دکتر ظریف پاسخی طولانی و نسبتاً تند به خانم اشتون داد. ابتدا تأکید کرد: اعتماد یک موضوع دوطرفه است و ما هم به‌هیچ‌عنوان به شما اعتماد نداریم. در موضوع هسته‌ای همۀ کشورهای «پنج به‌اضافۀ یک» در تعهدات گذشتۀ خود نسبت به ایران تخلف کرده‌اند. من اگر بخواهم موضع اصولی ایران را بگویم، خواهم گفت شما نه تنها باید همۀ تحریم‌ها را بردارید، بلکه باید بابت هشت سال گذشته غرامت هم بپردازید.
پایگاه خبری جماران: اخیرا کتاب با «راز سر به مهر» به قلم محمدجواد ظریف، علی اکبر صالحی، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی با موضوع برجام در 6 جلد به نگارش درآمد و توسط انتشارات اطلاعات منتشر شده است.
این مجموعه گزارشی است توصیفی و مستند درباره روند یکی از مهمترین پرونده های تاریخی ایران که می کوشد قرائت ایرانی از برهه ای مهم در سرنوشت معاصر را به تصویر بکشد.
استانبول (1): حرکت در مسیر نقشۀ راه ایران
- دکتر ظریف پاسخی طولانی و نسبتاً تند به خانم اشتون داد. ابتدا تأکید کرد: اعتماد یک موضوع دوطرفه است و ما هم به‌هیچ‌عنوان به شما اعتماد نداریم. در موضوع هسته‌ای همۀ کشورهای «پنج به‌اضافۀ یک» در تعهدات گذشتۀ خود نسبت به ایران تخلف کرده‌اند. من اگر بخواهم موضع اصولی ایران را بگویم، خواهم گفت شما نه تنها باید همۀ تحریم‌ها را بردارید، بلکه باید بابت هشت سال گذشته غرامت هم بپردازید. شما این مواضع را قبلاً زیاد شنیده‌اید. موضوع عدم اعتماد حتی فراتر از بحث هسته‌ای است. در جریان جنگ عراق علیه ایران همۀ شما به صدام کمک کردید. آمریکایی‌ها اطلاعات جمع‌آوری شدۀ آواکس‌ها را دادند، فرانسه میراژ داد، انگلیس چیفتن داد، آلمان مواد سلاح‌های شیمیایی را داد، روسیه میگ داد و چینی‌ها کمک‌های مختلف اقتصادی ـ نظامی کردند. اگر قرار است روی مواضع خود بایستیم، موضع من این است که شما باید عذرخواهی کنید. ملاحظه می‌کنید که تاریخ اگرچه مهم است، ولی قبلاً سال‌ها در مورد آن صحبت کرده‌ایم و به جایی نرسیده‌ایم. الان زمان آن است که به آینده فکر کنیم و این هدف واقعی من است.
اجرای گام به گام یا تک‌مرحله‌ای
- نهایتاً در اوایل اردیبهشت 1393ش، این تصمیم از سوی مراجع عالی کشور اتخاذ و به دکتر ظریف ابلاغ شد که خود نقش فعالی برای این بحث طی جلسۀ مسئولان امر داشت. علاوه‌بر تجربۀ ناخوشایند رفع پُراشکال تحریم‌ها براساس توافق موقت ژنو، دلیل دیگری که رسیدن به این تصمیم به غایت دشوار را ممکن ساخت، دسته‌بندی‌هایی بود که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در طول مذاکرات وین (1) تا (3) از انواع تحریم‌ها ارائه داده بودند. ماحصل و به واقع هدف این دسته‌بندی‌ها این بود که تقریباً هیچ تحریم وضع شده از سوی شورای امنیت ملل متحد بلافاصله لغو نمی‌شد و رسیدن به مرحلۀ لغو تحریم‌های ملل متحد با دشواری‌ها و چالش‌های اساسی روبه‌رو می‌شد. بدین‌گونه راهبرد توافق کامل و اجرای یکپارچه و پیامدهای آن همچون آنچه به غلط به «اسنپ‌بک» و یا «مکانیسم ماشه» معروف شد شکل گرفت و مبنای مذاکرات هیئت ایرانی گردید.
استانبول (2): دعوت آمریکا به مذاکرۀ سه‌جانبه
-
رئیس هیئت نمایندگی آمریکا، آقای برنز در ابتدای صحبت‌های خود به شرح نکته‌ای پرداخت که تا حدی مبهم به‌نظر می‌رسید. او به دیداری که با رئیس جمهور کشورش داشت، اشاره کرد و گفت ارادۀ پشت این تفاهم شخص رئیس جمهور آمریکاست و نه لزوماً همۀ سیستم اداری دولت ایالات متحده. درک این معنا ابتدا بسیار گنگ به‌نظر می‌رسید اما در ادامۀ گفتگو، با توجه به مشارکت و نظرات آقای جیک سالیوان مشاور امنیت ملّی آقای بایدن معاون رئیس جمهور، منظور آقای ویلیام برنز از طرح این نکته به وضوح نمایان شد. روایت ویلیام برنز که با هیئت ایرانی در میان نهاده شد، آن بود که وی پیش از عزیمت به ژنو با آقای اوباما دیدار نموده و رئیس جمهور اظهار داشته است که ما به این مسیر متعهد هستیم و هدف ما رسیدن به توافق تا پیش از 20 ژوئیه است. وی اضافه داشت آقای اوباما همین نکته را در ملاقات با خانم اشتون به ایشان نیز گفته است. قائم‌مقام وزارت خارجۀ آمریکا این جملۀ شرطی را نیز به‌عنوان جمع‌بندی ابراز داشت: «در صورت رسیدن به یک توافق خوب، آقای اوباما با تمام توان پشت آن خواهد ایستاد».
ادامه دارد...
