حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در حالی به سوریه و لبنان سفر کرده است که اعتراضات ضد دولتی در سوریه برای دومین هفته متوالی ادامه دارد و افزایش تنش‌ها میان حزب‌الله لبنان و رژیم اسرائیل وهمچنان حملات هوایی اسرائیل به سوریه نگرانی‌های زیادی را در منطقه به وجود آورده است.
پایگاه خبری جماران، محمدحسین لطف‌الهی:حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در حالی به سوریه و لبنان سفر کرده است که اعتراضات ضد دولتی در سوریه برای دومین هفته متوالی ادامه دارد و افزایش تنش‌ها میان حزب‌الله لبنان و رژیم اسرائیل وهمچنان حملات هوایی اسرائیل به سوریه نگرانی‌های زیادی را در منطقه به وجود آورده است.
وزیر امور خارجه بعد از ظهر روز چهارشنبه 8 شهریور برای هفتمین بار از زمان آغاز به کار رسمی دولت سیزدهم عازم دمشق شد تا در خصوص طیف گسترده‌ای از موضوعات شامل همکاری‌های دوجانبه و تحولات منطقه‌ای با مقام‌های سوری دیدار و گفت‌وگو کند.
او پیش از آغاز این سفر در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که سفر به دمشق با هدف «تسریع در اجرای توافق‌های روسای جمهور دو کشور» و تقویت «سیاست منطقه‌ای همسایگی» انجام می‌شود.
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم اردیبهشت ماه امسال به سوریه سفر کرده بود و طی این سفر به توافق‌هایی با همتای سوریه‌ای خود، بشار اسد دست یافت تا دو کشور بتوانند همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف به ویژه در زمینه اقتصادی را تقویت کنند.
هشدار به تل‌آویو
این سفر در شرایطی صورت می‌گرفت که روز دوشنبه جنگنده‌های رژیم اسرائیل فرودگاه حلب را هدف قرار داده بودند و در پی این حمله فرودگاه حلب به حالت غیرفعال در آمده بود.
امیرعبداللهیان روز چهارشنبه در نشست خبری مشترک با فیصل مقداد، وزیر امور خارجه سوریه به این مسأله واکنش نشان داد و ضمن محکوم کردن این حملات اعلام کرد که «اقدامات جنایتکارانه رژیم جعلی صهیونیستی در منطقه بدون پاسخ باقی نخواهند ماند.»
رژیم اسرائیل از سال 2011 صدها حمله به اهداف مختلف درون مناطق تحت کنترل دولت در سوریه ترتیب داده و هرچند مقام‌های نظامی این رژیم از اظهارنظر پیرامون این حملات خودداری می‌کنند، اما به نوشته تایمز اسرائیل، وزارت دفاع رژیم اسرائیل رسما تأیید کرده است که طی یک دهه گذشته حملات زیادی از سوی این رژیم به اهدافی درون خاک سوریه انجام شده است.
این پنجمین بار طی یک سال گذشته بود که حملات رژیم اسرائیل باعث توقف فعالیت‌های فرودگاه حلب می‌شد. پیش‌تر یک بار در ماه مه، دو بار در ماه مارس، و یک بار در دسامبر 2022 حملاتی مشابه علیه فرودگاه حلب صورت گرفته بود.
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از اظهارات خود در نشست خبری در واکنش به ادعاهای اخیر پیرامون تلاش آمریکا برای بستن مرز سوریه و عراق گفت: «به نظامیان آمریکایی توصیه می‌کنیم به خانه برگردند و به مقامات آمریکا توصیه می‌کنیم منطقه را به اهل منطقه واگذارند. هیچ طرفی قادر نیست مسیرهای مواصلاتی تاریخی منطقه را مسدود کند.»
نقش‌آفرینی برای اصلاح روابط منطقه‌ای دمشق
به رغم اهمیت موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای که در سفر وزیر خارجه ایران به سوریه مورد بحث و بررسی قرار گرفت، شاید مهم‌ترین بخش این سفر به تلاشی بازگردد که تهران برای اصلاح روابط سوریه و کشورهای منطقه انجام می‌دهد.
در سفر دو روزه اخیر، امیرعبداللهیان از یک سو به مسأله تنش در روابط آنکارا و دمشق اشاره کرد و تأکید داشت از نظر ایران «وجود روابط دوستانه بین آنکارا و دمشق به نفع منطقه است.» سوریه معتقد است که آنکارا تمامیت ارضی این کشور را نادیده می‌گیرد و از همین رو حاضر نیست تا زمان پذیرفته شدن خواسته‌هایش در مسیر ایجاد روابطی دوستانه با ترکیه گام بردارد.
از طرفی، وزیر خارجه ایران طی این سفر تأیید کرد که در عربستان گفت‌وگوهایی میان تهران و ریاض در خصوص مسأله سوریه انجام گرفته است: « گفت‌وگوهایی از هفته‌های پیش بین مقامات سوریه و عربستان انجام شده است. در سفرم به عربستان از مقامات عالیرتبه سعودی این عبارت را شنیدم که عربستان برای عادی سازی روابط با سوریه از اراده لازم برخوردار است.»
تهران و ریاض طی یک دهه گذشته اختلافات زیادی در موضوعات منطقه‌ای به ویژه شیوه مواجهه با بحران سوریه داشتند، اما با عادی‌سازی روابط دو کشور طی ماه‌های گذشته و همچنین احیای روابط دیپلماتیک رسمی میان ایران و عربستان سعودی حالا دو طرف تلاش دارند از طریق گفت‌وگو بخشی از این اختلافات را حل و فصل کنند.
سوریه در دو سال گذشته گام‌هایی در راستای بهبود روابط با کشورهای عربی منطقه برداشته و موفقیت‌هایی در این راستا کسب کرده اما هنوز راه زیادی پیش روی خود دارد.
تأکید بر لزوم انتخاب سریع‌تر رئیس جمهور در لبنان
حسین امیرعبداللهیان روز پنجشنبه در ادامه سفر منطقه‌ای خود از دمشق عازم بیروت شد. او در بدو ورود به لبنان در پاسخ به خبرنگاران اعلام کرد در گفت‌وگوهایی که با مقامات عالیرتبه لبنان خواهد داشت از همه طرف‌های لبنانی دعوت خواهد کرد تا هر چه سریع‌تر از طریق گفت‌وگو و تفاهم نسبت به انتخاب رئیس جمهور اقدام کنند.
دوره ریاست جمهوری میشل عون در لبنان 31 اکتبر سال گذشته میلادی به پایان رسید، اما از آن زمان به رغم برگزاری جلسات متعدد میان گروه‌های سیاسی در پارلمان لبنان، هنوز اجماعی بر سر انتخاب رئیس جمهور حاصل نشده است.
خلأ قدرت در بیروت در شرایطی که لبنان با بحران اقتصادی مواجه است، نگرانی‌ها در خصوص آینده این کشور را بیشتر کرده است.
تهران تأکید دارد که به حمایت از لبنان ادامه خواهد داد. وزیر خارجه ایران همچنین گفته دیگر کشورهای منطقه نیز «رویکرد سازنده‌ای» در قبال لبنان اتخاذ کرده‌اند: «در گفت‌وگوهایی که با مقامات عربستان انجام شد، عبارات مثبت و سازنده‌ای را از مقامات عربستان در خصوص کمک به وضعیت لبنان شنیده‌ایم. ما همه کشورها را به کمک و همکاری‌های اقتصادی با لبنان دعوت می‌کنیم و جمهوری اسلامی ایران به حمایت‌های قوی خود از لبنان ادامه خواهد داد.»
با این وجود برخی منابع می‌گویند عربستان سعودی تا زمانی که مسأله یمن به طور کامل حل و فصل نشود، در مسیر بازگرداندن ثبات به لبنان کمکی نخواهد کرد.
سفر همزمان یک مقام آمریکایی به لبنان
همزمان با بحران اقتصادی و خلا قدرت، رژیم اسرائیل هم با تنش‌زایی در مرزهای جنوبی مشکلاتی جدی را برای لبنانی‌ها به وجود آورده است. رژیم اشغالگر قدس حضور نیروهای حزب‌الله لبنان را در منطقه‌ای که از نظر دولت لبنان جزو خاک لبنان به حساب می‌آید به بهانه‌ای برای تشدید تنش‌ها تبدیل کرده و این تنش‌ها حتی ایالات متحده را نیز که مایل نیست درگیری‌ها در منطقه شدیدتر شود، نگران کرده است.
پایگاه خبری آکسیوس در این زمینه گزارش داده آموس هوچستاین، مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا در امور زیرساخت و انرژی روز چهارشنبه وارد بیروت شده تا با مقام‌های لبنانی در خصوص تنش‌ها میان این کشور و رژیم اسرائیل گفت‌وگو کند.
روز سه‌شنبه نیز برت مک گورک، عضو شورای امنیت ملی آمریکا با یوآو گالانت، وزیر دفاع رژیم اسرائیل در نیویورک دیدار و با او در خصوص تنش‌ها در مرز لبنان و اسرائیل صحبت کرده بود.
وزیر خارجه ایران در سفر قبلی خود به لبنان، نقطه صفر مرزی این کشور با اسرائیل رفته بود تا ضمن بازدید از این منطقه پیامی روشن به اسرائیلی‌ها بدهد.
