در ترغيب بصفات پسنديده و نكوهش خودپسندى

«1139»

109.وَ قَالَ (عليه السلام) :لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ وَ لَا عَقْلَ كَالتَّدْبِيرِ وَ لَا كَرَمَ كَالتَّقْوَى وَ لَا قَرِينَ كَحُسْنِ الْخُلْقِ وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ وَ لَا قَائِدَ كَالتَّوْفِيقِ وَ لَا تِجَارَةَ كَالْعَمَلِ الصَّالِحِ وَ لَا رِبْحَ كَالثَّوَابِ وَ لَا وَرَعَ كَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ وَ لَا زُهْدَ كَالزُّهْدِ فِي الْحَرَامِ وَ لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ وَ لَا عِبَادَةَ كَأَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ لَا إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَ الصَّبْرِ وَ لَا حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ وَ لَا شَرَفَ كَالْعِلْمِ وَ لَا عِزَّ كَالْحِلْمِ وَ لَا مُظَاهَرَةَ أَوْثَقُ مِنَ الْمُشَاوَرَةِ .

ص1139

امام عليه السّلام (در ترغيب بصفات پسنديده و نكوهش خودپسندى) فرموده است : 1-  هيچ دارائى پرسودتر از خرد نيست (زيرا خرد سعادت دنيا و آخرت را در بر دارد) 2-  و هيچ تنهائى ترسناكتر از خود پسندى نيست (زيرا خود پسند مردم را از خود پست تر پنداشته آنها هم از او دورى كنند و تنها ماند) 3-  و هيچ عقلى چون تدبير و انديشه نيست (زيرا انديشه راه را آماده و استوار مى سازد) 4-  و هيچ جوانمردى مانند پرهيزكارى نيست (زيرا پرهيزكار نزد خالق و خلق عزيز و ارجمند است) 5-  و هيچ همنشينى چون خوى نيكو نيست (زيرا خوى نيكو دلها را بدست آورد) 6-  و هيچ ميراثى مانند ادب و آراستگى نيست (زيرا آراستگى شخص را محبوب مى سازد) 7-  و هيچ پيشوايى مانند توفيق و دست يافتن بكار نيست (زيرا توفيق شخص را براه راست و خدا پسند مى كشاند) 8-  و هيچ تجارت و بازرگانى مانند كردار پسنديده نيست (زيرا نيكبختى هميشگى را در بر دارد) 9-  و هيچ سودى مانند پاداش (الهىّ) نيست (زيرا سودى است هميشگى) 10-  و هيچ اجتناب و دورى چون ماندن در جلو شبهه (چيز نامعلوم) نيست (زيرا اقدام در شبهه بحرام مى كشاند) 11-  و هيچ پارسائى مانند بى رغبتى در حرام نيست (زيرا بى رغبتى در حرام مستلزم آراستگى و پاكى است) 12-  و هيچ دانشى مانند تفكّر و پيش بينى نيست (زيرا بر اثر آن به مبدأ و معاد راه برده از گمراهى برهد) 13-  و هيچ عبادتى مانند انجام واجبات نيست (زيرا پاداش آن بيشتر از مستحبّات و در ترك آن عذاب و كيفر است) 14-  و هيچ  

ص1140

ايمانى مانند شرم و شكيبائى نيست (زيرا باين دو ايمان كامل مى گردد) 15-  و هيچ بزرگوارى و سرفرازى مانند فروتنى نيست (زيرا فروتن را همه از دل دوست دارند) 16-  و هيچ شرافت و بزرگى مانند دانش نيست (زيرا دانش راهنماى شخص است) 17-  و هيچ ارجمندى مانند بردبارى نيست (زيرا بردبارى موجب سرفرازى است) 18-  و هيچ پشتيبانى استوارتر از كنگاش كردن نيست (زيرا مشورت سبب پى بردن بپايان كار و سود و زيان آنست).