پایگاه خبری جماران: روز گذشته حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی با گلایه شدید از بسیاری دستگاههای فرهنگی کشور نسبت به امام خمینی، گفت: «نمی‌خواهم نام بیاورم اما این نهادها یا تحلیل غلط دارند و یا توجه ندارند. بحث بر سر فرد یا شخص نیست، بلکه امام هویت تمام جمهوری اسلامی است. همه چیز را باید با امام مقایسه کرد؛ همچون قرآن که در دین بستر است و همه چیز دین با قرآن قیاس می‌شود، در انقلاب اسلامی نیز همه چیز با امام قیاس می‌شود. اصل، امام است. هر چیزی که با متن مقدس انقلاب و آن بنیان مرصوص انقلاب در تضاد است، باید کنار برود. این عین بحثی است که رهبر معظم انقلاب دارند».
در این خصوص با حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و عضو هیئت امنای سازمان تبلیغات اسلامی گفت و گویی را انجام دادیم.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با وی در پی می آید:
به نظر شما جایگاه امام در منظومه هویتی و تئوریک جمهوری اسلامی چیست؟
جمهوری اسلامی ثمره و بُروز نهادی و ساختاری انقلاب اسلامی ملّت شریف ایران است از این‌رو حقّانیّت و اعتبار آن مرهون اعتبار و حقّانیّت انقلاب اسلامی است. منشأ و خاستگاه حقّانیّت این انقلاب به اعتقاد من دو امر است یکی حضور گستردة تودة عظیم ملّت که این انقلاب را به شدّت مردمی و عجین با اراده و خواست قاطع یک ملّت در مقطع تاریخی خاص می‌کند و دیگری وجه دینی و اسلامی این انقلاب است که در رهبری و زعامت شخصیت‌های بزرگ دینی و در رأس آن‌ها امام خمینی(ره) جلوه‌گر شده است. این‌که یک مرجع عالی تقلید رهبر انقلاب و معمار اصلی نظام برآمده از آن باشد و بسیاری از مراجع تقلید و شخصیت های معتبر دینی زمانه او را همراهی کنند اعتبار و حقّانیّت دینی این نهضت و انقلاب را تضمین می‌کند.
این انقلاب در هیچ کجا بدون نام خمینی شناخته نمی‌شود
بنابراین، همان‌طور که مقام معظم رهبری به درستی فرمودند که این انقلاب در هیچ کجا بدون نام خمینی شناخته نمی‌شود، جمهوری اسلامی نیز به عنوان یک نظام سیاسی برآمده از این انقلاب بدون وفاداری به بن مایه‌ها و هدایت‌ها و رهنمودهای اصلی معمار کبیر آن، اصالت‌های خود را حفظ نخواهد کرد. از این‌رو صیانت از هویّت اصیل جمهوری اسلامی در گرو پاسداشت و مراقبت از ارکان و خطوط اصلی تفکر سیاسی امام راحل است. تفکری که از فقاهت برجسته ایشان و تسلط جامع وی بر منابع دینی و تراث علمی شیعه نشأت گرفته است.
حفظ توازن میان جمهوری و اسلامیّت نظام و عدم قربانی کردن یکی به بهانه دفاع از دیگری یک ضرورت است
باتوجه به این‌که رهبر معظم انقلاب در آغاز سال جاری برگزاری پرشور و رقابتی انتخابات پیش‌رو در پایان سال تأکید کردند، خطرات تضعیف جمهوریت را برای نظام چه می‌دانید؟
مردمسالاری دینی و کنار هم قرار دادن حاکمیت مردمی و حاکمیّت دینی از خطوط اصلی تفکر سیاسی امام راحل است که با حمایت خاص ایشان، قانون اساسی و نظام حکمرانی ما بر محور آن رقم خورد. مشارکت مردم در شئون مختلف حکمرانی و رعایت حقوق و کرامت شهروندان نظام اسلامی و نقش‌آفرینی طبقات و لایه‌های مختلف اجتماعی در مسیر پیشرفت و حلّ مشکلات اجتماعی در کنار اهتمام به ارزش‌ها و اصول اسلامی جوهره اصلی مردمسالاری دینی و تصور امام راحل و یاران برجسته وی از جمهوری اسلامی است. حفظ توازن میان جمهوری و اسلامیّت نظام و عدم قربانی کردن یکی به بهانه دفاع از دیگری یک ضرورت است. نگاه داشت جانب جمهوریّت و تلاش در حفظ این توازن، دستاوردهای مهمّی چون تقویّت امنیّت ملّی، افزایش حسّ تعلّق به نظام، افزایش اقتدار ملّی و مشروعیّت بین‌المللی، رشد شایسته سالاری و استفاده از ظرفیت‌های بیکران مردمی برای حلّ مشکلات اجتماعی و اقتصادی را در پی خواهد داشت.
صیانت از جمهوریّت نظام را نباید در صرف برگزاری انتخابات خلاصه کرد
تنگ کردن مجال جمهوریّت و محدود کردن نقش‌آفرینی مردم در کلان مدیریّت جامعه موجب کاهش منزلت نظام، قطبی شدن جامعه و شکاف سیاسی و کاهش حسّ تعلّق بخش‌هایی از جامعه به نظام و ضربه‌پذیر شدن جامعه در برابر خطرات بیرونی می‌شود.
صیانت از جمهوریّت نظام را نباید در صرف برگزاری انتخابات خلاصه کرد؛ این معنای بسیار مضیّقی از جمهوریت است. اعتنای به جمهوریّت نظام به معنای اعتماد به مردم و گشودن فضا برای نقش‌آفرینی مردم در شؤون مختلف حیات جمعی است. نخبگان و فرهیختگان جامعه در فرایندهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی باید حضوری جدّی و مؤثر داشته باشند و رضایت و خواست و تشخیص مردم و رفع‌نیازهای اساسی آنان محترم و ضروری شمرده شود.
تنگ کردن مجال جمهوریّت و محدود کردن نقش‌آفرینی مردم در کلان مدیریّت جامعه موجب کاهش منزلت نظام، قطبی شدن جامعه و شکاف سیاسی و کاهش حسّ تعلّق بخش‌هایی از جامعه به نظام و ضربه‌پذیر شدن جامعه در برابر خطرات بیرونی می‌شود.
تنگ کردن مجال جمهوریّت و محدود کردن نقش‌آفرینی مردم موجب ضربه‌پذیر شدن جامعه در برابر خطرات بیرونی می‌شود
آن دسته از نهادهایی که متولی امر انتخابات هستند تأکید مقام معظم رهبری بر پرشور و رقابتی بودن انتخابات را جدّی بگیرند
به گمان من آن دسته از نهادهایی که متولی امر انتخابات هستند باید تأکید مقام معظم رهبری بر پرشور و رقابتی بودن انتخابات را جدّی بگیرند و به لوازم آن ملتزم باشند و زمینه‌های تحقق این خواسته شریف و راهگشا را فراهم آورند.
واضح است که ایران امروز در کنار موفقیت‌های متعدد از چالش‌ها و شکاف‌های متعدّدی در رنج است و انتخابات پرشور و رقابتی نمی‌تواند حلاّل همه چالش‌ها باشد امّا بدون تردید گام مؤثری در کاهش چالش و شکاف سیاسی و قدمی مؤثر در صیانت از جمهوریت نظام اسلامی است.
غفلت و اهمال نسبت به امام بزرگوار و اندیشه‌ها و منش و سلوک اخلاقی و عرفانی او خسارت بزرگ و محرومیّت از یک ذخیره و منبع معرفتی و نورانی است
به نظر حضرتعالی کمرنگ شدن یاد و جایگاه امام در نهادهای رسمی و منتسب به نظام و سیاست‌های فرهنگی، تبلیغی و رسانه‌ای این نهادها چه آثاری دارد؟
نکتة اوّل این‌که غفلت و اهمال نسبت به امام بزرگوار و اندیشه‌ها و منش و سلوک اخلاقی و عرفانی او خسارت بزرگ و محرومیّت از یک ذخیره و منبع معرفتی و نورانی است. شخصیتی که از مفاخر اسلام و نمونه‌ای کم‌نظیر در تاریخ تشیع و سپهر روحانیت و حوزه‌های علمیه است.
نکتة دوّم آن‌که بخشی از این کم فروغی و بی‌اعتنایی ناشی از کژ روی و فاصله گرفتن از سیره نظری و عملی امام راحل و لازمه قهری این جدایی و ناهمروی است. امامی که رمز وحدت و منادی توحید و وحدت کلمه و انسجام ملّی و اخلاص و بندگی بود چگونه می‌تواند الگو و سرمشق و محور سیاست‌های رسانه‌ای و فرهنگی تخریبی و تفرقه‌افکن و جناحی باشد؟
بی‌تردید در طی این چهاردهه پس از انقلاب هیچ کس به اندازه مقام معظم رهبری از امام نگفت و از ایشان دم نزد و به هدایت‌ها و بصیرت‌های وی اشارت نداشت و سرّ این توجه پر بسامد و پر تکرار، عمق معرفت و شناخت مقام رهبری نسبت به شخصیت جامع و الهام‌بخش و پرجاذبه امام است. این امر حجّت و دلیل روشنی برای نهادها و دستگاههای رسمی فرهنگی و رسانه‌ای است که به بازخوانی و واکاوی لطایف و ابعاد معرفتی و عملی بنیان‌گذار جمهور اسلامی اهتمام ورزیده، نسل جوان و آحاد جامعه را به طور عمیق‌تری با شخصیت ایشان و آموزه‌های اصیل وی آشنا کنند.
امام به عنوان یک الگوی فرهنگی و اجتماعی به نسل جوان شناسانده شود
پیشنهاد و توصیه شما به نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای نظام در خصوص توجه به امام و جمهوریّت که یکی از ارکان تفکر ایشان است، چه می‌باشد؟
با توجه به تغییر ذائقه فرهنگی جامعه و غلبه تمایل به امور دیداری و شنیداری به نظر می‌رسد که در کنار تولید آثار مکتوب پژوهشی و ادبی بر محور اندیشه و شخصیت امام عزیز، لازم است کارهای رسانه‌ای و تصویری جذاب نیز تهیه شود و به مدد محصولات متنوع رسانه‌ای هم شخصیت ایشان به عنوان یک الگوی تأثیرگذار فرهنگی و اجتماعی و هم افکار و اندیشه‌های والای ایشان به نسل جوان شناسانده شود.
نقش نهادهای فرهنگی در تقویت جمهوریت از دریچه تأثیر آنان بر فرهنگ سیاسی و رشد یا انحطاط فرهنگ سیاسی قابل تبیین است. نهادهای رسمی و غیر رسمی فرهنگی بازیگران مهم عرصه شکل‌دهی فرهنگ سیاسی هستند. از این‌رو میزان اعتقاد، تعهّد و وفاداری این نهادها به جمهوریّت نظام و لوازم و درون‌مایه آن و عملکرد موفق آنان در آگاهی‌بخشی و ارتقاء فرهنگ رقابت و مشارکت سیاسی سالم و ضابطه‌مند قطعاً نقش مهمی در صیانت از جمهوریّت نظام خواهد داشت.
