حکمرانی اخلاقی در دولت پزشکیان/ ۱۱ احترام به حقوق دیگران

مقدمه

حکمرانی اخلاقی یکی از مفاهیم بنیادین مدیریت جوامع انسانی است که بر اصولی مانند عدالت، شفافیت و احترام به حقوق دیگران استوار است. با توجه به پیچیدگی‌های اجتماعی و تنوع فرهنگی، احترام به حقوق دیگران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی حکمرانی اخلاقی، نقشی محوری در تقویت همبستگی اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی دارد. در این یادداشت، به بررسی اهمیت احترام به حقوق دیگران در چارچوب حکمرانی اخلاقی و ضرورت آن برای جامعه می‌پردازیم.

حکمرانی اخلاقی و اصول آن :

حکمرانی اخلاقی، به معنای اداره جامعه بر اساس ارزش‌هایی مانند صداقت، عدالت، مسئولیت‌پذیری و احترام است. این نوع حکمرانی، فراتر از قوانین رسمی، به تعادل میان حقوق فردی و منافع جمعی می‌پردازد. در چنین سیستمی، تصمیمات و رفتارها نه‌تنها بر اساس مقررات بلکه با در نظر گرفتن ارزش‌های انسانی اتخاذ می‌شود.

دکتر مسعود پزشکیان، در دوران انتخابات ریاست جمهوری و پس از آن، بر اهمیت احترام به حقوق مردم تأکید داشتند. او با استفاده از کلیدواژه‌هایی مانند:

   •   پرهیز از تحقیر و توهین،  •   لزوم رعایت عدالت و انصاف،  •   وحدت و انسجام،  •   پرهیز از تعصبات قومی و جناحی،  •   شایسته‌سالاری و همدلی، به لزوم رعایت این اصول در حکمرانی اشاره کرد.

در اختتامیه پانزدهمین جشنواره فارابی، ایشان اظهار داشتند:

“اختلافات موجود در جامعه ناشی از عدم احترام به حقوق دیگران است. ما باید حقوق قومیت‌ها، جنسیت‌ها، و اندیشه‌های مختلف را به رسمیت بشناسیم و از تحمیل دیدگاه‌های خود بر دیگران پرهیز کنیم.”

اهمیت احترام به حقوق دیگران :

احترام به حقوق دیگران، به معنای ارزش قائل شدن برای آزادی‌ها، کرامت انسانی و عدالت است. این اصل، آثار و فواید بسیاری برای جامعه دارد:

1. تقویت اعتماد اجتماعی: ایجاد اعتماد متقابل و زیربنای همکاری‌های اجتماعی.

2. کاهش تعارضات: احترام متقابل موجب کاهش اختلافات و تقویت همبستگی اجتماعی می‌شود.

3. پایداری اجتماعی: ایجاد احساس امنیت و آرامش، زمینه‌ساز ثبات اجتماعی است.

شاخص‌های احترام به حقوق دیگران :

برای تحقق احترام به حقوق دیگران، باید شاخص‌های زیر در حکمرانی مورد توجه قرار گیرد:

1. حاکمیت قانون: همه افراد باید برابر قانون باشند و قوانین شفاف و عاری از تبعیض اجرا شود.

2. پاسخگویی و شفافیت: مسئولان باید عملکرد خود را به‌صورت شفاف و پاسخگو ارائه دهند.

3. مشارکت مردم: مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها و انتخابات آزاد تضمین شود.

4. عدالت و برابری: توزیع عادلانه حقوق و فرصت‌ها، و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر از اولویت‌ها باشد.

5. احترام به حقوق بشر: تضمین آزادی‌های اساسی، حفظ حریم خصوصی و دسترسی به عدالت.

6. کارآمدی و اثربخشی: ارائه خدمات عمومی باکیفیت و مبارزه با فساد.

7. پایداری محیط‌زیستی: حفاظت از منابع طبیعی و برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار.

8. امنیت و ثبات سیاسی: تأمین امنیت مردم و حل اختلافات به‌صورت عادلانه.

چالش‌ها و راهکارها: 

چالش‌ها:

   •   تضاد منافع: رقابت میان گروه‌ها ممکن است منجر به نقض حقوق دیگران شود.

   •   فقدان آگاهی: بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی از حقوق خود و دیگران، حقوق دیگران را نقض می‌کنند.

   •   ساختارهای ناعادلانه: ساختارهای سیاسی یا اجتماعی ناعادلانه می‌تواند مانع احترام به حقوق دیگران شود.

راهکارها:

1. آموزش حقوق شهروندی: ترویج آگاهی عمومی از حقوق و مسئولیت‌ها.

2. تدوین قوانین شفاف: ایجاد قوانین عادلانه و قابل‌اجرا.

3. ترویج فرهنگ گفت‌وگو: تشویق تعامل سازنده میان گروه‌ها.

4. مبارزه با تبعیض: حذف هرگونه تبعیض در تمامی سطوح جامعه.

5. تقویت حس تعلق ملی: تقویت احساس مسئولیت و تعلق به ایران.

        وتلاش برای تحقق شعار "ایران برای همه ایرانیان " .

نتیجه‌گیری :

احترام به حقوق دیگران نه‌تنها یک اصل اخلاقی، بلکه پیش‌شرطی برای توسعه اجتماعی و سیاسی است. حکمرانی اخلاقی با تأکید بر این اصل می‌تواند جامعه‌ای عادلانه، پایدار و انسانی‌تر ایجاد کند.

پیشنهادها:

1. تدوین سیاست‌هایی برای تضمین حقوق تمامی اقشار جامعه.

2. اجرای حقوق ملت مطابق فصل سوم قانون اساسی.

3. ترویج فرهنگ مدارا و احترام به تنوع فرهنگی.

4. برگزاری دوره‌های آموزشی برای آشنایی مسئولان با حقوق مردم.

5. ایجاد نهادهای نظارتی برای تضمین رعایت حقوق شهروندی.

• امید است که با به‌کارگیری اصول حکمرانی اخلاقی و احترام به حقوق دیگران، شاهد جامعه‌ای عادلانه‌تر و انسانی‌تر باشیم .

 

---------------------------------------------------------------------------------

*عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان

 

مشاهده خبر در جماران