اعوذ باللّه‏ من الشیطان الرجیم

بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم

از آقایان و خانمها تشکر بکنم که زحمت کشیدند و اینجا تشریف آوردند. و ما بحمداللّه‏ در این نهضت این برخورداری را داریم که با امثال شماها مواجه می‏شویم که شما مسائل خودتان را به ما بگویید، ما هم دردهای خودمان را به شما.

راه طولانی برای سازندگی

شما می‏دانید که الآن ما، پس از اینکه ان‏شاءاللّه‏ دولت انقلابی هم تحقق پیدا بکند، راه بسیار دوری داریم برای ترمیم خرابیهایی که در این پنجاه و چند سال در مملکت ما به اسم «تمدن بزرگ»، به اسم آزادی کذا تحقق پیدا کرده است. اینها رفتند و فرار کردند و خزاین مملکت ما را یا به باد دادند، یا همراه بردند. و ما وارث یک مملکت درهم ریخته هستیم که تحقق صحت آن و ترمیم آن امکان ندارد الاّ به تشریک مساعی همۀ قشرهای ملت. اگر هر کس در هر مقامی هست در این مسئله کوشش نکند و بخواهد به عهدۀ قشر دیگر بگذارد، این بار زمین خواهد ماند. خرابیها اندازه‏ای نیست که دولت بتواند ترمیم بکند، یا قشر یا اقشاری از ملت بتواند ترمیم بکند. این خرابیها بسیار است: در جهت اقتصاد، در جهت فرهنگ، در جهت ارتش، در جهات دیگر. و این با کوشش همه جانبۀ همۀ اقشار ملت باید ترمیم بشود.لهذا با اینکه شما سهم بزرگی دارید، این آقایان فرهنگیها و آقایان اعتصابیون و دیگران سهم بزرگی در این نهضت دارند، و این نهضت را این اعتصابات خیلی ثمربخش کرد، لکن ما حالا قدم اول را برداشته‏ایم. مثل اینکه
یک مملکتی جنگزده باشد و اجانب در آن باشد، کوشش کنید اجانب را بیرون کنید. این قدم اول است.

قدم دوم، قدم سازندگی است، مهمتر از قدم اول است. قدم سازندگی از حالا به بعد شروع می‏شود. هر جای این مملکت شما دست بگذارید خرابی هست. این ادارات دولتی را به واسطۀ اینکه اشخاصی که در رأس بودند بسیارشان اشخاص غیرصحیح بودند، و همین طور وزارتخانه‏ها و اشخاصی که در رأس بودند اشخاصی نبودند که ملی باشند، ادارات دولتی را تقریباً باید گفت اینها خراب کردند.

زاغه نشینی در تهران

و همین طور شما ملاحظه می‏کنید که وضع زراعت ما، که یکی از چیزهای بزرگ مملکت است و اقتصاد مملکت ما بسته به اوست، اینها به اسم «اصلاحات ارضی» از بین بردند و الآن کشاورزی شما ورشکسته است و شما محتاجید به اینکه از خارج همۀ چیزها را بیاورید. و همین طور مراتع ما را از بین بردند و به غیر دادند؛ به اسم ملی ملت را از آن محروم کردند، و دامدارهای ما از بین رفتند. این دامدارها، این کشاورزها، که در مَحالّ خودشان نتوانستند زندگی‏شان را ادامه بدهند رو به شهرستانها آوردند که اینجا یک کاری پیدا کنند. اینجا هم کاری صحیح نبوده است. خیر. از قراری که من شنیده‏ام در خود تهران محله‏های بسیاری هست که این محله‏ها محله‏های زاغه‏نشین، چادرنشین و امثال اینهاست که این بیچاره‏ها در آنجا با وضع فلاکت‏باری زندگی می‏کنند.

دوری گزینی از اختلافات

باید همۀ این آقایان دست به دست هم بدهند، همۀ اقشار با هم اتحاد پیدا بکنند، و با کمال دلسوزی در این خرابه مشغول ساختمان بشوند. هر کس اهل اداره است مواظب باشد که در آن اداره مفاسدی که بوده تذکر بدهد به دولت. هر کس هر جا هست مَفسَده‏های آنجا را یادداشت کند تذکر بدهد، تا بلکه ان‏شاءاللّه‏ با کوششهای زیاد این امور رفع بشود.

من از خدای تبارک و تعالی سلامت همۀ شما را خواستارم و امیدوارم که همه با وحدت کلمه، همه با هم این مسائل را حل بکنید. و اختلاف‏نظر، اختلافات صنفی، اختلافاتی که در ایران آنها انداختند بین مردم، اختلافات را و اینها را توجه کنید که برداشته بشود که دشمن شما از اختلاف شما نتیجه می‏گیرد. و شما ملاحظه کردید که با این اتفاق کلمه‏ای که ایران پیدا کرد، این قدرتهای بزرگ را به زانو درآورد به طوری که نتوانستند آنها شاه را هم نگه دارند. خداوند ان‏شاءاللّه‏ همۀ شما را توفیق بدهد و مؤید کند.

والسلام علیکم و رحمة‏اللّه‏ و برکاته