به اسلام عزیز و حکومت عدل اسلامی آشنا سازند. شما نمایندگان مردمی هستید که انقلاب اسلامی‏شان، با عمر کوتاه خود و گرفتاریهای طاقت فرسای حاصل از رویارویی با دو ابرقدرت و مقابلۀ دو بلوک شرق و غرب با آن و خرابکاریهای تروریستهای وابسته به دو جناح ستمگر، تنها و تنها به برکت اسلام و نورانیت آن و مقاومت مردم توانسته است کشورهای اسلامی را در شرق و غرب ارض و مظلومان جهان را در سراسر گیتی
تکان داده و به اسلام جلب نماید؛ و توانسته است ندای اسلام را هر چند ضعیف به گوش جهانیان رسانده و نظر آنان را به خود جلب کند. شما حجاج محترم بیت اللّه‏ الحرام حامل پیام این ملت و نمایندگان این کشور هستید. در این صورت موقعیت شما بسیار حساس و وظیفۀ شما سنگین است. یا ان‏شاءاللّه‏، چنانچه انتظار می‏رود، با رفتار شایسته و اخلاق اسلامی و انقلابی خود نظر همگان را جلب کرده و چهرۀ انقلاب اسلامی را آن گونه که هست به نمایش ملتهای جهان می‏گذارید و توجه آنان را با برخوردهای برادرانه و محبت‏آمیز به انقلاب بزرگ ایران جلب می‏نمایید و عملاً تبلیغات فاسد مغرضانۀ بوقهای تبلیغاتی را خنثی می‏نمایید، که در این صورت حج شما مقبول و اجر شما مضاعف خواهد بود. و یا خدای نخواسته بعضی از بیخبران برخلاف آنچه ذکر شد عمل می‏نمایند ـ که امید است ننمایند ـ که در این صورت در محضر خدا و خانۀ او و قبلۀ مسلمانان مرتکب گناهی عظیم شده و از صف حجاج بیت اللّه‏ الحرام و زائران قبر رسول خدا ـ صلی اللّه‏ علیه و آله ـ و ائمۀ معصومین در بقیع خارج می‏شوند، و با کوله‏باری از گناه به منازل خود بر می‏گردند.

3ـ بسیار محتمل است که عده‏ای از منحرفان و دشمنان انقلاب و اسلام برای بدنام کردن حجاج محترم و مشوّه نمودن چهرۀ انقلاب، بلکه اسلام، در این سفر شرکت کنند و به صفوف حجاج محترم به پیوندند و دست به کارهای ناشایسته و مخالف دستورات اسلام زنند، و گاه باعث شوند که بعض متدینین هم گول خورده و از آنها، به توهّم آنکه تکلیف انقلابی است، تبعیت کنند و به دست مخالفان انقلاب، که با دقت در صدد یافتن نقاط ضعف و خرده‏گیری از حجاج ایرانی می‏باشند، بهانه دهند؛ مخالفانی که همراه کاروانان و راهپیمایان و اجتماعات در مواقف شریفه می‏باشند مطالب را صد چندان کرده و به رسانه‏های گروهی مخالف مخابره نموده، و موجب تضعیف انقلاب می‏شوند. در این صورت، بر تمام حجاج محترم، خصوصاً رؤسای کاروانها و روحانیون محترم و اشخاص هوشیار، لازم است تا با دقت بسیار مواظب حرکات و سکنات و رفتار حجاج باشند؛ و به مجرد رؤیت یک امر انحرافی طرف را نهی کنند. و اگر دیدند اصرار دارد و
در صدد فساد است، به نحوی که به ملایمت و موعظۀ حسنه نزدیکتر است از آن جلوگیری نمایند؛ و به دیگران هشدار دهند که او را از صفوف خود خارج کنند. و متوجه باشند که گاهی مفسدان می‏خواهند جار و جنجال و تشنج ایجاد کنند. باید از این گونه امور احتراز نمایند.

4ـ مسلمانان حاضر در مواقف کریمه، از هر ملت و مذهب که هستند، باید به خوبی بدانند که دشمن اصلی اسلام و قرآن کریم و پیامبر عظیم الشأن ـ صلی اللّه‏ علیه و آله و سلم ـ ابر قدرتها، خصوصاً امریکا و ولیدۀ فاسدش اسرائیل است که چشم طمع به کشورهای اسلامی دوخته و برای چپاول مخازن عظیم زیرزمینی و روی زمینی این کشورها از هیچ جنایت و توطئه‏ای دست بردار نیستند. و رمز موفقیت آنان در این توطئۀ شیطانی تفرقه انداختن بین مسلمانان، به هر شکل که بتوانند، می‏باشد. در مراسم حج ممکن است اشخاصی، از قبیل ملاّهای وابسته به خود، را وادار کنند که اختلاف بین شیعه و سنی ایجاد کنند؛ و آنقدر به این پدیدۀ شیطانی دامن زنند که بعض ساده‏دلان باور کنند و موجب تفرقه و فساد شوند. برادران و خواهران هر دو فرقه باید هوشیار باشند. و بدانند که این کوردلان جیره خوار با اسم اسلام و قرآن مجید و سنت پیامبر می‏خواهند اسلام و قرآن و سنت را از بین مسلمین برچینند؛ یا لااقل به انحراف کشانند. برادران و خواهران باید بدانند که امریکا و اسرائیل با اساس اسلام دشمنند؛ چرا که اسلام و کتاب و سنت را خار راه خود و مانع از چپاولگری‏شان می‏دانند؛ چرا که ایران با پیروی از همین کتاب و سنت بود که در مقابل آنان بپاخاست و انقلاب نمود و پیروز شد. امروز توطئه بر ضد ایران و حکومت آن و حزب‏اللّه‏ در حقیقت توطئه برای محو اسلام و کتاب و سنت است. و ایران بهانه‏ای بیش نیست. اینان با ایران زمان شاه که حکومتش جان‏نثار آنان بود و ایران را در همه چیز وابسته به آنان کرده و نقشۀ اسلام‏زدایی را دنبال می‏کرد بسیار موافق بودند. و با ایران امروز که دستشان را از منابع و مخازن کشورمان قطع کرده و مستشاران و وابستگان به آنان را از کشور رانده است مخالفند. از طرف دیگر، دشمن حقیقی آنها هم اسلام است. مگر آنکه اسلامی ساخته و پرداختۀ بعضی حکومتها و آخوندهای بدتر از
آنان باشد که با آن موافقند. و آن اسلام نیز حامی آنان و مدافع منافع آنان است. و از آن دیدگاه است که فریاد مظلومانۀ حجاج ایرانی را در مرکز وحی و مهبطأَذانٌ مِنَ اللّه‏ِ وَ رَسُولِهِ الَیِ النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الأکْبَرِ أنَّ اللّه‏َ بَرِی‏ءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَ رَسُولُهُدر گلو خفه می‏کنند و به کفر آنان فتوا می‏دهند. پس، در این مقطع زمانی تکلیف الهی حجاج است که اگر مطلبی از گویندگان شنیدند که بوی ایجاد اختلاف بین صفوف مسلمانان را می‏دهد، انکار کنند؛ و برائت از کفار و سردمداران آنان را از وظایف خود در مواقف کریمه بدانند؛ تا حج آنها حج ابراهیمی ابوالأنبیاـ صلوات اللّه‏ علیه ـ باشد و حج محمدی ـ صلی اللّه‏ علی و آله وسلم. و الاّما أکْثَرَ الضَّجِیجَ وَ أَقَلَّ الحجِیجَ[11]دربارۀ آنها صادق است.

5ـ به حجاج محترم ایرانی، که حامل پیام اسلام و قرآن کریمند و حامل پیام انقلاب اسلامی می‏باشند، سفارش کرده و می‏کنم که در آن مواقف شریفه ـ چه در مکۀ معظمه و چه در مدینۀ منوره ـ مدارا با مسلمین و مسالمت را حتی با مأمورین آنجا از دست ندهید؛ و در آن مراکز، که محل امن است، به مقابله برنخیزید و با همه با اخلاق انسانی ـ اسلامی برخورد کنید؛ و با نصیحت برادرانه و موعظۀ حسنه، همۀ مسلمانان را از اعمال خشونت بازدارید، و به دستور خداوند تعالی با جاهلان مدارا نمایید؛ و با دقت متوجه حرکات و سکنات خود و دوستانتان باشید. و اگر مخالفان شما بر خلاف دستورات قرآن کریم با شمار رفتار کردند، مقابله به مثل نکنید، تا در پیشگاه خداوند تعالی آبرومند و مطیع باشید. و باید بدانید که انسان در اجتماعات بزرگ، نظیر راهیپماییها، تحت تأثیر واقع می‏شود و چه بسا که از خود بیخود شود و از یک شعار و فریاد بی‏توجه تبعیت کند؛ و چه بسیار که در اجتماعات حج و راهپیماییها، که باید با آرامش و مسالمت انجام گیرد، یک و یا چند نفر منحرف جنجال‏انگیز شعاری دهند که با موازین اسلامی وفق ندهد، ولی با ظاهر شورانگیزشان در نفوس اثر گذارند و انحراف را تحمیل نمایند. لازم است حجاج محترم ایرانی با دقت با این مسائل توجه داشته باشند. و کسانی که کارگردانان
راهپیماییهای مسالمت‏آمیز هستند، تمام شعارها را با دقت تنظیم کنند. و قبل از شروع راهپیمایی، عده‏ای که متوجه جهات مختلف هستند و از مسائل سیاسی و اجتماعی آگاهی دارند، با مشورت از نمایندۀ اینجانب، جناب حجت الاسلام آقای موسوی خوئینی‏ها، شعارهایی را تهیه نموده و مردم را توجیه نمایند؛ و اعلام شود که همه موظف به تبعیت از شعارهای تنظیم شده هستند، و به دیگر شعارها جواب ندهند. و باید نظم و آرامش را حفظ نمایند.

6ـ ملت و دولت ایران، در حالی که از بسیاری از دولتهای منطقه مخالفتهای بیجا دیده است، هرگز نمی‏خواهد از اخوت اسلامی چشم‏پوشی نموده و به اعمال قدرت دست زند. حکومتهای منطقه در عوض آنکه همه دست در دست هم منطقه را از دست قدرتهای بزرگ، که به آنها به چشم وابسته می‏نگرند، نجات دهند، و نیز به جای آنکه در مقابل کسانی که ثروتهای سرشار آنان، خصوصاً نفت، را به رایگان می‏برند بایستند، و به جای آنکه منطقه را از لوث وجود اسرائیل پاک کنند، همۀ کوشش خود را در معارضه با دولت و ملت ایران خلاصه کرده‏اند! اینان با دشمن و متجاوز به ایران، که اگر فرصت پیدا کند به همۀ منطقه تجاوز می‏نماید، همدست شده و بر ضد ایران، که جرمی جز پیاده کردن احکام اسلام ندارد، همکاریهای همه جانبه می‏کنند. اینان باید بدانند که دولت ایران با قدرت عظیمی که از عنایات خداوند تعالی و پشتیبانی ملت چهل و چند میلیونی سرچشمه می‏گیرد قدرت مقابله به مثل را دارد. و این به وضوح ثابت شده است که امریکا و دیگر قدرتمندان در موارد گرفتاری دولتهای وابسته، تنها به اظهار پشتیبانی لفظی و احیاناً به فروش سلاحهای ابتدایی با قیمتهای بالا اکتفا نموده، و هرگز مشکلی از آنان را نمی‏گشایند. نمی‏توانند بگشایند، چرا که تصادم قدرتها در جهان بیش از این اجازۀ دخالت آشکارای آنان را نمی‏دهد. با تمام این اوصاف، ما همیشه دست برادری خود را برای از بین بردن نفوذ ابرقدرتها به سوی کشورهای اسلامی دراز کرده‏ایم. شما حکومتهای منطقه دیدید که صدام را امریکا و هم قطاران آن به چه بلیه‏ای دچار کردند.
در حالی که ایران در انقلاب و آشفتگی به سر می‏برد، او را به نوید «سرداری قادسیه»[12]وادار کردند تا از زمین و دریا و هوا به کشور ما هجوم آورد. و خیانت بعضی از دست اندرکاران آن وقت نیز فرصتی بیشتر به او داد. مع ذلک، با همۀ آشوبها و گرفتاریهایی که نیروهای سلحشور دریایی، هوایی و زمینی با آن دست به گریبان بودند، در کنار سپاه و بسیج و نیروهای مردمی، دشمن را که مناطق وسیعی از کشور را غافلگیرانه مورد تجاوز قرار داده بود در همان محلها میخکوب نمودند؛ و پس از مدتی نه چندان زیاد با همۀ پشتیبانیهایی که از اطراف به او می‏شد آنها را از کشور خود راندند. و وضعیت امروز این دشمن خدا را نیز می‏بینید و می‏دانید که دیگر دولتهای منطقه در مقایسه با صدام چندان مهم نیستند. صدام امروز در این لجنزار مخوف برای یافتن راه نجات دست و پا می‏زند، و فریادش به جایی نمی‏رسد. ایران اگر او را یک انسان متعادل می‏دانست، امید نجاتی برای او بود. ولی با روحیۀ جنون‏آمیزی که از او آشکار است، ملت ما اجازه نمی‏دهد که جنایات نابخشنودنی او را نادیده بگیرند و او را برای ادامۀ خیانت به حال خود گذارند. پس، او را در حال اضطراب جانکاه و موت و حیات تا موقع مقتضی نگاه می‏دارند.

و اینجانب به شما دولتهای منطقه هشدار می‏دهم که با مشورت با عقلا و تفکر در آیندۀ خود، بدون توجه به وعده‏های امریکا و دوستانش، که می‏خواهند شما را گرفتار کنند و با تخیلات نابجا همچون صدام عفلقی شما را به دام می‏اندازند تا خود را در منطقه هر چه بیشتر حاضر کنند و سرنوشت منطقه را به دست گیرند، خود را از این مهلکه کنار گیرید. و مطمئن باشید که دولتی چون دولت ایران، که متعهد به اسلام است و از فرامین الهی تخطی نمی‏کند، اگر دست برادری او را فشار دهید هرگز ضرر نمی‏بینید. و چه بهتر که دولتهای منطقه تمام نیروی خود را برای محو اسرائیل از جغرافیا تجهیز کنند.

اسرائیل، مفسدی که فلسطینیان مظلوم را بدین روز انداخته و به لبنان قهرمان آنهمه ظلم

کرده و به کشورهای منطقه تعدی و تجاوز نموده است. چه چیز بهتر از اینکه دولتهای منطقه دست در دست هم نهند و منطقه را از شرّ اسرائیل و امریکای طرفدارش نجات دهند. و من کراراً تذکر داده‏ام که اسرائیل از نیل تا فرات را از خود می‏داند، و شما را غاصب سرزمینهای خویش می‏شمرد، گرچه اکنون جرأت اظهار صریح آن را ندارد. چنانچه صدام، برادر اسرائیل، نیز برای سلطه بر منطقه تلاش می‏کند. و بر فرض باطل با به قدرت رسیدن، آرامش را از همه سلب می‏نماید.

اینجانب نصیحت برادرانه به شما نمودم؛ اکنون خود دانید. و به دولتهای نظیر حکومت مصر هشدار می‏دهم که مبادا گول توطئۀ امریکا را بخورد، و به بهانۀ مین‏گذاری در دریای سرخ و کانال سوئز، که سر و صدای آن را به قدری بلند کرده‏اند که انسان مطمئن می‏شود که چیزی جز توطئۀ ابر قدرتها نیست، دست به اعمال ماجراجویانه‏ای بزند. و همان طور که همه می‏دانند، تا کنون اصل قضیه در پردۀ ابهام است. از طرف دیگر، آسیب دیدن چند کشتی و جنجال دولتهای استعمارگری چون امریکا و انگلستان و فرانسه خود نشان، دهندۀ نقشۀ حضور بیشتر آنان در آن منطقه است. که هر چه این هیاهوها دامنه‏دارتر می‏شود، انسان به پوچ بودن دعوی مطمئنتر می‏گردد. و در هر صورت، اگر مصر با دولت و ملتی مثل ایران که برای بستن دست ستمکاران انقلاب نموده است بخواهد مقابله کند، باید بداند که ملتهای مسلمان و انقلابی جهان او را محکوم نموده و ساکت نخواهند نشست. صلاح حال امثال مصر آن است سرنوشت خود را به دست امریکا و دوستانش ندهد و خود را بی‏جهت وارد معرکه نکند.

و از خداوند تعالی پیروزی اسلام و خذلان کفر، و بیداری مسلمانان و تعهدشان را در پیشبرد مقاصد اسلامی خواستارم. والسلام علیکم و رحمة اللّه‏ و برکاته.

4 شهریور 63 / 28 ذی‏القعده 1404

روح‏اللّه‏ الموسوی الخمینی