نگاهی به نیم قرن سیاست اعراب درباره رژیم اسرائیل؛ از اکتبر ۱۹۷۳ تا اکتبر ۲۰۲۳، استحاله عربی چگونه رقم خورد؟ + اسناد

به گزارش جماران از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در سال ۱۹۷۳ میلادی یا ۱۳۵۲ شمسی مصر و سوریه با کمک همپیمانان عرب خود چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل را رقم زدند. شکست اعراب در جنگ شش روزه ۱۹۶۷ انگیزه مضاعفی برای حمله به اسرائیل بود. نتیجه جنگ ۱۹۷۳ به پیمان کمک دیوید و سپس صلح اسرائیل و مصر ختم شد.

اما اکنون نیم قرن پس از جنگ یوم کیپور؛ سیاست‌های اعراب علیه اسرائیل چنان استحاله شد که نه تنها در عملیات طوفان الاقصی -فلسطینی‌ترین حمله تاریخی به رژیم صهیونیستی- اقداماتی از سوی اعراب صورت نگرفت بلکه کارشکنی‌هایی فراتر از حد انتظار انجام دادند. استحاله عربی تا جایی پیش رفت که در روزهای اخیر و طی حمله جمهوری اسلامی ایران به پایگاه‌های نظامی رژیم صهیونیستی در پاسخ به حمله این رژیم به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه، دولت اردن در حمایت از اسرائیل به مقابله با پهپادها و موشک‌های ایرانی پرداخت.

اما به گزارش اسنادی که در گنجینه اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت و ضبط شده است، دولت‌های عربی در جنگ ۱۳۵۲ علیه اسرائیل تکاپوی قابل توجهی داشتند. هرچند بعدها اسنادی از خیانت ملک حسین پادشاه وقت اردن به اعراب در آن جنگ افشا شد، اما در خلال جنگ تلاش اردن برای همکاری با هم پیمانان عرب خود قابل تامل است.

گزارش ساواک اخبار مبادله شده با سرویس زیتون(سیستم جاسوسی اسرائیل در ایران) درباره جنگ اعراب و اسرائیل را چنین آورده است:

۱- عربستان سعودی آمادگی خود را برای کمک به مصر به رئیس جمهوری آنکشور اطلاع داده است ولی از طرف انورالسادات تاکنون تقاضائی نشده است.

۲- دولت اردن دیر یا زود وارد جنگ خواهد شد و بدینترتیب نیروهای عربستان سعودی در آنکشور بمقابله با اسرائیل کشانده خواهند شد.

۳ـ عده ای از مردم سوریه از نتیجه جنگ مصر و سوریه با اسرائیل با غرور زایدالوصفی کار اسرائیل را تمام شده میدانند ولی عده‌ای دیگر معتقدند که باید در انتظار نتایج کلی جنگ در روزهای آینده بود.

۴- دستور آماده‌باش فوری به ارتش اردن از طرف اعلیحضرت ملک حسین پس از تماس تلفنی با روسای جمهوری مصر و سوریه در تاریخ ۱۳۵۲/۷/۱۴ صادر گردید.

۵- در ۱۳۵۲/۷/۱۴ پادشاه اردن به نخست وزیر – وزیر دفاع - فرمانده کل نیروهای مسلح -- رئیس ستاد ارتش و سایر مقامات مسئول دستوراتی در مورد بررسی دقیق اوضاع دو جبهه و تماس مستمر با رده‌های مسئول بمنظور کسب اطلاعات لازم از دو کشور مصر و سوریه داد.

۶- عبور ارتش مصر از کانال سوئز امید مردم مصر را به پیروزی در جنگ تقویت نموده است. اوضاع قاهره عادی است بنزین - شکر و چای جیره بندی و مدارس تعطیل گردیده است. عبور نیروهای مصر از کانال سوئز ادامه دارد.

۷- روحیه افراد ارتش سوریه قوی است. این حالت ناشی از ترس از شکست در مقابل دشمن و اسارت و کشته شدن میباشد قرار است در آینده عده‌ای از فدائیان فلسطین به ارتش‌های سوریه و اردن ملحق شوند.

 

 

8- بعد از شروع جنگ میان اعراب و اسرائیل ارتش کویت نیز بحالت آماده باش درآمده است. پادگان فرماندهی کل ارتش کویت در خاموشی بسر میبرد و نقل و انتقالات و پرواز هلیکوپترها در این پادگان هنگام شب ادامه دارد.

9- طبق اظهارات زعیم شلاش ( تبعه سوریه مقیم کویت که در قسمت توپخانه این کشور با خدمت اشتغال دارد) در تاریخ 1352/7/14 دولت عراق از ترس حمله اسرائیل به این کشور نیروهای خود را از مرزهای ایران و کویت بسمت شمال عراق منتقل نموده است.

10- در شب 1352/7/14 به دستور نیروی هوائی کویت دو بلوک از میهمانخانه‌های دولتی صلیبیات کویت در اختیار افراد نظامی مصر و سوریه که باین کشور آمده اند قرار گرفته است.

11- در ساعت ۲۲:۳۰ مورخ 1352/7/15 دو فروند هواپیمای نظامی کویتی شامل ۱۵۰ نفر افسر و سرباز و همچنین ۸ نفر خلبان به جبهه جنگ مصر و اسرائیل اعزام شده‌اند.

12- در شب مورخ 1352/7/16 تعداد یک صد نفر سرباز کویتی دیگر نیز به جبهه جنگ مصر و اسرائیل اعزام گردیده‌اند.

13- در تاریخ 1352/7/14 یکی از دکترهای مصری اظهار داشت دولت مصر از کویت تقاضای دریافت خون نموده است. قرار بوده در تاریخ 1352/7/14 مقدار خون مورد نظر به مصر ارسال شود.

 

 

14- کلیه دکترهای کویتی و آنهایی که تبعه سایر کشورهای عربی ولی مقیم کویت میباشند به خدمت احضار شده‌اند.

15-  بیمارستان الصباح کویت آماده برای پذیرش آسیب دیدگان جبهه جنگ مصر با اسرائیل شده است.

16- اعلیحضرت ملک حسین روز 1352/7/14 در جلسه شورایعالی دفاع غیر نظامی حضور یافت و دستوراتی به مقامات مسئول داد.

17- در روز اول جنگ اعراب و اسرائیل دو اسکادران از هواپیماها عراق در عملیات شرکت داشت و لشکر یکم و سوم عراق در اختیار سوریه گذارده شد.

18- الجزایر دو لشکر در اختیار مصر قرار خواهد داد که شامل پیاده نظام و نیروی زرهی و توپخانه است.

19- ساعت ۸ صبح 1352/7/14 در حدود بیست کامیون حامل بمبهای سنگین که حفاظت و استتار نداشته و متعلق به نیروی هوائی مصر بودند در مسیر حلوان - قاهره که بطرف شمال در حرکت بودند مشاهده شده است.

20- در روز 1352/7/17 حفاظت از مراکز نظامی و پادگانها در مصر شدت یافته است و اعلامیه های نظامی مصر نشان میدهد که نیروهای این کشور نسبت به واحدهای اسرائیل در وضع بهتری قرار دارند. پاره‌ای محافل معتقدند که هدف مصر اینست که با وارد آوردن ضربه به اسرائیل و اشغال قسمتی از صحرای سینا از موضع قدرت به حل بحران بپردازد.

21- واحدهائی از ارتش عراق که بیشتر از یک تیپ زرهی تخمین زده شده در 1352/7/16  به سوریه اعزام گردیدند.

22- مصر از بعضی از کشورهای عربی مانند لیبی عراق و الجزایر خواسته است موشک‌های سام 6 و رادار و بیسیم در اختیار مصر قرار دهند. این موضوع مورد موافقت سه کشور فوق قرار گرفته است.

23- اردن در حال حاضر  (1352/7/18) قسمت اعظم نیروهای مسلح خود را در شمال در برابر جبهه اسرائیل مستقر نموده و در نظر ندارد علیه اسرائیل وارد جنگ شود. لیکن نگرانی اردن از این جهت است که اسرائیل بخواهد با اشغال مناطق شمالی اردن از این طریق نیروهای سوریه را در جولان مورد حمله قرار دهد. در اینصورت اردن ناچار است در جنگ وارد شود.

24- تا زمانی که جولان در دست اسرائیل قرار دارد اردن داخل جنگ علیه اسرائیل نخواهد شد لیکن بمحض سقوط ارتفاعات جولان بدست نیروهای سوریه اردن نیز جبهه سوم را خواهد گشود.

 

 

25- در 1352/7/18 در حدود یکصد کامیون که متعلق به بخش خصوصی بودند در خدمت ارتش وسائل و ذخائر پادگان‌های مصر در اطراف اسوان را به جبهه منتقل نمودند.

26- تا 1352/7/11تلفات ارتش مصر زیاد بوده بطوریکه تعدادی از هتلهای قاهره برای زخمیهای جنگی اختصاص داده شده است.

27- در 1352/7/17 مصر قسمتی از پایگاههای متحرک موشکهای سام - ٦ را به قسمت شرق کانال سوئز با موفقیت منتقل نموده است و سعی میکند پایگاههای ثابت سام – ۲ و سام -۳ را نیز به صحرای سینا منتقل نماید. حمله هوائی اسرائیل به پرت سعید قبل از این تاریخ در حقیقت بمنظور جلوگیری از انتقال این پایگاهها بوده است.

28- اکثر هواپیماهای نیروی هوایی اردن به پایگاه التبوک واقع در شمال عربستان سعودی منتقل شده و به حال آماده باش بسر میبرند.

29- یگانهای توپخانه کویت آماده عزیمت به جبهه جنگ سوریه و اسرائیل شدند.

30- نیروهای عراقی در 1352/7/17 مرکب از ۱٦ تا ۱۸ هزار سرباز و یکصد ارابه تانک و ۳ الی 4 اسکادران میک ۲۱ وارد سوریه شدند.

31- واحدهای سنگینی از نیروهای عربستان سعودی با تجهیزات و ساز برگ نظامی در -1352/7/19از پایگاه التبوک به سوریه اعزام شدند.

32- پادشاه اردن روزهای 14 و 1352/7/15بطور محرمانه به قاهره و دمشق عزیمت و با روسای جمهوری دو کشور مذاکراتی انجام داده است.

33-  بدنبال اعلام حالت آماده باش در اردن (1352/7/19) کلیه خودروهای باری و اتوبوسهای شهری در آن کشور جهت بهره برداری‌های نظامی از صاحبان آنها مصادره گردیده است.

 

 

34- کابینه کویت ساعت ۰۹۰۰ روز 1352/7/21 تشکیل جلسه داد و تصمیم گرفته شد یک یگان مختلط از طریق عراق بسوریه اعزام گردد.

35- بطور کلی در وقایع جنگ کنونی نا باوری مردم تدریجا جای خود را بنوعی اعتماد بنفس داده معهذا هنوز عده‌ای همه حرف‌های رادیوهای سوریه و مصر را قبول ندارند.

36- بر اثر و قایع جاری بار دیگر اختلافات داخلی بین سازمانهای فلسطینی بروز کرده است.

37- تا کنون چندین بار بین ارتش لبنان و فدائیان در منطقه جنوب لبنان تصادماتی روی داده است.

38- قرار است لبنان نیروهای نظامی خود را از مواضع مرزی اسرائیل بداخل کشور منتقل سازد تا در صورت حمله اسرائیل فقط فدائیان که بجنگ مشغول خواهند شد سرکوب گردند.

39- سوریه با داشتن نیروی انسانی بیشتر در مقابل اسرائیل از سیستم دفاعی شوروی‌ها که عبارت از ایجاد خطوط دفاعی متعدد میباشد استفاده میکند . تا 52/7/21 بقایای خط اول دفاعی شدیدا در حال مقاومت بوده است. خطوط دفاعی بعدی ( احتمالا دوخط دفاعی) خود را برای مراحل آینده جنگ با اسرائیل آماده میکند.

40- واحدهای ارتش اردن که رسما خبر اعزام آنها بسوریه در 1352/7/21 اعلام شد قبلا به جبهه سوریه اعزام شده بودند. گفته میشود که استعداد این واحدها درحدود یک تیپ زرهی است.

مشاهده خبر در جماران