سؤال:[حضرت آیت‏اللّه‏، شاپور بختیار مخالف شاه است. چرا مخالف شاپور بختیار هستید؟]

جواب:اولاً بختیارمخالف شاه نیست. اومی‏خواهد شاه رانگه دارد. ایشان با امریکا بند و بست دارد. وثانیاًبرفرض‏اینکه مخالف شاه باشد خودش مخالف قانون است. مجلسین مخالف قانونند و شاه هم مخالف قانون است. از این جهت ما مخالف او هستیم.

ــ[به نظر می‏رسد که سیاست امریکا در ایران تغییرات عمده‏ای پیدا کرده و امروز معتقدند که شاه باید برود. با توجه به این تغییر عمده‏ای که در سیاست امریکا در مورد وضع شاه پیدا شده، آیندۀ روابط امریکا و ایران را چه جور می‏بینید و نظرتان چیست؟]

ــتا رژیم بکلی از بین نرود و ما حکومت اسلامی را آنطور که می‏خواهیم مستقر نکنیم نمی‏توانیم راجع به روابط با امریکا به طور قطع صحبت کنیم. لکن احتمال می‏دهیم که اگر امریکا با ایران روابط حسنه داشته باشد، ایران هم با او روابط حسنه خواهد داشت.

ــ[شما هم احساس می‏کنید که شرایط فعلی خط سیاست امریکا در جهتی است که شما را راضی کند؟]

ــتاکنون احساس نکرده‏ام.

ــ[تحت یک حکومت اسلامی، به نظر شما باز هم ایران می‏تواند به امریکا نفت بفروشد؟]

ــدر صورتی که امریکا دست از کارهایش بردارد و ایران را به حال خودش بگذارد و به‏هیچ وجه دخالت در سرنوشت مملکت ایران نداشته باشد، امریکا هم یکی از مشتریهایی است که نفت به او داده می‏شود.

ــ[لطفاً نظرتان را در مورد دولت اسلامی مشخص‏تر بیان کنید.]

ــدولت اسلامی که ما می‏خواهیم یک جمهوری است که به آرای ملت درست می‏شود و
احکام اسلام هم در او اجرا می‏شود. قانون اساسی همان قانون اسلام است و قانون اسلام مسبب آزادیها و دموکراسی حقیقی است و استقلال کشور را نیز تضمین می‏کند.

ــ[مطالبی کشف شده است در این مورد که نظرات حضرتعالی مخالف سایر مذاهب خصوصاً یهودیها و مسیحیان است. ممکن است نظرتان را راجع به سایر مذاهب چه داخل اسلام، چه خارج اسلام بیان کنید.]

ــما کراراً این مطلب را گفته‏ایم که اسلام نسبت به اقلیتهای مذهبی احترام قائل است و آنها در این مملکت ما آزادند و حتی حق رأی دارند، حق تعیین وکیل دارند. و آنچه گفته شده است که ما مخالف با آنها هستیم تبلیغاتی است که شاه به راه انداخته است. اسلام همیشه با آنها به طور مسالمت رفتار کرده است و حتماً زندگی آنها در حکومت اسلامی بهتر از الآنشان است.

ــ[در این نهضت، حضرتعالی که در خارج از ایران بوده‏اید، قدرت بی‏نهایت زیادی را کسب کرده‏اید. این قدرت بسیار بزرگ است و ما می‏خواستیم بدانیم که اگر در ایران بودید آیا همین قدرت را کسب می‏کردید؟]

ــاین قدرت مذهبی است و ما اگر ایران هم باشیم به عنوان یک نفر آدم مذهبی ما را می‏شناسند که خدمتگزار این مردم هستیم و فرقی نیست بین داخل و خارج.

ــ[محبوبیت شما حتی در بین کسانی است که به مذهب چندان علاقه نداشته‏اند و بیشتر تغییر و تبدیلات در مسائل اجتماعی را می‏خواستند. آیا فکر نمی‏کنید همین تبعید شما به خارج موجب شده که یک حالت رمزی به وجود بیاورد که آنها علاقه‏مند شوند؟]

ــآنها هم که علاقه دارند علاقۀ ملی دارند. چون ما با مصالح ملی آنها موافق هستیم و کسانی که به کشور آنها خیانت کرده‏اند و استقلال آنها را از بین برده‏اند ما با آنها مخالفیم. در نهاد تمام ملت این مسائل هست، از این جهت با ما حتی قشرهای غیرمذهبی هم موافقند.

ــ[ابهاماتی در مورد نقش شما در آینده وجود دارد. ممکن است نقش خود را در آینده بفرمایید؟]

ــمن در آینده هم همین نقشی را که الآن دارم خواهم داشت. نقش هدایت، راهنمایی و در
صورتی که مصلحتی در کار باشد اعلام می‏کنم و اگر چنانچه خیانتکاری در کار باشد با او مبارزه می‏کنم. لکن من در خود دولت هیچ نقشی ندارم.

ــ[آیا یک شورای علمای مذهبی خواهد بود که شما در رأس آن قرار بگیرید؟]

ــبعد باید ببینم چه خواهد شد.

ــ[شما فکر می‏کنید در خارج از ایران مدت زیادی خواهید ماند؟]

ــمن هر وقت مصلحت دیدم برمی‏گردم.

ــ[حضرت آیت‏اللّه‏، چه موقع به فکرتان رسید که می‏توانید بر شاه غالب شوید؟]

ــاین امری است که نمی‏توانم دقیقاً بگویم. ولی مدتهاست که می‏دانم شاه رفتنی است. ولی این را هم نمی‏توانم دقیقاً بگویم.

ــ[مردم زیادی در دنیا فکر می‏کردند که شاه رمز ثبات است. حالا در آیندۀ ایران بعد از رفتن شاه، مشکلترین مسئلۀ شما چه خواهد بود؟]

ــمشکلترین مسائل ما ترمیم خرابیهای شاه است و این ناثباتیهایی که او از هر جهت برای ما به ارث می‏گذارد. مسئله بیکاری، مسئلۀ مسکن، مسئلۀ کشاورزی، مسئلۀ صنایع مونتاژ، مسائل کارخانه‏ها. باید ابتدا این مسائل به هم پاشیده را در طول این پنچاه سال ترمیم کنیم تا چرخ ایران به حرکت درآید؛ بعداً اصولاً باید یک اساس نو دیگری را پایه‏ریزی کرد.