پایگاه خبری جماران: درآستانه رحلت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی با رئیس سابق کمیسیون فرهنگی مجلس که نمایندگی مردم تهران در مجلس دهم را برعهده داشت، درباره نوع نگاه امام خمینی(س) به «مردم» در امر حکومت داری و نگاهش به جایگاه رأی مردم گفت‌وگو کردیم.
حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مازنی در گفت و گو با خبرنگار جماران، ضمن تسلیت ایام رحلت بنیان‌گذار انقلاب اظهار داشت: تا جایی که با افکار و اندیشه های امام آشنایی داریم و بخشی از دوران زندگی، مبارزات، انقلاب و حکومت امام را درک کرده ایم، چند ویژگی را درباره ایشان می‌توانم بیان کنم. اول اینکه امام خمینی در عین حال که به اصول بنیادین دینی اعتقاد داشتند، بر اساس این باور، مردم را صاحب حق حکومت و اداره کشور تعریف می‌کردند.
وی ادامه داد: امام این طور نبود که دین را جدای از مردم بدانند؛ بلکه حکومت را حق مردم می‌دانستند. حقی که از آن خدا است و خداوند آن را به مردم واگذار کرده است و مردم هم آن را با شرایطی به حاکمان تفویض می‌کنند تا درباره شیوه اداره کشور تصمیم بگیرند.
مازنی همچنین بیان کرد: در این راستا امام می‌گفتند اداره جامعه باید توسط فقیه عادل، مدیر، مدبر جامع الشرایط که منتخب مردم است صورت گیرد.
وی تصریح کرد: امام مکانیزمی را که در قانون اساسی پذیرفتند و تاکید داشتند آن مکانیزم اعمال شود، این بود که عموم مردم خبرگان را انتخاب کنند تا فقیهی که منتخب خبرگان مردم باشد را تعیین کنند که رهبر جامعه شود. در ادامه هم انتخاب رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس و اعضای شوراهای شهر را به مردم واگذار کردند. یعنی طبق نظر ایشان از انتخاب اعضای شوراهای شهر و روستا تا انتخاب فقیه جامع الشرایط را منوط به انتخاب مردم کردند.
این نماینده سابق مجلس با اشاره به یکی دیگر از ویژگی های امام خمینی(س)، گفت: ایشان یک شخصیت تحول گرا بودند که نظر خودشان را تحمیل نمی‌کردند و نظر کارشناسان یا مکانیزم های قانونی و خواست مردم را ملاک عمل قرار می‌دادند. به همین دلیل 10 سال بعد از انقلاب و اداره کشور، دستور بازنگری در قانون اساسی را دادند.
وی افزود: در واقع شخصی که بنیان‌گذار نظام بود و در هر مقطعی می‌توانست شخصا دستوری صادر کند تا کشور در مسیر مورد نظر ایشان قرار بگیرد، از همان ابتدا تاکید کردند که باید قانون اساسی داشته باشیم و آن را به همه پرسی مردم بگذاریم و بعد از 10 سال هم دستور اصلاح قانون اساسی را صادر کردند.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس دهم با اشاره به موارد اصلاحی در قانون اساسی گفت: یکی از موضوعاتی که اصلاح شد، این بود که مرجع تقلید بودن رهبر را اصلاح کردند؛ و همین که فقیهی آشنا با احکام باشد و قدرت استنباط داشته باشد کفایت می‌کند. به این نحو روی برخی موارد دیگر در قانون اساسی که ضروری بود اصلاحاتی انجام دادند. اما عمرشان قد نداد که روی روند اصلاح همه مواد قانون اساسی نظارت داشته باشند.
وی تصریح کرد: حتی زمانی که امام موضوع ولایت مطلقه فقیه را مطرح کردند آن را در نقطه مقابل استبداد فردی دانستند. به عبارتی بر «ولایت مطلقه» تأکید کردند نه «ولی مطلق»؛ به این معنا که سیستم آنقدر قدرت داشته باشد که فراتر از احکام دست و پا گیر بتواند برای کشور تصمیم بگیرد. مثلا اگر اکنون مسأله حجاب در حال تبدیل شدن به معضل است، نظام اسلامی بر اساس اقتضای زمان موضوع را حل کند.
مازنی افزود: اقدام دیگری که امام خمینی(س) برای باز کردن گره های احتمالی انجام دادند، ایجاد مجمع تشخیص مصلحت نظام بود؛ تا در مواقعی که فقهای شورای نگهبان موضوعی را با موازین شرع منطبق ندانستند، بگویند در این مورد نیاز نیست موازین شرع رعایت شود.
وی در ادامه به حرکتی که از سوی برخی از همان زمان حیات امام آغاز شده بود اشاره کرد و گفت: آنچه که به مرور اتفاق افتاد این بود که امام را به نگاه مقدس مآبانه و متحجرانه خودشان محدود کردند. در این نگاه متحجرانه نظام اسلامی زیر بار رأی مردم نمی‌رود و بین اسلام و رأی مردم تفاوت قائل است. آنها نظام اسلامی را ابزاری برای قدرت یک صنف تعبیر می‌کنند و می گویند مردم چه کاره هستند که بخواهند رأی بدهند؟ و انتخابات را تزئینی می‌دانند.
نماینده مردم تهران در مجلس دهم تأکید کرد: این نگاه و این افراد از کلمه رفراندوم می‌ترسند و از آن مثل جن و بسم الله فراری اند. یا حتی درباره موضوع تجمعات و راهپیمایی که طبق قانون اساسی حق مردم است و در صورتی که مخل مبانی اسلام نبوده و مسلحانه نباشد، مردم حق تجمعات آزاد دارند را از مردم گرفته‌اند. لذا به مرور هرچه جلوتر آمدیم، حقوق مردم را محدودتر کردند و در مقاطعی خلاف نظر امام که اسلام را وسیله‌ای برای اداره جامعه نه وسیله‌ای برای ایجاد بن بست در اداره جامعه، می‌دانست معرفی کردند.
وی ادامه داد: این افراد با نوع نگاه محدود خود، اصل 4 قانون اساسی که اصل حاکمیت اسلام است را وسیله بن بست در اداره کشور قرار داده اند. مثلا می‌بینیم که آقای سپنتا نیکنام که یک دوره عضو شورای شهر یزد بود را به دلیل زرتشتی بودن از عضویت شورای شهر یزد منع کردند. هر چند که گفتند دوره اول متوجه این موضوع نشده‌اند وگرنه همان موقع برای عزل او اقدام می‌کردند.
مازنی اظهار داشت: نکته نگران کننده تر اینکه بر اساس این تفسیر ما هرزمان و در هر مرحله از کار متوجه شویم یک امری خلاف این اصل است، می‌توانیم جلوی آن را بگیریم. در حالی که اصل 4 اصل حاکمیت اسلام و اصول دیگر چارچوب تحقق این اصل را تعیین می کنند. اما برخی جمهوری اسلامی را با تقیه پذیرفته اند و در حقیقت به خلافت اسلامی اعتقاد دارند.
وی تأکید کرد: این دیدگاه خلاف اندیشه امام است. بر اساس نگاه امام خمینی (س)، مردم در عالی ترین جایگاه قرار دارند و آن هم جنبه اعتقادی دارد.
این سیاستمدار اصلاح طلب در پایان گفت: امام به عنوان یک فقیه و فیلسوف اسلامی حکومت را حق مردم و حاکمان را منتخب مردم و مشروعیت حکومت را طبق نظر مردم می‌داند و این مایه تأسف است، اصولی که در قانون اساسی تبیین شده و درآثار امام با صراحت و شفاف بیان شده را برخی می‌کوشند به نحو دیگری به جامعه القا کنند.
