به گزارش جماران،  شهروندان اردنی امروز به منظور شرکت در انتخابات تاریخی پارلمان اردن با 138 کرسی، پای صندوق های رای حاضر شدند. الجزیره در گزارشی در این باره می نویسد: انتخابات پارلمانی اولین انتخابات پس از اصلاحات قانون اساسی 2022 و اجرای قوانین جدید حاکم بر انتخابات و احزاب سیاسی با هدف دموکراسی سازی و افزایش نقش احزاب سیاسی در کشوری است که وابستگی های قبیله ای نقش سیاسی غالب را در ان ایفا می کند.

ساختار پارلمان در اردن دو مجلسی است و به عنوان مجلس ملی (National Assembly) شناخته می‌شود که از دو بخش تشکیل شده است:

• مجلس نمایندگان (مجلس النواب)

1.  این مجلس به طور مستقیم توسط مردم اردن انتخاب می‌شود.
2. تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان به ۱۳۰ نفر می‌رسد و اعضای آن برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند.
3.  انتخابات مجلس نمایندگان بر اساس سیستم انتخاباتی مختلط انجام می‌شود. این سیستم شامل ترکیبی از نمایندگان منتخب در حوزه‌های انتخاباتی جغرافیایی و همچنین سهمیه‌هایی برای زنان، مسیحیان، چچنی‌ها و چرکسی‌ها است.
4.    ۱۵کرسی به طور ویژه برای زنان رزرو شده است، تا مشارکت زنان در فرآیند قانون‌گذاری تضمین شود.

•  مجلس سنا (مجلس الأعیان)

1.         این مجلس توسط پادشاه اردن تعیین می‌شود.
2.         تعداد اعضای مجلس سنا نباید از تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان بیشتر باشد، بنابراین تعداد اعضای آن معمولاً حدود نیمی از تعداد نمایندگان است (به طور معمول حدود ۶۵ نفر).
3.         اعضای مجلس سنا از میان شخصیت‌های برجسته سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی انتخاب می‌شوند و دارای تجربه‌های وسیعی در امور مختلف کشور هستند.
4.         اعضای مجلس سنا برای مدت چهار سال تعیین می‌شوند، اما انتصاب آنها توسط پادشاه قابل تمدید است.

نقش‌ها و وظایف:

هر دو مجلس نقش مهمی در فرآیند قانون‌گذاری اردن ایفا می‌کنند. مجلس نمایندگان به بررسی و تصویب لایحه‌ها می‌پردازد و مجلس سنا به عنوان یک نهاد بازبینی‌کننده و مشورتی عمل می‌کند. پادشاه قدرت انحلال هر دو مجلس را دارد، اما پس از انحلال مجلس نمایندگان، باید ظرف چهار ماه انتخابات جدیدی برگزار شود.

الجزیره در گزارشی درباره انتخابات جاری در اردن به برخی پرسش های ابتدایی درباره این ساختار پاسخ داده و می  نویسد: این قوانین انتخاباتی در اردن چیست؟ و آیا آنها در نحوه اداره اردن تفاوتی ایجاد خواهند کرد؟

اصلاحات چه زمانی تصویب شد؟

پادشاه اردن، عبدالله دوم، کمیته سلطنتی را برای نوسازی سیستم سیاسی در سال 2021 تشکیل داد. توصیه های این کمیته در مارس 2022 تصویب شد.

قانون جدید انتخابات، راه را برای نقش بزرگتر احزاب سیاسی هموار کرد و همچنین اقداماتی را برای افزایش نمایندگی زنان در مجلس نمایندگان، انجام داد.  مردم اردن  هر چهار سال یک بار مستقیماً نمایندگانی را برای مجلس انتخاب می کنند، اما همه 65 عضو اتاق فوقانی پارلمان توسط پادشاه منصوب می شوند.

چه چیزی تغییر کرد؟

نامزدها در 18 ناحیه محلی در سیستم نمایندگی تناسبی با فهرست باز (OLPR) - که در اصلاحات سال 2016 معرفی شد - برای 97 کرسی از 138 کرسی پارلمان رقابت خواهند کرد. آخرین انتخابات پارلمانی در سال 2020، رأی گیری را به 23 حوزه انتخاباتی برای 130 کرسی تقسیم کرد.

یک سیستم OLPR به رای دهندگان این امکان را می دهد که برای نامزدهای فردی در لیست یک حزب رای دهند. صندلی های اختصاص داده شده برای زنان از 15 در گذشته به 18 صندلی افزایش یافته است. تعداد کرسی های در نظر گرفته شده برای مسیحیان از انتخابات گذشته از 9 به 7 کرسی کاهش یافته است و کرسی هایی که برای اقلیت های چچن و چرکس در نظر گرفته شده از سه به دو کرسی کاهش یافته است. تغییر کلیدی این خواهد بود که احزاب سیاسی دارای مجوز اکنون می توانند در یک سیستم نمایندگی تناسبی با فهرست بسته (CLPR) برای 41 کرسی پارلمان باقی مانده که به ناحیه ملی اختصاص داده شده است، رقابت کنند.در سیستم CLPR، رای دهندگان عملاً فقط می توانند به یک حزب سیاسی به عنوان یک کل رأی دهند، نه به یک نامزد منفرد.

چرا اصلاحات انجام شد؟

سیستم انتخاباتی اردن توسط گروه های حقوق بشری به دلیل ترجیح دادن نامزدهای مستقل وابسته به قبیله بر احزاب سیاسی مورد انتقاد قرار گرفته است. رای‌گیری در مناطق روستایی و قبیله‌ای نیز قوی‌تر بوده است، که اصلاحات سعی کرد با سیستم منطقه‌ای ملی خود به آن رسیدگی کند. مریسا خرما، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز ویلسون، به الجزیره  می گوید:  این اصلاحات تلاشی برای «قبیله زدایی پارلمان» و «تجدید حیات سیاسی در اردن» بود.

مشارکت در انتخابات نوامبر 2020 تنها 29 درصد بود که نسبت به 36 درصد در سال 2016 کاهش داشت، کاهشی که خالد کلالده، کمیسر ارشد کمیسیون مستقل انتخابات دولتی در آن زمان، آن را به همه گیری کووید-19 نسبت داد.

شان یوم، کارشناس امور سیاسی در اردن ، بر این باور است که نگاه کردن به این اصلاحات در چارچوب بحران های اقتصادی و سیاسی ناشی از بهار عربی مهم است. او می گوید:  علاوه بر این، اردن از ناکارآمدی، فساد و بیکاری بالا - 21 درصد در سه ماهه اول 2024 - رنج برده است که «تقریباً بر تمام بخش‌های جامعه، جدای از سرمایه‌داری و نخبگان سیاسی بسیار محدود تأثیر می‌گذارد. این اصلاحات نشانه تلاش دولت برای نشان دادن این است که نگرانی های مردم را می شنود و «چشم انداز دموکراتیک مثبتی برای اردن دارد. این گام ها همچنین تلاشی برای نشان دادن متحدان بین المللی - به ویژه ایالات متحده، مهم ترین کمک کننده به اردن - است که یک کشور مترقی لیبرال است که تلاش می کند به وعده خود برای آزادسازی عمل کند.

جنگ اسرائیل علیه غزه و تنش‌های منطقه‌ای بر بخش گردشگری اردن نیز تأثیر گذاشته است که حدود 14 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.

تاثیر  سیاست اردن در مقابل جنگ  غزه بر انتخابات

کارشناسان می گویند بعید است که اصلاحات یک چشم انداز سیاسی کاملاً جدید در این انتخابات ایجاد کند، اما می تواند منجر به بهبودهای فزاینده شود. برخی کارشناسان معتقدند  که اردن هنوز فرهنگ سیاسی باز ندارد و بسیاری از احزاب سیاسی جدید در این انتخابات فاقد برنامه روشن هستند. به نظر می رسد که اصلاحات جدید رخ داده هم  تأثیر زیادی بر میزان مشارکت در این انتخابات نخواهند داشت. انتخابات در محیط سیاسی بسیار پرتنش ایجاد شده توسط جنگ اسرائیل علیه غزه برگزار می شود و اردن نیز در محیط اقتصادی بسیار چالش برانگیز با بیکاری بسیار بالا قرار دارد، مسائلی که می تواند علاقه عمومی را در تغییرات تدریجی در قوانین انتخاباتی کاهش دهد. .  اردن در طول جنگ با حفظ روابط دیپلماتیک با اسرائیل و حتی مداخله در حمله تلافی جویانه ایران به اسرائیل در ماه آوریل، زمانی که اردن موشک هایی را هنگام پرواز بر فراز خاک اردن سرنگون کرد، تلاش کرده است تا از این جنگ اسیب چندانی نبیند. این موضع خشم بخش قابل توجهی از شهروندان اردن را برانگیخته است که بسیاری از آنها از نوادگان فلسطینی‌هایی هستند که هم در نکبه و هم در جنگ 1967 مجبور به ترک سرزمین‌های خود شدند.مشارکت در میان شهروندان اردنی فلسطینی الاصل به ویژه در انتخابات 2020 کم بود و به طور متوسط ​​تنها 10 درصد در پایتخت این کشور، امان بود.

مشاهده خبر در جماران