استقبال از رفع حصر مهدی کروبی

به گزارش جماران؛ روزنامه اعتماد نوشت: از اواخر بهمن ماه 89 تا اسفند ماه 1403 فاصله زمانی بلندی است که در آن شیخ مهدی کروبی همراه با میر حسین موسوی و زهرا رهنورد بدون اینکه محاکمه شوند یا حکم محکومیتی علیه آنها صادر شود، در حبس ناخواسته قرار گرفتند.

در تمام این سال‌ها، دولت‌های اصولگرا مدعی بودند این حصر با مصوبه شورای عالی امنیت ملی اجرایی شده، اما همان‌طور که حسن روحانی اعلام کرده بود، هرگز مصوبه‌ای در شورای عالی امنیت ملی درخصوص «حصر» بایگانی نشده است. در کشاکش این اظهارات ضد و نقیض بود که مشخص شد یکی از چهره‌هایی که نقش اصلی را در شکل دهی حصر ایفا کرده سعید جلیلی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی است. موضوعی که توسط اکانتی به نقل از علی لاریجانی مطرح شد. علی لاریجانی اعلام کرد اگر اجازه نطق به میر حسین موسوی داده می‌شد، تمام حوادث بعدی پس از انتخابات 88 عینیت پیدا نمی‌کردند. اما این اجازه از سوی جلیلی صادر نشد تا کشور به سمت فضای غبارآلود و نامشخص حرکت کند. در واقع جلیلی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی مانع از این نطق شد تا بحران گسترش چشمگیری پیدا کرده و باعث شکل‌گیری مفهومی ذیل عنوان حصر در ادبیات سیاسی ایران شود.

حصر اما اگر برای مردم و گروه‌های سیاسی اصلاح‌طلب آب نداشت برای بسیاری از تندروها نان داشت و باعث شد سال‌ها در عرصه سیاسی کشور قدرت‌نمایی کرده و زمینه‌های تشکیل دولت یکدست را فراهم سازند.

در یک چنین فضایی است که سرانجام پس از 14 سال خبر رفع حصر شیخ مهدی کروبی توسط حسین کروبی فرزند او رسانه‌ای شد. یکی از وعده‌های مهم مسعود پزشکیان که در فضایی به دور از حاشیه و تبلیغات و برداشت‌های سیاسی، عینیت پیدا کرد و شد آنچه بسیاری در انتظارش بودند. با وجود اعلام رفع حصر گفته شده ماموران تا ۲۰ فروردین مقابل محل کروبی حضور خواهند داشت تا به صورت گام به گام این محدودیت سیاسی پایان یابد. اخبار جسته و گریخته حاکی است که به زودی الگوی اجرا شده رفع حصر برای شیخ الرییس اصلاح‌طلبان، در مورد میرحسین موسوی و زهرا رهنورد نیز تکرار می‌شود. حسین کروبی در خصوص رفع حصر پدرش اعلام کرد: «روز گذشته ماموران در دیدار با پدرم اعلام کردند از امروز طبق دستور رییس قوه قضاییه حصر شما برداشته می‌شود، اما به لحاظ مسائل امنیتی و حفاظتی تا ۲۰ فروردین ماموران در محل اقامت شما حضور دارند و در آن زمان از منزل خارج خواهند شد.»

حسین به نقل از پدرش گفت: «پدرم گفتند، همان‌طور که قبلا هم‌ اعلام کرده بودم، من و آقای موسوی به دلیل اعتراض به نتایج انتخابات سال ۸۸ بیش از ۱۴ سال در حصر قرار گرفتیم و اکنون هم باید به اتفاق یکدیگر رفع حصر شویم، اما اکنون که شما تصمیم گرفتید حصر را پایان دهید، من نمی‌توانم مانع خروج شما از منزل شوم؛ ولی توصیه می‌کنم هر چه زودتر حصر آقای موسوی و خانم رهنورد را پایان دهید.» کروبی در ادامه اعلام کرد براساس اعلام ماموران به زودی فرآیندی که برای آزادی شیخ مهدی کروبی طی شد برای مهندس میرحسین موسوی و زهرا رهنورد نیز طی می‌شود.

بسیاری از فعالان سیاسی بلافاصله پس از انتشار این خبر به استقبال خبر رفع حصر رفتند و در ادامه اظهار امیدواری کردند که این تصمیم باعث پایان حصر سایر محصوران و آزادی زندانیان سیاسی شود. آذر منصوری دبیرکل اتحاد ملت در توییتر نوشت: «خبر خوب؛ حصر شیخ مهدی ‎کروبی به پایان رسید. به امید ‎رفع حصر از دیگر عزیزانمان ‎میرحسین موسوی و ‎زهرا رهنورد و آزادی همه زندانیان سیاسی در سال1404»

رحمت‌الله بیگدلی از اعضای حزب اعتماد ملی با اشاره به اینکه رفع حصر مهدی کروبی گام بلند قوه قضاییه به سوی وفاق ملی است، نوشت: دستور رییس محترم قوه قضاییه مبنی بر رفع حصر از آقای کروبی گامی ارزشمند به سوی وفاق ملی است. در دیداری که با آقای مهدی کروبی داشتم، قلب ایشان را مالامال از عشق به ایران، ملت و آرمان‌های انقلاب اسلامی یافتم. ان‌‌شاء‌الله با رفع حصر از آقای میرحسین موسوی و خانم زهرا رهنورد شاهد تکمیل وفاق ملی باشیم که از شعارهای محوری دکتر پزشکیان است.» اعتماد دقایقی پس از انتشار خبر رفع حصر سراغ فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا رفته و از آنان درباره تبعات این تصمیم و دورنمای آن طرح پرسش کرده است.

حسین نورانی نژاد: رفع حصر، دیر، ناقص اما ضروری

حسین نورانی‌نژاد، قائم‌مقام حزب اتحاد ملت در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره این رخداد می‌گوید: «رفع حصر آقای کروبی، هر چند دیرهنگام و ناقص به دلیل تداوم حصر میرحسین موسوی و زهرا رهنورد، خبر خوب پایان سال بود که وعده چند ماه پیش آقای پزشکیان در کنفرانس مطبوعاتی‌اش را محقق کرد. البته امیدوارم این خبر دقیق، کامل و بدون هیچ‌گونه تغییر در آینده باشد.

حصر اقدامی بود که در عرصه عمومی مدافع چندانی نداشت و بیشتر نوعی اعمال قدرت محسوب می‌شد. به‌رغم اعتراضات گسترده و مستمر سیاسی و اجتماعی، پاسخی روشن به آن داده نشد. در دوران دولت احمدی‌نژاد که این حصر آغاز شد، امید چندانی به پیگیری آن از سوی دولت وقت وجود نداشت. در دوران روحانی، با توجه به رای بالای او و اینکه شعار محوری حامیانش «رفع حصر» بود، این مطالبه به اوج رسید. روحانی نیز وعده داد، اما در عمل اتفاقی نیفتاد. حتی در مقطعی، آقای شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، قاطعانه از رفع حصر سخن گفت، اما درنهایت این وعده محقق نشد.

با روی کار آمدن دولت رییسی، امیدها به رفع حصر کاهش یافت، اما در دولت پزشکیان، این مطالبه بار دیگر زنده شد. هر چند به ‌اندازه دوران روحانی در سطح جامعه بروز و ظهور نداشت، اما به دلیل نوع تعامل دولت پزشکیان با دیگر بخش‌های حاکمیت، گذشت زمان طولانی از حصر و تغییر شرایط اجتماعی، سیاسی و منطقه‌ای، امید به رفع آن بیشتر از گذشته شد.

در طول این سال‌ها، مواضع آقای کروبی تقریبا مشابه ابتدای حصر باقی ماند. او به‌رغم برخی نقدهای صریح، خود را در چارچوب اصلاح‌طلبی حفظ کرد و در آخرین انتخابات نیز به آقای پزشکیان رای داد و مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کرد. اما آقای موسوی و خانم رهنورد به‌ مرور نسبت به مواضع پیشین خود، ازجمله «اجرای بدون تنازل قانون اساسی»، تجدیدنظر کردند. آنها ضمن حفظ تعلق به آرمان‌های اولیه انقلاب، خواستار تغییر قانون اساسی از طریق یک طرح چندمرحله‌ای و گذار از ساختار کنونی شدند. این تغییر مواضع، نیروی سیاسی و اجتماعی خاص خود را شکل داد و در نتیجه، حساسیت‌ها نسبت به آنها بیش از آقای کروبی باقی ماند. افزون بر این، شیوه مواجهه آقای موسوی و خانم رهنورد با حصر نیز متفاوت بود. آنها به شیوه‌های بینابینی، مانند رفت‌وآمدهای کنترل‌شده و محدود - مشابه آنچه در سال‌های اخیر درباره آقای کروبی اجرا شد - تن ندادند. بااین‌حال، انتشار خبری مبنی بر اینکه حصر آنها نیز در ماه‌های آتی رفع خواهد شد، امیدبخش و خوشحال‌کننده است و امیدوارم عملی شود.

حصر هیچ فایده‌ای برای هیچ‌کس نداشته و ندارد؛ بلکه مساله‌ای پرهزینه بوده که وجدان بخش قابل توجهی از جامعه و نخبگان را آزرده و می‌بایست خیلی زودتر حل می‌شد. اکنون نیز باید دعا کرد و پیگیری لازم انجام شود تا این مشکل به‌طور کامل برطرف گردد و امید به این باشد و مطالبه‌گری و مذاکره و تفاهم شود که به‌موازات آن، مساله زندانیان سیاسی نیز حل شود.

علی باقری: رفع حصر نتیجه سیاست توافق‌سازی دولت پزشکیان است

علی باقری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب چهره دیگری است که در گفت‌وگو با «اعتماد» به این موضوع واکنش نشان داده و یادآور می‌شود: «حصر در واقع یک گره کور 14 ساله در سیاست داخلی ایران بود که متاسفانه عوارض بسیار ناگواری داشت. این تصمیم نغار را در جامعه ایرانی افزایش داد، زمینه‌ساز برخی واگرایی‌ها شد، صدماتی به وحدت و یکپارچگی کشور وارد ساخت و در کل برای منافع ملی کشور خسارت بار بود. تلاش‌های متفاوتی طی همه این سال‌ها از جانب دلسوزان کشور صورت گرفت تا دیوار حصر برطرف شود و نسیم آشتی و اتحاد بدمد، اما هیچ کدام از این تلاش‌ها به نتیجه نرسیدند. از سوی دیگر برخی جریانات با ستیزه‌جویی تلاش می‌کردند حل و فصل موضوع را از طریق ستیزه‌جویی دنبال کنند که این روش‌ها هم به نتیجه نرسید. ارایه دیدگاه‌های تند درباره محصورین و صحبت درباره مجازات‌های شدید علیه آنان از جمله این تلاش‌های ستیزه‌جویانه تندروها بود. خوشحالم که پس از 14سال توافق‌سازی دولت پزشکیان و شخص ایشان این گره کور را که تا پیش از این به هیچ‌وجه باز نشده بود را باز کرد. به نظرم می‌رسد، مهم‌ترین عامل که این دستاورد را در شب عید امسال خاص کرده، جواب دادن سیاست توافق‌سازی آقای پزشکیان بود. ایشان گرهی را باز کردند که نه ستیزه جویی‌های تندروها و نه خیرخواهی‌های دلسوزان کشور نتوانسته بود آن را به سرانجام برساند. معتقدم روا نبود که شیخ مهدی کروبی 14 سال در حصر بماند و از حقوق حقه خود برخوردار نشود. اما خوشحالیم که این اتفاق رخ داد و امیدواریم که این نوع توافق‌سازی‌ها، معادلات و گره‌های کور دیگری را به نفع مردم، منافع ملی کشور و همبستگی ملی باز کند. ضمن اینکه ضروری است تا سایر بندها از دست و پای سایر محصورین نیز باز شود تا زمینه‌های آشتی ملی در همه جوانب فراهم شود.

محمود صادقی: رفع حصر باید مقدمه‌ای برای حل سایر ناترازی ها و بحران‌ها باشد

محمود صادقی، دبیرکل حزب انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه در گفت‌وگو با «اعتماد» از منظر متوفاتی موضوع رفع حصر را بررسی کرده و می‌گوید: «خبر رفع حصر در آستانه سال جدید خبر مسرت‌بخش و خوشحال‌کننده‌ای بود. این تصمیم بدون تردید در راستای سیاست وفاق‌سازی آقای پزشکیان و دولت چهاردهم قابل تحلیل و ارزیابی است. نباید فراموش کرد که در گذشته هم برخی دولت‌ها، جریانات و گروه‌ها برای رفع حصر تلاش کردند اما علی‌رغم تبلیغات زیاد این تلاش‌ها به سرانجام نمی‌رسیدند، اما این‌بار با تلاش آقای پزشکیان این قدم برداشته شد. امیدواریم این رفع حصر مقدمه‌ای باشد برای رفع سایر مشکلات و ناترازی‌های کشور. حصر زخمی بود که سال‌ها درمان نشده باقی مانده بود و نزدیک بود که این زخم ناسور شود. باید از این فرصت برای کاهش شکاف‌های اجتماعی استفاده کرد و زمینه‌های افزایش انسجام اجتماعی را فراهم کرد. تصور می‌کنم مساله این است که حصر زمانی رفع شد و حصارها زمانی برداشته شدند که اساسا موضوعیت خود را از دست داده بودند، معتقدم یک چنین تصمیمات معقولی باید زودتر و قبل از تعمیق شکاف‌ها اتخاذ شوند. در همین بازه زمانی کارگروهی برای رفع حصر به ریاست آقای نبوی و دبیری بنده تشکیل شد تا روند رفع حصر را دنبال کنند. مذاکراتی هم با آقای پزشکیان و برخی اعضای کابینه صورت گرفت. در این گفت‌وگوها متوجه شدیم که پرونده رفع حصر به آقای اژه‌ای محول شده بود و ایشان هم به فکر حل این معادله بودند. نهایتا این تلاش‌ها با برداشته شدن محدودیت‌های آقای کروبی به نتیجه رسید. امیدواریم این اقدام زمینه‌ای برای رفع حصر مهندس میر حسین موسوی و خانم زهرا رهنورد شود. طبیعتا این اقدام می‌تواند در شرایطی که تهدیدهای خارجی و بین‌المللی روز به روز شدت پیدا می‌کند، شکاف‌های درونی کشور را کاهش دهد و زمینه‌های بهبود را فراهم سازد. ایران امروز بیش از هر عامل دیگری به همبستگی درونی و انسجام اجتماعی نیاز دارد. این گزاره‌ها، اقدامی است برای حل مشکلات بعدی کشور. بسیاری از پرونده‌های کشور را می‌توان از طریق رفتارهای عاقلانه و رویکردهای مدبرانه حل و فصل کرد تا نهایتا مطالبات مردم در مسیر تحقق قرار بگیرد.

حسین کنعانی مقدم: دوستداران و هواداران کروبی و عموم مردم از رفع حصر خوشحالند

دبیرکل حزب سبز از جمله چهره‌های اصولگرایی است که رفع حصر را خبر خوشحال‌کننده‌ای دانسته و معتقد است: «موضوع رفع حصر در کل برای فعالان سیاسی و عموم مردم خبر خوشحال‌کننده‌ای است. 3 حالت برای این موضوع وجود دارد؛ یا اینکه دوره محدودیت ایشان به صورت قانونی به پایان رسیده و شورای امنیت ملی پس از دوره محدودیت رای به پایان حصر ایشان داده است. موضوع دوم مرتبط با شرایط ویژه ایشان، روزهای پایانی سال و ایام خاص رمضان است که مسوولان را به این نتیجه رسانده که حصر را پایان داده و زمینه آزادی محصورین را فراهم سازند. موضوع سوم هم از منظر تحلیلی تغییر مشی ایشان است. ممکن است ایشان در فضای سیاسی نوع دیگری از کنشگری را در دستور کار قرار دهند. از هر زاویه‌ای که به این موضوع نگاه شود، نمی‌توان کتمان کرد که خروج ایشان از حصر اتفاق مناسبی است. دوستداران و هواداران ایشان سال‌ها در انتظار رفع حصر بودند و رفع حصر ایشان مطالبات جمع کثیری از دوستداران ایشان را پاسخ می‌دهد. از منظر سیاسی هم این حضور بدون تردید کمک می‌کند که شرایط بهتری در اتمسفر سیاسی شکل بگیرد، دامنه وسیعی از مناقشات سیاسی رفع شود و در مسیر وفاق گام بلندی برداشته شود. با توجه به این واقعیت که یکی از شعارهای اصلی آقای پزشکیان رفع حصر بود این اتفاق یک گام رو به جلو بود. ضمن اینکه نشان داد، حاکمیت نسبت به مطالبات و وعده‌های آقای پزشکیان نگاه همدلانه‌ای دارد و مطالبات آقای پزشکیان و خواسته‌های مردم را ارج می‌نهد.

فاطمه راکعی: حصر مانند استخوان در گلوی همه ایرانیان بود

فاطمه راکعی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با «اعتماد» و در شرایطی که احساساتش جریحه‌دار شده بود و می‌گریست گفت: «سرانجام پس از 14 سال مردم به خواسته خود برای پایان دادن به حصر رسیدند. امروز واقعا روز خوشحال‌کننده‌ای است، چراکه به هر حال حاکمیت به این نتیجه رسیده که زمان آن رسیده که حصر را بردارد. امیدواریم این گام در ادامه منجر به رفع حصر خانم زهرا رهنورد و مهندس میر حسین موسوی شود. حقیقت آن است که با شنیدن خبر رفع دقایق بسیاری گریستم. احساس می‌کردم، بار سنگینی که بر دوش تک تک ایرانیان قرار داشت، برداشته شده و می‌توانیم از این پس از حضور و وجود این بزرگان در عرصه سیاسی و راهبردی بهره‌مند شویم. باید از دولت پزشکیان برای یک چنین اقدامی تشکر کرد و این اقدام را ارج نهاد. آقای پزشکیان بدون انجام تبلیغات و برداشت‌های سیاسی یکی از مهم‌ترین وعده‌های خود به مردم را محقق کردند. سال‌هاست فعالان سیاسی و دلسوزان کشور این بحث را مطرح کرده‌اند که یا باید حصر برداشته شود یا اینکه زمینه محاکمه قانونی محصورین فراهم شود. در هیچ جای دنیا افراد بدون محاکمه و بدون اینکه پرونده علیه آنها تشکیل شده باشد، در حصر قرار نمی‌گیرند. خوشبختانه به این اجحاف پایان داده شد و آقای کروبی که یکی از یاران نزدیک امام و یکی از دلسوزان کشور هستند از حصر خارج شدند. به نظرم این اقدام می‌تواند زمینه وفاق و همبستگی بیشتر ایرانیان باشد. در شرایطی که دشمنان برای کشور دندان تیز کرده‌اند و تحریم و فشار حداکثری و گرفتاری‌های منطقه‌ای کشور را آزار می‌دهد، ایران بیشتر از هر زمان دیگری به وفاق و همراهی نیاز دارد. حصر مانند استخوانی در گلوی کشور قرار داشت و تلاش دولت برای خارج کردن این استخوان در گلو، ارزشمند و قابل توجه است.

برای مراحل بعدی به نظرم باید زمینه‌های رفع تحریم‌ها، توسعه مناسبات ارتباطی با جهان، بهبود تجارت با همسایگان و پایان دادن به مشکلات معیشتی مردم در دستور کار قرار بگیرد. دولت پزشکیان نشان داده که می‌تواند از دل مشکلات و تنگناها و چالش‌ها مسیری به سمت بهروزی، رفع معضلات و کاهش تنش‌های داخلی و خارجی فراهم سازد.