سجادپور با اشاره به اینکه دیپلماسی به معنای تلاش برای جلوگیری از جنگ و برقراری صلح است، افزود : ابزار رسیدن به صلح دیپلماسی است. این حقیقت باید درک شود و اگر این ادراک حاصل شود به این معنا خواهد بود که شما نمی توانید دیپلماسی را مورد شماتت قرار دهید و البته نمی توانید آن را به هرکسی هم محول کنید.
«انجمن علمی مطالعات صلح ایران» و «خانه اندیشمندان علوم انسانی» عصر روز چهارشنبه سوم مرداد ماه میزبان همایش علمی – تخصصی «گفتمان صلح و دولت آینده در ایران» بود.
به گزارش خبرنگار جماران، محمدکاظم سجادپور، استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه و رئیس پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه سخنان خود را بر محور «گفتمان صلح و سیاست خارجی» قرار داده و گفت: سیاست خارجی در انتخابات اخیر یک بحث مهم و کلیدی بود و تا پیش از این سابقه نداشت که سیاست خارجی کشور این میزان از وقت رقابت های انتخاباتی را به خود اختصاص دهد. سیاست خارجی بحث بسیار پیچیده و چند لایه است و بحثی نیست که به سرعت قابل طرح و سپس نتیجه گیری باشد. چند لایه است چرا که یک موضوع سرزمینی است و با جغرافیا و امنیت مرزها در ارتباط است و از همین جهت یک بحث حاکمیتی و امنیتی نیز محسوب می شود. تحقق سیاست خارجی بر سه پایه استوار است؛ «پایه علمی» که درک کنیم دنیا و اطراف ما به کدام سمت حرکت می کنند و واقعیت موجود را تحلیل کنیم. «پایه سیاسی» که بستگی به این دارد که قدرت کشور در چه سطحی قرار دارد، مفهوم قدرت چگونه درک می شود و واقعیت قدرت چیست. در نهایت هم «پایه اجرایی».
سجادپور در توضیح رابطه سیاست خارجی با صلح به وجود سه مولفه اشاره کرده و گفت: الف، ادراک رابطه فهم اینکه در انتهای این رابطه چه ماهیتی قرار دارد. ب، بایسته های رابطه صلح و سیاست خارجی و ج جامعیت گرایی. تحقق سیاست خارجی از کانالی به اسم دیپلماسی صورت می گیرد. دیپلماسی یکی از کهن ترین نهادهای زندگی بشر است. نهاد دیپلماسی در طی زمان روح ثابت اما شکل متفاوت پیدا کرده است. نهاد دیپلماسی پایدار بوده است و زمانی نداریم در تاریخ بشر که دیپلماسی وجود نداشته باشد.کارآیی دیپلماسی ثابت شده چرا که نهادی که کارآمد نباشد در طول زمان از بین می رود. هیچکس در جهان از ناکارآمدی دیپلماسی سخن نمی گوید و روز به روز سرمایه گذاری بر روی دیپلماسی بیشتر می شود.
سجادپور با اشاره به اینکه دیپلماسی به معنای تلاش برای جلوگیری از جنگ و برقراری صلح است، افزود : ابزار رسیدن به صلح دیپلماسی است. این حقیقت باید درک شود و اگر این ادراک حاصل شود به این معنا خواهد بود که شما نمی توانید دیپلماسی را مورد شماتت قرار دهید و البته نمی توانید آن را به هرکسی هم محول کنید. همانطور که یک کشور نیاز به خلبان های ورزیده متعدد دارد، به دیپلماتهای ورزیده هم نیاز دارد. تاریخ نشان می دهد کشوری توانسته جنگ را از خود دور و صلح را برقرار کند که از نهاد دیپلماسی قابلی برخوردار بوده است. دیپلماسی الزاما به معنای سازش نیست، بلکه همین که نگذارید تنش از یک مرحله بالاتر برود هم بخشی از دیپلماسی است. ادراک این مسئله ما را به گفتمان صلح و صلح سازی در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای نزدیک می کند. در بخش بایسته ها ما باید یک تحلیل از وضعیت جنگ و صلح داشته باشیم. تحلیل هم امر ساده ای نیست و با خواندن چند تیتر خبری در شبکه های اجتماعی حاصل نمی شود. امروز در سطح جهانی ما شاهد پیشروی رادیکالیسم هستیم. از رادیکالیسم راست مسیحی تا بودایی و غیره. اگر صلح گرایی و توجه به جلوگیری از جنگ در سطوح مختلف مبنا باشد نیاز به تحلیل عمیق شرایط در سطوح مختلف داریم.
سجادپور با اشاره به اینکه نیاز دیگر، نیاز گفتمانی است، افزود: ما در مارپیچ جهانی به دنبال صلح و کاهش تنش ها و افزایش فضای تعامل هستیم. در چنین فضایی، روایت و روایت سازی نقش محوری در جهان امروز دارد. روایت بخشی از این گفتمان سازی است و باید گفت که گاهی روایت روزانه است. در حوزه عملیاتی و اجرایی، صلح سازی به مجموعه ای از دستگاه ها نیاز دارد. بر همین اساس است که در بخشی از وزارت خارجه های کشورها «اداره کل صلح سازی» داریم .
این استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه در پایان سخنانش با اشاره به اینکه صلح فقط یک بحث گفتمانی نیست، افزود: اگر یک کشور قدرت نداشته باشد هرچه حرف صلح آمیز بزند خریدار نخواهد داشت. رسیدن به بسته بندی جامع صلح با انکار هر کدام از قدرت های نظامی، سیاسی، دیپلماسی، اقتصادی ممکن نیست. قدرت چند وجهی است و ابعاد مختلف دارد. هرچه یک کشور در مجموعه این حوزه ها جامعیت داشته باشد می تواند پیش برود.
