جنگ تجاری اروپا علیه چین/ اعمال تعرفه‌های کمیسیون اروپا بر خودروهای برقی چینی

به گزارش جماران؛ رقابت بر سر تعرفه در حال افزایش است. روز چهارشنبه هفته گذشته، کمیسیون اروپا تعرفه‌های جدیدی را برای خودروهای الکتریکی ساخت چین تا 38.1 درصد از ماه جولای پیشنهاد کرد. تحقیقات در حال انجام اتحادیه اروپا به این نتیجه رسید که خودروسازان چینی مانند BYD از یارانه‌های ناعادلانه سود می‌برند که برای شرکت‌های اروپایی «خطر آسیب اقتصادی ایجاد می‌کند» و این خبر پس از آن منتشر شد که جو بایدن؛ رییس جمهوری ایالات متحده، در ماه گذشته تعرفه‌های 100 درصدی بر خودروهای الکتریکی چینی را اعلام کرد.

چرا اتحادیه اروپا این اقدام را انجام می‌دهد؟

کمیسیون با اعمال تعرفه‌های اضافی تا 38.1 درصد، تعهد خود را برای محافظت از صنعت خودروی اتحادیه اروپا در برابر افزایش گسترده واردات خودروهای برقی چین نشان داده است. با تعیین این تعرفه‌های جبرانی کمتر از 100 درصد ایالات متحده و با اعمال نرخ‌های متفاوت، سایت‌های تولید در اتحادیه اروپا و همکاری با کمیسیون، اتحادیه اروپا همچنین هدف اصلی خود را با این تعرفه‌ها به جای اینکه بازار واحد را کاملا از واردات خودروهای برقی چینی جدا کند، زمینه یک بازی و جنگ تجاری بازی را هموار می‌کند.

نرخ این تعرفه‌ها نشان می دهد که فرانسوی‌ها حداقل در حال حاضر نفوذ بیشتری نسبت به آلمان در سیاست تجاری اتحادیه اروپا دارند. خودروسازان فرانسوی، برخلاف برندهای خودروسازی آلمانی، وابستگی کمتری به بازار چین دارند و تمایل بیشتری به استفاده از سیاست‌های تعرفه‌ای برای حفاظت از ظرفیت تولید داخلی دارند. در واقع، تعرفه‌ها و پیامدهای سیاسی آن، منعکس کننده شکاف بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا با روابط عمیق با صنعت خودروی چین، مانند آلمان، سوئد و مجارستان است.

با این اقدام، برنامه امنیت اقتصادی اورسولا فون در لاین؛ رییس کمیسیون اروپا در مقابل فشار لحظه آخری آلمان برای نرم کردن این تصمیم پیروز شد. نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها قبلا در صنعت آلمان منعکس شده و از تصمیم «ترامپ گونه» کمیسیون انتقاد کرده و پیامدهای اقتصادی مضر برای صنعت خودروسازی آلمان را محکوم کرده است.

با این حال، جدا از انتقاد مخالفت برخی از بازیگران بزرگ خودروسازی آلمان، تقریبا 70 درصد صنایع آلمان از اقدامات حفاظتی در برابر شیوه‌های تجاری و انحراف بازار چین حمایت می‌کنند. این شکاف بین Mittelstand آلمان و بازیگران بزرگ جهانی (مانند فولکس واگن، زیمنس، بی ام و، مرسدس بنز، BASF، و بایر) منعکس کننده تضاد اساسی بین نیاز اتحادیه اروپا برای محافظت از صنایع خود در برابر ظرفیت مازاد چینی در مقابل برخی بخش‌های وابسته به صادرات در داخل بلوک اروپا  است.

با وجود شانس قوی فون در لاین برای رهبری کمیسیون در پنج سال آینده و اقتصاد جهانی که به طور فزاینده‌ای حمایت گرایانه است، تماشای اینکه چه کسی به چه کسی می‌رسد جالب خواهد بود. آیا برنامه امنیت اقتصادی جاه طلبانه فون در لاین که بازتاب موضع سخت‌تر واشنگتن در قبال چین است توسط کشورهای عضو وابسته به صادرات، مانند آلمان مهار خواهد شد؟ یا آیا برلین متوجه خواهد شد که اتحادیه اروپا باید آسیب‌پذیری‌های کلیدی را در برابر پکن برطرف کند؟

با این حال، اما تصمیم بروکسل مورد حمایت همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیست. در حالی که فرانسه موافق است، غول خودروسازی آلمان نسبت به این تعرفه‌ها محتاط بوده و یک پیشنهاد برای کاهش تعرفه‌های برنامه‌ریزی شده کمیسیون ارائه کرده است. در آلمان، نگرانی زیادی وجود دارد که صنعت خودروسازی آلمان بتواند بار سنگین اقدامات تلافی جویانه چین را متحمل شود. در حال حاضر، این یک افشای موقت از سوی کمیسیون اروپا است. کمیسیون چهار ماه فرصت دارد تا اقدامات قطعی را اتخاذ کند، که نیاز به یک قانون اجرایی دارد، که معمولا مستلزم رای اکثریت است.

اتحادیه اروپا در مورد تعرفه خودروهای برقی تولید چین حداقل دو نظر دارد. آلمان، سوئد و مجارستان همگی با این تعرفه‌ها مخالف هستند که به نظر آن‌ها به روابط تجاری موجود با چین آسیب می‌زند. آلمان از تلافی فروش خودروهای خود به چین می‌ترسد. شاید کسی نداند که برند سوئدی ولوو متعلق به شرکت چینی جیلی است و مجارستان سرمایه گذاری‌های قابل توجهی در زمینه خودروهای برقی از شرکت‌های چینی برق و باتری دریافت کرده است. در مقابل، فرانسه، ایتالیا و چندین بازیگر دیگر اتحادیه اروپا از تعرفه‌های اضافی حمایت کردند؛ چراکه این اقدامات می‌تواند از خودروسازان اتحادیه اروپا در برابر رقبای یارانه‌ای محافظت کند.

با این حال، به دلیل فقدان اجماع داخلی و همچنین تغییر سریع در چشم انداز خودروهای الکتریکی، اتحادیه اروپا ممکن است تصمیم خود را در ماه‌های آینده بازنگری کند. تصمیم اتحادیه اروپا در چند بخش مورد اخطار قرار گرفته است و در صورت تضعیف اتحادیه اروپا و آمریکا در آینده، می‌تواند مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.

تفاوت تعرفه‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده

از آن جایی که ایالات متحده در حال حاضر نفوذ بسیار کمی در بازار خودروهای برقی چین دارد، اعمال تعرفه‌های اخیر بر خودروهای برقی چینی عمدتا نقش پیشگیرانه دارد. در مقابل، تعرفه‌های اتحادیه اروپا به واردات خودروهای برقی چین واکنش نشان می‌دهد. به این ترتیب، تعرفه‌های اتحادیه اروپا با روش مقابله‌ای، مطابقت دارد.

تعرفه‌های اتحادیه اروپا هم کمتر از ایالات متحده و هم پیچیده‌تر است. اتحادیه اروپا با انتخاب اعمال تعرفه‌ها بر اساس شرکت به شرکت، تلاش می‌کند نشان دهد که اقداماتش ریشه در تصمیم‌گیری‌های واقعی درباره یارانه‌های چینی دارد که خود بر اساس شرکت به شرکت ارائه می‌شوند. اتحادیه اروپا با اطمینان از اینکه خودروهای SAIC با بالاترین نرخ تعرفه ضربه می‌خورند، بین شرکت‌های خودروسازی دولتی ( SAIC) و شرکت‌های خصوصی (مانند BYD و Geely) تفاوت قائل شده است.

این تعرفه‌ها، همچنین به اتحادیه اروپا ابزارهایی می‌دهد تا شرکت‌های خودروسازی را به صورت فردی تشویق کنند تا تولید بیشتری را به اتحادیه اروپا منتقل کنند تا دسترسی بهتری به بازار داشته باشند. پیام واضح است: تولید در اتحادیه اروپا باید مشمول تعرفه‌ای باشد که برای حذف مزایای یارانه‌ای ساخت وسایل نقلیه در چین طراحی شده است.

تفاوت‌های بین تعرفه‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا بیشتر نشان می‌دهد که خودروسازان بزرگ اروپایی به عنوان یک بازار، یک سایت تولید و به عنوان منبع سرمایه‌گذاری داخلی تا چه حد به چین وابسته هستند. خودروسازان آمریکایی کمتر به چین متکی هستند و تنها با رشد خودروسازان چینی، برندهای آمریکایی کنار گذاشته شده‌اند. این حس که چین بازار رو به کاهشی برای خودروهای آمریکایی است، مخالفت سازمان‌یافته صنعتی با تعرفه‌های خودروهای چینی را نیز کمرنگ کرده است.

در سراسر شرق و غرب اقیانوس اطلس، خودروسازان اروپایی به دلیل پتانسیل تلافی جویانه نسبت به اعمال تعرفه علیه خودروهای برقی چینی بسیار پر سر و صداتر و نگران‌تر بوده‌ و حتی این در سطح تعرفه که بسیار پایین‌تر از ایالات متحده است، نگرانی‌هایی دارند.

تعرفه‌های اتحادیه اروپا از چندین جنبه کلیدی با اقدامات ایالات متحده متفاوت است. نرخ تعرفه‌های اعلام شده توسط اتحادیه اروپا به طور قابل توجهی کمتر از ایالات متحده است. بر اساس شرکت به شرکت متمایز است و برخلاف ایالات متحده، نشان دهنده پذیرش سرمایه گذاری داخلی است.

تحقیقات کمیسیون اروپا مشخص کرد که خودروسازان چینی BYD و Geely نرخ‌های تعرفه ترجیحی 17.4 درصد و 20 درصد را دریافت خواهند کرد که علاوه بر نرخ تعرفه 10 درصدی موجود برای خودروهای برقی چینی اعمال خواهد شد. همچنین سایر تولیدکنندگان (اغلب دولتی-خصولتی) با تعرفه‌های اضافی از 21 درصد تا 38.1 درصد مواجه خواهند شد.

در حالی که معیارهای تعیین عوارض جبرانی کاملا شفاف نیست، به نظر می‌رسد که کمیسیون اروپا نرخ‌های پایین‌تری را به خودروسازانی که در اکوسیستم اروپا سرمایه گذاری می‌کنند اعطا کرده است.

مشخص نیست که کمیسیون اروپا چگونه سطح یارانه را بر اساس شرکت به شرکت تعیین کرده است، البته باید گفت که آن را به صورت رسانه‌ای اعلام نکرده‌اند. سیستم یارانه‌های چینی متنوع، پیچیده و مبهم است. شرکت‌های چینی مانند بخش‌های فولادسازی و کشتی‌سازی، اغلب از طریق نرخ‌های بهره ترجیحی، اعتبار مستقیم، اعتبارات مالیاتی و یارانه‌های متقابل حمایت مستقیم یا ضمنی دریافت می‌کنند. علاوه بر این، حتی یارانه‌هایی در سطح ملی، استانی و حتی محلی به آن‌ها پرداخت می‌شود.

در حالی که مشخص نیست اتحادیه اروپا چگونه می‌خواهد سطح این یارانه‌ها را تعیین کند، به ویژه بر اساس شرکت به شرکت، می‌تواند محاسبه کند که کدام شرکت‌ها بیشترین ردپای محلی را دارند. BYD و Geely هر دو سرمایه گذاری قابل توجهی در اروپا انجام داده‌اند. BYD قبلا یک کارخانه خودروهای برقی در مجارستان افتتاح کرده و قصد دارد یک مرکز دیگر را افتتاح کند. جیلی مالک برند سوئدی ولوو است و شروع به انتقال تولید برخی از خودروها از چین به بلژیک کرده است.

در نهایت، گروه خودروسازی دولتی SAIC حداکثر نرخ تعرفه 38.1 درصد را دریافت کرده است. این خودروساز ردپای محدودی در این قاره دارد و علیرغم نزدیک به یک سال بررسی، هنوز مکانی را برای اولین کارخانه تولید اروپایی خود انتخاب نکرده است. بر این اساس، به نظر می‌رسد اروپا به SAIC هشدار می‌دهد که تاسیسات خود را در اروپا مستقر کند وگرنه با تعرفه مواجه خواهد شد.

چین چگونه به این تعرفه‌ها واکنش نشان می‌دهد؟

دولت چین احتمالا برخی از تعرفه‌های مربوطه را بر روی کالاهای ساخت اروپا وضع خواهد کرد، حتی اگر فقط برای اهداف نمادین باشد. با این حال، ممکن است چاره‌ای جز پذیرش این موضوع نداشته باشد که اروپا سرمایه‌گذاری‌اش را می‌پذیرد، اما نه صادراتش!

پکن همچنین ممکن است پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به دنبال تعامل مجدد با اروپا در مورد وسایل نقلیه الکتریکی باشد که پیامدهای قابل توجهی برای روابط بین اقیانوس اطلس خواهد داشت.

چین قبلا اعلام کرده که ممکن است با تعرفه‌هایی علیه خودروهای موتور احتراق داخلی، تجهیزات هوانوردی و کشاورزی مقابله کند. باید دید که آیا چین به این تهدید عمل می‌کند یا خیر، اما پس از اعلام تعرفه‌ها نامه‌ای به کمیسیون ارسال کرد و خواستار حل و فصل و مذاکره شد و تهدید کرد که اقدامات تلافی جویانه در هوانوردی و کشاورزی را در غیاب یک توافق آغاز خواهد کرد.

کشاورزی و هوانوردی هر دو بخش‌های حساس سیاسی هستند و صادرات به چین بیش از 6 درصد از تجارت کشاورزی اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد. با توجه به اینکه هواپیماهای ایرباس بیش از 50 درصد از ناوگان هوانوردی تجاری چین را تشکیل می‌دهند، مشخص نیست که آیا چین به چه راحتی می‌تواند هزینه‌های تعرفه‌های هوانوردی را جذب کند و یا اینکه در صورت تعرفه بر صنعت هوانوردی اروپا، چگونه می‌تواند، نیاز این بخش را برای خدمات هوانوردی خود تامین سازد.

درسی که در اینجا وجود دارد این است که دولت‌ها در نهایت باید بنشینند و اختلافات خود را حل کنند. جنگ‌های تجاری ممکن است در حال حاضر جریان داشته باشند، اما در نهایت جنبه‌های منفی آن از جمله افزایش هزینه‌ها و کاهش انتخاب مصرف‌کننده برای شهروندان هر دو طرف آشکارتر خواهد شد.