چرا بنیامین نتانیاهو دست آمریکا را در پوست گردو می گذارد؟/ واشنگتن با توقف ارسال سلاح به اسرائیل می توانست آتش بس را برقرار کند/ کسی در منطقه باور نمی کند که امریکا از ترور اسماعیل هنیه اطلاع نداشت
بسیاری احساس میکنند که ایالات متحده میتواند در تلاش برای دستیابی به آتشبس در درگیری که در آن متحدش اسرائیل تقریباً ۴۰۰۰۰ فلسطینی را کشته و تهدیدی برای به آتش کشیدن یک منطقه از قبل ملتهب و بحرانی است، کار بیشتری انجام دهد.
به گزارش جماران، 72 ساعت پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر دفتر سیاسی حماس در قلب پایتخت ایران، گمانه زنی ها و تحلیل ها درباره تاثیر این حمله بر مذاکرات طولانی آتش بس در نوار غزه و البته احتمال گسترش دامنه جنگ افزایش یافته است. الجزیره در سرمقاله ای در این باره می نویسد: ترور اسماعیل هنیه در ایران خطر کشاندن آمریکا به جنگی را به همراه دارد که واشنگتن می گوید خواهان آن نیست. جان کربی، مقام کاخ سفید، روز دوشنبه، دو روز پس از آنکه اسرائیل حزبالله لبنان را مسئول حمله به بلندیهای جولان اشغالی دانست، حمایت آمریکا از اسرائیل را تکرار اما تاکید کرد که واشنگتن همچنان خواهان کاهش تنش در منطقه است. کربی گفت: «ما معتقدیم که هنوز زمان و فضا برای یک راه حل دیپلماتیک وجود دارد.»
ایالات متحده علناً اعلام کرده که علیرغم اعزام نیرو به خاورمیانه در پی حمله 7 اکتبر به اسرائیل و آغاز جنگ غزه، به دنبال گسترش دامنه جنگ نیست. از آن زمان تاکنون، خاورمیانه و جامعه جهانی نفس خود را حبس کردهاند، به ویژه زمانی که اسرائیل در ماه آوریل دو ژنرال ایرانی را در کنسولگری تهران در دمشق هدف قرار داد و به دنبال آن حمله مستقیم ایران به اسرائیل انجام شد. در آن زمان، گزارشها حاکی از آن بود که ایالات متحده تلاش کرده بود تا اسرائیل را از تشدید تنش و همچنین حمله تمام عیار به حزبالله در لبنان باز دارد.
در همین حال، ایالات متحده یکی از کشورهایی بوده است که میانجیگری برای آتش بس احتمالی بین اسرائیل و حماس را برعهده دارد. اگرچه به نظر می رسد که این روند در چند ماه گذشته با موانع متعددی مواجه شده است. اکنون پس از ترور وقیحانه اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس در تهران و شهادت فؤاد شکر، فرمانده ارشد حزب الله در بیروت، ظرف چند ساعت، همه اهداف دوگانه آمریکا برای آتش بس و تنش زدایی منطقه ای زیر سوال رفته است.
برایان فینوکان، مشاور ارشد برنامه ایالات متحده در گروه بینالمللی بحران، به الجزیره گفت که کاهش تنش منطقهای در نهایت پس از آتشبس در غزه پدیدار خواهد شد و بدون آتشبس، پتانسیل گسترش درگیری همچنان وجود خواهد داشت.
او می گوید: اگر میخواهید از تشدید تنشها در منطقه، از جمله تشدید تنشها که شامل نیروهای آمریکایی میشود، اجتناب کنید، باید آتشبس در غزه را برقرار و تضمین کنید. این چیزی است که برای آرام کردن اوضاع با حوثیها در یمن، با حزبالله در لبنان ، و ادامه روند عدم هدف قرار گرفتن نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق ضروری است. اما با حملات اخیر چشم انداز کنونی برای آتش بس با میانجیگری ایالات متحده، در کوتاه مدت، اگر از مسیر خارج نشده باشد اما حداقل پیچیده شده است.
آیا ایالات متحده می تواند کارهای بیشتری انجام دهد؟
با این حال، بسیاری احساس میکنند که ایالات متحده میتواند در تلاش برای دستیابی به آتشبس در درگیری که در آن متحدش اسرائیل تقریباً 40000 فلسطینی را کشته و تهدیدی برای به آتش کشیدن یک منطقه از قبل ملتهب و بحرانی است، کار بیشتری انجام دهد.
رائد جرار، مدیر حمایت از دموکراسی برای جهان عرب ، یک اندیشکده در واشنگتن گفت: «ما واقعاً فشار ایالات متحده برای کاهش تنش را ندیده ایم. سیاست ایالات متحده با اقدامات ایالات متحده در تناقض است. آمریکا میتوانست کاهش تنش و آتشبس را با توقف انتقال تسلیحات که ماهها پیش منجر به آتشبس میشد، به راحتی اجرا کند. اسرائیل بدون تسلیحات آمریکا، بدون حمایت سیاسی آمریکا، بدون حمایت نظامی آمریکا و بدون حمایت اطلاعاتی آمریکا نمی توانست به همه این کشورها حمله کند. بدون کمک های امریکا، اسرائیل این توانایی که منطقه را به سمت جنگ سوق ندهد، نداشت.»
پس از ترور هنیه، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که دولت این کشور از این ترور که چند روز پس از سفر نتانیاهو به ایالات متحده رخ داد، آگاهی نداشته است. تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی، یک اندیشکده سیاست خارجی ایالات متحده، گفت: « این ادعا ممکن است درست باشد. اما در منطقه غرب آسیا، کسی این ادعا را باور نمی کند. همه این واقعیت را می بینند که همین دو یا چند روز پیش، رئیس موساد در حال مذاکره با رئیس سیا بود.
رهبری امریکا زیر سوال رفت؟
اگر بپذیریم که ایالات متحده اطلاعات قبلی از این حمله نداشت، اقدام سرخود و بی توجهی آشکار اسرائیل به اهداف ایالات متحده یعنی آتش بس و اجتناب از جنگ منطقه ای، چه معنایی برای رهبری ایالات متحده در منطقه دارد؟
برایان فینوکان، مشاور ارشد برنامه ایالات متحده در گروه بینالمللی بحران می گوید: این وضعیت نشان می دهد که اسرائیل، آمریکا را به عنوان رهبر منطقه یا کشوری که باید از امریکا تبعیت کند، نمی داند. اکنون آمریکا با یک «معمای اساسی» مواجه است و آن این است که با قدرت نظامی و حمایت از اسرائیل می خواست در برابر ایران و متحدانش بازدارندگی ایجاد کند اما در عین حال میخواست از تشدید تنش در منطقه جلوگیری کند. ایالات متحده باید در مورد آنچه که قرار است برای برقراری آتش بس، کاهش تنش در منطقه فراتر از لفاظی انجام دهد، تجدید نظر اساسی داشته باشد. ایالات متحده اکنون به چند ماه پر فراز و نشیب نزدیک می شود، زیرا خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آماده می کند که پس از کناره گیری رئیس جمهور جو بایدن از رقابت، شاهد انتقال به یک رئیس جمهور جدید، هر کسی که برنده شود، خواهد بود.
به گفته تحلیلگران، قبل از ریاست جمهوری بالقوه کامالا هریس که ممکن است نخست وزیر اسرائیل را برای پایان دادن به جنگ بیشتر تحت فشار قرار دهد، عدم اطمینان در مورد آنچه در آینده در ایالات متحده رخ خواهد داد، برای نتانیاهو مفید است.
تریتا پارسی در این باره می گوید: نتانیاهو روی ظرفیت خود شرط میبندد تا رهبری سیاسی آمریکا را مجبور کند که دائماً در موقعیتی باشد که نتانیاهو را در آغوش گرفته و از هر کاری که اسرائیل انجام میدهد با ادعای دفاع از خود محافظت و دفاع کند. این به معنای ادامه سیاست های ایالات متحده است که بسیاری در خاورمیانه آن را عامل ناآرامی ها و خشونت هایی می دانند که در چند دهه گذشته منطقه را ویران کرده است.
رائد جرار، مدیر حمایت از دموکراسی برای جهان عرب در این باره می گوید: از 7 اکتبر، حمایت کورکورانه ایالات متحده از اسرائیل قطعاً بر جایگاه ایالات متحده در منطقه و توانایی آن برای نفوذ تأثیر گذاشته است. ایالات متحده به طور کامل در نشان دادن هر نوع رهبری شکست خورده است. البته آمریکا سرمایه سیاسی خود را در منطقه طی سالها از دست داده و از زمان جنگ عراق رو به افول بوده است.
مشاهده خبر در جماران